ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ Νικόλαος Γ. Φίστας Ειδικευόμενος νεφρολογίας Γ.Ν. Κομοτηνής

Οξεία Αιμοκάθαρση Ορισμός Ενδείξεις Μεθοδολογία

ΟΡΙΣΜΟΣ Οξεία αιμοκάθαρση είναι η επείγουσα έναρξη υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, απαραίτητη για την αντιμετώπιση πλειάδας παθολογικών καταστάσεων

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Καταστάσεις που προκαλούνται από οξεία, χρόνια ή οξεία επί χρόνιας νεφρική ανεπάρκεια, με απειλητικές για την ζωή επιπλοκές Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας Ηλεκτρολυτικές διαταραχές Διαταραχές όγκου Επιπλοκές ουραιμίας Δηλητηριάσεις

Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας Οξυαιμία, κυρίως λόγω μεταβολικής οξέωσης, ιδίως σε περιπτώσεις όπου η διόρθωση του pH με ΕΦ χορήγηση διττανθρακικών δεν επαρκεί ή μπορεί να οδηγήσει σε υπερυδάτωση

Ηλεκτρολυτικές Διαταραχές Συχνότερα υπερκαλιαιμία σε GFR < 15 ml/min. Ανθεκτική στη συντηρητική αγωγή υπονατριαιμία, διόρθωση γίνεται με On-Line HF Διαταραχές της ομοιόστασης ασβεστίου και φωσφόρου

Διαταραχές Όγκου Ανθεκτική στη χορήγηση διουρητικών υπερυδάτωση Μπορεί να αντιμετωπιστεί με αιμοδιήθηση, ξηρά κάθαρση ή συνδυασμό των 2 μεθόδων ανάλογα με της ανάγκες του ασθενούς

Επιπλοκές Ουραιμίας Περικαρδίτιδα Εγκεφαλοπάθεια Γαστροπάθεια Αιμορραγική διάθεση

Δηλητηριάσεις Η κλασική αιμοκάθαρση χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση τυχαίας ή από πρόθεση έκθεσης σε ουσίες μικρού ΜΒ(<500 d), με ασθενή πρωτεϊνική σύνδεση στον ορό και μικρό όγκο κατανομής (VD)

Λίθιο

Σαλικυλικά

Αλκοόλες Ισοπροπανόλη Εθυλαινογλυκόλη Αιθανόλη Μεθανόλη

Μετφορμίνη

Φυτοφάρμακα Paraquat Diquat

Διάφορες ουσίες β-αποκλειστές Υπακτικά που περιέχουν μαγνήσιο Σπανιότερα: αμινογλυκοσίδες, θεοφυλλίνη, δεσφεριοξαμίνη, αιθυλενο-διαμινο-τετραοξικό νάτριο

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΟΞΕΙΑΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Αγγειακή προσπέλαση Επιφάνεια φίλτρου & δόση κάθαρσης Τύπος μεμβράνης Μηχάνημα ΑΚ Διάλυμα ΑΚ Αντιπηκτική αγωγή Συχνότητα συνεδριών Επιπλοκές

Φυσιολογία Αιμοκάθαρσης Η αιμοκάθαρση είναι η διαδικασία κατά την οποία η περιεκτικότητα σε διαλυμένες ουσίες ενός διαλύματος Α μεταβάλλεται, όταν αυτό έρχεται σε επαφή με δεύτερο διάλυμα Β, που χωρίζονται διαμέσου ημιδιαπερατής μεμβράνης (μεταφορά με διάχυση)

Αγγειακή Προσπέλαση Συνήθως πραγματοποιείται διαμέσου προσωρινού καθετήρα αιμοκάθαρσης (σφαγιτιδικού, υποκλείδιου, μηριαίου) Η θέση επιλέγεται ανάλογα με την κλινική κατάσταση του ασθενούς Στους φλεβικούς καθετήρες παρατηρείται μεγαλύτερο ποσοστό επανακυκλοφορίας (σε σχέση με τη φίστουλα), ιδίως όταν χρησιμοποιείται η μηριαία φλέβα, λόγω της χαμηλής φλεβικής ροής Δεν λείπουν περιπτώσεις ασθενών με ΧΝΝ προ-τελικού σταδίου οι οποίοι έχουν έτοιμη φίστουλα

Επιφάνεια φίλτρου & δόση κάθαρσης Κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και οι παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν στην ανάγκη οξείας ΑΚ ποικίλλουν ευρέως Επομένως οι παράμετροι της ΑΚ πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα

Επιφάνεια φίλτρου & δόση κάθαρσης Σε ασθενείς με βαριά ουραιμία, κατά τις πρώτες συνεδρίες θα πρέπει να μειωθεί, τόσο η διάρκεια της ΑΚ (σε 2 ώρες), όσο και η επιφάνεια του φίλτρου (<1,3 m²) για την αποφυγή εμφάνισης συνδρόμου ρήξης ωσμωτικής ισορροπίας Σε ανάγκες μεγαλύτερης δόσης κάθαρσης, μπορεί να παραταθεί ο χρόνος κάθαρσης σε συνδυασμό με την εξωγενή χορήγηση ωσμωτικά δραστικών ουσιών όπως η μαννιτόλη καθώς και να χρησιμοποιηθεί φίλτρο μεγαλύτερης επιφάνειας

Επιφάνεια φίλτρου & δόση κάθαρσης Σε υπερκαλιαιμία ίσως απαιτείται παραπάνω από 1 συνεδρία ημερησίως (φαινόμενο αναπήδησης), με διάλυμα μειωμένης περιεκτικότητας σε κάλιο Όταν συνυπάρχει αυξημένη ανάγκη υπερδιήθησης και δόσης κάθαρσης μπορεί να συνδυαστούν οι μέθοδοι ΑΚ (κλασική ΑΚ και αιμοδιήθηση)

Επιφάνεια φίλτρου & δόση κάθαρσης Διαταραχές ασβεστίου κατά τη συνεδρία Κατά τη διάρκεια της οξείας ΑΚ συχνά απαιτείται η εξωγενής ενδοφλέβια χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου Η δόση εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς Συστηματική παρακολούθηση των επιπέδων ιονισμένου ασβεστίου σε αέρια αίματος

Τύπος μεμβράνης Τέσσερις τύποι μεμβρανών χρησιμοποιούνται σήμερα για την κατασκευή φίλτρων, που είναι οι ακόλουθοι: μεμβράνες κυτταρίνης, τροποποιημένης κυτταρίνης, ημισυνθετικές και συνθετικές Μελέτες έδειξαν ότι οι μεμβράνες μη τροποποιημένης κυτταρίνης ενεργοποιούν το συμπλήρωμα σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με αυτές τις τροποποιημένης κυτταρίνης ή τις συνθετικές, με αποτέλεσμα αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα Μεταξύ των δύο τύπων φίλτρων (τριχοειδικών και επίπεδων) έχουν επικρατήσει τα τριχοειδικά

Τύπος μεμβράνης Τα χαρακτηριστικά του φίλτρου, ανεξαρτήτως τύπου, ταυτίζονται με τις ιδιότητες της μεμβράνης Η ικανότητα μεταφοράς ύδατος εκφράζεται με το συντελεστή υπερδιήθησης και εξαρτάται από την πυκνότητα των πόρων της μεμβράνης και το εύρος αυτών Η ικανότητα μεταφοράς ουρίας εκφράζεται με τον συντελεστή μεταφοράς και εξαρτάται από από την πυκνότητα των πόρων της μεμβράνης και από το πάχος της

Μηχάνημα αιμοκάθαρσης

Διάλυμα αιμοκάθαρσης Για το σχηματισμό του διαλύματος αιμοκάθαρσης χρησιμοποιείται απιονισμένο νερό, το οποίο αναμειγνύεται σε κατάλληλη αναλογία με συμπυκνωμένα διαλύματα που περιέχουν όλους τους κατάλληλους ηλεκτρολύτες και διττανθρακικά (φύσιγγα ή διάλυμα)

Διάλυμα αιμοκάθαρσης Σε οξεία ΑΚ και σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενούς προσέχουμε: Γλυκόζη Κάλιο Ασβέστιο Φωσφόρος Διττανθρακικά Μαγνήσιο Νάτριο

Αντιπηκτική αγωγή Κατά τις πρώτες αιμοκαθάρσεις και δεδομένου του κλινικού και εργαστηριακού προφίλ του ασθενούς, στα περισσότερα κέντρα αποφεύγεται η χρήση ηπαρίνης Σε ενδείξεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί: Κλασική ηπαρίνη Ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους Κλασική ηπαρίνη - πρωταμίνη

Συχνότητα συνεδριών Η συχνότητα και ο αριθμός των συνεδριών εξαρτώνται από την αιτιολογία εφαρμογής της οξείας ΑΚ Λόγω της δυσκολίας επίτευξης μεγάλης δόσης κάθαρσης, σε ασθενείς που υπάρχει ανάγκη, μπορεί να πραγματοποιηθούν καθημερινές συνεδρίες, με προοδευτικά αυξανόμενη διάρκεια

Επιπλοκές Υποτασικά επεισόδια Σύνδρομο ρήξης ωσμωτικής ισορροπίας Υπασβεστιαιμία Αιμορραγίες Λοιμώξεις αγγειακής προσπέλασης Αναφυλακτικές αντιδράσεις

Σε οξεία αιμοκάθαρση είναι απαραίτητη η τακτική παρακολούθηση της κατάστασης του ασθενούς και μετά το πέρας της συνεδρίας

Ευχαριστώ