Αθροιστική μέθοδος υπολογισμού του λήμματος Αθροιστική μέθοδος υπολογισμού του λήμματος Η αθροιστική μέθοδος υπολογισμού του λήμματος είναι μια μέθοδος για ολόκληρη τη διαχειριστική κλάση και προσαρμόζεται πολύ καλά σε οποιαδήποτε κατάσταση της εκμετάλλευσης. Βασίζεται στα αποτελέσματα απογραφής και ιδιαίτερα στις γνώσεις της κατά χώρο κατανομής των κλάσεων ηλικίας, του ξυλαποθέματος και της προσαύξησης. Η μέθοδος αυτή γενικά υπολογίζει χωριστά τις τελικές και ενδιάμεσες καρπώσεις.
Τελικές καρπώσεις Οι τελικές καρπώσεις περιορίζονται μόνο στον ώριμο ξυλώδη όγκο ο οποίος κατανέμεται σ’ένα ευρύ χρονικό διάστημα. Συστάδες με ώριμο ξυλώδη όγκο υπολογίζονται αυτές που είναι ηλικίας τουλάχιστον u-20 ετών. Σε πολύ ακανόνιστη κατανομή στις συστάδες των μεγάλων κλάσεων ηλικίας συμπεριλαμβάνονται και νεαρότερες συστάδες. Η ετήσια μάζα των τελικών καρπώσεων μπορεί να καθοριστεί από τον τύπο m EN = ετήσιες τελικές καρπώσεις = το άθροισμα όλων των ξυλαποθεμάτων με ηλικία μεταξύ (u-b) και της μέγιστης ηλικίας. b = ελάχιστη ηλικία συστάδων που συμπεριλαμβάνονται στις τελικές καρπώσεις S = μεταβατικός ή χρόνος εξίσωσης F = έκταση των συστάδων τελικών καρπώσεων ΡΖ = περιοδική μέση συνολική προσαύξηση (ανά εκτάριο) του ξυλαποθέματος των συστάδων έκτασης F
m 1 = 6400 m 3 m 2 = 4080 m 3 m 3 = 3200 m 3 m 4 = 4300 m 3 t 1 =105 t 2 = 110 t 3 = 115 t 4 = 118 F 1 =15Ha F 3 =11Ha F 4 =18Ha F 2 = 22Ha PZ = 12m 3 /Ha PZ = 8m 3 /Ha PZ = 14m 3 /HaPZ = 10m 3 /Ha Παράδειγμα
Ενδιάμεσες καρπώσεις Οι ενδιάμεσες καρπώσεις αναφέρονται στις συστάδες ηλικίας b, δηλαδή αυτές που δεν συμπεριλαμβάνονται στις τελικές καρπώσεις. Αυτές υπολογίζονται για κάθε διαχειριστική κλάση, συσταδικό τύπο ή ομάδες δασοπονικών ειδών με βάση των ποσοστών κάρπωσης και των πινάκων παραγωγής. Προσδιορίζονται με τον τύπο: ΣDf = ετήσιο λήμμα ενδιάμεσων καρπώσεων F x = επιφάνεια των κλάσεων ηλικίας x α, Z = κατώτερη, ανώτερη κλάση ηλικίας r = διορθωτικός συντελεστής όταν χρησιμο- ποιούνται πίνακες παραγωγής Df x = ποσότητα ενδιάμεσων καρπώσεων στις κλάσεις ηλικίας x κατά τη διάρκεια του χρόνου σχεδιασμού n = χρόνος σχεδιασμού
Δασ.είδοςΗλικία V w V n r = V w /V n Df Ερυθρελάτη ,9 106 Ελάτη ,7 76 Πευκη ,7 197 Οξιά ,6 137 Παράδειγμα
Μέσα ποσοστά κάρπωσης μέσων ποσοστών κάρπωσης του υπάρχοντος ξυλαποθέματος Αντί του υπολογισμού του ύψους των ενδιάμεσων καρπώσεων κατά κλάσεις ηλικίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μια άλλη απλούστερη μέθοδος, κατά την οποία ο όγκος των καρπώσεων αυτών προσδιορίζεται με βάση των μέσων ποσοστών κάρπωσης του υπάρχοντος ξυλαποθέματος όπου: V x D = το ξυλαπόθεμα όλων των συστάδων που θα διενεργηθούν οι καρπώσεις του συσταδικού τύπου x φ = το ποσοστό κάρπωσης (%)
Το ποσοστό κάρπωσης είναι το πηλίκο επί τοις εκατό της μάζας των κανονικών ενδιάμεσων καρπώσεων προς το κανονικό ξυλαπόθεμα των προς αραίωση συστάδων. Η διαπίστωση των ενδιάμεσων καρπώσεων σύμφωνα με τον παραπάνω τύπο έχει το πλεονέκτημα ότι δεν είναι απαραίτητη η γνώση της κατανομής των κλάσεων ηλικίας, του βαθμού ξυλοβρίθειας και της μέσης κλάσης παραγωγής (χρειάζονται για τον προηγούμενο τύπο). Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται και σε συστάδες όπου διενεργούνται προοδευτικές υλοτομίες (υποκηπευτή δομή) και μάλιστα όταν δεν υπάρχουν πίνακες παραγωγής ή αποτελέσματα μακρόχρονων παρατηρήσεων.
Ο τύπος του συνολικού λήμματος μπορεί να διαμορφωθεί ως εξής: (τελικές καρπώσεις)+(ενδιάμεσες καρπώσεις)
Παράδειγμα Αθροισμα τελικών και ενδιάμεσων καρπώσεων : Ερυθρελάτη (1)Συστάδες ηλικίας > 60 ετών : F = 120 Ha, ΣV w = m 3, PZ = 8 m 3 /Ha (2)Συστάδες ηλικίας < 60 ετών : V x D = m 3 (3) Μεταβατικός χρόνος s = 10 έτη
Πίνακας δεδομένων Δασ. είδος PZΠερίτροπος χρόνος Df μέχρι u/2 V n μέχρι u/2 φΜέση Τιμή φ Ερυθρ Ελάτη Πεύκη Οξιά
Ο τύπος αυτός έχει μια ομοιότητα με τις μεθόδους που βασίζονται στην κατανομή των καρπώσεων σε μια ευρεία περίοδο όπως του Hufnagl, Flury κ.λπ. Κατά τον Hufnagl (1895), καθορίζεται συνολικά το λήμμα για ολόκληρη τη διαχειριστική κλάση σύμφωνα με τον τύπο Μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι δεν υπολογίζει ενδιάμεσες καρπώσεις πριν από την ηλικία u/2. Το γεγονός αυτό είναι σωστό για το κηπευτό δάσος. Για τα ψιλά σπερμοφυή όμως πρέπει να υπολογίζονται ενδιάμεσες καρπώσεις και μάλιστα πριν από την ηλικία u/2 όπου η συμμετοχή των ενδιάμεσων καρπώσεων στη συνολική παραγωγή είναι σημαντική (15-30%). Άλλο ένα μειονέκτημα είναι ότι ο χρόνος εξίσωσης u/2 είναι άκαμπτος και δεν υπάρχει η σχετική ευελιξία για συστάδες που αναγεννώνται με μακρείς χρόνους αναγέννησης.