σχιζοφρενικές ψυχώσεις

 Οι βασικές διαταραχές της σχιζοφρένειας συνίστανται σε μια ελλειπή ενότητα, σε μια σχίση και διάσπαση του σκέπτεσται, του συναισθάνεσθαι, του βούλεσθαι και του υποκειμενικού αισθήματος της προσωπικότητας.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ & ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ  Kraepelin  τελική έκβαση = πρώιμη άνοια (άνοια συναισθηματική και όχι διανοητική. Υπερέχει η υπολειμματικότητα των συναισθηματικών λειτουργιών) Bleuler  ψυχική διάσπαση= διαταραχή του συνειρμού (σκέψη καθαρά υποκειμενική, αποκοινωνικοποιημένη σκέψη που ενδύεται με υποσυνείδητα συναισθηματικά νοήματα).  αυτισμός Berze  ασθένεια της ψυχικής δραστηριότητας, υποτονία της συνειδήσεως Chaslin  ενδοψυχική ασυμφωνία (λείπει η συνοχή και η αρμονία ανάμεσα στην διανοητικότητα και την ομιλία…τις συγκινήσεις και τις πράξεις   Meyer  αντίδραση στις τραυματικές καταστάσεις της ζωής, σαν το αποτέλεσμα ενός συμπλεγματικού τύπου συμπεριφοράς χωρίς προσαρμοστικές αντιδράσεις. Grule  διαταραχή της συμβολικής σημασίας  Wyrsch  σχιζοφρενική βασική συναισθηματική κατάσταση  Minkowski  απώλεια επαφής με την πραγματικότητα (πιστεύω ότι μπορώ να διεκδικήσω την πατρότητα της έννοιας της ζωικής επαφής με την πραγματικότητα σαν κεντρικό σημείο σχιζοφρένειας)  H.Baruk  εξεργασίας κάμψεως της προσωπικότητας (εξασθένιση των ανθρωπιστικών αισθημάτων και της ηθικής συνειδήσεως)  S. Freud  βαθιά διαταραχή των αντικειμενικών σχέσεων του ατόμου  Rumke  το μυστικό της σχιζοφρένειας είναι ένα μυστικό της μορφής (δεν εννοούμε την μορφή, δεν κατανοούμε την ομιλία, την μιμικότητα, και εκφραστικότητα, την ψυχοκινητικότητα και γενικά τις εκδηλώσεις του αρρώστου. Η γνήσια σχιζοφρένεια είναι υπόθεση υπερ-προσωπική.  K. Schneider δ ιαγνωστικά συμπτώματα πρώτης τάξεως, η διαπίστωση των οποίων είναι επαρκής για να διαγνώσει και να διαφοροποιήσει ο ψυχίατρος της σχιζοφρενική ψύχωση και σε συμπτώματα δευτέρας τάξεως.

Θεμελιώδη ή πρωτεύοντα συμπτώματα Συνειρμηκές διαταραχές (Association) Διαταραχές συναισθήματος (Affect)   4 Α Αυτισμό (Autism) Αμφιθυμία (Ambivalence) Δευτερεύοντα συμπτώματα  Ψευδαισθήσεις – παραισθήσεις  Παραληρητικές ιδέες  Αποπροσωποποίηση  Κατατονικές εκδηλώσεις  Διάφορες διεγέρσεις και παρορμήσεις

Τα κριτήρια του KURT SCHNEIDER 1. Συμπτώματα πρώτης τάξης α. Ηχηρή σκέψη β. Φωνές που συζητούν ή διαφωνούν ή και τα δύο γ. Φωνές σχολιασμού δ. Εμπειρίες σωματικής παθητικότητας ε. Απόσυρση της σκέψης και άλλες εμπειρίες επηρεασμού της σκέψης στ. Εκπομπή της σκέψης ζ. Παραληρητική αντίληψη 2. Συμπτώματα δεύτερης τάξης α. Άλλες διαταραχές της αντίληψης β. Αιφνίδιες παραληρητικές ιδέες γ. Αμηχανία δ. Εναλλαγές της διάθεσης καταθλιπτικού και ευφορικού τύπου ε. Αισθήματα συναισθηματικής φτώχιας στ. ‘’ …… και αρκετά άλλα ακόμα’’

ΙΙ.Η διάσπαση της σκέψεως αποτελεί θεμελιώδες σύμπτωμα. Ι. Διαταραχές της σκέψης και επικοινωνίας Ι.1 Διαταραχές στη δομή και οργάνωση. Ι.2 Διαταραχές στη ροή. Ι.3 Διαταραχές στον έλεγχο και την κατοχή. Ι.4 Διαταραχές στο ιδεακό περιεχόμενο. ΙΙ.Η διάσπαση της σκέψεως αποτελεί θεμελιώδες σύμπτωμα. αοριστία και ασάφεια του νοήματος εκτροχιασμός του νοήματος τμηματικός και ανολοκλήρωτος λόγος συνωστισμός ιδεών αλληλοδιείσδυση εννοιών ελλειπές νόημα με λεκτικά κενά αποσυγκεκριμενοποίηση του λόγου χαλάρωση των συνειρμικών δεσμών υπερμετρία του λόγου – παραλογία επίμονη αναφορά στον εαυτό εμμονή νεολογισμοί - νεολεξία αγραμματισμός και παραγραμματισμός μωρολογία διάσπαση νοηματικών ορίων ολοκληρωτική διάσπαση της σκέψης

Ψυχοδιανοητικό αυτοματισμό του de Clérambault Ι.3 Διαταραχές στον έλεγχο και την κατοχή της σκέψεως  αίσθημα απώλειας της σκέψεως  αίσθημα συμμετοχής των άλλων στη σκέψη  ιδεοληψίες Ψυχοδιανοητικό αυτοματισμό του de Clérambault  ηχώ ή αναδιπλασιασμός της σκέψεως  σχολιασμός των πράξεων  προαγγελία των πράξεων  υφαρπαγή της σκέψεως  ηχηρές σκέψεις  σιωπηρά εκτύλιξη αναμνήσεων  χειραφέτηση αφηρημένων σκέψεων  ιδεόρροια  φρενισμός  ανακοπή σκέψεως Ι.4 Διαταραχές στο ιδεακό περιεχόμενο  παραληρητικές ιδέες  ιδέες αυτοαναφοράς ή συσχετίσεως    ιδέες παθητικότητας ή επιδράσεως

Βασικά χαρακτηριστικά παραληρητικών ιδεών στους σχιζοφρενείς 1. δεν συνοδεύονται από διαταραχές της συνειδήσεως 2. επηρεάζονται από την ατομική εμπειρία και τους κοινωνικο- πολιτιστικούς παράγοντες 3. δεν συνοδεύονται από την επίγνωση του παθολογικού 4. είναι συνήθως συναισθηματικά φορτισμένες 5. φανερώνονται συνήθως στη συμπεριφορά 6.συνοδεύονται συνήθως και από άλλα συμπτώματα διαταραχής της σκέψης και των άλλων ψυχικών λειτουργιών 7. ποικίλουν από πλευράς εντάσεως και σταθερότητας.

Θετικά συμπτώματα Ψευδαισθήσεις Παραληρητικές ιδέες Ψευδαισθήσεις   Ακουστικές  Φωνές που σχολιάζουν  Φωνές που συνδιαλέγονται  Σωματικές – απτικές  Οσφρητικές  Οπτικές Παραληρητικές ιδέες  Διωκτικές  Ζηλοτυπικές  Ενοχικές  Μεγαλομανιακές  Θρησκευτικές  Σωματικές  Ιδέες αναφοράς  Ιδέες ελέγχου  Ιδέες διαβάσματος του μυαλού  Εκπομπής της σκέψης  Παρεμβολής στη σκέψη  Απόσυρσης της σκέψης Εξωπραγματική συμπεριφορά  Ένδυση, εμφάνιση  Κοινωνική, σεξουαλική συμπεριφορά  Επιθετική συμπεριφορά – ψυχοκινητική ανησυχία  Επαναληπτική – στερεότυπη συμπεριφορά Θετικές δομικές διαταραχές της σκέψης   Εκτροχιασμός  Κατ’εφαπτομένη σκέψη  Ασυναρτησία  Παραλογία  Περιφερικότητα  Πίεση ομιλίας  Απρόσεκτη ομιλία  Εκρηκτική ομιλία

Αρνητικά συμπτώματα Συναισθηματική επιπέδωση Αρνητικά συμπτώματα Συναισθηματική επιπέδωση  Ανέκφραστο πρόσωπο  Μειωμένες αυθόρμητες κινήσεις  Σπάνιες εκφραστικές χειρονομίες  Φτωχή βλεμματική επαφή  Συναισθηματική μη απαντητικότητα  Απρόσφορο συναίσθημα  Έλλειψη συναισθηματικής χροιάς της φωνής  Φτωχό περιεχόμενο του λόγου Ανακοπές Αυξημένος λανθάνων χρόνος απαντήσεων Αβουλησία – απάθεια  Καθαριότητα και υγιεινή  Χωρίς διάρκεια απασχόληση ή σχολική παρακολούθηση Σωματική ανεργία  Ενδιαφέρον για αναψυχή, δραστηριότητες  Ενδιαφέρον για σεξ, δραστηριότητα  Ενδιαφέρον για κοντινές σχέσεις  Σχέσεις με φίλους και συνομηλίκους Ανηδονία - ακοινωνικότητα Προσοχή  Κοινωνική απροσεξία  Απροσεξία κατά τη εξέταση

Διαγνωστικά κριτήρια Σχιζοφρένειας κατά D.S.M. Α. Χαρακτηριστικά συμπτώματα: Δύο (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα, το καθένα από τα οποία είναι παρόν για σημαντικό τμήμα του χρόνου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ενός μηνός (ή λιγότερο αν αντιμετωπιστεί επιτυχώς): 1.παραληρητικές ιδέες, 2. ψευδαισθήσεις, 3. αποδιοργανωμένος λόγος (π.χ. συχνός εκτροχιασμός ή ασυναρτησία), 4. έντονα αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά, 5. αρνητικά συμπτώματα, π.χ. συναισθηματική επιπέδωση, αλογία ή αβουλησία Σημείωση: Απαιτείται μόνον ένα σύμπτωμα του κριτηρίου Α αν οι παραληρητικές ιδέες είναι αλλόκοτες ή οι ψευδαισθήσεις αποτελούνται από μία φωνή που σχολιάζει αδιάκοπα τη συμπεριφορά ή τις σκέψεις του ατόμου, ή από δύο ή περισσότερες φωνές που συνδιαλέγονται μεταξύ τους. Β. Κοινωνική/ επαγγελματική δυσλειτουργία: Για ένα σημαντικό τμήμα του χρόνου από τη στιγμή της έναρξης της διαταραχής, μία ή περισσότερες μείζονες περιοχές της λειτουργικότητας, όπως η εργασία, οι διαπροσωπικές σχέσεις ή η αυτομέριμνα είναι καταφανώς κάτω από το επίπεδο που είχε επιτευχθεί πριν την έναρξη (ή όταν η έναρξη τοποθετείται στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία, αποτυχία να επιτευχθεί το αναμενόμενο επίπεδο διαπροσωπικών, σχολικών ή επαγγελματικών επιτευγμάτων). Γ. Διάρκεια: Συνεχή σημεία της διαταραχής επιμένουν για τουλάχιστον 6 μήνες. Αυτή η περίοδος των 6 μηνών πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα μήνα συμπτωμάτων (ή λιγότερο αν αντιμετωπιστούν επιτυχώς), τα οποία πληρούν το κριτήριο Α (δηλαδή ενεργός φάση των συμπτωμάτων) και μπορεί να περιλαμβάνει περιόδους με πρόδρομα ή υπολειμματικά συμπτώματα. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, της πρόδρομης ή της υπολειμματικής, τα σημεία της διαταραχής μπορούν να εκδηλώνονται μόνο με αρνητικά συμπτώματα ή είναι παρόντα σε πιο εξασθενημένη μορφή δύο ή περισσότερα συμπτώματα που συγκαταλέγονται στο κριτήριο Α (π.χ. παράδοξες πεποιθήσεις, ασυνήθη αισθητηριακά βιώματα). Δ. Αποκλεισμός της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής και διαταραχής της διάθεσης: Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή και η διαταραχή της διάθεσης με ψυχωτικά στοιχεία έχουν αποκλειστεί επειδή είτε (1) δεν υπήρχε παρουσία μείζονος καταθλιπτικού, μανιακού ή μικτού επεισοδίου ταυτόχρονα με ενεργά φάση των συμπτωμάτων, ή (2) αν υπήρχε παρουσία επεισοδίων της διάθεσης κατά τη διάρκεια της ενεργού φάσης των συμπτωμάτων, η συνολική τους διάρκεια ήταν βραχεία σε σχέση με τη διάρκεια της ενεργού και της υπολειμματικής περιόδου. Ε. Αποκλεισμός ουσιών/ γενικής σωματικής κατάστασης: Η διαταραχή δεν οφείλεται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας (π.χ. ουσία κατάχρησης, φάρμακα) ή γενικής σωματικής κατάστασης. ΣΤ. Σχέση με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή: Αν υπάρχει ιστορικό αυτιστικής διαταραχής ή άλλης διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής, η επιπρόσθετη διάγνωση της σχιζοφρένειας τίθεται μόνον αν υπάρχουν επίσης προεξάρχουσες παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις για τουλάχιστον ένα μήνα (ή λιγότερο αν αντιμετωπιστούν επιτυχώς).

Ορισμένα παθογνωμονικά συμπτώματα (ICD - 10)  Ηχώ της σκέψης, παρεμβολή στη σκέψη, απόσυρση της σκέψης και εκπομπή της σκέψης.  Παραληρητικές ιδέες ελέγχου, επίδρασης ή παθητικότητας, που σαφώς αναφέρονται στις κινήσεις του σώματος ή των άκρων ή σε ιδιαίτερες σκέψεις, πράξεις ή αισθήσεις παραληρητική αντίληψη.  Ακουστικές ψευδαισθήσεις βιούμενες ως φωνές που σχολιάζουν τη συμπεριφορά του ασθενούς ή συζητούν μεταξύ τους για τον ασθενή ή άλλοι τύποι ακουστικών ψευδαισθήσεων που έρχονται υπό τύπον φωνών από κάποια περιοχή του σώματος.  Επίμονες παραληρητικές ιδέες άλλων τύπων που είναι πολιτισμικά απαράδεκτες και τελείως απίθανες, όπως θρησκευτικής ή πολιτικής ταυτότητας ή υπεράνθρωπων δυνάμεων και ικανοτήτων (π.χ. δυνατότητα ελέγχου του καιρού ή επικοινωνία με εξωγήινους).  Επίμονες ψευδαισθήσεις παντός τύπου, όταν συνοδεύονται από παροδικές ή μισοσχηματισμένες παραληρητικές ιδέες χωρίς να υπάρχει σαφές συναισθηματικό περιεχόμενο ή από επίμονες ιδέες υπερεκτίμησης ή όταν συμβαίνουν συνεχώς κάθε μέρα επί αρκετές εβδομάδες ή μήνες.  Ανακοπές ή παρεμβολές στη ροή της σκέψης, με αποτέλεσμα ασυναρτησία ή ασχετολογία ή νεολογισμούς.  Κατατονική συμπεριφορά, όπως διέγερση, λήψη παράξενων στάσεων ή κηρώδης ευκαμψία, αρνητισμός, αλαλία και εμβροντησία.  «Αρνητικά» συμπτώματα, όπως έντονη απάθεια διακοπή της ομιλίας και αμβλύτητα ή ασυμβατότητα των συναισθηματικών αντιδράσεων, που συνήθως έχουν ως αποτέλεσμα την κοινωνική απόσυρση και τη μείωση της απόδοσης στις κοινωνικές σχέσεις. στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρέπει να είναι σαφές ότι αυτά δεν οφείλονται σε κατάθλιψη ή σε λήψη νευροληπτικών.  Έντονη και συνεχής μεταβολή στη συνολική ποιότητα κάποιων χαρακτηριστικών της προσωπικής συμπεριφοράς, που εκδηλώνονται ως απώλεια ενδιαφερόντων, έλλειψη σκοπού, οκνηρία, στάση που δείχνει αυτοενασχόληση και κοινωνική απόσυρση

Διαγνωστικά κριτήρια Υποτύπων Σχιζοφρένειας Παρανοειδής τύπος Ένας τύπος σχιζοφρένειας στον οποίο πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια : Α. Έντονη ενασχόληση με μία ή περισσότερες παραληρητικές ιδέες ή συχνές ακουστικές ψευδαισθήσεις Β. Δεν προεξάρχει κανένα από τα ακόλουθα : αποδιοργανωμένος λόγος, αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά, επίπεδο ή απρόσφορο συναίσθημα Αποδιοργανωμένος τύπος Ένας τύπος σχιζοφρένειας στον οποίο πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια : Α. Προεξάρχουν όλα τα ακόλουθα : 1. αποδιοργανωμένος λόγος 2. αποδιοργανωμένη συμπεριφορά 3. επίπεδο ή απρόσφορο συναίσθημα Β. Δεν πληρούνται τα κριτήρια του κατατονικού τύπου Κατατονικός τύπος Ένας τύπος σχιζοφρένειας, στην κλινική εικόνα του οποίου κυριαρχούν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα : 1. κινητική ακαμψία που εμφανίζεται με καταληψία (συμπεραλαμβανομένης της κηρώσους ευκαμψίας) ή εμβροντησία 2. υπέρμετρη κινητική δραστηριότητα (η οποία είαι εμφανώς άσκοπη και δεν επηρεάζεται από εξωτερικά ερεθίσματα) 3. υπερβολικός αρνητισμός (μάι αντίσταση με προφανή έλλειψη κινήτρων σε όλες τις οδηγίες ή διατήρηση μιας άκαμπτης στάσης ενάντια σε προσπάθειες να κινηθεί) ή βωβότητα 4. ιδιορρυθμίες των εκουσίων κινήσεων που εμφανίζονται με στάσεις (εκούσια ανάληψη απρόσφορων ή αλλόκοτων στάσεων), στερεότυπες κινήσεις, χαρακτηριστικούς μανιερισμούς ή μορφασμούς 5. ηχαλαλία ή ηχοπραξία Αδιαφοροποίητος τύπος Ένας τύπος σχιζοφρένειας στον οποίο είναι παρόντα συμπτώματα που πληρούν το κριτήριο Α, αλλά δεν πληρούνται τα κριτήρια του παρανοειδούς, του αποδιοργανωμένου ή του κατατονικού τύπου Υπολειμματικός τύπος Ένας τύπος σχιζοφρένειας στον οποίο πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια : Α. Απουσιάζουν προεξάρχουσες παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένος λόγος και έντονα αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά Β. Υπάρχουν συνεχιζόμενες ενδείξεις της διαταραχής, όπως φαίνεται από την παρουσία αρνητικών συμπτωμάτων ή δύο ή περισσοτέρων συμπτωμάτων που συγκαταλέγονται στο κριτήριο Α, τα οποία είναι παρόντα σε πιο εξασθενημένη

ΙΙ. Παρανοϊκός τύπος (πρέπει να υπάρχουν όλα από το Α μέχρι το Γ) Α. Ηλικία έναρξης και κοινωνικοοικογενεικά δεδομένα (ένα από τα ακόλουθα)   1. Ηλικία έναρξης μετά τα 25 έτη    2. Άγαμος (-η) ή ανεπάγγελτος (-η)   3. Απουσία οικογενειακού ιστορικού σχιζοφρένειας Β. Κριτήρια αποκλεισμού: 1. Αποδιοργανωμένη σκέψη πρέπει είτε να απουσιάζει ή να είναι ήπιου βαθμού, έτσι ώστε η ομιλία να είναι κατανοητή 2. Συναισθηματικά και συμπεριφεριολογικά συμπτώματα πρέπει να απουσιάζουν ή να είναι ήπιου βαθμού Γ. Υπεραπασχόληση με πλήρως καλά οργανωμένες παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις

παρανοειδή συμπτώματα  Παραληρητικές ιδέες διώξεως, αναφοράς, υψηλής καταγωγής, ειδικής αποστολής, μεταβολής του σώματος ή ζηλοτυπίας  Ψευδαισθήσεις υπό τύπον φωνών που απειλούν τον ασθενή ή δίνουν εντολές ή μη λεκτικές ακουστικές ψευδαισθήσεις, όπως σφυρίγματα, βόμβοι ή γέλια.  Ψευδαισθήσεις οσφρητικές ή γευστικές ή αναφερόμενες σε σεξουαλικές ή άλλες σωματικές αισθήσεις. μπορεί επίσης να υπάρχουν οπτικές ψευδαισθήσεις, αλλά σπάνια κυριαρχούν στην κλινική εικόνα.

Κατατονικές συμπεριφορές  Εμβροντησία (έντονη μείωση της αντίδρασης στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα και στην αυθόρμητη κινητικότητα και δραστηριότητα) ή αλαλία.  Διέγερση (εμφανώς άσκοπη κινητική δραστηριότητα που δεν επηρεάζεται από εξωτερικά ερεθίσματα).  Παράξενες στάσεις ( εκούσια λήψη και διατήρηση ακατάλληλων ή παράξενων στάσεων του σώματος).  Αρνητισμός ( εμφανώς άσκοπη αντίδραση προς όλες τις οδηγίες ή προσπάθειες να κινηθεί ο ασθενής, ή εναντιωματικές κινήσεις).  Δυσκαμψία ( διατήρηση δύσκαμπτης θέσης με εναντίωση σε προσπάθεια μεταβολής της).  Κηρώδης ευκαμψία ( διατήρηση των άκρων και του σώματος σε προκλητές θέσεις), και  Άλλα συμπτώματα, όπως αυτόματη υπακοή στις εντολές (αυτόματη συμμόρφωση στις οδηγίες) και εμμονή σε λέξεις ή φράσεις.

Κριτήρια υπολειμματικής σχιζοφρένειας  Να κυριαρχούν τα «αρνητικά» σχιζοφρενικά συμπτώματα, δηλαδή ψυχοκινητική επιβράδυνση, υποδραστηριότητα, άμβλυνση του συναισθήματος, παθητικότητα και έλλειψη πρωτοβουλίας, πτωχό περιεχόμενο και ποσότητα της ομιλίας, πτωχή εξωλεκτική επικοινωνία, η οποία εκδηλώνεται στην έκφραση του προσώπου, τη βλεμματική επαφή, τη μεταβολή του τόνου της φωνής και τη στάση του σώματος, όπως και μείωση της φροντίδας του εαυτού και της απόδοσης στις κοινωνικές σχέσεις.  Ενδείξεις ότι στο παρελθόν συνέβη τουλάχιστον ένα σαφώς ψυχωσικό επεισόδιο, το οποίο να πληρούσε τα διαγνωστικά κριτήρια της σχιζοφρένειας.  Μία περίοδος τουλάχιστον ενός έτους, στη διάρκεια της οποίας η ένταση και η συχνότητα των παραγωγικών συμπτωμάτων, όπως των παραληρητικών ιδεών και ψευδαισθήσεων, ήσαν ελάχιστες ή σημαντικά μειωμένες και το «αρνητικό» σχιζοφρενικό σύνδρομο ήταν παρόν  Απουσία άνοιας ή άλλης οργανικής εγκεφαλικής νόσου ή διαταραχής και χρόνιας κατάθλιψης ή ιδρυματισμού, τα οποία να εξηγούν επαρκώς τα αρνητικά ελλείμματα.

Διαφορική διάγνωση Σχιζοφρενικόμορφων Συμπτωμάτων  Παθολογικές και Νευρολογικές καταστάσεις : Προκαλούμενες από ουσίες – αμφεταμίνη, ψευδαισθησιογόνα, αλκαλοειδή της ατροπίνης, αλκοολική ψευδαισθήτωση, στέρηση βαρβιτουρικών, κοκαϊνη, φαινυλκυκλιδίνη (PCP)  Επιλήψια – ειδικότερα επιληψία του κροταφικού λοβού Νεοπλασίες, αγγειακά εγκεφαλικά προβλήματα ή τραύματα – ειδικά των μετωπιαίων λοβών ή του μεταιχμιακού συστήματος  Άλλες καταστάσεις –  Νόσος του AIDS  Οξεία διαλείπουσα πορφυρία  Ανεπάρκεια της Β12  Δηλητηρίαση με μονοξείδιο του αζώτου  Λιποειδώσεις του εγκεφάλου  Νόσος των Creutzfeldt – Jacob  Νόσος του Fabry  Νόσος του Fahr  Νόσος των Hallervoden – Spatz  Δηλητηρίαση με βαριά μέταλλα  Ερπητική εγκεφαλίτιδα  Ομοκυστινουρία  Νόσος του Huntigton  Μεταχρωματική λευκοδυστροφία  Νευροσύφιλη  Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης  Πελλάγρα  Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος  Σύνδρομο Wernicke - Korsakoff  Νόσος του Wilson  Ψυχιατρικές διαταραχές  Άτυπη ψύχωση  Αυτιστική διαταραχή  Βραχεία ψυχωτική διαταραχή Παραληρητική διαταραχή  Προσποιητή διαταραχή με προεξάρχοντα ψυχολογικά συμπτώματα και σημεία  Υπόκριση  Διαταραχές της διάθεσης  Φυσιολογική εφηβεία Ι δεοψυχαναγκαστική διαταραχή  Διαταραχές προσωπικότητας – σχιζοτυπική, σχιζοειδική, οριακή, παρανοειδής  Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή  Σχιζοφρένεια  Σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή

Αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες 1) Κληρονομικότητα.  ο τρόπος κληρονομικής μεταβίβασης της σχιζοφρένειας είναι αρκετά περίπλοκος  η μεταβίβαση δεν είναι αποτέλεσμα της επίδρασης ενός μεμονωμένου γονιδίου  ο συνδυασμός και η αλληλοεπίδραση πολλών γονιδίων και περιβαλλοντικών συνθηκών είναι πλέον αποδεκτή θεώρηση  Όταν η παθογόνος επίδραση ενός τέτοιου συνδυασμού ξεπεράσει τον ουδό ‘’ευαλωτότητας ‘’ τότε μπορεί να φθάσει σε κάποιο επίπεδο καθοριστικό και ειδικό για την έκφραση της νόσου. 2) Οργανική εγκεφαλική δυσλειτουργία. 2.α Δομική εγκεφαλική βλάβη  παθολογοανατομικές αλλοιώσεις στο μεταιχμιακό σύστημα βασικά γάγγλεα.  από CT και MRC έχουν διαπιστωθεί αδρές ανωμαλίες σε διάφορες εγκεφαλικές περιοχές  διαπιστώθηκαν διαφόρου τύπου ΗΕΓ ανωμαλίες  τα προκλητά εγκεφαλικά δυναμικά έδειξαν κυρίως μεταβολές, τόσο των πρώϊμων όσο και των οψίμων κυματομορφών, κατά τη διάρκεια παρουσίασης ερεθισμάτων  νευροψυχολογικά δεδομένα δείχνουν ότι οι σχιζοφρενικοί άρρωστοι παρουσιάζουν διαταραχές ως προς τη γενικότερη επεξεργασία πληροφοριών. 2.β Νευροχημική διαταραχή.  υφίσταται μια διαταραχή των νευροδιαβιβαστικών συστημάτων, κυρίως του ντοπαμινεργικού και δευτερευόντως των υπολοίπων  συζητείται η υπερλειτουργία του ντοπαμινεργικού συστήματος, λόγω :  αυξημένης παραγωγής ντοπαμίνης  αυξημένης ευαισθησίας στην ντοπαμίνη των σχετικών υποδοχέων  αύξηση αυτών των υποδοχέων 2.γ. Ιογενής/ αυτοάνοση διαταραχή 2.δ Ενδοκρινικοί παράγοντες

3. Ψυχογενετικές απόψεις 3.α Ψυχαναλυτική προσέγγιση 3.β Οι απόψεις της διαταραγμένης ενδοοικογενειακής επικοινωνίας ü Η άποψη του διπλού δεσμού (Bateson) ü   Η άποψη των διασυζυγικών σχέσεων (Lidz) ü   Η άποψη της ψευδοαμοιβαιότητας (Wynne, Singer) ü Η άποψη της έντονης συναισθηματικής έκφρασης και διαπλοκής (Expressed emotion) 3.γ Συμπεριφορική προσέγγιση 4. Κοινωνικογενετικές απόψεις. 5. Αντιψυχιατρικές απόψεις 6. Αλληλοεπιδραστικές απόψεις

Χαρακτηριστικά που βαρύνουν ως προς την καλή ή κακή Πρόγνωση της Σχιζοφρένειας Καλή πρόγνωση Κακή πρόγνωση  Όψιμη έναρξη   Ευδιάκριτοι εκλυτικοί παράγοντες  Καλή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και εργασιακή προσαρμογή  Συμπτώματα συναισθηματικής διαταραχής (ιδιαίτερα καταθλιπτικής διαταραχής)   Γάμος  Οικογενειακό ιστορικό συναισθηματικών διαταραχών    Καλό υποστηρικτικό σύστημα  Θετικά συμπτώματα  Πρώϊμη έναρξη   Απουσία εκλυτικών παραγόντων   Προοδευτική και ύπουλη εισβολή  Κακή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και εργασιακή προσαρμογή   Απόσυρση, αυτιστική συμπεριφορά   Άγαμος, διαζύγιο, χηρεία   Οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας   Φτωχό υποστηρικτικό σύστημα  Αρνητικά συμπτώματα   Νευρολογικά συμπτώματα και σημεία   Ιστορικό περιγεννητικού τραύματος   Απουσία ύφεσης εντός 3 ετών   Πολλές υποτροπές   Ιστορικό επιθετικότητας

Τα συνήθη φάρμακα για την αντιμετώπιση των ψυχωτικών ως επειγόντων περιστατικών σ’ ένα γενικό νοσοκομείο είναι:  ΔΙΑΖΕΠΑΜΗ  ΛΟΡΑΖΕΠΑΜΗ  ΑΛΟΠΕΡΙΔΟΛΗ  ΡΙΣΠΕΡΙΔΟΝΗ  ΖΟΥΚΛΟΠΕΝΘΙΞΟΛΗ  ΘΕΙΟΡΙΔΑΖΙΝΗ  ΛΕΒΟΠΡΟΜΑΖΙΝΗ  ΠΡΟΜΑΖΙΝΗ  ΧΛΩΡΟΠΡΟΜΑΖΙΝΗ  ΠΡΟΜΕΘΑΖΙΝΗ  ΚΑΡΒΑΜΑΖΕΠΙΝΗ  ΒΙΠΕΡΙΔΕΝΗ

που να μην μπορεί να λείψει εφ’ όσον είναι παρόντα μερικά  Εξελίσσσεται βραδέως ή και κατά ώσεις και διαρκεί επί μακρόν .  Δεν υπάρχει σχιζοφρενικό σύμπτωμα, όσο θεμελειώδες και αν είναι που να μην μπορεί να λείψει εφ’ όσον είναι παρόντα μερικά τουλάχιστον από άλλα .  Αν και τα θεμελειώδη πρωτογενή συμπτώματα είναι σχεδόν παθογνωμονικά, στις ελαφρές μορφές της σχιζοφρένειας είναι πολλές φορές δυσδιάκριτα και καμιά φορά κρύβονται κάτω από την μάσκα διαφόρων άλλων αντιδράσεων προς αυτή.  Ο πολυμορφισμός στην έναρξη της σχιζοφρένειας καθώς και το ατελές συνήθως της εκδηλώσεως αποτελεί πολλές φορές εμπόδιο στη διάγνωση.  Μάλλον η πορεία και η εξέλιξη και πολλές φορές η απόληξη αποτελούν τα ουσιωδέστερα στοιχεία καθορισμού της νόσου.

Η παρούσα ψυχική κατάσταση (PSE) Τα ακόλουθα 12 θέματα από την Παρούσα Ψυχική Κατάσταση ανταποκρίνονται σε ένα 12βαθμο διαγνωστικό σύστημα της σχιζοφρένειας με ποικίλα επίπεδα διαγνωστικής βεβαιότητας που βασίζονται σε μια βαθμολογία που καθορίζεται από τον εξεταστή. Εννέα από τα συμπτώματα βαθμολογούνται με 1 όταν είναι παρόντα (+) και τρία βαθμολογούνται με 1 όταν απουσιάζουν (-). 1. Συρρίκνωση του συναισθήματος (+) 2. Φτωχή αναισθησία (+) 3. Ηχηρές σκέψεις (+) 4. Πρώιμη αφύπνιση (-) 5. Φτωχή επαφή (+) 6. Καταθλιπτικό προσωπείο (-) 7. Ευφορία (-) 8. Διαταραχές παραληρητικές ιδέες (+) 9. Ακατανόητη ομιλία (+) 10. Αναξιοπιστία των πληροφοριών (+) 11. Εξωπραγματικές παραληρητικές ιδέες (+) 12. Μηδενιστικές παραληρητικές ιδέες (+)

Τα ερευνητικά διαγνωστικά κριτήρια (RDC) Όλα τα κριτήρια 1,2 και 3 είναι απαραίτητα για τη διάγνωση: 1. Τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω για μια οριστική και ένα για πιθανή διάγνωση (δεν υπολογίζονται αυτά που συμβαίνουν σε περιόδους κατάχρησης ή στέρησης ουσιών και αλκοόλ) α. Εκπομπή της σκέψης, ένθετες σκέψεις ή απόσυρση της σκέψης β. Παραληρητικές ιδέες ελέγχου ή επιρροής, άλλες εξωπραγματικές παραληρητικές ιδέες ή πολλαπλές παραληρητικές ιδέες γ. Παραληρητικές ιδέες, άλλες εκτός από διωκτικού ή ζηλοτυπικού τύπου, που διαρκούν τουλάχιστον ένα μήνα δ. Παραληρητικές ιδέες οποιουδήποτε τύπου, εφόσον συνοδεύονται από ψευδαισθήσεις οποιουδήποτε τύπου τουλάχιστον επί μία εβδομάδα ε. Ακουστικές ψευδαισθήσεις, όπου είτε μια φωνή σχολιάζει συνεχώς τις σκέψεις και τη συμπεριφορά του ατόμου, είτε δύο ή περισσότερες φωνές συζητούν μεταξύ τους στ. Μη συναισθηματικές λεκτικές ψευδαισθήσεις που απευθύνονται στον ασθενή ζ. Ψευδαισθήσεις οποιουδήποτε τύπου σε όλη τη διάρκεια της ημέρας για αρκετές ημέρες ή διαλειπόντως επί 1 τουλάχιστον μήνα η. Σίγουρες περιπτώσεις εκσεσημασμένης δομικής διαταραχής της σκέψης, που συνοδεύονται από αμβλύ ή απρόσφορο συναίσθημα, παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις οποιουδήποτε τύπου ή βαριά αποδιοργανωμένη συμπεριφορά 2. Ένα από τα παρακάτω: α. Η παρούσα περίοδος της νόσου είναι διάρκειας είναι διάρκειας τουλάχιστον δύο εβδομάδων από της έναρξης αξιοσημείωτης αλλαγής της συνήθους κατάστασης του ατόμου β. Το άτομο έχει προηγούμενες περιόδους νόσου διάρκειας τουλάχιστον δύο εβδομάδων, στη διάρκεια των οποίων πληρούσε τα κριτήρια και διατηρούνται υπολειμματικά συμπτώματα της νόσου (π.χ. βαριά κοινωνική απόσυρση, αμβλύ ή απρόσφορο συναίσθημα, δομικές διαταραχές της σκέψης ή ασυνήθιστες σκέψεις ή αντιληπτικές εμπειρίες) 3. Σε καμιά στιγμή ενεργού φάσης της νόσου δεν θεωρήθηκε ότι το άτομο πληρούσε τα κριτήρια πιθανής ή σίγουρης διάγνωσης μανιακού ή καταθλιπτικού συνδρόμου σε βαθμό που να αποτελούσε το προεξάρχον τμήμα της νόσου

ΚΡΙΤΗΡΙΑ TSUANG ΚΑΙ WINOCUR Ι. Ηβηφρενικός τύπος (πρέπει να υπάρχουν όλα από το Α μέχρι το Δ) Α. Ηλικία έναρξης και κοινωνικοοικογενειακά δεδομένα (ένα από τα ακόλουθα): 1. Ηλικία έναρξης πριν από τα 25 2. Άγαμος (-η) ή ανεπάγγελτος (-η) 3. Οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας Β. Αποδιοργανωμένη σκέψη Γ. Αλλαγές του συναισθήματος (είτε το 1, είτε το 2) 1. Απρόσφορο συναίσθημα 2. Επίπεδο συναίσθημα Δ. Συμπεριφεριολογικά συμπτώματα (είτε το 1, είτε το 2) 1. Εξωπραγματική συμπεριφορά 2. Συμπτώματα από την κινητική σφαίρα (είτε α , είτε β) α. Ηβηφρενικά χαρακτηριστικά β. Κατατονικά χαρακτηριστικά (εάν είναι παρόντα, η υποκατηγορία μπορεί να τροποποιηθεί σε ηβηφρένεια με κατατονικά χαρακτηριστικά) ΙΙ. Παρανοϊκός τύπος (πρέπει να υπάρχουν όλα από το Α μέχρι το Γ) Α. Ηλικία έναρξης και κοινωνικοοικογενεικά δεδομένα (ένα από τα ακόλουθα) 1. Ηλικία έναρξης μετά τα 25 έτη 2. Άγαμος (-η) ή ανεπάγγελτος (-η) 3.Απουσία οικογενειακού ιστορικού σχιζοφρένειας Β. Κριτήρια αποκλεισμού: 1. Αποδιοργανωμένη σκέψη πρέπει είτε να απουσιάζει ή να είναι ήπιου βαθμού, έτσι ώστε η ομιλία να είναι κατανοητή 2. Συναισθηματικά και συμπεριφεριολογικά συμπτώματα πρέπει να απουσιάζουν ή να είναι ήπιου βαθμού Γ. Υπεραπασχόληση με πλήρως καλά οργανωμένες παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις

Τύποι πορείας  F20. Χ0 Συνεχής