ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β΄ ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ Άσκηση 4 εργαστηριακού οδηγού: Παρατήρηση στομάτων φύλλων, καταφρακτικών κυττάρων και χλωροπλαστών Επιμέλεια: Κωτίτσας Αριστοτέλης 2ο ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 2006-2007
Όργανα και υλικά Μικροσκόπιο Αντκειμενοφόρες πλάκες και καλυπτρίδες Νυστέρι ή ξυραφάκι Σταγονόμετρο Λεπτή λαβίδα Χαρτί κουζίνας ή διηθητικό χαρτί Ύαλοι ωρολογίου Φύλλα από διάφορα φυτά Προαιρετικά: Διάλυμα Lugol, διάλυμα πράσινο του μεθυλίου
Αντκειμενοφόρες πλάκες και καλυπτρίδες Μικροσκόπιο Όργανα και υλικά Φύλλα από διάφορα φυτά Διάλυμα Lugol Διάλυμα πράσινο του μεθυλίου Νυστέρι ή ξυραφάκι Σταγονόμετρο Αντκειμενοφόρες πλάκες και καλυπτρίδες Λεπτή λαβίδα Χαρτί κουζίνας ή διηθητικό χαρτί Ύαλοι ωρολογίου
Πορεία του πειράματος Κρατώντας το νυστέρι σχεδόν παράλληλα με ένα φύλλο, χαράζουμε την επιδερμίδα της κάτω επιφάνειας του Αφαιρούμε το κομματάκι τραβώντας το με τη λαβίδα (προσπαθούμε να πάρουμε όσο γίνεται λεπτότερο κομμάτι της κάτω επιδερμίδας)
Παρατήρηση!!! Σε ορισμένα φυτά είναι πιο εύκολο να αφαιρέσουμε ένα μικρό υμένα από τη κάτω επιφάνεια του φύλλου με το νύχι μας π.χ. στο Arum sp.
Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία σε ένα διαφορετικό φύλλο ή σε ένα άλλο σημείο του φύλλου Τοποθετούμε στις δυο άκρες μιας αντικειμενοφόρου από μια σταγόνα νερό Τοποθετούμε τις δυο τομές στις σταγόνες προσέχοντας να μην διπλωθούν.
Τοποθετούμε την πλάκα στο μικροσκόπιο Τοποθετούμε τις καλυπτρίδες προσέχοντας να μη δημιουργηθούν φυσαλίδες. Με χαρτί κουζίνας απορροφούμε το νερό που περισσεύει. Τοποθετούμε την πλάκα στο μικροσκόπιο
Στόματα ραδικιού από το μαθητικό μικροσκόπιο
Στόματα αγροστώδους (μονοκοτυλήδονο) Χ100 Χ400 Χ400 χρώση με lugol Χ1000
Εικόνες από το μαθητικό μικροσκόπιο Στόματα αγγελικής Χ400 Στόματα φοίνικα Χ400
Εικόνες από το μαθητικό μικροσκόπιο Στόματα φίκου βενιαμίν Χ400
Μπορούμε να χρωματίσουμε τα κύτταρα με lugol ή πράσινο του μεθυλίου. Εμβαπτίζουμε τις τομές μας για 4 – 5 λεπτά στις χρωστικές και ξεπλένουμε με νερό Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε στο πείραμα Παρατήρηση πυρήνων μετά από ειδική χρώση
Εικόνες από το μαθητικό μικροσκόπιο Χ400 Arum sp. Δρακοντιά Χ400 χρώση lugol Arum sp. Δρακοντιά
Χ40 Arum Χ100 χρώση lugol Χ400 Χ1000
Αγροστώδες με χρώση lugol Χ400 Χ400
Διάφοροι τύποι στομάτων
Φύλλο στο οποίο διακρίνονται στόματα και τριχίδια Πυρήνες στόματα καταφρακτικά κύτταρα
Ανοιγόκλεισμα των στομάτων Η μεταβολή του χρώματος στα κύτταρα υποδηλώνει τη μεταβολή της πίεσης σε αυτά σύμφωνα με την ενδεικτική κολώνα στα δεξιά (χαμηλή πίεση - κλειστά στόματα, υψηλή πίεση - ανοιχτά στόματα)
Στόματα από φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου
1 2 3 4 6 7 8 9 5 Τομή φύλλου 1 εφυμενίδα 2 επιδερμίδα πάνω επιφάνειας φύλου 3 παρέγχυμα 4 σπογγώδες παρέγχυμα 5 καταφρακτικά κύτταρα 6 επιδερμίδα πάνω επιφάνειας φύλου 7 ανοιχτό στόμα 8 κλειστό στόμα 9 υποστομάτιος θάλαμος
Παρατήρηση Καλή επιτυχία Προκειμένου να πετύχουμε ανοιχτά τα στόματα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε φρεσκοκομμένα φύλλα που θα τα διατηρήσουμε σε ένα βαζάκι με νερό Καλή επιτυχία