ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΟΓΟΥ Μ. Σαριδομιχελάκης Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

1. ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ S. aureus, S. intermedius > S. hyicus subsp. hyicus Φυσιολογική χλωρίδα του δέρματος ? ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ Ενυδάτωση κεράτινης στοιβάδας Υπερίδρωση Αλλαγή τριχώματος Τραυματισμοί, ξένα σώματα Αλλεργικές δερματίτιδες Εξωπαρασιτώσεις Διαταραχές κερατινοποίησης Παθήσεις θυλάκων των τριχών Μεταβολικά νοσήματα Ανοσοκαταστολή

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα-δοθιήνωση Επιπολής σταφυλοκοκκική δερματίτιδα Βλεννογονοδερματική σταφυλοκοκκική δερματίτιδα Υποδόρια αποστήματα Υποδερματίτιδα Λοιμώξεις τραυμάτων

ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΗ ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ-ΔΟΘΗΙΝΩΣΗ Θυλακίτιδα επώδυνες βλατίδες εξίδρωση, ερύθημα, εφελκίδες, αλωπεκία, εύκολη απόσπαση τριχώματος Αυτοπεριορισμός Δοθιήνωση οζίδια, εξοίδηση, συρίγγια, έλκη Λευκοδερμία, λευκοτριχία Περιοχές σε επαφή με τα είδη σαγής Οπίσθια επιφάνεια μεσοκυνίου Άνω επιφάνεια ουράς

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Θυλακίτιδα δερματοφίλωση Θυλακίτιδα του μεσοκυνίου Θυλακίτιδα δερματοφίλωση C. pseudotuberculosis δερματοφυτίαση φυλλώδης πέμφιγα Θυλακίτιδα του μεσοκυνίου Λοιπά αίτια συνδρόμου δερματίτιδας μεσοκυνίου-πτέρνας

ΕΠΙΠΟΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ (IMPETIGO) Προδιαθέτουν: κνησμώδεις δερματοπάθειες (αλλεργικές) Εξίδρωμα, αλωπεκία, ερύθημα, εφελκίδες Έντονος κνησμός

ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Σπάνια Χείλη, βλέφαρα Διαβρώσεις, εξίδρωση, εφελκίδες, ερύθημα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κυτταρολογική εξέταση Καλλιέργεια-αντιβιόγραμμα (μικτές λοιμώξεις, θεραπευτική αποτυχία) Ιστοπαθολογική εξέταση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιμετώπιση προδιαθετικών αιτίων Τοπική Συστηματική

ΤΟΠΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Κούρεμα Υδροθεραπεία (θερμά επιθέματα) Αντισηπτικά σαμπουάν (υπεροξείδιο βενζοϋλίου, χλωρεξιδίνη, γαλακτικό αιθύλιο, ποβιδόνη) ή τοπικά αντιβιοτικά (αλοιφή μουπιροσίνης) SID x 1 εβδομάδα x 2/εβδομάδα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ενδείξεις: γενικευμένη επιπολής: x ≥ 3 εβδ. εν τω βάθει (δοθηίνωση): x 6-8 εβδ. 1ης επιλογής: τριμεθοπρίμη-σουλφοναμίδες 2ης επιλογής: ερυθρομυκίνη, ενροφλοξασίνη, γενταμυκίνη, κεφτριοφούρη, ριφαμπυκίνη + ...

2. ΔΕΡΜΑΤΟΦΙΛΩΣΗ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Dermatophilus congolensis Δεξαμενή: άλογα με τη χρόνια (ασυμπτωματκή) μορφή της νόσου Μετάδοση: έντομα (μύγες), κρότωνες Προδιαθέτουν: λύσεις συνεχείας, υγρασία Νοσηρότητα: μεμονωμένα περιστατικά-80% Ζωοανθρωπονόσος (σπάνια)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι Οξεία μορφή: Βλατίδες, πυώδες εξίδρωμα παχιές εφελκίδες με τρίχες (σαν «βούρτσα») αλωπεκία, ερύθημα, έλκη Επιπλοκή: φωτοδερματίτιδα (περιοχές με λευκό δέρμα-τρίχωμα) Επώδυνες, όχι κνησμώδεις Χρόνια «ξηρή» μορφή: Αλωπεκία-υποτρίχωση, φολίδες, εφελκίδες

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ Εντόπιση των αλλοιώσεων: περιοχές που βρέχονται ή όπου τα ζώα ιδρώνουν (πρόσωπο, τράχηλος, άνω-πλάγια επιφάνεια κορμού) περιοχές που τραυματίζονται κατά την άσκηση (ταρσός σε άλογα ιππόδρομου) περιοχές που έρχονται σε επαφή με την υγρή στρωμνή (κάτω τμήμα των άκρων σε πώλους το χειμώνα)

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα Δερματοφυτίαση Φυλλώδης πέμφιγα Σύνδρομο δερματίτιδας μεσοκυνίου-πτέρνας

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κυτταρολογική εξέταση επιχρίσματα αποτύπωσης εφελκίδες + N.S. (Dermatophilus prep) Καλλιέργεια Ορολογική εξέταση: IFAT Ιστοπαθολογική εξέταση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ι Αντιμετώπιση προδιαθετικών αιτίων στέγνωμα του δέρματος μετά την τοπική αντισηπτική αγωγή αποφυγή βροχής (ενσταβλισμός το χειμώνα) αποφυγή μικροτραυματισμών (επίδεση ταρσών κατά την άσκηση) αποφυγή υγρής στρωμνής (έξοδος στο προαύλιο όταν δεν υπάρχει βροχή-υγρασία) Μηχανική απομάκρυνση εφελκίδων

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ Αντισηπτικά: χλωρεξιδίνη, θειάσβεστος, ποβιδόνη (SID x 1 εβδομάδα x1/εβδομάδα) Συστηματικά αντιμικροβιακά: προκαϊνούχος πενικιλίνη ή τριμεθοπρίμη-σουλφοναμίδες (x 1 εβδομάδα) σε εκτεταμένες αλλοιώσεις Αντιμετώπιση φωτοδερματίτιδας (ενσταβλισμός, αντηλιακές κρέμες)

3. ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΙΑΣΗ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Συχνή αλλά και «υπερ-διαγνωσμένη» Μεταδοτική, ζωοανθρωπονόσος (όχι συχνή η μετάδοση στον άνθρωπο) Αιτιολογία Trichophyton equinum equinum (TEE) equinum autotrophicum (TEA) mentagrophytes τρωκτικά verrucosum βοοειδή Microsporum equinum gypseum

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Μετάδοση άμεση επαφή έμμεσα περιβάλλον, είδη σαγής, διάφορα αντικείμενα νύσσοντα έντομα (M. gypseum) Νοσηρότητα: ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό (9-58%) Προδιαθέτουν θερμοκρασία-σχετική υγρασία, συνωστισμός λύσεις συνεχείας της επιδερμίδας νεαρή ηλικία (καθυστερημένη ανοσολογική αντίδραση) ανοσοκαταστολή

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι «Κλασσική» μορφή: Σχήμα αλλοιώσεων: κυκλοτερείς επέκταση πολυκυκλικές Πομφοί, βλατίδες, ανορθωμένο τρίχωμα αλωπεκία, ερύθημα, φολίδες, εφελκίδες, εύκολη απόσπαση τριχώματος Ακανθόλυση, βακτηριδιακές επιπλοκές φλύκταινες, περιφερική επιδερμική αποκόλληση, διαβρώσεις «Ξηρή σμηγματόρροια» Ψευδομυκήτωμα (σπάνια)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ Κνησμός: συνήθως όχι μερικές φορές έντονος δοκιμή ξέσης (scratch test) θετική Εντόπιση κεφαλή, τράχηλος, πλάγια επιφάνεια θώρακα, μασχάλες κατώτερο τμήμα άκρων (σπάνια) Κατανομή: εστιακές, πολυεστιακές > γενικευμένες Εξέλιξη: συνήθως αυτοΐαση σε 3 μήνες (κυτταρική ανοσία)

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα Δερματοφίλωση Φυλλώδης πέμφιγα Εωσινοφιλική θυλακίτιδα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ιστορικό-κλινική εικόνα Λυχνία Wood μόνο M. equinum και M. canis Άμεση μικροσκοπική εξέταση (ευαισθησία ≈ 50%) υφές-αρθροσπόρια Καλλιέργεια (Sabouraud > DTM) + 1-2 σταγόνες ενέσιμου διαλύματος συμπλέγματος βιταμινών Β (TEE) Ιστοπαθολογική εξέταση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ι Γενικά μέτρα: Αντιμετώπιση προδιαθετικών αιτίων Θεραπεία σε όλα τα ζώα που ήρθαν σε επαφή (και τα υγιή) Απομονώσεις Τοπική (πάντα): Κούρεμα, απολύμανση μηχανής, κάψιμο τριχών-εφελκίδων-φολίδων Κρέμες (κλοτριμαζόλη, μικοναζόλη, ναφτιφίνη) ΒID ή Λουτρά (ενιλκοναζόλη, θειάσβεστος, ναταμυκίνη) SID x 2/εβδομάδα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ Συστηματική (γενικευμένες αλλοιώσεις, μη ανταπόκριση στην τοπική θεραπεία): Γκριζεοφουλβίνη x 7-10 ημέρες (ή x 3-12 εβδομάδες)!!! Αντένδειξη: εγκυμοσύνη (κίνδυνος τερατογένεσης) Στο περιβάλλον Στο στάβλο: ενιλκοναζόλη, potassium monosulfirate Στα είδη σαγής-εργαλεία: φορμαλδεϋδη, καύση Εμβόλια T. equinum (υποτροπιάζουσα δερματοφυτίαση)

4. ΧΟΡΙΟΠΤΙΚΗ ΨΩΡΑ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Chorioptes bovis Μετάδοση: άμεση, έμμεση Περιβάλλον Επιβίωση: μέχρι 70 ημέρες Χειμώνας Επιφάνεια επιδερμίδας Β.Κ.: 3 εβδομάδες Μετάδοση: άμεση, έμμεση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Άλογα έλξης, άλογα με μακρύ τρίχωμα στα άκρα Χειμώνας Κατώτερο τμήμα άκρων, ουρά Βλατίδες, εφελκίδες, ερύθημα, αλωπεκία-υποτρίχωση, δρυφάδες Κνησμός

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Δ.Δ. Αλλοιώσεις στο κατώτερο τμήμα των άκρων Σύνδρομο δερματίτιδας μεσοκυνίου-πτέρνας Αλλοιώσεις στην ουρά Ψωροπτική ψώρα Φθειρίωση Οξυουρίδωση Αλλεργική από Culicoides Ατοπική δερματίτιδα Διάγνωση: επιφανειακά ξέσματα (προσθήκη εξωπαρασιτοκτόνου στο παραφινέλαιο)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Τοπική: κούρεμα + … Θειούχο Se 1% (κάθε 5 ημέρες x 3 φορές) Θειάσβεστος 2% (κάθε 1-2 εβδομάδες) Φλουμεθρίνη 6% (κάθε 2 εβδομάδες x 2 φορές, αραίωση 1/900, max 2 mg/Kg = 30 ml/Kg) Φιπρονίλη 0,25% (κάθε 3-4 εβδομάδες x 2 φορές, 125 ml/άκρο) Συστηματική: ιβερμεκτίνη 0,3 mg/Kg P.O./7 ημέρες x 4 φορές. Αποτελεσματικότητα ??? Σε όλα τα άλογα του στάβλου Απομάκρυνση στρωμνής, καθαρισμός στάβλου-ειδών σαγής

5. ΚΝΙΔΩΣΗ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣ ΟΙΔΗΜΑ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Αποκοκκίωση σιτευτικών κυττάρων Ανοσολογικά (τύποι Ι, ΙΙΙ) Μη ανοσολογικά Φάρμακα (πενικιλίνη) Εμβόλια, υπεράνοσος ορός Μετάγγιση αίματος Ατοπική δερματίτιδα Τροφική αλλεργία-δυσανεξία Αγγειίτιδα Ερεθιστική από επαφή δερματίτιδα Νύγματα εντόμων Δήγματα φιδιών Λοιμώξεις Παρασιτώσεις Δερμογραφισμός θ0, θ0, ηλιακή ακτινοβολία Έντονη άσκηση Stress Συχνά δε βρίσκουμε το αίτιο («ιδιοπαθής»)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΝΙΔΩΣΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΝΙΔΩΣΗ Πομφοί αμφοτερόπλευρα συμμετρικά θετική δοκιμή δακτυλικού αποτυπώματος τράχηλος, κορμός, ανώτερο τμήμα άκρων < 5 cm Κλασσική > 5-40 cm Εκτεταμένη Με εξίδρωση Εξιδρωματική Τοξοειδείς, δακτυλιοειδείς, οφιοειδείς, πολυκυκλικοί Πολυκυκλική Φάρμακα Βλατίδες Βλατιδώδης Έντομα (κουνούπια) Κνησμός ±

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣ ΟΙΔΗΜΑ Διάχυτο οίδημα εξίδρωση, αιμορραγία πρόσωπο, κάτω επιφάνεια κορμού, κατώτερο τμήμα άκρων ρινικές κοιλότητες, φάρυγγας, λάρυγγας δύσπνοια θάνατος Κνησμός ±

ΕΞΕΛΙΞΗ Οξεία μορφή: < 8 εβδομάδες Χρόνια-υποτροπιάζουσα μορφή: > 8 εβδομάδες

Κλασσική και εκτεταμένη μορφή ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα Δερματίτιδα από C. pseudotuberculosis Δερματοφίλωση Δερματοφυτίαση Φυλλώδης πέμφιγα Αγγειίτιδα Πολύμορφο ερύθημα Βλατιδώδης μορφή Κλασσική και εκτεταμένη μορφή Πολυκυκλική μορφή

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ιστορικό Κλινική εικόνα Δοκιμή τριβής με αιμοστατική λαβίδα δερμογραφισμός Δοκιμή ψύχους (παγάκι x 5min) Δοκιμή θερμότητας (θερμό κέρμα x 5min) Ιστοπαθολογική εξέταση αγγειίτιδα «Υποαλλεργικό» σιτηρέσιο x 4 εβδομάδες – δοκιμή επαναπρόκλησης Αποκλεισμός υπόλοιπων αιτίων ατοπική δερματίτιδα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Οξεία μορφή: αντιμετώπιση αιτίου Χρόνια μορφή: επινεφρίνη 1/1000 (5-10 ml/450 Kg, SC ή IM) πρεδνιζολόνη (2 mg/Kg PO, IM, IV) Χρόνια μορφή: πρεδνιζολόνη PO υδροξυζίνη (1-2 mg/Kg, TID ή BID, PO) ω3/ω6 λιπαρά οξέα

6. ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Ι Γενετική προδιάθεση Προδιάθεση φυλών Προδιάθεση οικογενειών Παραγωγή ειδικής για τα αεροαλλεργιογόνα IgE Περιβάλλον διαβίωσης Έκθεση στα αεροαλλεργιογόνα (μύκητες > λοιπά)

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΙΙ Ανοσολογικοί μηχανισμοί Είσοδος αεροαλλεργιογόνων: επιδερμίδα κύτταρα του Langerhans επιχώρια λεμφογάγγλια ενεργοποίηση Τh-, Β-λεμφοκυττάρων (φάση ευαισθητοποίησης) Επανέκθεση: διήθηση λεμφοκυττάρων (Th2 Th1), ενεργοποίηση σιτευτικών κυττάρων, ουδετερόφιλων, εωσινόφιλων καθυστερημένη μέσω IgE αντίδραση υπερευαισθησίας (φάση αλλεργικής αντίδρασης) Δευτερογενείς λοιμώξεις (Staphylococcus) ???

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι Από τις συχνότερες δερματοπάθειες του αλόγου Φυλή: Αγγλικά καθαρόαιμα (Thoroughbreds), Arabian Ηλικία πρωτοεμφάνισης: 1,5 - 6 χρόνων Χρόνια-υποτροπιάζουσα κνίδωση (± κνησμός) Κνησμώδης δερματοπάθεια Πρόσωπο, πτερύγια αυτιών, τράχηλος, κάτω επιφάνεια κορμού, βάση ουράς Υποτρίχωση-αλωπεκία, δρυφάδες, εφελκίδες, πάχυνση, λειχηνοποίηση, υπερχρωμία Άσηπτη εωσινοφιλική θυλακίτιδα (σπάνια) Εωσινοφιλικά κοκκιώματα (σπάνια)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ Επιπλοκές: Staphylococcus Μπορεί να συνυπάρχουν Τροφική αλλεργία-δυσανεξία Αλλεργική από Culicoides δερματίτιδα Μη δερματικές εκδηλώσεις (σπάνια) Αλλεργική ρινίτιδα-επιπεφυκίτιδα Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κνίδωσης Κνησμώδους δερματοπάθειας Αλλεργικές (αλλεργική από Culicoides δερματίτιδα, τροφική αλλεργία-δυσανεξία) Παρασιτικές (ψωροπτική ψώρα, χοριοπτική ψώρα, φθειρίωση, δερματίτιδα από νύγματα εντόμων, οξυουρίδωση) Ανοσολογικές (φαρμακευτική δερματίτιδα) Περιβαλλοντικές (δερματίτιδα από επαφή)

Ταυτοποίηση των υπεύθυνων αεροαλλεργιογόνων ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αποκλεισμός των δερματοπαθειών της Δ.Δ. Ενδοδερμική δοκιμή: αντιδράσεις σε 30 min, 4-6h, (24h) Ταυτοποίηση των υπεύθυνων αεροαλλεργιογόνων Ορολογικές εξετάσεις αναξιόπιστες

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αποφυγή (δύσκολη, αναποτελεσματική) Αντιμετώπιση επιπλοκών, δερματοπαθειών που συνυπάρχουν Τοπική: υποαλλεργικά-αντικνησμώδη σαμπουάν Συστηματική (P.O.): Πρεδνιζολόνη 2,2 mg/Kg, SID EOD Αντιΐσταμινικά: υδροξυζίνη, χλωρφαινυραμίνη, διφαινυδραμίνη Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά: δοξεπίνη, αμιτρυπτιλίνη ω3/ω6 λιπαρά οξέα (συνεργική δράση με γλυκοκορτικοειδή, αντιΐσταμινικά) Ανοσοθεραπεία: αποτελεσματική στα 2/3 των αλόγων

7. ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΑΠΟ CULICOIDES ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ I Η συχνότερη αλλεργική δερματίτιδα στο άλογο Culicoides sp.: διάφορα είδη ανάλογα με την περιοχή Δερματίτιδα από Αλλεργική νύγματα δερματίτιδα Περιβαλλοντικές συνθήκες: δραστηριότητα συνήθως τη νύχτα θ0, υγρασία, δραστηριότητα σε ισχυρούς ανέμους Εναπόθεση αυγών: έλη, φυτά σε αποσύνθεση, κοπριά Εποχικότητα: άνοιξη-φθινόπωρο

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ II Αντίδραση υπερευαισθησίας σε αντιγόνα στο σάλιο: Τύπου Ι (30 min) Καθυστερημένη αντίδραση μέσω IgE (4-6 h) Τύπου IV (24-48 h) Προδιάθεση: Γενετική - οικογενής Περιβαλλοντική: επαναλαμβανόμενη έκθεση από νεαρή ηλικία μειωμένη συχνότητα Κυτταρικοί μηχανισμοί: εωσινόφιλα, κύτταρα Langerhans, λεμφοκύτταρα Μεταβιβαστές της φλεγμονής: ισταμίνη, PAF, LTB4

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ηλικία: συνήθως 2-4 χρόνων, επιδείνωση με την πάροδο της ηλικίας Φυλή: Icelanding,German Shire, Arabian, Connemara, quarter, Welsh ponies Εποχικότητα: άνοιξη-φθινόπωρο

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κνησμός: πολύ έντονος διαταραχές συμπεριφοράς (νευρικότητα, επιθετικότητα, ΣΒ) Αλλοιώσεις: πρωτογενείς (βλατίδες), αυτοτραυματικές (εφελκίδες αλωπεκία - υποτρίχωση, δρυφάδες, εξίδρωση), χρόνιες (πάχυνση, λειχηνοποίηση, ρυτίδωση, υπερχρωμία, μελανοτριχία) Εντόπιση: ραχιαία > κοιλιακή (ανάλογα με το είδος των Culicoides) Βλατιδώδης κνίδωση (σπάνια) Δευτερογενής βακτηριδιακή δερματίτιδα Συνυπάρχουν: ατοπική δερματίτιδα, τροφική αλλεργία-δυσανεξία

Αλλεργική δερματίτιδα από νύγματα εντόμων σε άλογο

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ατοπική δερματίτιδα Τροφική αλλεργία-δυσανεξία Φαρμακευτική δερματίτιδα Δερματίτιδα από επαφή Ψωροπτική ψώρα Χοριοπτική ψώρα Φθειρίωση Οξυουρίδωση

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ιστορικό (εποχικότητα) Κλινική εικόνα Αποκλεισμός δερματοπαθειών Δ.Δ. Διαπίστωση Culicoides στα άλογα (χαίτη) και στο περιβάλλον (ειδικές παγίδες) Ανταπόκριση στη θεραπεία Ιστοπαθολογική εξέταση: ? (ίδια ευρήματα με την ατοπική δερματίτιδα) Ενδοδερμική δοκιμή: ? (30 min, 24-48h > 4-6h): συχνά ψευδώς θετικά αποτελέσματα Ορολογικές εξετάσεις: ? (αναξιόπιστες)

Εωσινόφιλα στην κυτταρολογική εξέταση από τις δερματικές αλλοιώσεις αλόγου με αλλεργική δερματίτιδα από νύγματα εντόμων

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Βακτηριδιακών επιπλοκών Αποφυγή νυγμάτων Φάρμακευτική (βλ. ατοπική δερματίτιδα) Ανοσοθεραπεία ? Απομάκρυνση από την αναπαραγωγή

ΑΠΟΦΥΓΗ ΝΥΓΜΑΤΩΝ Απομάκρυνση σηπόμενης οργανικής ύλης, κοπριάς Ενσταβλισμός τις ώρες δραστηριότητας των Culicoides Πολύ λεπτή σίτα στα παράθυρα και τις πόρτες Ανεμιστήρες Κάλυψη του δέρματος (κουβέρτες) Ειδικές παγίδες για έντομα Εντομοκτόνα, εντομοαπωθητικά: στάβλος, άλογα (περμεθρίνη, cypermethrin, fenvalerate, citronella)

8. ΦΥΛΛΩΔΗΣ ΠΕΜΦΙΓΑ

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Η συχνότερη αυτοάνοση δερματοπάθεια Αιτιοπαθογένεια: αντισώματα κατά δεσμοσωματίων (dsg I ?) ενδοεπιδερμική ακανθόλυση Ιδιοπαθής Φάρμακα Πενικιλίνη Τριμεθοπρίμη-σουλφοναμίδες Κνησμώδεις δερματοπάθειες Αλλεργική από Culicoides δερματίτιδα Συστηματικά νοσήματα Stress

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι Ηλικία: 2 μηνών - 25 χρόνων Φυσαλίδες, φλύκταινες, πομφόλυγες (σπάνια) διαβρώσεις, περιφερική επιδερμική αποκόλληση, εφελκίδες, φολίδες, ερύθημα, αλωπεκία, εξίδρωση, σημείο Nikolsky ± Πιθανά κνησμός ή/και πόνος Πρόσωπο, άκρα γενίκευση Bλεννογονοδερματικά όρια: συχνά Bλεννογόνοι: όχι

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ Κνίδωση (ίσως προηγείται των υπόλοιπων αλλοιώσεων) Οίδημα (κάτω κοιλιακή χώρα-άκρα) με ή χωρίς αλλοιώσεις στο υπερκείμενο δέρμα αγγειίτιδα? Συστηματικά συμπτώματα: κατάπτωση, ανορεξία, απώλεια βάρους, πυρετός, χωλότητα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Αναιμία Λευκοκυττάρωση Ουδετεροφιλία Υπολευκωματιναιμία Υπερσφαιριναιμία Υπερινοδωγοναιμία

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Αίτια θυλακίτιδας: Σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα Δερματοφίλωση Δερματίτιδα από C. pseudotuberculosis Δερματοφυτίαση ακανθολυτική μορφή Αίτια γενικευμένης εφελκιδοποίησης: Φαρμακευτική δερματίτιδα Επιθηλιοτρόπο λέμφωμα Κοκκιωματώδης νόσος κλπ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικόνα Κυτταρολογική εξέταση ακανθολυτικά κύτταρα, μη εκφυλισμένα ουδετερόφιλα ή εωσινόφιλα, απουσία μικροοργανισμών Ιστοπαθολογική εξέταση (x 2-3 βιοψίες) Άμεσος ανοσοφθορισμός, ανοσοιστοχημεία IgG ή/και συμπλήρωμα (C3) στην επιδερμίδα Έμμεσος ανοσοφθορισμός αυτοαντισώματα στον ορό του αίματος

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Υποκείμενων-εναυσματικών αιτίων Αποφυγή ηλιακής ακτινοβολίας Ανοσοκατασταλτική αγωγή Επικουρική αγωγή ω3/ω6 ΛΟ πεντοξυφιλλίνη (8-10 mg/Kg, PO, BID) x ...

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Πρεδνιζολόνη: 2-4 mg/Kg SID (πρωί), P.O. EOD x … ή Δεξαμεθαζόνη: 0,2-0,4 mg/Kg SID (πρωί), P.O. πρεδνιζολόνη EOD Όχι σε υπολευκωματιναιμία (κίνδυνος ενδονυχίτιδας) ± Αζαθειοπρίνη: 2,5 mg/Kg SID, P.O. EOD ή Χρυσοθειογλυκόζη: 1 mg/Kg/εβδομάδα IM /1-2 μήνες

ΠΡΟΓΝΩΣΗ Αυτοίαση (σπάνια) Ηλικία πρωτοεμφάνισης μέχρι 1 έτος: καλύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία, πιθανά χωρίς υποτροπή μετά τη διακοπή των φαρμάκων Ηλικία πρωτοεμφάνισης >1 έτος: συχνά υποτροπή 2-30 μήνες μετά τη διακοπή των φαρμάκων

9. ΦΩΤΟΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΦΩΤΟΤΟΞΙΚΩΣΗ (ΗΛΙΑΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ) Αιτιοπαθογένεια: UV + λεπτό, λευκόχρωμο, υποτριχωτικό δέρμα Κλινική εικόνα: Ερύθημα, οίδημα, εφελκίδες

(διαταραχή του μεταβολισμού της στο ήπαρ) ΦΩΤΟΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ Αιτιοπαθογένεια: φωτοδυναμική ουσία στο δέρμα πρωτογενής φυτά (π.χ. Hypericum spp) φάρμακα (π.χ. φαινοθειαζίνη) με επαφή (π.χ. τριφύλλι) ηπατογενής (χολαγγειοηπατίτιδα, χρόνια ηπατίτιδα, νεοπλάσματα, ηπατοτοξικώσεις) χλωροφύλλη φυλλοερυθρίνη δέρμα (διαταραχή του μεταβολισμού της στο ήπαρ) πορφύρα, δερματοφίλωση, ιδιοπαθής

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Περιοχές με λευκό δέρμα-τρίχωμα, κοντό-αραιό τρίχωμα Πρόσωπο, βλέφαρα, χείλη, πτερύγια αυτιών, ράχη, περινεϊκή χώρα, κατώτερο τμήμα άκρων Ερύθημα, οίδημα, φυσαλίδες, πομφόλυγες, έλκη, νέκρωση, εξίδρωση, φολίδες, εφελκίδες, αλωπεκία Πόνος, κνησμός, βακτηριδιακές επιπλοκές Ηπατογενής: ίκτερος, ασκίτης, υποδόρια οιδήματα, γαστρεντερικές διαταραχές, ηπατική εγκεφαλοπάθεια

ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ Διάγνωση ιστορικό, κλινική εικόνα, βιοψία έλεγχος ηπατικής λειτουργίας (βιοχημικά, υπέρηχος, βιοψία ήπατος) Θεραπεία ηλιοπροστασία, αντηλιακά τοπικά ενυδατικά-αναισθητικά γλυκοκορτικοειδή ή NSAID (όχι σε ηπατογενή) πιθ. αντιβιοτικά αιτιολογική

10. ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΚΥΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΤΕΡΝΑΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Βακτηριδιακές λοιμώξεις (σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα – δοθηίνωση, δερματοφίλωση) Δερματοφυτίαση Χοριοπτική ψώρα Ευλογιά Φυλλώδης πέμφιγα Αγγειίτιδα (Shire, Clydesdale) Ερεθιστική (υγρή-ανθυγιεινή στρωμνή) - αλλεργική από επαφή δερματίτιδα Φωτοευαισθητοποίηση Πολυσυστηματική εωσινοφιλική επιθηλιοτρόπος νόσος

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ενήλικα, άλογα έλξης Οπίσθια > πρόσθια άκρα, αμφοτερόπλευρα συμμετρικές Οπίσθια επιφάνεια μεσοκυνίου – πτέρνας, λευκό δέρμα – τρίχωμα φωτοευαισθητοποίηση Ερύθημα, οίδημα, φολίδες εξίδρωση, εφελκίδες, αλωπεκία, διαβρώσεις, έλκη (αγγειίτιδα) πάχυνση, λειχηνοποίηση, ραγάδες, εκβλαστήσεις, συρίγγια Κνησμός, πόνος - χωλότητα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ Διάγνωση Κλινική εικόνα Αιτιολογική (δύσκολη στα χρόνια περιστατικά) Θεραπεία Αιτιολογική Κούρεμα, καθαρισμός εφελκίδων Χειρουργική εξαίρεση εκβλαστήσεων Τοπικά αντισηπτικά σαμπουάν - θειικό μαγνήσιο (οξεία) Κρέμες-αλοιφές με αντιβιοτικά + γλυκοκορτικοειδή (χρόνια) Αποφυγή υγρής στρωμνής – ερεθιστικών ουσιών

11. ΣΑΡΚΟΕΙΔΗ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Τα συχνότερα νεοπλάσματα του δέρματος (35-90%) Αιτιολογία: ιογενή (ιοί θηλωμάτωσης βοοειδών BPV-1, BPV-2) κληρονομική προδιάθεση (γονίδια MHC-II) τραυματισμοί (εμφάνιση σαρκοειδών, επιδείνωση κλινικής μορφής) μύγες (μετάδοση του ιού ή μολυσμένων ινοβλαστών) Βιολογική συμπεριφορά: ινοβλάστες τοπικά έντονα διηθητικά, όχι εσωτερικές μεταστάσεις υποτροπή μετά την εξαίρεση σε ποικίλο χρονικό διάστημα σπάνια αυτοΐαση όχι υποτροπή

ΕΚΒΛΑΣΤΙΚΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι Appaloosa, Arabian, quarter Συνήθως 1-7 χρόνων Κεφαλή (περιοφθαλμικά, χειλικές γωνίες, πτερύγια αυτιών), τράχηλος, κοιλιακή επιφάνεια κορμού, άκρα Μονήρη ή πολλαπλά ΑΤΥΠΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Κυκλοτερείς με υποτρίχωση-αλωπεκία, φολίδες, εφελκίδες, πάχυνση, υπερχρωμία, αλλαγή χρώματος τριχώματος Στάσιμο ή (τραυματισμός?) εκβλαστικό ή ινοβλαστικό ΕΚΒΛΑΣΤΙΚΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Αλωπεκία, θηλωματώδεις εκβλαστήσεις, με ή χωρίς μίσχο, πιθανά εξέλκωση Αργή εξέλιξη ή (τραυματισμός?) οζώδες, ινοβλαστικό

ΙΝΟΒΛΑΣΤΙΚΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ ΟΖΩΔΕΣ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Υποδόρια σκληρά οζίδια, υγιές υπερκείμενο δέρμα Σταδιακή αύξηση μεγέθους ή (τραυματισμός?) ινοβλαστικό ΙΝΟΒΛΑΣΤΙΚΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Μάζες με (τύπος Ι) ή χωρίς (τύπος ΙΙ) μίσχο, εξέλκωση, εξίδρωση, άφθονος κοκκιώδης ιστός Γρήγορη τοπική διήθηση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙΙ ΜΙΚΤΟ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Εκβλαστικό και ινοβλαστικό Μεταβατικό στάδιο ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΣΑΡΚΟΕΙΔΕΣ Σπάνιο Πολλαπλές μάζες με χαρακτηριστικά οζώδους και ινοβλαστικής μορφής + διήθηση λεμφαγγείων και λεμφογαγγλίων

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Άτυπο: σταφυλοκοκκική θυλακίτιδα, δερματοφίλωση, δερματοφυτίαση, ονκοκέρκωση, γυροειδής αλωπεκία Εκβλαστικό: θήλωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, σπίλοι Οζώδες: άλλα νεοπλάσματα, κοκκιώματα Ινοβλαστικό: ακανθοκυταρικό καρκίνωμα, υπερανάπτυξη κοκκιώδη ιστού κατά την επούλωση των τραυμάτων, αβρονημίωση, σηπτικά κοκκιώματα Κακόηθες: διάφορα αίτια λεμφαγγειίτιδας

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικόνα Αποκλεισμός δερματοπαθειών Δ.Δ. Ιστοπαθολογική εξέταση μετά από ολική εξαίρεση PCR για DNA BPV-1, -2 από υλικό επιφανειακής απόξεσης της επιδερμίδας

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Στάσιμα άτυπα και εκβλαστικά: καμία Χειρουργική (ευρεία εξαίρεση, κρυοχειρουργική, υπερθερμία, laser CO2) Ακτινοθεραπεία, φωτοδυναμική θεραπεία Τοπική χημειοθεραπεία βλεομυκίνη (inj.), σισπλατίνη (inj.) ποδοφυλλίνη, 5-φθοριοουρακίλη, βαρέα μέταλλα (Αr, Sv, Hg) AW-3-LUDES Ανοσοθεραπεία (BCG, P. acnes, acemannan, imiquimod) Φυτικής προέλευσης ιδιοσκευάσματα