Μηχανισμοί ειδικής άμυνας Ανοσία 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου Επιμέλεια: Κωτίτσας Αριστοτέλης
Ανοσία Η ικανότητα του ανθρώπινου οργανισμού να αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν ουσία και να αντιδρά παράγοντας εξειδικευμένα κύτταρα και κυτταρικά προϊόντα (π.χ. αντισώματα) για να την εξουδετερώσει
Αντιγόνο Κάθε ξένη ουσία που προκαλεί ανοσολογική απόκριση Ως αντιγόνο μπορεί να δράσει: Ένας ολόκληρος μικροοργανισμός, ένα τμήμα του, οι τοξικές ουσίες που παράγει, καθώς και: Η γύρη Διάφορες φαρμακευτικές ουσίες Συστατικά τροφών Κύτταρα ή ορός από άλλα άτομα ή ζώα κ.ά.
Χαρακτηριστικά μηχανισμών ειδικής άμυνας Μνήμη Η ικανότητα του οργανισμού να θυμάται τα αντιγόνα που ήρθε σε επαφή (σε μια δεύτερη επαφή αντιδρά γρηγορότερα) Εξειδίκευση Τα προϊόντα της ανοσολογικής απόκρισης θα δράσουν μόνο εναντίον της ουσίας που προκάλεσε την παραγωγή τους
γαστρεντερικού σωλήνα Λεμφικά όργανα Δευτερογενή Πρωτογενή Αμυγδαλές Θύμος αδένας Τ-Λεμφοκύτταρα Λεμφαδένες Σπλήνας Λεμφικός ιστός κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα Μυελός των οστών Β-Λεμφοκύτταρα
Λευκά αιμοσφαίρια Λεμφοκύτταρα Φαγοκύτταρα Τ-Λεμφ. Ουδετερόφιλα Β- Λεμφοκύτταρα Μονοκύτταρα Κυτταροτοξικά Βοηθητικά Κατασταλτικά Μνήμης Μνήμης Πλασματοκύτταρα Μακροφάγα
(μικρά, στρογγυλά, με πυρήνα) Λεμφοκύτταρα (μικρά, στρογγυλά, με πυρήνα) Διαφοροποιούνται- ωριμάζουν στο θύμο αδένα Τ-Λεμφοκύτταρα Β-Λεμφοκύτταρα Διαφοροποιούνται- ωριμάζουν στο μυελό των οστών Κυτταροτοξικά Κατασταλτικά Μνήμης Βοηθητικά Πλασματοκύτταρα Μνήμης
Βοηθητικά Τ- Λεμφοκύτταρα Ενεργοποιούνται από το εκτεθειμένο στην επιφάνεια των μακροφάγων τμήμα του αντιγόνου Ενεργοποιούν τα Β-λεμφοκύτταρα ή Ενεργοποιούν άλλα είδη Τ-λεμφοκυττάρων μέσω ουσιών που εκκρίνουν
Κυτταροτοξικά Τ- Λεμφοκύτταρα Ενεργοποιούνται από τα βοηθητικά Τ- Λεμφοκύτταρα Καταστρέφουν: Κύτταρα που έχουν προσληφθεί από ιό Κύτταρα μοσχεύματος Καρκινικά κύτταρα
Τ- λεμφοκύτταρα μνήμης Παράγονται μετά την έκθεση του οργανισμού σε ένα αντιγόνο Ενεργοποιούνται αμέσως μετά την επόμενη έκθεση σε αυτό Κατασταλτικά Τ- λεμφοκύτταρα Σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση
Β- Λεμφοκύτταρα Διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών Συνθέτουν και παρουσιάζουν στην επιφάνειά τους τα αντισώματα Κάθε ένα Β- λεμφοκύτταρο διαθέτει υποδοχείς-αντισώματα που αναγνωρίζουν ένα συγκεκριμένο αντιγόνο
Β- Λεμφοκύτταρα Πλασματοκύτταρα Β- Λεμφοκύτταρα μνήμης Εξ αιτίας της σύνδεσης αντιγόνου –αντισώματος το Β-λεμφοκύτταρο υφίσταται διαιρέσεις και παράγονται Πλασματοκύτταρα Παράγουν και εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες αντισωμάτων ίδιες με αυτές που υπήρχαν στην επιφάνεια του Β-λεμφοκύτταρου που προήλθαν Β- Λεμφοκύτταρα μνήμης Ενεργοποιούνται αμέσως μετά την επόμενη έκθεση στο ίδιο αντιγόνο
Μεταβλητή περιοχή (περιοχή σύνδεσης με το αντιγόνο) Αντισώματα Μεταβλητή περιοχή (περιοχή σύνδεσης με το αντιγόνο) Ελαφριά αλυσίδα Βαριά Σταθερή περιοχή
Η σύνδεση αντιγόνου - αντισώματος έχει ως αποτέλεσμα Την ενεργοποίηση του συμπληρώματος Την αδρανοποίηση των παραγόμενων τοξινών και
3. Την αναγνώριση του μικροοργανισμού από τα μακροφάγα Βακτήριο καλυμμένο με αντισώματα Αντίσωμα Υποδοχέας αντισωμάτων Μακροφάγο