Α. Δρίβας 3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου 2013-14 Κληρονομικότητα Α. Δρίβας 3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου 2013-14

Ορισμός κληρονομικότητας … Η μεταβίβαση των γενετικών χαρακτηριστικών από τους γονείς στους απογόνους ονομάζεται κληρονομικότητα. Κληρονομούμε όλα μας τα χαρακτηριστικά μας από τους γονείς μας;;;

Κληρονομικά και επίκτητα χαρακτηριστικά Οι οργανισμοί, καθώς αναπτύσσονται, εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών, από τα οποία άλλα έχουν κληρονομήσει από τους γονείς τους και άλλα οφείλονται στις επιδράσεις του περιβάλλοντος (=επίκτητα). Τα επίκτητα χαρακτηριστικά δεν κληρονομούνται, εκτός αν προκαλέσουν αλλαγές στο DNA.

Σε ποιον μοιάζω;;; Τα χαρακτηριστικά μας καθορίζονται από γονίδια που βρίσκονται στα ομόλογα χρωμοσώματα. Το ένα χρωμόσωμα κάθε ζεύγους το έχουμε πάρει από τον πατέρα μας και το άλλο από τη μητέρα μας. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε χαρακτηριστικό μας έχουμε κληρονομήσει ένα αλληλόμορφο από τον πατέρα μας και ένα από τη μητέρα μας. Ποια χαρακτηριστικά θα εμφανίσουμε τελικά, εξαρτάται, από το ποια αλληλόμορφα είναι επικρατή, ώστε να έχουμε τον αντίστοιχο φαινότυπο.

Πώς κληρονομείται ένα χαρακτηριστικό; Το χρώμα των ματιών… Τι θα συμβεί αν, για παράδειγμα, η μητέρα έχει γαλανά μάτια και ο πατέρας καστανά και είναι και οι δύο ομόζυγοι γι’ αυτό το χαρακτηριστικό; Ποιο θα είναι το χρώμα ματιών του παιδιού;

Πώς κληρονομείται ένα χαρακτηριστικό; Όλα τα παιδιά θα είναι ετερόζυγα και θα έχουν καστανά μάτια. Το χρώμα των ματιών… Ας συμβολίσουμε με Μ το επικρατές αλληλόμορφο για τα καστανά μάτια και με μ το υπολειπόμενο αλληλόμορφο για τα γαλανά…

Για των ματιών σου το χρώμα… Τι θα συμβεί αν η μητέρα και ο πατέρας είναι ετερόζυγοι για το καστανό χρώμα των ματιών; Ποιο θα είναι το χρώμα ματιών του παιδιού;

Για των ματιών σου το χρώμα… Το παιδί με γονότυπο ΜΜ θα έχει καστανά μάτια, το παιδί με γονότυπο Μμ ή μΜ θα έχει καστανά μάτια και το παιδί με γονότυπο μμ θα έχει γαλανά μάτια. Συνεπώς η πιθανότητα να γεννηθεί παιδί με γαλανά μάτια είναι 25% (1/4), ενώ με καστανά μάτια 75% (3/4), κι αυτό θα ισχύει κάθε φορά που θα δημιουργείται ένα ζυγωτό (κάθε γέννα θεωρείται ανεξάρτητο γεγονός).

Ας σκεφτούμε… Ποιο θα είναι το χρώμα των ματιών των παιδιών αν η μητέρα έχει γαλανά μάτια και ο πατέρας είναι ετερόζυγος και έχει καστανό χρώμα ματιών; μ Μ Μμ μμ

Η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις!!! Γονείς με γαλανά μάτια θα αποκτήσουν οπωσδήποτε παιδιά με γαλανά μάτια;;; Κάποιες φορές γονείς με γαλανά μάτια μπορεί να αποκτήσουν παιδί με καστανά μάτια. Αυτό γίνεται επειδή ο τρόπος κληρονόμησης αυτού του χαρακτηριστικού είναι αρκετά πολύπλοκος και δεν οφείλεται σε ένα μόνο ζεύγος αλληλομόρφων αλλά σε μια ομάδα γονιδίων που συνεργάζονται.

Εργασίες

Εργασίες

Άσκηση 2, σελίδα 112 Ένα ζευγάρι έχει αποφασίσει να αποκτήσει ένα παιδί. Και οι δύο γονείς είναι ετερόζυγοι για το αλληλόμορφο που προκαλεί τον αλφισμό. Να συμπληρώσετε το παρακάτω διάγραμμα δίνοντας τους γονότυπους των γονέων και τους γαμέτες, καθώς και τους πιθανούς φαινότυπους των απογόνων τους. Να χρησιμοποιήσετε το γράμμα Α για το επικρατές αλληλόμορφο που δίνει τον φυσιολογικό φαινότυπο και το γράμμα α για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο.

Άσκηση 6, σελίδα 114 Αφού παρατηρήσετε τις διπλανές εικόνες, να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν: γ. Στην τρίτη εικόνα, να δώσετε μια εξήγηση για το γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν καστανά μάτια. δ. Ποιοι παράγοντες πρέπει να συντρέχουν ώστε να γεννηθούν παιδιά με γαλάζια μάτια;

Κι άλλες ασκήσεις Χρησιμοποιώντας τα σύμβολα Φ για κανονικά φτερά και φ για κοντά φτερά, σχεδιάστε τη διασταύρωση μιας μύγας ετερόζυγης και μιας μύγας ομόζυγης ως προς το χαρακτηριστικό αυτό. Ποιες είναι οι πιθανότητες των φαινοτύπων των απογόνων; Στα κουνέλια, το γονίδιο Κ για το κοντό τρίχωμα, επικρατεί του γονιδίου κ για το μακρύ τρίχωμα. Από τη διασταύρωση ενός κουνελιού που είχε μακρύ τρίχωμα και ενός κουνελιού με κοντό τρίχωμα, γεννήθηκαν κουνελάκια από τα οποία τα μισά είχαν κοντό τρίχωμα και τα άλλα μισά μακρύ. Να εξηγήσετε αυτήν την αναλογία. Στα ποντίκια το γονίδιο Μ για το μαύρο χρώμα, επικρατεί του γονιδίου μ για το καφέ χρώμα. Περιγράψτε την πορεία που θα ακολουθήσετε ώστε να προσδιορίσετε αν ένας μαύρος ποντικός είναι ομόζυγος ή ετερόζυγος.

Πηγές Παρουσίαση Βασίλη Φερτάκη Σχολικό βιβλίο Βιολογίας Γ΄ Γυμνασίου Βιολογία Γ΄ Γυμνασίου Μ. Ανδριώτης κ.ά.