Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα
Το νευρικό σύστημα ασκεί την επίδρασή του με την ταχεία διαβίβαση ηλεκτρονικών ώσεων μέσω νευρικών ινών, που τερματίζουν σε εκτελεστικά κύτταρα όπου η απελευθέρωση νευροδιαβιβαστικών ουσιών προκαλεί συγκεκριμένα αποτελέσματα. Τα φάρμακα που μιμούνται ή μεταβάλλουν τις λειτουργίες του αυτόνομου νευρικού συστήματος ονομάζονται φάρμακα του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Περιφερικό νευρικό σύστημα Νευρικό σύστημα Περιφερικό νευρικό σύστημα Κεντρικό νευρικό σύστημα Απαγωγό τμήμα Προσαγωγό τμήμα Αυτόνομο σύστημα Σωματικό σύστημα Παρασυμπαθητικό Συμπαθητικό
Απαγωγό τμήμα Οι νευρώνες του απαγωγού τμήματος απάγουν σήματα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό προς τους περιφερικούς ιστούς. Είναι υπεύθυνοι για τις εκούσιες λειτουργίες. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα λειτουργεί ακούσια και ρυθμίζει τις καθημερινές ανάγκες και απαιτήσεις του σώματος, χωρίς συνειδητή συμμετοχή του νου. Το συμπαθητικό σύστημα έχει την ιδιότητα να ρυθμίζει τη λειτουργία του αντιδρώντας σε καταστάσεις stress (τραυματισμός, φόβος, υπογλυκαιμία, ψύχος, άσκηση). Η διέγερση του προκαλεί μυδρίαση της κόρης και διαστολή των βρογχολίων. Γενικά, το συμπαθητικό σύστημα ενεργοποιείται κατά την αντίδραση μάχης ή φυγής (fight or flight).
Απαγωγό τμήμα Το παρασυμπαθητικό σύστημα συμβάλλει στη διατήρηση ζωτικών λειτουργιών. Η δράση του αντιμάχεται ή εξισορροπεί τη δράση του συμπαθητικού. Γενικά, υπερισχύει σε καταστάσεις ανάπαυσης και πέψης (rest and digest). Τα περισσότερα όργανα του σώματος νευρώνονται τόσο από το συμπαθητικό όσο και από το παρασυμπαθητικό, εντούτοις συχνά το ένα σύστημα υπερισχύει του άλλου στη ρύθμιση της δραστηριότητας ενός δεδομένου οργάνου. Ο μυελός των επινεφριδίων, ο νεφρός, οι ανελκτήρες των τριχών και οι ιδρωτοποιοί αδένες νευρώνονται μόνο από το συμπαθητικό. Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης πετυχαίνεται κυρίως με τη δράση του συμπαθητικού.
Χημικά σήματα μεταξύ των κυττάρων Η νευροδιαβίβαση στο αυτόνομο νευρικό σύστημα είναι ένα παράδειγμα μίας διαδικασίας ανταλλαγής χημικών σημάτων μεταξύ των κυττάρων. Άλλοι τύποι χημικής σηματοδότησης είναι η απελευθέρωση τοπικών μεσολαβητών και η έκκριση ορμονών
. Τοπικοί μεσολαβητές: τα περισσότερα κύτταρα του σώματος εκκρίνουν χημικές ουσίες που δρουν τοπικώς. Τέτοιοι τοπικοί μεσολαβητές είναι η ισταμίνη και οι προσταγλανδίνες. . Ορμόνες: εξειδικευμένα ενδοκρινικά κύτταρα εκκρίνουν στην κυκλοφορία του αίματος τις ορμόνες που διακινούνται σε ολόκληρο το σώμα και ασκούν επιδράσεις σε κύτταρα-στόχους σε πολλά μέρη του σώματος. . Νευροδιαβιβαστές: συντελούν στην επικοινωνία διαμέσου των νευρικών κυττάρων, το οποίο πετυχαίνεται με τη σύνδεση με υποδοχείς οι οποίοι αποτελούν μεμβρανικές πρωτεΐνες. Παραδείγματα νευροδιαβιβαστών είναι η ακετυλοχολίνη, η νορεπινεφρίνη και η επινεφρίνη.
H επινεφρίνη, η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη αναφέρονται ως κατεχολαμίνες λόγω του κατεχολικού δακτυλίου που περιέχουν. Πρόδρομη ουσία για τη σύνθεση των κατεχολαμινών είναι το αμινοξύ φαινυλαλανίνη, το οποίο ανήκει στα απαραίτητα αμινοξέα. Φαινυλαλανίνη Τυροσίνη Διυδροξυφαινυλαλανίνη Ντοπαμίνη Νορεπινεφρίνη Επινεφρίνη