Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄ David Begg S. Fischer, R. Dornbusch

5 Επιλογές του Καταναλωτή και Αποφάσεις Ζήτησης

Τέσσερα βασικά στοιχεία του υποδείγματος επιλογής του καταναλωτή Το εισόδημα του καταναλωτή. Οι τιμές των αγαθών. Οι προτιμήσεις του καταναλωτή. Η υπόθεση ότι οι καταναλωτές μεγιστοποιούν τη χρησιμότητά τους.

Ο εισοδηματικός περιορισμός Έστω ένας σπουδαστής με εισόδημα £50, το οποίο μπορεί να δαπανηθεί για ταινίες και γεύματα. Το εισόδημα και οι τιμές καθορίζουν τους συνδυασμούς των δύο αγαθών που είναι σε θέση να αγοράσει ο καταναλωτής. Η γραμμή εισοδηματικού περιορισμού διαχωρίζει τους εφικτούς από τους μη εφικτούς συνδυασμούς. 1 2 3 4 5 6 8 10 12 Γεύματα Ταινίες A B G C D E F Η τιμή των γευμάτων είναι £5, η τιμή των ταινιών είναι £10.

Το υπόδειγμα των καταναλωτικών προτιμήσεων Υποθέτει ότι ο καταναλωτής προτιμάει το περισσότερο από το λιγότερο. Σε σχέση με το σημείο a: - ο καταναλωτής θα προτιμούσε να βρίσκεται προς τα βορειοανατολικά, π.χ. στο c. - αλλά προτιμάει το a από σημεία όπως το b που βρίσκονται προς τα νοτιοδυτικά. Ποσότητα ταινιών c a b Ποσότητα γευμάτων

Το υπόδειγμα των καταναλωτικών προτιμήσεων (2) Το a προτιμάται από όλα τα σημεία της κατεχόμενης περιοχής. Αλλά ο καταναλωτής θα προτιμούσε κάθε σημείο της προτιμώμενης περιοχής από το a. Σε σημεία όπως το e και το d ο καταναλωτής έχει μεγαλύτερη ποσότητα του ενός αγαθού και μικρότερη του άλλου σε σχέση με το a. Ποσότητα γευμάτων Ποσότητα ταινιών a b c Προτιμώμενη περιοχή Κατεχόμενη e d

Το υπόδειγμα των καταναλωτικών προτιμήσεων (3) Μια καμπύλη αδιαφορίας όπως η U2U2, δείχνει όλους τους συνδυασμούς που δίνουν την ίδια χρησιμότητα στον καταναλωτή. - η κλίση της καμπύλης αδιαφορίας είναι αρνητική (λόγω των υποθέσεών μας). - η καμπύλη γίνεται όλο και πιο επίπεδη καθώς προχωράμε προς τα δεξιά. - οι καμπύλες αδιαφορίας δεν τέμνονται. Ποσότητα γευμάτων Ποσότητα ταινιών U2

Η επιλογή του καταναλωτή Το σημείο στο οποίο η χρησιμότητα μεγιστοποιείται βρίσκεται αν συνδυάσουμε τις καμπύλες αδιαφορίας (U) με τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού (BL). Το σημείο επιλογής είναι το C όπου ο εισοδηματικός περιορισμός εφάπτεται σε μία καμπύλη αδιαφορίας. Τα σημεία B και E είναι επίσης εφικτά, αλλά δίνουν μικρότερη χρησιμότητα, καθώς βρίσκονται σε χαμηλότερη καμπύλη αδιαφορίας. U3 Ποσότητα γευμάτων Ποσότητα ταινιών U2 U1 BL C E B

Προσαρμογή στις μεταβολές του εισοδήματος Μια αλλαγή στο εισόδημα του καταναλωτή μετατοπίζει τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού, χωρίς όμως να αλλάξει την κλίση της. Η μεταβολή που θα προκληθεί στην επιλογή του καταναλωτή θα εξαρτηθεί από τη φύση των δύο αγαθών.

Κανονικά αγαθά Όταν και τα δύο αγαθά είναι ΚΑΝΟΝΙΚΑ, η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί στο νέο σημείο επιλογής C'. Η ζητούμενη ποσότητα και των δύο αγαθών αυξάνεται. U2 U1 Γεύματα Ταινίες BL0 BL1 C C'

Ένα κατώτερο αγαθό και ένα κανονικό αγαθό Όταν τα γεύματα είναι κατώτερο αγαθό, η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί τον καταναλωτή από το σημείο C στο σημείο C'. Η ποσότητα των γευμάτων μειώνεται και η ποσότητα των ταινιών αυξάνεται. Γεύματα Ταινίες BL0 BL1 U2 U1 C C'

Προσαρμογή στις μεταβολές της τιμής Μια αύξηση στην τιμή ενός αγαθού μετατοπίζει τον εισοδηματικό περιορισμό - αλλάζοντας την κλίση του, η οποία αντανακλά τις σχετικές τιμές.

Αύξηση της τιμής των γευμάτων (1) Η αύξηση της τιμής των γευμάτων μετατοπίζει τον εισοδηματικό περιορισμό από τη θέση BL0 στη θέση BL1. Η αύξηση της τιμής μειώνει την αγοραστική δύναμη. Γεύματα Ταινίες BL0 BL1

Αύξηση της τιμής των γευμάτων (2) Καθώς η τιμή των γευμάτων αυξάνεται, ο καταναλωτής μετακινείται από το C στο Ε. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση της ζητούμενης ποσότητας γευμάτων. Μπορούμε να προσδιορίσουμε την καμπύλη ζήτησης ενώνοντας περισσότερα τέτοια σημεία για διαφορετικά επίπεδα τιμών. Ταινίες U1 E C U2 H BL1 BL0 Γεύματα

Αντίδραση στις μεταβολές των τιμών Η αντίδραση στη μεταβολή μιας τιμής αποτελείται από δύο αποτελέσματα. Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ - είναι η προσαρμογή στη μεταβολή των σχετικών τιμών. Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ - είναι η προσαρμογή στη μεταβολή του πραγματικού εισοδήματος.

Το αποτέλεσμα υποκατάστασης Ο υποθετικός εισοδηματικός περιορισμός ΗΗ έχει την κλίση των ΝΕΩΝ σχετικών τιμών και εφάπτεται στην ΠΑΛΙΑ καμπύλη αδιαφορίας στο D. Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ είναι η κίνηση από το C στο D κατά μήκος της U2U2. Είναι πάντα αρνητικό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η αύξηση της τιμής των γευμάτων οδηγεί σε μείωση της ζήτησης καθώς κινούμαστε από το C στο D. H D Ταινίες U2 U1 C E U2 U1 BL1 BL0 Γεύματα

Το αποτέλεσμα εισοδήματος Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ είναι η κίνηση από το D στο E. - αντανακλά την πτώση του πραγματικού εισοδήματος για σταθερές σχετικές τιμές. - μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό, ανάλογα με το αν το αγαθό είναι κανονικό ή κατώτερο. Γεύματα BL0 BL1 U2 U1 C E H D Ταινίες

Αποτελέσματα εισοδήματος και υποκατάστασης για ένα κατώτερο αγαθό Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ είναι η κίνηση από το D στο E. - στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι θετικό, επειδή το αγαθό είναι κατώτερο. - τα αποτελέσματα των αποτελεσμάτων εισοδήματος και υποκατάστασης στη ζήτηση είναι επομένως αντίθετα. - αλλά το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο, επομένως το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση της ζήτησης. Ταινίες H D C U2 E H U1 BL1 BL0 Γεύματα

Αποτελέσματα εισοδήματος και υποκατάστασης για ένα αγαθό Giffen Το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ είναι η κίνηση από το D στο E. - στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι θετικό επειδή το αγαθό είναι κατώτερο. - άρα οι επιδράσεις των αποτελεσμάτων εισοδήματος και υποκατάστασης στη ζήτηση είναι (στη συγκεκριμένη περίπτωση) αντίθετες. - αλλά το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ασθενέστερο, επομένως το τελικό αποτέλεσμα είναι η αύξηση της ζήτησης. Ταινίες H D C U2 E U1 H BL1 BL0 Γεύματα

Μεταβιβαστικές πληρωμές σε χρήμα και σε είδος Ο AF είναι ο αρχικός εισοδηματικός περιορισμός, όπου ο καταναλωτής επιλέγει το σημείο e0. Ο Ae1F' είναι ο νέος εισοδηματικός περιορισμός. Δεδομένου αυτού, η καλύτερη επιλογή για τον καταναλωτή είναι το e1. Με μια ισοδύναμη μεταβιβαστική πληρωμή σε χρήμα, ο περιορισμός είναι τώρα ο A'e1F'. Ο καταναλωτής βρίσκεται τώρα σε καλύτερη θέση, καθώς μπορεί να επιλέξει το σημείο e2. 10 F A  QF A'  e0  e2  14 e1 F'   Ταινίες QM Γεύματα

Η κατασκευή της καμπύλης ζήτησης της αγοράς Αν στην τιμή £5 ο καταναλωτής 1 ζητάει 11 μονάδες και ο καταναλωτής 2 ζητάει 13 μονάδες, τότε η ζήτηση της αγοράς στην τιμή £5 θα είναι 24 μονάδες. Η καμπύλη ζήτησης της αγοράς είναι το οριζόντιο άθροισμα των ατομικών καμπυλών ζήτησης Καταναλωτής 1 5 11 Αγορά 24 Τιμή Καταναλωτής 2 13 Ποσότητα

Μεταβολές στην τιμή x2 p2 και y σταθερά p1x1 + p2x2 = y p1 = p1’ x1

Μεταβολές στην τιμή x2 p2 και y σταθερά p1x1 + p2x2 = y p1 = p1’

Μεταβολές στην τιμή x2 p2 και y σταθερά p1x1 + p2x2 = y p1 = p1’

Μεταβολές στην τιμή x 2 1 p1 = p1’ p2 και y σταθερά

Μεταβολές στην τιμή χ 2 p1 = p1’ p2 και y σταθερά x x1*(p1’) 1

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 καιy σταθερά p1 = p1’ x1* x p1’ x1*(p1’)

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 και y σταθερά p1 = p1’’ x1* x p1’ x1*(p1’)

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 και y σταθερά x1* x p1’’ p1’ x1*(p1’)

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 και y σταθερά p1 = p1’’’ x1* x p1’’ p1’

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 και y σταθερά p1 = p1’’’ x1* x p1’’ p1’

Μεταβολές στην τιμή p1 p2 και y σταθερά x1* x p1’’’ p1’’ p1’

Μεταβολές στην τιμή p1 Μαρσαλιανή καμπύλη ζήτησης για το x 2 1 Μαρσαλιανή καμπύλη ζήτησης για το αγαθό 1 p2 και y σταθερά p1’’’ p1’’ p1’ x1*(p1’’’) x1*(p1’) x1* x1*(p1’’) x1*(p1’’’) x1*(p1’) x1*(p1’’)

(a) Καμπύλες αδιαφορίας και επ Κρασί 12.0 e Τιμή-κατανάλωση 3 5.2 e 2 4.3 e I 3 1 2.8 I 2 L 1 ( p = $12) I 1 L 2 ( p = $6) L 3 ( p = $4) b b b 26.7 44.5 58.9 Μπύρα (b) Καμπύλη Ζήτησης p , $ ανά μονάδα b 12.0 E 1 E 6.0 2 E 4.0 3 D 1 , Ζήτηση για μπύρα 26.7 44.5 58.9 Μπύρα