Eucalyptus (Ευκάλυπτος ο σφαιριόκαρπος)

Είναι ένα καλλωπιστικό δέντρο, μεγάλων διαστάσεων, καταγόμενο από την Αυστραλία που ήρθε στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα. Ανήκει στην οικογένεια των Myrtaceae. Το όνομα του είναι ελληνικής προέλευσης, «ευ» + «καλυπτός» Globulus, σφαιρικός. Φαρμακευτικά χρήσιμα είναι τα παλιά φύλλα του δέντρου που περιέχουν το γνωστό αιθέριο έλαιο, σε αντίθεση με τα νέα φύλλα που αναπτύσσονται πάνω σε νέα κλαδιά και είναι άμισχα, ανοιχτόχρωμα, χωρίς την χαρακτηριστική ευχάριστη γεύση.

Τα φύλλα περιέχουν φλαβονοειδή, αιθέρια έλαια, άλλα συστατικά είναι ταννίνες και οξέα, ρητίνες και κηρούς. Το αιθέριο έλαιο έχει μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον, όχι μόνο σαν φαρμακευτικό έλαιο, κυρίως λόγω της ευκαλυπτόλης, αλλά στη βιομηχανία χρησιμοποιούνται τα τερπένια και το αρωματικό λάδι του είδους E. citriodora , από το οποίο προέρχεται η γνωστή μας citronella που χρησιμοποιείται σαν εντομοαπωθητικό

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ Ευκαλυπτόλη (κινεόλη BPC 1973) 0.05-0.2 ml Υγρό εκχύλισμα 2-4 g Έλαιο για τοπική χρήση 30 ml ελαίου σε 500 ml χλιαρού νερού

ΔΡΑΣΗ Αντισηπτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες έχουν αποδοθεί στο έλαιο, ιδιαίτερα στο βασικότερο συστατικό του την ευκαλυπτόλη Μελέτες δείχνουν ότι ποικίλα είδη ευκαλύπτου διαθέτουν αντιβακτηριακή δράση (Bacillus subtillis και Micrococcus flirtatious) Υπογλυκαιμική δράση σε κουνέλια έχει αναφερθεί για ένα ακατέργαστο απόσταγμα φύλλων πλούσιων σε φαινολικές γλυκοσίδες. Η κατεργασία όμως του αποστάγματος του αποστάγματος κατέληξε στην απώλεια αυτής της δράσης

ΔΡΑΣΗ Έχει καταγραφεί in vitro αντιική δράση κατά της γρίπης τύπου Α Όσον αφορά τις κλινικές μελέτες, ένα φυτικό παρασκεύασμα που περιείχε βάμματα από διάφορα βότανα, συμπεριλαμβανομένου του ευκαλύπτου, έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στη θεραπεία της χρόνιας πυώδους ωτίτιδας. Η επιτυχία του συγκεκριμένου παρασκευάσματος αποδόθηκε στην αντιβακτηριακή και αντιφλεγμονώδη δράση των περιεχόμενων βοτάνων

ΧΡΗΣΕΙΣ Ανήκει με βάση το Συμβούλιο της Ευρώπης στις φυσικές πηγές αρωματικών ουσιών για τρόφιμα (food flavouring) (φύλλα, άνθη και παρασκευάσματα: κατηγορία Ν4, με περιορισμό στην ευκαλυπτόλη) Τόσο ο ευκάλυπτος, όσο και η ευκαλυπτόλη χρησιμοποιούνται σαν γευστικοί παράγοντες σε πολλά τρόφιμα Στις ΗΠΑ έχει έγκριση για διατροφική χρήση και η ευκαλυπτόλη συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των συνθετικών βελτιωτικών παραγόντων γεύσης (flavouring agent) Όσον αφορά την χρήση του ως βότανο, τα φύλλα και το έλαιο του ευκαλύπτου έχουν χρησιμοποιηθεί σαν αντισηπτικό, αντιπυρετικό και αποχρεμπτικό

Εγκυμοσύνη και θηλασμός ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ Μπορεί να αλληλεπιδράσει με παρούσα υπογλυκαιμική θεραπεία. Το καθαρό έλαιο είναι τοξικό, εάν ληφθεί εσωτερικά. Τα αιθέρια έλαια δεν πρέπει να επαλείφονται στο δέρμα, εκτός αν είναι αραιωμένα με κάποιο φυτικό έλαιο ως φορέα Εγκυμοσύνη και θηλασμός Το έλαιο του ευκαλύπτου δεν πρέπει να λαμβάνεται εσωτερικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Αναφέρεται ότι σε εξωτερική χρήση δεν προκαλεί τοξικότητα, φωτοτοξικότητα και δεν ερεθίζει Το καθαρό έλαιο ευκαλύπτου είναι τοξικό και δεν πρέπει να λαμβάνεται εσωτερικά Θανατηφόρα έχει αποδειχθεί η δόση των 3.5mL Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από έλαιο ευκαλύπτου συμπεριλαμβάνουν αίσθημα καύσου στο επιγάστριο, ναυτία και έμετο, ίλιγγο, μυϊκή αδυναμία, μυδρίαση, αίσθημα ασφυξίας, κυάνωση, παραλήρημα και σπασμούς ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Ο ευκάλυπτος μπορεί να αλληλεπιδράσει με παρούσα υπογλυκαιμική θεραπεία.