13ο. Επανάληψη: H αρχιτεκτονική την εποχή των Παλαιολόγων Η κοσμική και η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική των διάδοχων κρατών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας στο διάστημα από το 1204 ως το 1453 αποτέλεσε το αντικείμενο του μαθήματος. Στα αρχοντικά, τα μοναστήρια και τις εκκλησίες των ηγεμονιών αυτών είδαμε να αντανακλώνται τόσο το ψηλό επίπεδο της οικοδομικής τέχνης των μαϊστόρων όσο και οι φιλοδοξίες των χορηγών για κοινωνική ανάδειξη και μεταθανάτια λύτρωση. Στα μαθήματα μελετήθηκαν τα παλάτια και οι οικίες των κυριότερων πόλεων της αυτοκρατορίας, η μοναστηριακή αρχιτεκτονική, καθώς και η τυπολογία της κάτοψης και η οικοδομική τεχνική των ναών στην κατά περιοχές συνάφειά τους (Κωνσταντινούπολη και Μικρά Ασία, Θράκη, Θεσσαλονίκη και Μακεδονία, Ήπειρος και Θεσσαλία, Πελοπόννησος και Σερβία). R. Krautheimer, Παλαιοχριστιανική και βυζαντινή αρχιτεκτονική (ελλ. μτφρ.), Αθήνα 1991, 509–552 Χ. Μπούρας, Βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα 2001, 163–234 Ν. Κ. Μουτσόπουλος, Μορφές και χώρος στην παλαιολόγεια αρχιτεκτονική, στο: Η Μακεδονία κατά την εποχή των Παλαιολόγων, Β΄ Διεθνές Συμπόσιο για τη Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, 14-20.12.1992, Θεσσαλονίκη 2002, 289–371 H. Buchwald, Lascarid Architecture, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 28 (1979) 261–296 P. L. Vocotopoulos, Church Architecture in the Despotate of Epirus. The Problem of Influences, Zograf 27 (1998–1999) 79–92

Ιστορικό πλαίσιο, διάδοχα κράτη

Φραγκική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα

Οχυρωματική και οικιστική αρχιτεκτονική: αρχές πολεοδομικής οργάνωσης, ανάκτορα, αρχοντικά, πυργόσπιτα

Μοναστηριακή αρχιτεκτονική: χωροθέτηση, είδη κύριων και βοηθητικών κτιρίων, πύργοι

Η ναοδομία της Κωνσταντινούπολης των Παλαιολόγων: τυπολογία, οικοδομική τεχνική, μορφολογία

Η ναοδομία στη Θράκη: τυπολογία Σταυροειδής εγγεγραμμένος με επιμήκεις διαστάσεις και θόλο πάνω από το ιερό Μονόχωρος τρουλαίος Μονόχωρος καμαροσκέπαστος με ενισχυτικά τόξα Οκταγωνικός

Η ναοδομία στη Θράκη: τοιχοποιίες

Η ναοδομία της αυτοκρατορίας της Νικαίας

Η ναοδομία της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας

Η ναοδομία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας: τυπολογία Μονόχωρος τρουλαίος - με περίστωο - με πλάγιες κόγχες - τετράκογχος Μονόχωρος ξυλόστεγος με περίστωο Σταυροειδής εγγεγραμμένος με περίστωο Σταυροειδής εγγεγραμμένος αθωνικός με λιτή και περίστωο Τρίκλιτη βασιλική (;)

Η ναοδομία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας: τοιχοποιίες

Η ναοδομία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας: οι τρούλοι

Η ναοδομία του Δεσποτάτου της Ηπείρου : τυπολογία Υβριδικοί τύποι ναών: - οκταγωνικός - βασιλική με τρούλους - δίκογχος με τρούλους - σταυρεπίστεγος Γνωστοί τύποι ναών: - δικιόνιος - δίστυλος - σύνθετος τετρακιόνιος πεντάτρουλος

Η ναοδομία του Δεσποτάτου της Ηπείρου: τοιχοποιίες

Η ναοδομία του κράτους των Σέρβων την εποχή του κράλη Μιλουτίν

Η ναοδομία του κράτους των Σέρβων την εποχή του πρίγκιπα Λαζάρου και των επιγόνων του («σχολή του Μοράβα»)

Η ναοδομία της Θεσσαλίας

Η ναοδομία του Μυστρά