ΚΕΛΕΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΕΛΕΣΗ ΕΛΠΙΔΑ Η ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ ΚΕΛΕΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΕΛΕΣΗ ΕΛΠΙΔΑ 22Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΑΞΗ ΣΤ 1

Η γη, όπως όλοι ξέρουμε, περιβάλλεται από την ατμόσφαιρά της, η οποία χωρίζεται σε 4 στρώματα, την τροπόσφαιρα, τη στρατόσφαιρα, τη μεσόσφαιρα και την εξώσφαιρα. Στην στρατόσφαιρα βρίσκεται μια περιοχή που περιέχει το 90% των μορίων όζοντος της ατμόσφαιρας, που το ονομάζουμε στρώμα του όζοντος. Όμως θα πρέπει να πούμε ότι ο όρος αυτός είναι παρεξηγημένος, γιατί πουθενά δεν υπάρχει ένα στρώμα καθαρού όζοντος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μεγάλη περιοχή της ατμόσφαιρας από τα 20 μέχρι 50 χιλιόμετρα ύψος, όπου βρίσκονται οι μεγαλύτερες ποσότητες του όζοντος. Αν καταφέρναμε να συγκεντρώσουμε όλο το όζον πάνω από μια περιοχή τότε το πάχος του στρώματος θα ήταν περίπου 3 χιλιοστά. Παρόλο όμως που το στρώμα του όζοντος είναι εξαιρετικά αραιό και έχει πάχος πολλά χιλιόμετρα, είναι πολύ σημαντικό γιατί λειτουργεί σαν φίλτρο, σαν "γυαλί ηλίου", που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ήλιου και έτσι προστατεύει το DNA μας από την καταστροφή, καθώς και να μην αυξηθούν οι καρκίνοι του δέρματος. 

Αέρια που καταστρέφουν το στρατοσφαιρικό όζον Η τρύπα του όζοντος είναι το αποτέλεσμα της μόλυνσης του όζοντος από διάφορα επιβλαβή αέρια. Η μόλυνση αυτή προκαλεί, όχι την πλήρη καταστροφή του, αλλά τη μείωση του πάχους του στρώματος του όζοντος. Το στρατοσφαιρικό όζον καταστρέφεται από τα αέρια: 1) Τους ΧΛΩΡΟΦΘΟΡΑΝΘΡΑΚΕΣ, ή αλλιώς CFCs (γνωστοί και με την εμπορική ονομασία Freon), και χρησιμοποιούνται από το 1928 σε πολλά ψυκτικά μηχανήματα (ψυγεία, κλιματιστικά μηχανήματα) και σαν προωθητικά αέρια σε πολλά σπρέι (αποσμητικά, απορρυπαντικά κλπ). Το 1991 υπολογίστηκε ότι κάθε χρόνο εκπέμπονταν 600.000 τόνοι CFCs στην ατμόσφαιρα. 2) Τους βρωμοφθοράνθρακες (γνωστοί με την εμπορική ονομασία Halon), που χρησιμοποιούνται σαν πυροσβεστικά μέσα. 3) Το οξείδιο του αζώτου (ΝΟ) με κύρια πηγή τα αεροσκάφη. Έχει υπολογισθεί ότι ένα άτομο χλωρίου ή βρωμίου από τα παραπάνω αέρια μπορεί να καταστρέψει 100.000 μόρια όζοντος. 2004 Η "τρύπα όζοντος" της Ανταρκτικής: Έχει παρατηρηθεί ότι η μεγαλύτερη καταστροφή του όζοντος συμβαίνει τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο στην Ανταρκτική. Συχνά ρωτάνε: "Γιατί στην Ανταρκτική και όχι στην 'Αρκτική;". Αυτό συμβαίνει γιατί :Α) Στην Ανταρκτική επικρατούν πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες από την Αρκτική, δηλαδή -80οC και βοηθούν να σχηματίζονται υπερκατεψυγμένα στρατοσφαιρικά σύννεφα, που εγκλωβίζουν τους χλωροφθοράνθρακες και τα οξείδια αζώτου. Β) Στο σχηματισμό αυτών των πολικών σύννεφων βοηθούν και τα υψηλά όρη της Ανταρκτικής, κάτι που δεν υπάρχει στην Αρκτική. Τα πανύψηλα όρη της Ανταρκτικής συμβάλλουν στο φαινόμενο της "τρύπας του όζοντος"

"Γιατί υπάρχει μεγαλύτερη καταστροφή τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο ;". "Γιατί υπάρχει μεγαλύτερη καταστροφή τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο ;". Γιατί τότε αρχίζει η άνοιξη στο ΝΟΤΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ και αρχίζει ο ήλιος να στέλνει μεγαλύτερες ποσότητες ακτινοβολίας, οι οποίες βοηθούν να διασπάσουν τους χλωροφθοράνθρακες και τους βρωμοφθοράνθρακες και έτσι να σχηματιστούν περισσότερα καταστρεπτικά άτομα χλωρίου και βρωμίου, τα οποία με τη σειρά τους θα καταστρέψουν περισσότερα μόρια όζοντος. Στις δορυφορικές φωτογραφίες παρατηρούμε την τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική την άνοιξη του Νότιου Ημισφαίριου από το 1980 μέχρι το 2000. Όσο πιο σκούρα είναι τα χρώματα τόσο μεγαλύτερη είναι η τρύπα–μείωση του όζοντος την κάθε χρονιά. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ: Υπολογίζεται ότι μείωση του στρατοσφαιρικού όζοντος κατά 1% μπορεί να αυξήσει κατά 4-6% τους καρκίνους του δέρματος. Άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν είναι: Βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, αύξηση των περιπτώσεων καταρράκτη στα μάτια σε επαγγελματίες που εργάζονται σε εξωτερικές εργασίες, μείωση του φυτοπλαγκτόν, ευπάθεια και βλάβες σε φυτά και ζώα, μείωση της γεωργικής παραγωγής και δυσμενείς επιπτώσεις σε ευαίσθητα οικοσυστήματα.

Το όζον στη στρατόσφαιρα αναπαράγεται μόνο του με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας πάνω στα μόρια του οξυγόνου, αλλά με πολύ αργότερους ρυθμούς απ' ότι το καταστρέφουμε. Συμπέρασμα: Αν η μόλυνση του όζοντος σταματήσει, τότε ΙΣΩΣ μετά από πολλά χρόνια ξαναποκτήσει την ποσότητα που είχε πρώτα. Ο Mario J. Molina και ο Sherwood Rowland μαζί με τον Paul J. Crutzen, τιμήθηκαν το 1995 με το Nobel Χημείας για την εργασία τους πάνω στην ατμοσφαιρική χημεία και ιδιαίτερα τον σχηματισμό και την καταστροφή του όζοντος Το 1987, με το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ υπογράφηκε διεθνής συμφωνία μεταξύ των κρατών για την απαγόρευση των CFCs και των βρωμοφθοράνθρακων ώστε να προστατευθεί το στρατοσφαιρικό όζον. Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες συμφωνίες για την προστασία του όζοντος. Έτσι σήμερα υπάρχουν σπρέι που δεν καταστρέφουν το όζον καθώς περιέχουν ΥΔΡΟΦΘΟΡΑΝΘΡΑΚΕΣ. Είναι τα σπρέι εκείνα που αναγράφουν στη συσκευασία τους: «ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΟ ΟΖΟΝ". Επίσης στα ψυγεία και τα κλιματιστικά μηχανήματα αντικαταστάθηκαν οι χλωροφθοράνθρακες με άλλα υγρά πιο ακίνδυνα για το όζον. Έτσι εμείς οι καταναλωτές πρέπει να αγοράζουμε ψυκτικά μηχανήματα και σπρέι που έχουν την παραπάνω επιγραφή.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΚΕΛΕΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΕΛΕΣΗ ΕΛΠΙΔΑ 22Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΑΞΗ ΣΤ 1