Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Χρονική περίοδος: Καθολική ψηφοφορία Βαθμός κοινωνικής ανάπτυξης: η οικονομική ανάπτυξη μειώνει ανισότητες και ταξικούς ανταγωνισμούς. Συναινετική κοινωνία. Ανάπτυξη ιδιωτικών ΜΜΕ – προσωποποίηση εξουσίας. Αποπολιτικοποίηση και από-ιδεολογικοποίηση Πολιτική έκφραση: όχι συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης, διεύρυνση εκλογικής βάσης. Μετατροπή σε «κόμματα εκλογέων», κόμματα του λαού, «εθνικά κόμματα».
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Κυριότεροι στόχοι πολιτικής: Ευρύτερη συναίνεση, εκλογική αποτελεσματικότητα. Μείωση ιδεολογικής δέσμης και εκπαιδευτικής λειτουργίας. Έμφαση ενσωματωτικής λειτουργίας. Μείωση Διαιρετικών τομών: έμφαση στην κοινωνική συναίνεση. πρόγραμμα σύνθεσης ομογενοποίηση διαφορετικών κοινωνικών αιτημάτων περιορισμός αναφορών σε συγκεκριμένη κοινωνική τάξη προσέλκυση ψηφοφόρων από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Σταδιακή από-ιδεολογικοποίηση
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Οργανωτική δομή: Έμφαση στην εκλογή των ηγετών. Κριτήριο η εκλογική αποτελεσματικότητα. Εσωκομματική συζήτηση σε βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις. Βάση κομματικού ανταγωνισμού: Αποτελεσματικότητα πολιτικής για συναινετικούς - κοινούς στόχους. Σχήμα εκλογικού ανταγωνισμού: Ανταγωνιστικό
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Κομματικά μέλη: Συρρίκνωση του ρόλου του κομματικού μέλους. Η έννοια του «ενεργού» κομματικού μέλους κατά τα πρότυπα του κόμματος μαζών θεωρείται ξεπερασμένη, προκαλεί προβλήματα στη νέα εικόνα του πολυσυλλεκτικού κόμματος. Χαρακτήρας σώματος μελών: Το σώμα των μελών είναι ανοιχτό σε όλους και ενθαρρύνεται η ένταξη σ’ αυτό. Έμφαση στα δικαιώματα και όχι στις υποχρεώσεις.
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Σχέσεις μεταξύ κανονικών μελών και κομματικής ελίτ: Από πάνω προς τα κάτω. Τα μέλη νομιμοποιούν τις πρωτοβουλίες της ηγετικής ομάδας. Ηγετική ομάδα: Αυτονομείται από τα κομματικά μέλη. Νομιμοποίηση ηγεσίας: όχι με βάση την ικανοποίηση των στόχων της κοινωνικής ομάδας που εκπροσωπούν (κόμμα μαζών), αλλά από την άποψη της αποτελεσματικότητας ολόκληρου του κοινωνικού συστήματος, εκλογική αποτελεσματικότητα.
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Κατανομή εσωκομματικής ισχύος: Έμφαση στα κοινοβουλευτικά στελέχη, περιορισμός της ισχύος των κομματικών στελεχών. Κυριότερη πηγή των κομματικών πόρων: Εισφορές όχι μόνο από κομματικά μέλη, αλλά από μεγάλη ποικιλία πηγών Κομματικοί δίαυλοι επικοινωνίας: Το κόμμα ανταγωνίζεται για πρόσβαση σε μη κομματικούς διαύλους επικοινωνίας
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Φύση κομματικού έργου και κομματικής εκστρατείας: Έντασης εργασίας (κομματικά μέλη) και κεφαλαίου (ιδιωτικά ΜΜΕ) Θέση του κόμματος μεταξύ κοινωνίας πολιτών και κράτους: Τα κόμματα λειτουργούν ως μεσάζοντες μεταξύ κοινωνίας πολιτών και κράτους. Κατέχουν ρόλο διαιτητή-διαμεσολαβητή ανάμεσα στις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες
Πανσυλλεκτικό-Πολυσυλλεκτικό Κόμμα Τα κόμματα δρουν ως μεσάζοντες μεταξύ του κράτους και της κοινωνίας πολιτών Κράτος Κόμματα Κοινωνία πολιτών
Κόμμα καρτέλ (κόμμα του κράτους) Χρονική περίοδος: 1970 – Προϋποθέσεις: Οι κρατικές επιχορηγήσεις στα πολιτικά κόμματα και η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών μέσων στις εκλογικές διαδικασίες. Βασικό χαρακτηριστικό: αλληλοδιείσδυση και αλληλεξάρτηση μεταξύ του κόμματος και του κράτους. Οι κρατικές υποθέσεις αναδεικνύονται στη νέα νομιμοποιητική βάση για τη διατήρηση των κομμάτων στην εξουσία και επηρεάζουν άμεσα τις εσωκομματικές ισορροπίες
Κόμμα καρτέλ (κόμμα του κράτους) Κυριότεροι στόχοι πολιτικής: Πολιτική ως επάγγελμα. Διαμέσου του ελέγχου των κρατικών πόρων, διατήρηση στην κυβερνητική εξουσία. Σχήμα εκλογικού ανταγωνισμού: Περιορισμένο. Στόχος να μην αναδειχθούν νέα ανταγωνιστικά κόμματα.
Κόμμα καρτέλ (κόμμα του κράτους) Κυριότερη πηγή των κομματικών πόρων: Κρατικές επιχορηγήσεις, μείωση – εξαφάνιση κομματικών εισφορών. Το κράτος προσφέρει τις αναγκαίες πηγές για την επιβίωση του κομμάτων. Υποκαθιστά τα μέλη και τους ακτιβιστές. Όχι κίνητρα να επεκτείνουν την κομματική τους βάση. Οργανωτική δομή: Δεν καταργείται. Προάγεται η αυτονομία των περιφερειακών οργανώσεων με αναφορά στην κεντρική εξουσία. Ενισχύεται ο ρόλος και η αυτονομία της ηγετικής ομάδας.
Κόμμα καρτέλ (κόμμα του κράτους) Σχέσεις μεταξύ κανονικών μελών και κομματικής ελίτ: Αμοιβαία αυτονομία οργανωτικά διαφορετικών στρωμάτων Χαρακτήρας σώματος μελών: Ούτε δικαιώματα, ούτε υποχρεώσεις έχουν σημασία (θολή η διάκριση μεταξύ μελών και μη-μελών). Έμφαση στα μέλη ως άτομα αντί ως οργανωμένο σώμα. Τα μέλη έχουν αξία για την συνεισφορά τους στο νομιμοποιητικό μύθο.
Κόμμα καρτέλ (κόμμα του κράτους) Κομματικοί δίαυλοι επικοινωνίας: Το κόμμα κερδίζει προνομιακή πρόσβαση σε κρατικά ρυθμιζόμενους διαύλους επικοινωνίας. Φύση κομματικού έργου και κομματικής εκστρατείας: Έντασης κεφαλαίου (ιδιωτικά ΜΜΕ, ειδικοί επικοινωνίας) Θέση του κόμματος μεταξύ κοινωνίας πολιτών και κράτους: Το κόμμα γίνεται μέρος του κράτους Στυλ αντιπροσώπευσης: Κρατικός φορέας
Κόμμα καρτέλ (κράτους) – Cartel Party Κοινωνία πολιτών Κόμματα Κράτος