Η έννοια της πρωτοτυπίας στη βυζαντινή αρχιτεκτονική

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
Η Αγία Σοφία και η Οδηγήτρια του Μυστρά
Advertisements

Κεφάλαιο 5ο IV Εικαστικές τέχνες και μουσική
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ
Αρχιτεκτονική Μέσης Βυζαντινής περιόδου
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ
Έλενα Σταυρακοπουλου Μαρία Σταυροπούλου. Μια καινούργια πολιτεία, όπως ο Μυστράς, δεν θα μπορούσε να αναπτύξει δική της καλλιτεχνική παράδοση. Η εξάρτησή.
TEXNH EKKΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ Α) ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΗ Η’ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ;
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Γιάννης Βάρης Ε2’ 1 ο πρότυπο πειραματικό σχολείο Θεσσαλονίκης Π.Τ.Δ.Ε Α.Π.Θ
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΤΟ ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑΣ.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΤΑΞΗ: Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ: 3
Κατερίνα Α & Θέμης Κ Πληροφορίες Άγιοι Θεόδωροι, με το χαρακτηριστικό πασίγνωστο οκτάγωνο τρούλο, η μεγαλύτερη και αρχαιότερη εκκλησία του Μυστρά. Διατηρεί.
ΤΟ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
ΜΑΚΗΣ ΜΠΕΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε΄2. ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ Η Αγία Σοφία βρίσκεται κοντά στα Παλάτια των Δεσποτών. Ήταν το καθολικό της Μονής Ζωοδότου και χτίστηκε.
9ο. Ναοδομία Θεσσαλονίκης και Μακεδονίας
12o. Η ναοδομία της Κεντρικής και της Νότιας Ελλάδας
8ο. Η ναοδομία στα κράτη της Νίκαιας και της Τραπεζούντας
Μαρία Αμπατζή Ε2 Π.Τ.Δ.Ε.-Α.Π.Θ
13ο. Επανάληψη: H αρχιτεκτονική την εποχή των Παλαιολόγων
4ο. Μοναστηριακή αρχιτεκτονική
6ο. Αυτοκρατορία και Χριστιανισμός τον 4ο και τον 5ο αιώνα
4ο. Η ναοδομία από τον Ηράκλειο έως και τον Λέοντα Ϛ’ το Σοφό ( ):
Θεσσαλονίκη και Άγιος Δημήτριος : μύθος και πραγματικότητες
Βασιλάκη Α., Εικονομαχικές εκκλησίες στη Νάξο, ΔΧΑΕ 3 ( ) 49-74
Αχειροποίητος: η εκκλησία της Θεοτόκου
Ανάγλυφες εικόνες: 2ο Υλικά και τεχνικές
7ο. Η ναοδομία της εποχής των Μακεδόνων, των Κομνηνών και των Αγγέλων (10ος – 12ος αιώνας): Ι. Η οικοδομική παράδοση της Κωνσταντινούπολης Κωνσταντινούπολη.
Α. Η ναοδομία της Θεσσαλίας (10ος – 12ος αι.)
Μεσοβυζαντινή Αρχιτεκτονική ( ) (καταστατικό μάθημα, ΑΡ 1451)
3ο. Πολεοδομία και Οικιστική στη μέση Βυζαντινή περίοδο
2ο. Ο Αρχιτέκτονας και η οικοδομική στην βυζαντινή περίοδο
12o. Η ναοδομία στην επικράτεια των Σέρβων τον 14ο αιώνα
5ο. Η ναοδομία από τον Ηράκλειο έως και τον Λέοντα Ϛ’ το Σοφό ( ):
Εισαγωγή στη Βυζαντινή Αρχιτεκτονική:
ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ ΚΑΙ ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ: ΤΟ ΛΙΚΝΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
9ο. Η ναοδομία της εποχής των Μακεδόνων, των Κομνηνών και των Αγγέλων (10ος – 12ος αιώνας): ΙΙ. Η Ελλαδική «σχολή» (Β’ Μέρος) Αθήνα: Μονή Πετράκη, Άγιοι.
4ο. Ο χριστιανικός ναός στην Ύστερη Αρχαιότητα και το Βυζάντιο:
Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Ορχομενός Βοιωτίας ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΓΛΑ - ΘΟΛΩΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΜΙΝΥΟΥ - ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ - ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΚΡΙΠΟΥ- ΟΣΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ.
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ.
Μέση βυζαντινή περίοδος ( )
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ ΤΥΠΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΝΑΩΝ.
παναγια παμμακαριστοσ
Θ. Παζαράς, Ο γλυπτός διάκοσμος του Παλαιού καθολικού της Μονής Ξενοφώντος στο Άγιον Όρος, ΔΧΑΕ 14 ( ) Γ. Βελένης, Ο γλυπτός διάκοσμος της.
Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία
 Αρχιτεκτονική Προέλευση παλαιοχριστιανικών βασιλικών Ξυλόστεγη βασιλική Περίκεντρα κτήρια Τρουλαίες βασιλικές Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης Σταυροειδής.
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ Το Άγιο Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους, που βρίσκεται στη χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής στη Μακεδονία. Ελληνικού.
Εργασία των μαθητών της Β΄ Λυκείου: Βρέττη Παναγιώτη Καλαϊτζόγλου Παναγιώτη Κουφοπούλου Βασιλικής Μανδήλη Χριστόδουλου Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Βλέτση Ευαγγελία.
Γ. Βελένης, Το πολύκογχο ιερό βήμα των τρισυπόστατων εκκλησιών της Τουρκοκρατίας, στο: Εκκλησίες IΙ (1982) Γ. Σκιαδαρέσης, Προσκτίσματα μεταβυζαντινών.
Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης.
2.Αρχιτεκτονική του χριστιανικού ναού
Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΚΑ. Χρόνος Ανέγερσης Ο Ιερός Ναός της Αγίας Αικατερίνης κτίστηκε στα μέσα του 11ου αιώνα.
Μονεμβασιά Ναύπλιο Καρώνης Παναγιώτης Μαυρογιαννάκης Μένιος Σμυρνιωτάκης Γιάννης.
ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Αρχιτεκτονικά προπλάσματα και οι απεικονίσεις τους.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ : ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ ( ) Μεταξύ του 726 και 843 η βυζαντινή αυτοκρατορία ταράχτηκε από μια θεολογική σύγκρουση, που έμεινε γνωστή στην ιστορία με το όνομα.
Αρχιτεκτονική και θεία λατρεία
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΜΥΣΤΡΑ Αγιος Δημήτριος (Μητρόπολη) κτίσθηκε το Βασιλική ξυλόστεγη, με ωραία γλυπτά στο τέμπλο και τοιχογραφίες. Στο προαύλιο της βρίσκεται.
Υστεροβυζαντινή περίοδος ( )
ΕΝΟΤΗΤΑ Α Μεσαιωνικός κόσμος Ι θεοκρατικός χώρος
Ι. Η οικοδομική παράδοση της Κωνσταντινούπολης (Α’ μέρος)
Αγία Σοφία Η Αγία Σοφία ,ικ΄π στη Θεσσαλονίκη, είναι μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, η οποία έχει παραμείνει ακέραια μέσα στο βάθος του χρόνου.
“ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ” ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Αγιορείτικη αρχιτεκτονική: η βυζαντινή κληρονομιά και η συνέχειά της
Ναός του Αγίου Παντελεήμονος Θεσσαλονίκης!
ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΚΕΩΝ.
Αγία Σοφία Γιώργος Καρανάσιος Ε ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης.
Αρχιτεκτονικη Οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί των εκκλησιών είναι η βασιλική με τρούλο (ναός της Αγίας Σοφίας), ο σταυροειδής ναός με τρούλο και ο οκταγωνικός.
Μεταγράφημα παρουσίασης:

Η έννοια της πρωτοτυπίας στη βυζαντινή αρχιτεκτονική Ousterhout R., Beyond Hagia Sophia: Originality in Byzantine Architecture, στο: A.R. Littlewood, επιμ., Originality in Byzantine Literature, Art and Music. A Collection of Essays, Oxford 1995, 167-185 Bouras Ch., Originality in Byzantine Architecture, Mélanges Jean-Pierre Sodini, T&MByz 15 (2005) 99-108

Κωνσταντινούπολη, Αγία Σοφία Ψηφιακή αποκατάσταση του εξωτερικού Κάτοψη

Τομή κατά πλάτος προς Ανατολάς Άποψη του εσωτερικού σήμερα από Δυσμάς Κωνσταντινούπολη, Αγία Σοφία Τομή κατά πλάτος προς Ανατολάς Άποψη του εσωτερικού σήμερα από Δυσμάς

Κωνσταντινούπολη, Αγία Σοφία Άποψη του κεντρικού κλίτους από το ύψος του τρούλου (ψηφιακή αποκατάσταση)

Κωνσταντινούπολη, Αγία Σοφία Προτάσεις αποκατάστασης της αρχικής Αγίας Σοφίας

Τρουλαίοι ναοί του 5ου αι. Meriamlik, Ayatekla και Alahan Manastir, εποχή Ζήνωνος (476-491)

Κωνσταντινούπολη, Άγιος Πολύευκτος

Τυπολογική προσέγγιση: ο C. Mango, ο R. Krautheimer και οι άλλοι A. Tantsis, The So-called “Athonite” Type of Church and Two Shrines of the Theotokos in Constantinople, Zograf 34 (2010) 3-11

Καππαδοκία, Κόραμα, Tokalı kilise (αρχή 10ου και μέσα 10ου αι.) T. Mathews, ‘’Private’ Liturgy in Byzantine Architecture: towards a Re-Appraisal, CahArch 30 (1982) 125-138

Ερωτήματα που έθεταν οι αρχιτέκτονες πριν από την οικοδόμηση ενός ναού: Καθολικός ναός, ιδιωτικός ναός ή κυριακόν μονής; Με ταφές στο εσωτερικό του; Διακόσμηση με τοιχογραφίες ή με ψηφιδωτά; Το έδαφος είναι ισόπεδο ή με κλίση; Παλαιότερα ερείπια που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν; Διαθέσιμα υλικά δομής; “Change occurs in the details and in response to the specific requirements of the building with regard to function, location or decoration” (R. Ousterhout)

Άγιος Γεώργιος των Μαγγάνων (1045-1047)

Άγιος Γεώργιος των Μαγγάνων (1045-1047): προτεινόμενες λύσεις ανωδομής (κατά Χαράλαμπο Μπούρα)

Παραλλαγές οκταγωνικού ναού (κατά Χαράλαμπο Μπούρα) Ch. Bouras, Twelfth and Thirteenth Century Variations of the Single Domed Octagon Plan, ΔΧΑΕ 9 (1977-1979) 21-34

Άγιον Όρος, μονή Μεγίστης Λαύρας, καθολικό (963 και περ. 1000) P. Mylonas, Le plan initial du catholicon de la Grande-Lavra au Mont-Athos et la genèse du type du catholicon athonite, CahArch 32 (1984) 89-112

Άγιον Όρος, καθολικά μονών Ιβήρων και Βατοπεδίου (τέλη 10ου και 11ος αι.) Στ. Μαμαλούκος, Το καθολικό της Μονής Βατοπεδίου, Ιστορία και αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001

Χ. Μπούρας, Η Νέα Μονή της Χίου, Ιστορία και αρχιτεκτονική, Αθήνα 1981 Χίος, Νέα Μονή, επί Κωνσταντίνου Μονομάχου (1042-1055) Χ. Μπούρας, Η Νέα Μονή της Χίου, Ιστορία και αρχιτεκτονική, Αθήνα 1981

Χίος, Νέα Μονή

Χίος, Νέα Μονή

Fenari Isa Çamii, μονή του Κωνσταντίνου Λιβός, βόρειος ναός (907)

Κωνσταντινούπολη, Νέα Εκκλησία (περ Κωνσταντινούπολη, Νέα Εκκλησία (περ. 876-880), επί Βασιλείου Α’ (867-886) P. Magdalino, Observations on the Nea Ekklesia of Basil I, JbÖByz 37 (1987) 51–64 Νέα Εκκλησία, χαρακτικό του O. Panvinio (λεπτ.) και πρόταση αποκατάστασης (K.J. Conant)

Οι μετά Θεοφάνην, Χρονογραφία V 83-84, έκδ. I Οι μετά Θεοφάνην, Χρονογραφία V 83-84, έκδ. I. Bekker, Bonnae 1838, 325-326

Εκφράσεις Π. Αγαπητός, επιμ., Εικών και λόγος. Έξι βυζαντινές περιγραφές έργων τέχνης, Αθήνα 2006 Α. Λεβίδης, μετάφρ. Περί της Αρχαίας Ελληνικής Ζωγραφικής, 35ο Βιβλίο της «Φυσικής Ιστορίας», Αθήνα 1994 H. Maguire, Art and Eloquence in Byzantium, Princeton, New Jersey 1981 C. Mango, The Art of the Byzantine Empire, 312-1453 : Sources and Documents, Toronto 2000 (Englewood Cliffs, New Jersey. 1972, 1η έκδ.) L. James, R. Webb, ”To Understand Ultimate Things and Enter Secret Places”: Ekphrasis and Art in Byzantium, Art History 14 (1991) 1-17 R. Webb, The Aesthetics of Sacred Space: Narrative, Metaphor, and Motion in "Ekphraseis" of Church Buildings, DOP 53 (1999) 59-74 R. Webb, Ekphrasis, Imagination and Persuasion in Ancient Rhetorical Theory and Practice, Farnham, Surrey, Burlington, Vermont 2009

Θήβα, Αγία Φωτεινή και ανώνυμος ναός (12ος αι.) Εγκατάλειψη χρήσεων (λ.χ. διακονικό) Φλ. Καραγιάννη, Στ. Μαμαλούκος, Παρατηρήσεις στη διαμόρφωση του διακονικού κατά τη μέση και την ύστερη βυζαντινή περίοδο, ΔΧΑΕ 30 (2009) 95-102 Θήβα, Αγία Φωτεινή και ανώνυμος ναός (12ος αι.)

Χίος, Βαβύλοι, Παναγία Κρήνα (1197) Δομικοί-στατικοί λόγοι Χίος, Βαβύλοι, Παναγία Κρήνα (1197)

Κωνσταντινούπολη, μονή Χριστού Παντεπόπτη (περ. 1080) Λόγοι που σχετίζονται με το μέγεθος του ναού: σύμπτυξη - μεγέθυνση Κωνσταντινούπολη, μονή Χριστού Παντεπόπτη (περ. 1080) Άθως, μονή Βατοπεδίου, καθολικό (περί το 1000) και Κίεβο, Αγία Σοφία (1037-1046)

Ανεπαρκείς (;) τεχνικές γνώσεις

Αισθητικοί λόγοι και μόνο (;) Κωνσταντινούπολη, Φανάρι, Παναγία Μουχλιώτισσα (11ος αι.) Κωνσταντινούπολη, Vefa Kilise Camii, Άγιος Θεόδωρος (προσθήκη εξωνάρθηκα γύρω στο 1320)

Πρωτοτυπία: ο συγκερασμός δύο τύπων Αθήνα, Άγιοι Απόστολοι Σολάκη στην Αρχαία Αγορά (περ. 1000)

Πρωτοτυπία: ο συγκερασμός δύο τύπων Μανολάδα Ηλείας, ναός Παλαιοπαναγιάς (12ος αι.)

Πρωτοτυπία: ο συγκερασμός δύο τύπων Μυστράς, μονή Βροντοχίου, Αφεντικό (1300-1310) Ηγούμενος Παχώμιος († μετά το 1322)

Πρωτοτυπία: η ελεύθερη ερμηνεία παλαιότερων προτύπων Κωνσταντινούπολη, ναός Αγίων αποστόλων κατά την ιουστινιάνεια φάση (πρόταση αποκατάστασης C. Mango)

Πρωτοτυπία: ο νέος (;) σχεδιασμός

Πρωτοτυπία: ο νέος (;) σχεδιασμός

Πρωτοτυπία: ο νέος (;) σχεδιασμός

Πώς προέκυψε ο σύνθετος οκταγωνικός ναός; Κατά την άποψη του Παύλου Μυλωνά υπήρχε παλαιότερος ναός, του τύπου του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με πλάγιες εισόδους, ο οποίος μετασκευάστηκε σε μεταγενέστερη περίοδο

Πρωτοτυπία: ο νέος (;) σχεδιασμός Χ. Μπούρας, Δύο μικροί ναοί, οκταγωνικού τύπου, ανέκδοτοι, ΔΧΑΕ 3 (1962-1963) 127-173

Πρωτοτυπία: ο νέος (;) σχεδιασμός Αντίκυρρα, οκταγωνικός ναός (11ος αι.)

Πρωτοτυπία: ο σχεδιασμός όπως προκύπτει από αντιγραφή Αθήνα, Σώτειρα Λυκοδήμου (πριν από το 1031)