ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ I,ΙΙ, ΙΙΙ ΙV ΙΣΤΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ I,ΙΙ, ΙΙΙ ΙV
Κύτταρα ανοσολογικού συστήματος Κοκκιοκύτταρα: Πολυμορφοπύρηνα Ηωσινόφιλα Βασεόφιλα Σιτευτικά κύτταρα Μονοπύρηνα φαγοκύτταρα Μονοκύτταρα, μακροφάγα, δενδριτικά κύτταρα Λεμφοκύτταρα: B, T, NK
Κυτταρική επικοινωνία Υποδοχείς επιφανείας Μεμβρανικές πρωτείνες Ειδικοί αποδοχείς Διαμεταβίβαση σήματος Μόρια προσκόλησης Προσκόληση σε άλλα κύτταρα Κυτταροκίνες Άλλα μόρια (π.χ στεροειδή)
Αισθητήρες Υποδοχείς διοδίων (Toll – like receptors) (TLRs) επιτρέπουν στα κύτταρα να “βλέπουν” μόρια από βλαπτικούς μικροοργανισμούς Συμπλήρωμα Κλασσική οδός Εναλλακτική οδός
Επίκτητη ανοσολογική απόκριση Όργανα και κύτταρα Αντιγόνα Υποδοχείς αντιγόνων (ανοσοσφαιρίνες-Τ κυτταρικός υποδοχέας Κλωνική έκπτυξη και επιλογή
Επίκτητη ανοσία Ειδική Μνήμη Συνεργασία με φυσική ανοσία Δύο συνεργαζόμενα μέρη Χυμική ανοσία (B λεμφοκύτταρα-αντισώματα) Κυτταρική ανοσία (T λεμφοκύτταρα) Ανοχή: Διάκριση του ιδίου από το ξένο
Χυμική ανοσία B λεμφοκύτταρα (Β-κυτταρικοί υποδοχείς στην επιφάνεια) Κλωνική έκπτυξη των Β-λεμφοκυττάρων και παραγωγή πλασματοκυττάρων (αντισωμάτων) και Κυττάρων μνήμης
Χυμική ανοσία virgin B cells antibody secretion activated B cells
Κυτταρική ανοσία T cell Τα T λεμφοκύτταρα έχουν ειδικούς υποδοχείς στην επιφάνειά τους (TCR) Ο TCR ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να προσδέσει ελεύθερο ανριγόνο. Πρέπει να παρουσιάζεται από ένα αντιγονοπαρουσιαστικό κύτταρο Τρία βήματα: Ενεργοποίηση, έκπτυξη, δράση Τα T κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα σκοτώνουν άμεσα κύτταρα κολυσμένα με ιούς ή νεοπλαστικά
Αντιγόνα (Antigens) “antibody generator” Μόρια που αντιδρούν ειδικά με αντισώματα ή λεμφοκύτταρα Πολυσακχαρίτες, πρωτείνες, λιπίδια, νουκλεοτίδια Πολλαπλοί αντιγονικοί επίτοποι
Επίτοποι αντιγόνων
Αντιγόνα
Αντισώματα Δομή --Γλυκοπρωτείνες 12 περιοχές (~110 aa) Βαρειές και ελαφρές αλυσίδες Fab περιοχή (μεταβλητή) Fc περιοχή (σταθερή)
5 τάξεις ανοσοσφαιρινών: Ig G: κύριο αντίσωμα στο πλάσμα. Δευτερογενής ανοσολογική απόκριση Ig A: Αντίσωμα στις εκκρίσεις Ig E: αλλεργική αντίδραση Ig M: Επιφάνεια Β-λεμφοκυττάρων. Πρωτογενής ανοσολογική απόκριση Ig D: Επιφάνεια παρθένων Β- λεμφοκυττάρων
Lymphocyte Development- Generation of Diversity 100 εκατομμύρια διαφορετικοί υποδοχείς Γονιδιακός ανασυνδυασμός Ωρίμανση συγγενείας Susumu Tonegawa Nobel Prize 1987
Δράση αντισωμάτων Βασίζονται στην πρόσδεση με το αντιγόνο Εξουδετέρωση Ακινητοποίηση και πρόληψη προσκόλησης Συγκόληση και καθίζηση Οψωνοποίηση Ενεργοποίηση συμπληρώματος Κυτταροτοξικότητα μέσω αντισώματος
Ταξινόμηση κατά Coombs : Type I- IgE ab Type II- ab to tissue antigens Type IV- cell mediated immunity Type III- immune complexes
Tύπος I / Άμεση IgE εξαρτωμένη. Πολύ συχνή. Θεραπεία των συμπτωμάτων Παραδείγματα: Αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, δήγμα μέλισσας. Η χειρότερη περίπτωση: Αναφυλακτική καταπληξία
Αναφυλαξία σε δήγμα μέλισσας
Διάχυτη ουρτικάρια
Δερματικό έκζεμα
Type II – Εξαρτώμενη από αντίσωμα Αντισώματα κατά φυσιολογικών ή τροποποιημένων μεμβρανικών αντιγόνων
Tύπος II – ιστική βλάβη μέσω συμπληρώματος Πρόσδεση αντισώματος στην επιφάνεια του κυττάρου Πρόσδεση του συμπληρώματος Κυτταρική λύση
Tύπος II – ιστική βλάβη μέσω συμπληρώματος Αντιδράσεις από μεταγγίσεις Ab’s από λήπτη κατά ασύμβατων RBC’s Αντίδραση Rh Rh-αρνητικές μητέρες παράγουν αντισώματα κατά ενός Rh+ εμβρύου Αυτοάνοση απόκριση - Κυτταροπενίες
Τύπος II - ιστική βλάβη μέσω κυττάρων IgG επικαλύπτει το κύτταρο στόχο Τα κύτταρα που καταστρέφουν έχουν Fc υποδοχέα Η λύση του κυττάρου στόχου απαιτεί επαφή Δραστικά κύτταρα: PMN’s, EO’s, μακροφάγα και NK
Type II - ιστική βλάβη μέσω κυττάρων Χρήσιμη αντίδραση κατά στόχων πολύ μεγάλων για να φαγοκυτταρωθούν Νεοπλαστικά κύτταρα, παράσιτα, έλμινθες
Type II reactions
Type II - ιστική βλάβη μέσω κυτταρικής δυσλειτουργίας Αντισώματα κατά υποδοχέων επιφανείας αναστέλλουν ή επάγουν την λειτουργία του κυττάρου στόχου Myasthenia Gravis Graves Disease
Type III - ιστική βλάβη μέσω ανοσοσυμπλεγμάτων Συμπλέγματα αντιγόνου αντισώματος επάγουν οξεία φλεγμονή Ενεργοποίηση συμπληρώματος και συσώρευση ουδετεροφίλων Ενδογενή αντιγόνα - DNA Εξωγενή αντιγόνα - Bακτήρια, Ιοί κ.λ.π. Τα ανοσοσυμπλέγματα δημιουργούνται στην κυκλοφορία ή στον ιστό in situ.
Νόσος από ανοσοσυμπλέγματα Συστηματική vs Τοπική Συστηματική - Ορονοσία - 10 ημέρες μετα την χορήγηση ζωικού ορού Αγγειίτιδα – Φλεγμονή στα τοιχώματα των αγγείων Σπειραματονεφρίτιδα – Φλεγμονή στη βασική μεμβράνη
Τοπική Νόσος από ανοσοσυμπλέγματα (Arthus Reaction) Τοπική αγγειίτιδα Πειραματική επαγωγή ή μετά από εμβολιασμούς Τοπική συσσώρευση ουδετεροφίλων και φλεγμονή των μικρών αγγείων
Τρείς κατηγορίες νόσου από ανοσοσυμπλέγματα
Συστηματική νόσος από ανοσοσυμπλέγματα Δημιουργία ανοσοσυμπλεγμάτων στη κυκλοφορία Εναπόθεσή τους σε διάφορους ιστούς (παράγοντες που ευνοούν) Φλεγμονώδης απάντηση
Type III reactions
Type III reactions
Type III reactions
Συστηματική νόσος από ανοσοσυμπλέγματα Ιστοί που προσβάλλονται νεφροί, αρθρώσεις, δέρμα, ορογάνοι υμένες (μικρά αγγεία) Ελικοειδής πορεία αγγείων, στροβιλώδης ροή
Συστηματική νόσος από ανοσοσυμπλέγματα- μορφολογία Οξεία νεκρωτική αγγειίτιδα- ινιδοειδής νέκρωση Μικροθρόμβοι Ισχαιμική νέκρωση
Συστηματική νόσος από ανοσοσυμπλέγματα Κυρίαρχος ο ρόλος του συμπληρώματος Κατά την διάρκεια της ενεργού νόσου τα επίπεδα του συμπληρώματος είναι χαμηλά
Fig 5-11 IC Vasculitis
Fig 5-12 EM
Fig 5-13 IF
Εναπόθεση ανοσοσυμπλεγμάτων στους ιστούς Goodpasture’s SLE
Tύπος IV – Επιβραδυνόμενη υπερευαισθησία Κυτταροτοξικότητα επαγόμενη από την κυτταρική ανοσία
Type IV - Επιβραδυνόμενη υπερευαισθησία-δερματινοαντiδραση Mantoux TB αντιγόνα παρουσιάζονται από τα μακροφάγα στα CD4 T κύτταρα κύτταρα μνήμης CD4 παραμένουν στην κυκλοφορία Επανέκθεση ενεργοποίηση, πολλαπλασιασμός και συσσώρευση των μακροφάγων και των CD4 T κύτταρα που προκαλούν την ιστική βλάβη IL-2, IFN-γ και TNFα είναι οι πιο σημαντικές κυτταροκίνες
Tύπος IV – Επιβραδυνόμενη υπερευαισθησία
Langhan’s Giant Cell Picture
Επιβραδυνόμενη υπερευαισθησία Δερματινοαντίδραση Mantoux Δημιουργία κοκκιώματος Οζώδης συσσώρευση μακροφάγων με επιθηλιοειδείς χαρακτήρες που περιβάλλονται από λεμφοκύτταρα Παρουσία γιγαντοκυττάρων Παρουσία μικροοργανισμών που δεν αποκαθαίρονται εύκολα (π. χ. φυματίωση) Αυτοάνοσα νοσήματα (κοκκιωμάτωση Wegener, σαρκοείδωση). Δερματίτιδα εξ’επαφής
Αντιδράσεις επιβραδυνόμενης υπερευαισθησίας
Granulomas Low Power High Power