ΕΡΓΑΣΙΑ 1ο Λύκειο Χαλανδρίου Τάξη Γ΄ Μάθημα: Φυσική Γενικής Σχ ΕΡΓΑΣΙΑ 1ο Λύκειο Χαλανδρίου Τάξη Γ΄ Μάθημα: Φυσική Γενικής Σχ. Έτος 2012-2013 Πως βλέπουμε Τζένη Ψαρρά

Η όραση αναπτύχθηκε πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια Οι οψίνες, οι φωτοευαίσθητες πρωτεΐνες που είναι βασικές για την όραση, εμφανίστηκαν πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (Ουάσινγκτον, Οκτώβριος 2012)

Το ακριβές χρονικό σημείο κατά το οποίο εμφανίστηκε η πρώτη στοιχειώδης ικανότητα των οργανισμών να βλέπουν το φως αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των ειδικών. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες ήταν επί μακρόν διχασμένοι σχετικά με το ποια είδη σπόγγων ή μεδουσών απέκτησαν πρώτα οψίνες, μια ομάδα φωτοευαίσθητων πρωτεϊνών στα κύτταρα-φωτοϋποδοχείς του αμφιβληστροειδούς. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα εκτιμάται ότι οι μέδουσες που ανήκουν στο φύλο Κνιδάρια (Cnidarians) ήταν το πρώτο έμβιο που απέκτησε μάτια.

Ορατό από τον άνθρωπο φάσμα φωτός

Η ΔΟΜΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΥ

Ο οφθαλμός αποτελεί κλειστό όργανο και μοιάζει με κοίλη σφαίρα διαμέτρου περίπου 24 mm.

Ο οφθαλμός απαρτίζεται από ένα οπτικό τμήμα, το οποίο εστιάζει την οπτική εικόνα στους φωτοαισθητήρες (φωτοϋποδοχείς) και ένα νευρικό τμήμα το οποίο μετατρέπει την οπτική εικόνα σε μια δεδομένη αλληλουχία νευρικών μηνυμάτων.

Οι φωτοαισθητήρες είναι ευαίσθητοι μόνο σε εκείνο το μικρό τμήμα του ευρύτατου φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας το οποίο καλείται ορατό φως.

Ο κρυσταλλοειδής φακός και ο κερατοειδής του ματιού είναι το οπτικό σύστημα το οποίο εστιάζει το εισερχόμενο φως και το μετατρέπει σε εικόνα πάνω στον αμφιβληστροειδή.

Τα μάτια μας λειτουργούν όπως περίπου και η φωτογραφική μηχανή

Η οπή της φωτογραφικής μηχανής αντιστοιχεί με την κόρη του ματιού μας Η οπή της φωτογραφικής μηχανής αντιστοιχεί με την κόρη του ματιού μας. Ο φακός που διαθέτει μια φωτογραφική μηχανή αντιστοιχεί με τον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού και το φωτογραφικό φιλμ (στις παλιές φωτογραφίες) με τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Και όπως σχηματίζονται ανεστραμμένα τα είδωλα στο φιλμ έτσι σχηματίζονται και στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.

Τα φωτοευαίσθητα κύτταρα του αμφιβληστροειδή μετατρέπουν το φως σε ηλεκτρικό σήμα, που «ταξιδεύει» με το οπτικό νεύρο και καταλήγει στον «οπτικό» φλοιό του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πληροφορία, την αντιστρέφει και τελικά ο άνθρωπος «αντιλαμβάνεται» την εικόνα.

Το πείραμα του George Stratton (1865-1957) Ο εγκέφαλος βλέπει, όχι τα μάτια

Το πείραμα του George Stratton Ο εγκέφαλος βλέπει, όχι τα μάτια Ο Τζωρτζ Στράτων, αμερικανός ψυχολόγος, έκανε το εξής πείραμα: Σφράγισε το ένα του μάτι καλά, ενώ στο άλλο του μάτι, προσάρμοσε ένα φακό, ο οποίος είχε την ιδιότητα να αντιστρέφει όλα τα αντικείμενα. Μέρες ολόκληρες ο Στράτον έβλεπε όλα τα αντικείμενα αντεστραμμένα.

Το πείραμα του George Stratton Ο εγκέφαλος βλέπει, όχι τα μάτια Γρήγορα όμως ο εγκέφαλος προσαρμόστηκε στα καινούργια αυτά δεδομένα, και ενώ μέσω του φακού στην αρχή έβλεπε αντεστραμμένα τα αντικείμενα, με την προσαρμογή του εγκεφάλου του τα έβλεπε πάλι κανονικά, σα να μη φόραγε το φακό.

Το πείραμα του George Stratton Ο εγκέφαλος βλέπει, όχι τα μάτια Μέχρις ότου με την πάροδο των ημερών ο εγκέφαλος του προσαρμόστηκε και πάλι στα καινούρια δεδομένα και άρχισε να βλέπει τα πράγματα κανονικά. Αυτό αποδεικνύει ότι το μάτι μας δεν βλέπει ακριβώς αυτό το οποίο συμβαίνει.. αλλά βλέπει αυτό που ο εγκέφαλος μας το διατάζει να βλέπει.

Το φαινόμενο της συναισθησίας Ένα άλλο παράξενο φαινόμενο της αντίληψης, είναι το φαινόμενο της συναισθησίας. Ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, πειραματιστήκαν πάνω σε ανθρώπους, που πραγματικά παρουσίαζαν μια περίεργη ιδιομορφία. Ένα μεγάλο μέρος των οπτικών νευρώνων τους, αντί να καταλήγει στο οπτικό κέντρο του εγκεφάλου, είχε εγκατασταθεί στο ακουστικό κέντρο. Και αντιστρόφως ένα μεγάλο μέρος των ακουστικών νευρώνων, αντί να καταλήγουν στο ακουστικό κέντρο, βρισκόταν στο οπτικό κέντρο. Λόγω αυτής της ιδιομορφίας, οι άνθρωποι αυτοί άκουγαν τα χρώματα και έβλεπαν τους ήχους.

Το φαινόμενο της συναισθησίας Αυτό είναι το φαινόμενο της συναισθησίας, που κάποιοι άνθρωποι δεν το παρουσιάζουν μόνιμα, αλλά περιστασιακά. Έτσι γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι παίρνουν LSD, και για όσο διαρκεί η ενέργεια του σκευάσματος, παρουσιάζουν φαινόμενα συναισθησίας. Γι' αυτόν τον λόγο θέλουν να βιώνουν σκοτεινούς χώρους, με πολύ έντονη μουσική, την οποία αντιλαμβάνονται σαν ένα συνοθύλευμα χρωμάτων, που τους έλκει και τους κάνει να νιώθουν ότι βρίσκονται σε ένα κόσμο έξω από την πραγματικότητα, για όσο διαρκεί η ΣΥΝΤΟΜΗ και ΤΡΑΓΙΚΗ ζωή τους…

Τι χρώματα βλέπουν οι σκύλοι Οι περισσότεροι νομίζουν ότι τα σκυλιά βλέπουν μόνο άσπρο και μαύρο, και μερικές σκιές του γκρι. Η αλήθεια όμως είναι ότι τα σκυλιά ΒΛΕΠΟΥΝ ΧΡΩΜΑΤΑ αλλά όχι καλά. Μία έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια έδειξε ότι τα σκυλιά βλέπουν χρώματα. Απλώς βλέπουν λιγότερα απ ότι οι άνθρωποι.

Τι χρώματα βλέπουν οι σκύλοι Οι άνθρωποι βλέπουν τα χρώματα του ουράνιου τόξου: μωβ, μπλε, πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο. Τα σκυλιά βλέπουν το ίδιο ουράνιο τόξο ως σκούρο μπλε, ανοιχτό μπλε, γκρι, ανοιχτό κίτρινο, σκούρο κίτρινο και πολύ σκούρο γκρι.

Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον Εστί το φως Οδυσσέας Ελύτης

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας Βιβλιογραφία: Ηλεκτρονικές πηγές από το Διαδίκτυο: Ηλεκτρονική πύλη του Ασκληπιακού πάρκου Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» (Οκτώβριος 2012) University of California Βικιπαίδεια Newteks.gr Ιστολόγιο «Εγκύκλιος Παιδεία» Ιστολόγιο “GoodStory.gr”