ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΖΩΩΝ Δρ. Παπανικολάου Θωμάς, Κτηνίατρος

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ (βοοειδή και υπόλοιπα είδη μηρυκαστικών) ΠΤΩΣΗ PH ΣΤΟΜΑΧΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ PH: 5,6-6,5

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Λήψη μεγάλης ποσότητας τροφής πλούσιας σε εύπεπτους υδατάνθρακες (καρποί δημητριακών – σιτάρι, καλαμπόκι -, μήλα, πατάτες, σακχαρότευτλα, μελάσσα κ.ά) Απότομη αλλαγή διατροφής (σιτηρέσιο με  υδατάνθρακες) Μειωμένη χορήγηση χονδροειδών τροφών - Ποσότητα υδατανθράκων για πρόκληση δυσπεπτικής οξέωσης ?????????  ανάλογα με το ζώο και το εφαρμοζόμενο σιτηρέσιο

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Λήψη μεγάλης ποσότητας υδατανθράκων  αλλαγή εντός 2-6 ωρών στην μικροβιακή χλωρίδα της Μ.Κ επικράτηση και  αριθμού gram+ βακτηρίων (streptococcus bovis) και κατά συνέπεια  παραγωγή γαλακτικού οξέος ακόμα μεγαλύτερη πτώση PH σε επίπεδα <5 καταστροφή μικροοργανισμών Μ.Κ λακτοβάκιλλοι παράγουν γαλακτικό οξύ, αλλαγή () ωσμωτικής πίεσης Μ.Κ, μειωμένη απορρόφηση υγρών, επάνοδος υγρών στην Μ.Κ, πρόκληση αφυδάτωσης, αιμοσυμπύκνωση, ολιγουρία, ανουρία βλάβες στο βλεννογόνο (οξέα, ισταμίνη), γαστρεντερίτιδα

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ  Αιμοσυμπύκνωση, μυική αδυναμία, κατάρρευση νεφρικής και καρδιακής λειτουργίας, σοκ, θάνατος - Πιθανές βλάβες στο επιθήλιο Μ.Κ, ηπατικά αποστήματα (απορρόφηση τοξικών προϊόντων)

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Εξαρτώνται ως ένα βαθμό από την ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώθηκε Ελαφριές περιπτώσεις  ανορεξία,  ατονία Μ.Κ,  μείωση μηρυκασμού,  πτώση γαλακτοπαραγωγής,  κόπρανα γκρίζου χρώματος αλοιφώδη ή διαρροϊκά  μετά από 3-4 ημέρες επάνοδος όρεξης χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία ??????

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ Αφυδάτωση από 4-6% έως και >10% ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ - ανορεξία (πλήρης) Πτώση γαλακτοπαραγωγής Λίγες ώρες μετά την κατανάλωση υδατανθράκων - τυμπανισμός, ενδείξεις κοιλιακού άλγους, συμπτώματα κωλικού 12-24 ώρες μετά λήψη τροφής  συμπτώματα σοβαρής δυσπεψίας, τοξίνωσης  αύξηση καρδιακών παλμών 90-120/λεπτό, αύξηση αναπνοών 50-80/λεπτό, πτώση θερμοκρασίας ή άνοδος θερμοκρασίας >41  διάρροια, Αφυδάτωση από 4-6% έως και >10%

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Σιγή Μ.Κ (πλήρης) Ήχοι φυσαλίδων ή υγρού στη Μ.Κ Κατάκλιση Ανουρία σε σοβαρές περιπτώσεις (με θετικό σημείο τη διούρηση στην έναρξη θεραπείας) Σε καθυστέρηση ανάληψης θεραπείας επιπλοκές: ελκώδης γαστρίτιδα, εκφύλιση παρεγχυματικών οργάνων, αποβολές (μπορεί και 10-14 ημ μετά θεραπεία), ενδονυχίτιδα, ποδοδερματίτιδα κλπ

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Συνήθως προφανής από το ιστορικό Κλινικά συμπτώματα Χαμηλό ΡΗ Μ.Κ <5,5 Διάγνωση δυσκολότερη όταν νοσεί ένα ζώο (μειωμένη κινητικότητα Μ.Κ, διάρροια, ανάλυση γαστρικού περιεχομένου !!!) Χρώση Gram σε υγρό από Μ.Κ (φυσιολογικά >gram-, σε δυσπεπτική  gram +) Δ.Δ από υπασβεστιαιμία (όχι διάρροια, αφυδάτωση, ανταπόκριση σε χορήγηση ασβεστίου), οξεία μαστίτιδα από Ε coli, περιτονίτιδα

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΚΕΝΩΣΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΩΛΗΝΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Σε ελαφρές καταστάσεις Απομάκρυνση συμπυκνωμένων ζωοτροφών, χορήγηση μόνο χόρτου ή άχυρου Υγιές στομαχικό περιεχόμενο (επιταχύνει θεραπεία) Χορήγηση αντιόξινων (αλκαλικά άλατα) PO (συνήθως διαλυμένα σε 10 λίτρα χλιαρού νερού)  διττανθρακικό νάτριο (baking soda) – 250 gr/ ημέρα ή  οξείδιο μαγνησίου 100-300 gr/ημέρα – γάλα μαγνησίας ή  ανθρακικό ασβέστιο 250 gr ή  ανθρακικό μαγνήσιο 10-80 gr Για 3-4 ημέρες ??

Απότομη απελευθέρωση CO2 στην Μ.Κ λόγω αύξησης PH ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Σε χορήγηση διττανθρακικού νατρίου (PO ή IV σε διάλυμα)  Απότομη απελευθέρωση CO2 στην Μ.Κ λόγω αύξησης PH Προσοχή σε περιπτώσεις με σοβαρή οξέωση και σιγή της Μ.Κ γιατί μπορεί να αναπτυχθεί σοβαρού βαθμού μετεωρισμός

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Οξεία δυσπεπτική οξέωση (καρδιακοί παλμοί >100/λεπτό, PH <5, αφυδάτωση >8%, κατάκλιση) ανάληψη θεραπείας σε ζώα χαμηλής αξίας με αρκετές ώρες εγκατεστημένη οξέωση - ΝΑΙ ή ΌΧΙ ???? ΓΕΝΙΚΑ  ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Μ.Κ ?? ΠΛΥΣΕΙΣ 50-100 ΛΙΤΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΝΤΙΟΞΙΝΑ (2-4 ΛΙΤΡΑ ΓΑΛΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ) ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΝΘΡΑΚΑΣ (0,5 – 1 ΚΙΛΟ) PENICILLIN 10000-20000 IU SC ΟΡΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ SC ΔΙΑΛΥΜΑ RINGERS

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Οξεία δυσπεπτική οξέωση  Χειρουργική διάνοιξη Μ.Κ – γαστροτομή Αφαίρεση περιεχομένου, πλύσεις με χλιαρό νερό??, αντικατάσταση με υγιές στομαχικό περιεχόμενο – αγελάδα όχι σε κατάκλιση Σε περίπτωση υδαρούς περιεχομένου (ή αν διαθέτουμε αρκετό νερό ώστε να διαταθεί ο αριστερός κενεώνας) – αφαίρεση με οισοφαγικό καθετήρα και πλύσεις για 15- 20 φορές ---- χορήγηση υγιούς περιεχομένου

ΘΕΡΑΠΕΙΑ- Οξεία δυσπεπτική οξέωση ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ- Οξεία δυσπεπτική οξέωση Χορήγηση δ/τος ringers με προσθήκη διττανθρακικού νατρίου ή διάλυμα διττανθρακικού νατρίου (5% 5L/450kg άμεσα ή 1,3% σε 6-12h μέχρι και 60L/450kg)  Αποκατάσταση αφυδάτωσης, νεφρικής λειτουργίας, οξέωσης αντιόξινα po ???? Ίσως να μη χρειάζονται στην παραπάνω περίπτωση Προκαϊνική πενικιλλίνη G im >5ημέρες  προστασία από βακτηριακές μολύνσεις, αποστήματα ήπατος κλπ Θειαμίνη ( στη Μ.Κ λόγω  θειαμινασών από βακτήρια) Ηπατοπροστατευτικά

ΘΕΡΑΠΕΙΑ- Οξεία δυσπεπτική οξέωση ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ- Οξεία δυσπεπτική οξέωση Ενεργός άνθρακας (0,5-1 κιλά) – προστασία γαστρικού βλεννογόνου από τοξίνες ??? Ορός ασβεστίου: απαραίτητος λόγω μειωμένης απορρόφησης Σε κωλικό: flunixin meglumine  

Εμπειρία και γνώση των μέσων που διαθέτουμε ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Εμπειρία και γνώση των μέσων που διαθέτουμε Γενικά PO  LAXATIVE (ΚΑΘΑΡΤΙΚΟ) – ANTACID (ΑΝΤΙΟΞΙΝΟ) – RUMINOTORIC MIXTURES (ΕΥΣΤΟΜΑΧΟ) IV  ορός Ca, ringers, διττανθρακικό νάτριο

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Καταγραφή επιλογών Απομάκρυνση συμπυκνωμένων Μόνο χόρτο / άχυρο Αντιόξινα, καθαρτικά, ευστόμαχα Αντιβίωση Οροί ringers Ορός Ca (sc, iv) Πλύσεις Μ.Κ, χορήγηση υγιούς περιεχομένου Θειαμίνη, ηπατοπροστατευτικά Διάνοιξη Μ.Κ

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΣΗΜΕΙΑ ΕΥΝΟΙΚΗΣ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΟΡΕΞΗΣ ΚΑΙ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΡΡΟΙΑ 12-24 ΩΡΕΣ ΜΕΤΑ ΕΝΑΡΞΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ??????? ΤΑ ΕΥΣΤΟΜΑΧΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ 2-3 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΜΕ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΜΕΙΟΥΜΕΝΗ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ Προσοχή κυρίως σε μονάδες εντατικής πάχυνσης μόσχων Αποφυγή πρόσβασης ζώων σε συμπυκνωμένες τροφές Όχι απότομες αλλαγές σε σιτηρέσιο Σταδιακές αλλαγές σε σιτηρέσιο εντατικής πάχυνσης 2-3 εβδ Χονδροειδείς τροφές σε γαλακτοπαραγωγά τουλάχιστον στο 20% ΞΟ Πρώτα χονδροειδείς μετά συμπυκνωμένες Διττανθρακικό νάτριο στο σιτηρέσιο (0,5-2%)

ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ Μονενσίνη ????? (ΙΟΝΟΦΟΡΟ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΟ-ΑΝΤΙΚΟΚΚΙΔΙΑΚΟ, ΔΡΑ ΚΥΡΙΩΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ GRAM+, ΑΡΣΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΑΓΕΛΑΔΕΣ - ΜΕΙΩΝΕΙ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ: ΚΟΚΚΙΔΙΑΣΗΣ, ΚΕΤΩΣΗΣ, ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ, ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗΣ ΗΝΥΣΤΡΟΥ) ΔΟΣΗ 400g/τονο συμπυκνωμενης Μοσχαρια <250kg – έως 125mg/ημέρα/ζώο Βοοειδη> 250 kg - έως 200mg/ημέρα/ζώο - Αντιβιοτικά σε παχυνόμενα ????????????? Σε μικρές ποσότητες

Υποκλινική δυσπεπτική οξέωση ΔΥΣΠΕΠΤΙΚΗ ΟΞΕΩΣΗ Σε μονάδες με αυξημένα ποσοστά αποστημάτων σε ήπαρ, δυσπεψίες, ενδονυχίτιδα, μειωμένη παραγωγή γάλακτος, μειωμένα λιπαρά στο γάλα  ?????? Υποκλινική δυσπεπτική οξέωση Συνήθως τα μέτρα πρόληψης είναι αρκετά για να μην εμφανιστεί ή να αντιμετωπιστεί