Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr Χημεία Α΄Λυκείου 4ο κεφάλαιο Στοιχειομετρική αναλογία Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

Στοιχειομετρική αναλογία mol Θεωρούμε μια χημική εξίσωση, έστω: 2 HCl + Ba(OH)2 → 2 H2O + BaCl2 1 1 Οι συντελεστές δείχνουν την αναλογία των μορίων των ουσιών που συμμετέχουν στην αντίδραση, άρα και την αναλογία mol 2 mol HCl αντιδρούν με 1 mol Ba(OH)2 → 2 mol H2O και 1 mol BaCl2 Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί Συνήθως ακολουθούμε την εξής πορεία: 1. Μετατρέπουμε τα δεδομένα σε mol 2. Από την αναλογία mol βρίσκουμε τα mol της ζητούμενης ουσίας 3. Μετατρέπουμε τα mol που βρήκαμε στη ζητούμενη μονάδα Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

2 mol Al2O3 x = ·1,8 mol Al = 0,9 mol Al2O3 4 mol Al Αναλογία mol από mol -> σε mol Από 1,8 mol Al πόσα mol Αl2Ο3 μπορούν να παραχθούν; Δίνεται η αντίδραση: 3O2(g) + 4Al(s) → 2Al2O3(s) 3O2(g) + 4Al(s) → 2Al2O3(s) από 4 mol Al παράγονται 2 mol Al2O3 από 1,8 mol Al παράγονται x mol Al2O3 2 mol Al2O3 x = ·1,8 mol Al = 0,9 mol Al2O3 Δεδομένο: 1.8 mol Al 4 mol Al Ζητούμενο: ____ mol Al2O3 Αναλογία mol

Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr mol → mol To N2O5 όταν θερμαίνεται διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2 N2O5(g) → 4 NO2(g) + O2(g) α. Πόσα mol NO2 μπορούν να παραχθούν από 4,3 mol N2O5; x ⇒ x = 8,6 mol NO2 4,3 mol N2O5 β. Πόσα mol O2 μπορούν να παραχθούν από 4.3 mol N2O5; y ⇒ y = 2,15 mol O2 4,3 mol N2O5 Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

από μάζα -> σε μάζα Πόσα g C2H2 (ακετυλενίου) παράγονται από 6,4 g CaC2; Δίνεται η αντίδραση: CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2 Δεδομένο: 6,4 g CaC2 Ζητούμενο: ____ g CaC2

CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2 από μάζα -> σε μάζα 1 mol C2H2 x = Βήμα 3: Μετατρέπω τα mol σε g με χρήση του Mr C2Η2 = 26 g/mol Βήμα 1: “Μετατρέπω τα δεδομένα σε mol με χρήση του Mr(CaC2) = 64 g/mol Βήμα 2: “Από την αναλογία mol υπολογίζω τα mol του C2Η2 από 1 mol CaC2 παράγεται 1 mol C2H2 6,4 g CaC2 m m n = n = ⇒ m = n·Mr = 0,1 mol C2H2· 26 g/mol = 0,1 mol CaC2 = από 0,1 mol CaC2 παράγονται x mol C2H2 Mr 64 g/mol CaC2 Mr = 2,6 g C2H2 1 mol C2H2 x = ·0,1 mol CaC2 = 0,1 mol C2H2 1 mol CaC2

από μάζα (g) → σε μάζα (g) Το αργίλιο ως δραστικότερο μέταλλο από το υδρογόνο αντιδρά με το υδροχλωρικό οξύ και παράγει αέριο υδρογόνο και χλωριούχο αργίλιο. Πόσα γραμμάρια χλωριούχου αργιλίου μπορούν να παραχθούν από 16,2 g Al; (Δίνεται: Ar: Al=27, Cl=35,5). Al(s) + HCl(aq) → AlCl3(aq) + H2(g) 2 6 2 3 Ar(Al)=27 1 mol Al x ⇒ x = 0,6 mol Al 27 g Al 16,2 g Al 2 mol Al 0,6 mol Al ⇒ y = 0,6 mol AlCl3 2 mol AlCl3 y Mr(AlCl3)=133,5 1 mol AlCl3 0,6 mol AlCl3 ⇒ y = 80,1 g AlCl3 133,5 g AlCl3 z Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

από μάζα (g) → σε όγκο αερίου (L) Το Na2CO3 αντιδρά με την απαιτούμενη ποσότητα υδροχλωρικού οξέος. Πόσα λίτρα αερίου CO2 σε stp συνθήκες ελευθερώνονται από 10,6 g Na2CO3; (Δίνεται: Ar: Na=23, C=12, O=16). Na2CO3(s) + HCl(aq) → NaCl(aq) + CO2(g) + H2O(l) 2 2 Mr(Na2CO3)=106 1 mol Na2CO3 x ⇒ x = 0,1 mol Al 106 g Na2CO3 10,6 g Na2CO3 1 mol Na2CO3 0,1 mol Na2CO3 ⇒ y = 0,1 mol CO2 1 mol CO2 y 1 mol CO2 0,1 mol CO2 ⇒ z = 2,24 L CO2 22,4 L CO2 z Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr

από συγκέντρωση (Μ) → σε μάζα (g) 50 mL διαλύματος H2SO4 συγκέντρωσης 0,8 M αντιδρούν πλήρως με την απαιτούμενη ποσότητα NaCl(s) και ελευθερώνεται αέριο HCl. Πόσα g NaCl απαιτούνται; (Δίνεται: Ar: Na=23, Cl=35,5). Η2SO4(aq) + NaCl(aq) → Na2SO4(aq) + HCl(aq) 2 2 0,8 mol H2SO4 x ⇒ x = 0,04 mol H2SO4 1L ή 1000 mL Δ. H2SO4 50 mL Δ.H2SO4 1 mol H2SO4 0,04 mol H2SO4 ⇒ y = 0,08 mol NaCl 2 mol NaCl y Mr(NaCl)=58,5 1 mol NaCl 0,08 mol NaCl ⇒ z = 4,68 g NaCl 58,5 g NaCl z Κων/νος Θέος, kostasctheos@yahoo.gr