ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ 7 ΕΩΣ 15 ΧΡΟΝΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ 7 ΕΩΣ 15 ΧΡΟΝΩΝ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΙΩΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Τι είναι ταχύτητα στον αθλητισμό Με βάση γνωστικές διαδικασίες στον αθλητισμό, ταχύτητα είναι η ικανότητα μέγιστης δύναμης, θέλησης και λειτουργικότητας του νευρομυικού συστήματος, να επιτυγχάνονται οι υψηλότερες δυνατές ταχύτητες αντίδρασης και κίνησης κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. (Grosser, 1994) Είναι η κινητική ικανότητα του ατόμου να αντιδρά γρήγορα σε ένα ερέθισμα και να εκτελεί κυκλικές και άκυκλες κινήσεις με τη μεγαλύτερη δυνατή κινητική ταχύτητα με ή χωρίς εξωτερικές αντιδράσεις. (Κέλλης, 1999)

Μορφές εμφάνισης της ταχύτητας Η ταχύτητα εμφανίζεται με τις εξής μορφές: 1.Ταχύτητα αντίδρασης(χρόνος αντίδρασης) Ταχύτητα συχνότητας (κυκλική ταχύτητα) Ταχύτητα ενέργειας (άκυκλη ταχύτητα, ταχύτητα μεμονωμένης κίνησης) Αυτές εξαρτώνται αποκλειστικά: Από το κεντρικό νευρικό σύστημα Από γενετικούς παράγοντες (όπως π.χ. υψηλό ποσοστό λευκών μυϊκών ινών ταχείας συστολής)

2. Σύνθετες μορφές ταχύτητας. Ταχυδύναμη. Αντοχή στη ταχυδύναμη. Αντοχή στη ταχύτητα. Αντοχή στο σπριντ. Αυτές είναι μια συνδυασμένη λειτουργία: Των προϋποθέσεων της καθαρής ταχύτητας. Της δύναμης. Της (εξειδικευμένης προς το αγώνισμα) αντοχής. Επίσης, εξαρτώνται από την ικανότητα του αθλητή να συντονίζει οικονομικά τις κινήσεις του, ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιείται η κινητική δραστηριότητα. (Werchochanski, 1998).

Οριοθέτηση μεταξύ ταχύτητας και δύναμης Οριοθέτηση μεταξύ ταχύτητας και δύναμης Τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά είναι δύσκολος ο διαχωρισμός μεταξύ ταχύτητας και δύναμης. Ο ISRAEL το 1976 θεωρούσε ταχύτητα τη ¨γρήγορη ανάπτυξη δύναμης¨. Επίσης έχουν επιτευχθεί σημαντικές αυξήσεις στις επιδόσεις ταχύτητας, μέσω στοχευόμενης προπόνησης δύναμης. Έτσι δικαιολογημένα τίθεται η υπόθεση ότι η ταχύτητα είναι αποτέλεσμα ¨δυνατών μυών¨. Ο Werchochanski το 1988 υποστηρίζει ότι η ταχύτητα εμφανίζεται σε ¨πλήρη μορφή¨ μόνο ¨όταν το μέγεθος της εξωτερικής αντίστασης ενάντια στην κίνηση δεν υπερβαίνει το 15% της μέγιστης δύναμης των μυών¨.

Συμπεράσματα και αθλητική πράξη Όλα αυτά για την αθλητική πράξη σημαίνουν ότι: Σε αγωνίσματα που απαιτούν υψηλό ποσοστό ¨καθαρής¨ ταχύτητας δρα περιοριστικά για την επίδοση η γενετική προδιάθεση του ατόμου. Σε αγωνίσματα που απαιτούν διατηρούμενες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή διαδοχικά επαναλαμβανόμενες για σύντομο χρονικό διάστημα πολύ υψηλές ταχύτητες κινήσεων, η ¨ καθαρή¨ ταχύτητα είναι μόνο ένας καθοριστικός παράγοντας μεταξύ άλλων(όπως δύναμη, αντοχή, τεχνική των κινήσεων, εξωτερικοί παράγοντες).

Εξέλιξη Της Ταχύτητας Στα Παιδιά Grosser 1994 (Ευαίσθητες φάσεις ανάπτυξης) ΗΛΙΚΙΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 7-9 Αύξηση της ταχύτητας αντίδρασης και της ταχύτητας συχνότητας Δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλλων 10-12 Ευαίσθητη φάση για : Ταχύτητα αντίδρασης Ταχύτητα συχνότητας Ταχύτητα ενέργειας 13-15 Στην αρχή αυτής της φάσης ταχυδύναμη ενάντια σε μέτριες αντιστάσεις Στο τέλος ταχυδύναμη ενάντια σε υψηλότερες αντιστάσεις Βελτίωση της μέγιστης αντοχής στη ταχύτητα

Αυτό στην πράξη σημαίνει: Η ταχύτητα θα πρέπει να δουλεύεται σε στενή σχέση με την εξειδικευμένη αγωνιστική τεχνική. Μόνο ένα υψηλό επίπεδο τεχνικής-εδώ γίνεται λόγος και για ακρίβεια ενεργειών-επιτρέπει την ευνοϊκότερη δυνατή εμφάνιση των ικανοτήτων ταχύτητας. Επειδή σύμφωνα με την εμπειρία, σε αρχάριους και λιγότερο προχωρημένους αθλητές η ¨ταχύτητα και η ακρίβεια των ενεργειών είναι αντιστρόφως ανάλογες¨, θα πρέπει στο βασικό στάδιο της προπόνησης να δίνεται σημασία στην εκμάθηση και βελτίωση της τεχνικής. Η ανάπτυξη των συναρμοστικών ικανοτήτων ως ευνοϊκή προϋπόθεση για την εκμάθηση και τελειοποίηση των κινήσεων θα πρέπει να κατέχει το προβάδισμα κυρίως στην προπόνηση των παιδιών.

Ταχύτητα και Τεχνική Η ταχύτητα ως ικανότητα δεν εμφανίζεται ποτέ απομονωμένα, αλλά πάντα ως ένα μεταξύ άλλων, χαρακτηριστικό της αθλητικής επίδοσης. Επειδή η επίδοση εμφανίζεται ως κίνηση, η ταχύτητα είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την εξειδικευμένη τεχνική της κίνησης.

Προπόνηση Ταχύτητας Α. Βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα: Συντονιστικοί (Μεσομυικός συντονισμός, τεχνική, ρυθμός). Νευρομυικοί (ανάπτυξη δύναμης). Λειτουργικοί (πηγές ενέργειας).

Β. Μεθοδικές αρχές Μέγιστη ή υπερμέγιστη ταχύτητα εκτέλεσης (υπομέγιστη ένταση χρησιμοποιείται μόνο όταν ο αθλητής δεν κατέχει ακόμα την τεχνική των ασκήσεων ταχύτητας) Η ποιότητα εκτέλεσης προηγείται της ποσότητας. Ο αθλητής ¨μαθαίνει¨ και προπονείται στην ταχύτητα. Η ταχύτητα αναπτύσσεται μέσω ειδικών, αγωνιστικών ασκήσεων (χωροχρονικά, δυναμικά, ενεργειακά) Η αυτοσυγκέντρωση και η θέληση στρέφονται στη ταχύτητα εκτέλεσης και πολύ λιγότερο στην τεχνική. Κάθε βελτίωση της Φ.Κ. των παιδιών απαιτεί και διαφοροποίηση της τεχνικής εκτέλεσης των ασκήσεων. Προπόνηση μέγιστης ταχύτητας 1-3 εβδομάδες (αποκατάσταση 48-72ώρες). Ασκήσεις ταχύτητας σε μικρό αριθμό μπορούμε να χρησιμοποιούμε καθημερινά.

Κάνουμε προπόνηση ταχύτητας σε μια Π.Μ. Αποκατάστασης Η προπόνηση ταχύτητας σε μια Π.Μ. Είναι δυνατόν να είναι: Μοναδικό περιεχόμενο (διάρκεια μέγιστη έως 90΄, συνήθως δεν υπερβαίνει τα 60΄) Σύνθετο με άλλα προπονητικά περιεχόμενα (π.χ. Τεχνική) ή να ακολουθούν άλλα προπονητικά περιεχόμενα (π.χ. Δύναμη) Ποικιλία στις ασκήσεις (φράγμα ταχύτητας) Η ανάπτυξη της γίνεται στο πρώτο μισό του κύριου μέρους της Π.Μ.

Γ. Προπονητικά περιεχόμενα Για την ανάπτυξη της ταχύτητας στον κλασικό αθλητισμό χρησιμοποιούμε 4 τομείς ειδικών ασκήσεων. Ασκήσεις σπριντ Α-Β Σπριντ με φόρα, in & out, αυξανόμενους δρόμους Υπερμέγιστα σπριντ Σπριντ με αντίσταση Όλες οι ασκήσεις διεξάγονται χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση και εν μέρει με διευκολύνσεις εκτός από τη 4η που η επιβάρυνση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 5% του Σ.Β.

1.Σπριντ Α-Β. Εξασκούν τη δρομική τεχνική και τη ταχύτητα συχνότητας κατά ιδανικό τρόπο στη βασική και εποικοδομητική προπόνηση. Αυτές οι ασκήσεις θα πρέπει να είναι δομικά στοιχεία κάθε ΠΜ (μετά την προθέρμανση).

2. Σπριντ με φόρα -in & out- αυξανόμενοι δρόμοι Σπριντ με φόρα είναι δρόμοι 10-60μ. και 10-20μ. φόρα. Ταυτόχρονα με τη βελτίωση της ταχύτητας είναι κατάλληλα και για τη βελτίωση της τεχνικής. Οι ασκήσεις δεν θα πρέπει να προκαλούν κόπωση. Το μήκος της απόστασης ποικίλει από την ηλικία τους. 9-11χρόνων: 10-15μ. 11-13 χρόνων: 15-30μ. 13-15 χρόνων: 30-60μ.

Τα in & out αποτελούν δρόμους 60-150μ Π.χ. σε 10χρ. παιδιά 2 Χ 60μ. in & out (10μ. Σπριντ-20μ. Χαλαρό τρέξιμο-10μ. Σπριντ-20μ. Χαλαρό τρέξιμο) Στους αυξανόμενους δρόμους ο αθλητής ξεκινά με χαλαρό ρυθμό και στο τέλος της απόστασης φθάνει να τρέχει μέγιστα. 9-11χρόνων: 30-60μ. 11-13 χρόνων:60-100μ. 13-15 χρόνων:100-150μ.

3. Υπερμέγιστα σπριντ Ως υπερμέγιστα σπριντ αντιλαμβανόμαστε δρόμους σπριντ με φόρα που βρίσκονται περίπου 10% πάνω από την ικανότητα συχνότητας και τη δρομική ταχύτητα των κανονικών μέγιστων σπριντ. Επιτυγχάνονται σε κατηφόρες και κάτω από αποστάσεις εξαναγκασμού (π.χ. μέσω οριζόντιας έλξης με λάστιχο πίσω από μοτοσικλέτες και ειδικά μηχανήματα έλξης τροχαλίες). Δεν χρησιμοποιούμε καθόλου υπερμέγιστα σπριντ στα δύο πρώτα στάδια, μόνο στο τρίτο και με μεγάλη προσοχή, γιατί εγκυμονεί κινδύνους για τραυματισμό.

(λάστιχο-έλκηθρο-αλεξίπτωτο) 4.Σπριντ με αντίσταση (λάστιχο-έλκηθρο-αλεξίπτωτο) Αντίσταση μόνο στο 5% του Σωματικού Βάρους. Χρησιμοποιείται στο τρίτο στάδιο.

Τεστ Για Αρχική Επιλογή Ταλέντων Στους Δρόμους Ταχύτητας Grosser-Starischka (1996) ΤΕΣΤ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 20μ. Σπριντ με όρθια εκκινηση Ταχύτητα αντίδρασης,ικανότητα επιτάχυνσης 30μ. Με φόρα Ταχύτητα συχνότητας Επιτόπιο τρέξιμο 300μ. σπριντ Υπομέγιστη αντοχή στη ταχύτητα Άλμα σεμήκος χωρίς φόρα Ταχυδύναμη 10πλουν Αντοχή στην αλτική δύναμη

Τεστ και Κριτήρια Ελέγχου (νόρμες) Για Σπρίντερ Τεστ και Κριτήρια Ελέγχου (νόρμες) Για Σπρίντερ Tabatschnik (1991) ΤΕΣΤ ΗΛΙΚΙΑ 9-11 11-13 13-15 Δρόμος 60μ 9.4-9.0 9.0-8.6 7.2-7.0 Δρόμος 100μ. - 12.2-11.8 11.8-11.4 Δρόμος 200μ. 24.8-24.0 24.0-23.6 30μ.χαμηλή εκκίνηση 5.0 5.0-4.7 4.6-4.3 150μ. 18.2-18.0 18.0-17.8 300μ. Άλμα μήκους άνευ φόρας 2.20-2.40 2.50-2.70 2.80-3.0 Τριπλούν άνευ φόρας 6.0-6.80 6.80-7.10 7.20-7.50 Δεκαπλούν (4διασκ.φόρα) 26-28 28-31

Κατευθυντήριες Τιμές Για Προπονητικές Επιβαρύνσεις Tabatschnik (1991) ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΙΚΙΑ 9-11 11-13 13-15 Αριθμός Π.Μ. το χρόνο 150 180 210 Σπριντ 120μ. 96-100% 1 3 5 Σπριντ έως 120μ. 90-95% - 10 15 Σπριντ έως 150μ. 80-90% 20 30 Ασκήσεις με πρόσθετα βάρη Συμπεριλαμβανόμενων αλτήρων 50 100 Άλματα(αριθμός ωθήσεων) 1000 2000 4000 Εκκινήσεις και ασκήσεις εκκίνησης 200 500 Μικρά παιχνίδια & αθλοπαιδιές 100+50 150+150 50+150 Γενικές ασκήσεις φυσικής κατάστασης 60 90 120 Ασκήσεις άλλων αγωνισμάτων 80 Αριθμός εκκινήσεων σε αγώνες 4-8 8-10 10-15 Σκυταλοδρομίες-μικρά παιχνίδια-πολλαπλοί αγώνες σπριντ

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!! Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!!