νόμοι του Mendel

1ος νόμος του Mendel διασταυρώσεις μονοϋβριδισμού και μείωση μείωση Ι Διαχωρισμός ομολόγων μείωση ΙΙ διαχωρισμός χρωματίδων A α Α Α Α Α α A α Γ α μ έ τ ε ς α α α

μίτωση-μείωση μίτωση μείωση Μείωση 1 Μείωση 2

Χ Τυχαίος συνδυασμός γαμετών Τυχαίος συνδυασμός γαμετών Γαμέτες ενός ατόμου (πχ αρσενικού) Γαμέτες άλλου ατόμου (πχ θηλυκού) Α Α Εμφανίζονται απόγονοι με γονοτύπους: (ΑΑ) ή (Αα) ή (αα) 25% - 50% - 25% Χ ή ή α α Καθορισμένη φαινοτυπική αναλογία

Τα πειράματα του Mendel Κληρονομικός χαρακτήρας Κληρονομικοί παράγοντες ύψος φυτού σχήμα σπέρματος χρώμα καρπού χρώμα άνθους ψηλό-κοντό λείο-ρυτιδωμένο πράσινο-κίτρινο ιώδες- λευκό Κάθε κληρονομικός χαρακτήρας ελέγχεται από δύο «παράγοντες» Οι «κληρονομικοί παράγοντες» του Mendel είναι τα γονίδια δηλαδή τμήματα DNA. Φυσικά ο Mendel δεν το ήξερε τότε…..

Τι γονότυπο είχαν τα αμιγή φυτά του Mendel; Ψηλό φυτό Ψηλά φυτά F1 γενιάς ΨΨ Ψψ Ψψ Γενιά F1 Κοντό φυτό Πατρική γενιά P ψψ Γενιά F2 Γενιά F1 1/4 κοντά 2/4 ψηλά 1/4 ψηλά ψψ Ψψ ΨΨ Τι γονότυπο είχαν τα αμιγή φυτά του Mendel; Ψηλά φυτά όλα Ψψ

Η παραπάνω διατύπωση αποτελεί τον 1ο νόμο του Mendel Συμπέρασμα «Κατά την μείωση τα δυο αλληλόμορφα που καθορίζουν ένα χαρακτήρα διαχωρίζονται μέσω των ομολόγων χρωμοσωμάτων και κατανέμονται στους γαμέτες έτσι, ώστε οι μισοί γαμέτες περιέχουν το ένα αλληλόμορφο και οι άλλοι μισοί το άλλο αλληλόμορφο. Οι γαμέτες του θηλυκού ατόμου συνδυάζονται τυχαία με τους γαμέτες του αρσενικού» Η παραπάνω διατύπωση αποτελεί τον 1ο νόμο του Mendel Πως μπορούμε να ξεχωρίσουμε ένα αμιγές ψηλό φυτό (ΨΨ) από ένα ετερόζυγο ψηλό (Ψψ); Με διασταύρωση ελέγχου.

2ος νόμος του Mendel και διυβριδισμός- μείωση

Μείωση Ι Μείωση ΙΙ γ α μ έ τ ε ς β Β Α α Β Α β α μίτωση-μείωση animation α Β

Χ Οι γαμέτες συνδυάζονται μεταξύ τους Γαμέτες ενός ατόμου (πχ αρσενικού) Γαμέτες θηλυκού ατόμου Α Β α β Α Β α β Χ Οι γαμέτες συνδυάζονται μεταξύ τους Οι δυνατοί συνδυασμοί είναι 16….. Μείωση Α Μείωση Β

Ας μελετήσουμε λοιπόν την κληρονομικότητα δυο χαρακτήρων: Ας μελετήσουμε λοιπόν την κληρονομικότητα δυο χαρακτήρων: σχήμα σπέρματος : λείο (Λ) ή ρυτιδωμένο (λ) χρώμα σπέρματος: κίτρινο (Κ) ή πράσινο (κ) Αμιγή φυτά με λεία και κίτρινα σπέρματα Φυτά με ρυτιδώμενα και πράσινα P: X ΚΚ,ΛΛ κκ,λλ κλ γαμέτες: ΚΛ 100% φυτά με λεία και κίτρινα σπέρματα F1: Κκ,Λλ

ΚΛ Κλ κΛ κλ ΚΚ,ΛΛ ΚΚ,Λλ Κκ,ΛΛ Κκ,Λλ ΚΚ,λλ Κκ,λλ κκ,ΛΛ κκ,Λλ κκ,λλ φυτά με λεία και κίτρινα σπέρματα φυτά με λεία και κίτρινα σπέρματα F1: X Κκ,Λλ Κκ,Λλ γαμέτες: ΚΛ,Κλ,κΛ,κλ ΚΛ,Κλ,κΛ,κλ ΚΛ Κλ κΛ κλ ΚΚ,ΛΛ ΚΚ,Λλ Κκ,ΛΛ Κκ,Λλ ΚΚ,λλ Κκ,λλ κκ,ΛΛ κκ,Λλ κκ,λλ αρσενικά θηλυκά Κίτρινα και λεία: 9 Κίτρινα και ρυτιδωμένα : 3 Πράσινα και λεία: 3 Πράσινα και ρυτιδωμένα: 1

Συμπέρασμα «Τα δυο αλληλόμορφα ενός γονιδίου που ελέγχει κάποιο χαρακτήρα μεταβιβάζονται στην επόμενη γενιά ανεξάρτητα από τα δυο αλληλόμορφα ενός άλλου γονιδίου που ελέγχει ένα διαφορετικό χαρακτήρα» Αυτό γίνεται επειδή τα χρωμοσώματα κάθε γονέα συνδυάζονται με διαφορετικό τρόπο κατά την δημιουργία γαμετών( κατά την μείωση Ι). Ο 2ος νόμος του Mendel ισχύει μόνο για γονίδια που βρίσκονται σε διαφορετικά ζεύγη ομολόγων χρωμοσωμάτων