Λιθίαση ουροποιητικού

Λιθίαση ουροποιητικού Εισαγωγή Η συχνότητα εμφάνισης παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, επίπεδο πολιτισμού, διατροφικές συνήθειες. Λιθίαση ανώτερου ουροποιητικού συχνότερα σε Μ. Ανατολή, Βόρεια Αφρική. Λιθίαση κύστης στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες.

Αιτιολογία-Επιβαρυντικοί παράγοντες Θεωρία παρουσίας κάποιου πυρήνα (nucleation theory). Θεωρία θεμέλιας ουσίας (stone matrix theory). Θεωρία αναχαίτισης ή αναστολής κρυσταλλοποίησης (inhibition of crystallization theory).

Αιτιολογία-Επιβαρυντικοί παράγοντες συνέχεια Οι λίθοι σχηματίζονται στους νεφρούς και από εκεί μεταναστεύουν χαμηλότερα. Θεωρία πλακών του Randall (σχηματισμός πλακών από άλατα Ca). Θεωρία του Carr (εναπόθεση κρυστάλλων αλάτων στα λεμφαγγεία των θηλών). Θεωρία σχηματισμού κρυστάλλων στα νεφρικά σωληνάρια (intranephrotic calculosis).

Κλινική εικόνα Η συμπτωματολογία εξαρτάται από το μέγεθος, την εντόπιση και τη παρουσία ή μη φλεγμονής. Οσφυϊκός πόνος Αιματουρία Δυσουρία Πυρετός Ναυτία, εμέτους, εφίδρωση, ταχυκαρδία, μετεωρισμό, συμπτώματα ειλεού. Η απόφραξη εκδηλώνεται με κωλικό του νεφρού.

Κωλικός νεφρού Ασθενής ανήσυχος που αλλάζει συνεχώς θέση Κοιλιά μαλακή, ανώδυνη Προσέρχεται συνήθως όρθιος, τρικλίζοντας με συσπασμένο προσωπείο Δε βρίσκει θέση ανακούφισης

Κλινική εικόνα ανάλογα με το ύψος της απόφραξης Πυελοουρητηρική συμβολή και άνω τριτημόριο: Κωλικός του νεφρού που αντανακλά στο σύστοιχο ημιόσχεο ή το μεγάλο χείλος του αιδοίου. Στη διασταύρωση με τα λαγόνια αγγεία: Άλγος νεφρού και σύστοιχο λαγόνιο βόθρο. Κυστεουρητηρική συμβολή: Συχνουρία, καυσουρία, επιτακτική ούρηση, δυσουρία.

Διαφορική διάγνωση Οξεία σκωληκοειδίτιδα Χολοκυστίτιδα και κωλικός χοληδόχου Εκκολπωματίτιδα Σαλπιγγίτιδα Ρήξη εξωμήτριας κύησης Οξεία οσφυαλγία Γαστρεντερίτιδα Παθήσεις βάσεων πνευμόνων (πνευμονία) Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής

Διερεύνηση ασθενή με λιθίαση Ουροποιητικού Ανακούφιση από τον πόνο (αναλγητικά ΜΣΑΦ). Γενική ούρων (αιματουρία, πυουρία). Α/α ΝΟΚ (θέση λίθου). Υπερηχοτομογραφία (διάταση καλυκοπυελικού). IVP (σε απώτερο χρόνο, μορφολογική και λειτουργική κατάσταση του νεφρού). CT

N O K U/S

I V P

CT

Αντιμετώπιση της λιθίασης του νεφρού Λίθοι διαμέτρου <5 χιλ. αποβάλλονται αυτόματα. ESWL (εξωσωματική λιθοθρυψία) PCNL (διαδερμική λιθοθρυψία) Ανοικτή χειρουργική (κοραλλιοειδής λίθοι)

PCNL Percutaneous nephrolithotripsy

Χειρουργική θεραπεία

Αντιμετώπιση της λιθίασης του ουρητήρα Αν ξεπεράσουν την πυελοουρητηρική συμβολή αποβάλλονται αυτόματα. ESWL Σωματική λιθοθρυψία (ουρητηροσκόπιο) Ουρητηρολιθοτομή

Αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροδόχου κύστης Ενδοσκοπική λιθοθρυψία Κυστεολιθοτομή (όταν χρειάζεται να αφαιρεθεί και ο προστάτης)

Αντιμετώπιση της λιθίασης της ουρήθρας-προστάτη Σπάνια πρωτοπαθείς (εκκολπώματα, ξένα σώματα). Ενδοσκοπική αφαίρεση Ανοικτή επέμβαση Λίθοι προστάτη: Ασυμπτωματικοί, δεν απαιτούν θεραπεία.

Διερεύνηση και αντιμετώπιση των μεταβολικών διαταραχών Λίθοι που: Υποτροπιάζουν Ακτινοδιαπερατοί Με κληρονομικό και οικογενειακό ιστορικό Συνδυάζονται ή προκαλούνται από μεταβολικές διαταραχές.

Λίθοι οξαλικού ασβεστίου 70-80% των λίθων περιέχουν οξαλικό Ca. Αυξημένη απορρόφηση (Βιτ. D, ΓΕΣ). Αυξημένη αποβολή (νεφροί). Οστική αποικοδόμηση (υπερπαραθυρεοειδισμός, σ. Cushing, υπερθυρεοειδισμός, κατάκλιση).

Υπεροξαλουρία Σωληναριακή οξέωση Υπεροξαλουρία Σωληναριακή οξέωση Χυμοί φρούτων, τσάι, καφές, κόκα κόλα, σοκολάτα. Γεννετικές διαταραχές τύπου Ι και ΙΙ (νεφρασβέστωση και νεφρική ανεπάρκεια. Αδυναμία οξινοποίησης των ούρων κάτω από pH 6. Μειωμένη έκκριση διττανθρακικών, Κ, κιτρικών ουσιών. Αναπτύσσουν υπερασβεστιουρία

Λίθοι ουρικού οξέως Υπερουριχαιμία. Ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα). Λίθοι ουρικού οξέος σχηματίζονται σε όξινο pH. Είναι ακτινοδιαπερατοί (radiolucent). Θεραπεία: Αυξημένη λήψη υγρών Αλκαλοποίηση των ούρων Χορήγηση αλλοπουρινόλης (Zyloric)

Λίθοι κυστίνης Κυστινουρία (κληρονομική διαταραχή στην απορρόφηση από τα νεφρικά σωληνάρια διβασικών αμινοξέων, κυστίνης, λυσίνης, ορνιθίνης). Εμφανίζεται σε άτομα που ξεπερνούν την ήβη. Δεν απεικονίζονται ευκρινώς στη ΝΟΚ. Θεραπεία: Χορήγηση άφθονων υγρών Αλκαλοποίηση των ούρων Χορήγηση πενικιλλαμίνης

Φλεγμονώδης λίθοι των νεφρών Λίθοι στρουβίτη 15% των νεφρικών λίθων. Ουρολοίμωξη από βακτήρια που διασπούν την ουρία (πρωτέας, κλεμπσιέλλα, ψευδομονάδα). Αλκαλοποιούν τα ούρα (pH>7) με αποτέλεσμα την κατακρήμνιση του ασβεστίου. Θεραπεία: Εκρίζωση της λοίμωξης ESWL, PCNL, Ανοικτή επέμβαση Επανέλεγχος με Γεν. ούρων και Καλλ. Ούρων για την πρόληψη υποτροπών της λοίμωξης.