1 7 ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 11α ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Στα φυσικά οικοσυστήματα η υπεραύξηση των πληθυσμών περιορίζεται από κάποιους μηχανισμούς, αναδραστικούς παράγοντες. Όταν οι μηχανισμοί αυτοί απουσιάζουν, η διαταραχή που προκαλείται στο οικοσύστημα γίνεται άμεσα αντιληπτή... Εργάζεσαι ως δημοσιογράφος σε μια εφημερίδα. Ο ανταποκριτής της εφημερίδας σου στο Μπρουνέι έστειλε το παρακάτω άρθρο. Πριν το δημοσιεύσεις πρέπει να βάλεις τις προτάσεις στη σωστή σειρά... Κάποτε η ελονοσία ήταν πολύ εξαπλωμένη στο Β. Βόρνεο που τώρα είναι γνωστό σαν Μπρουνέι. Το 1955 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας άρχισε να ψεκάζει το νησί με Dieldrin (DDT) για να σκοτώσει τα κουνούπια που μετέδιδαν την ελονοσία. Το πρόγραμμα είχε επιτυχία και η ασθένεια περιορίστηκε σημαντικά. Άρχισαν όμως να παρατηρούνται άλλα απρόβλεπτα γεγονότα. 1 Οι άνθρωποι απειλούνταν από την πανώλη που μετέδιδαν οι αρουραίοι. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγκάστηκε να πετάξει με αλεξίπτωτα γάτες στο νησί για να βοηθήσει στον έλεγχο των αρουραίων! Στη συνέχεια οι γάτες άρχισαν να πεθαίνουν αφού τρέφονταν από τις δηλητηριασμένες σαύρες. Με την απουσία της γάτας άρχισε να «ανθίζει» ο πληθυσμός των αρουραίων. ... οι μικρές σαύρες που ζούσαν στα σπίτια πέθαναν επίσης καθώς έφαγαν τα δηλητηριασμένα έντομα. Υπήρχε ένα είδος κάμπιας το οποίο δεν επηρεάστηκε καθόλου από τα εντομοκτόνα ενώ οι περισσότεροι φυσικοί εχθροί της είχαν εξαλειφθεί. Ο πληθυσμός της άρχισε να αυξάνεται με έντονους ρυθμούς καθώς έτρωγε με την ησυχία της την αγαπημένη της τροφή: τα φύλλα που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της περιοχής για να κατασκευάζουν τις αχυρένιες οροφές των σπιτιών τους. Οι οροφές των σπιτιών άρχισαν να πέφτουν. Αυτό το επεισόδιο είχε αίσιο τέλος: και η ελονοσία και οι απροσδόκητες επιδράσεις του προγράμματος ψεκασμού τέθηκαν υπό έλεγχο. 7 To DDT σκότωσε πολλά έντομα στα οποία περιλαμβάνονταν μύγες και κατσαρίδες που ζούσαν στα σπίτια. Στην αρχή οι κάτοικοι επικρότησαν τους ψεκασμούς. Όμως... Πηγή: G. Tyler Miller, JR: «Βιώνοντας στο Περιβάλλον Ι», Εκδ. ΙΩΝ, 1999, σελ. 122 - Προσαρμογή από το ΚΠΕ Καστοριάς ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ - ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Για μαθητές γυμνασίου &λυκείου

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 11β ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Κάποτε η ελονοσία ήταν πολύ εξαπλωμένη στο Β. Βόρνεο που τώρα είναι γνωστό σαν Μπρουνέι. Το 1955 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας άρχισε να ψεκάζει το νησί με Dieldrin (DDT) για να σκοτώσει τα κουνούπια που μετέδιδαν την ελονοσία. Το πρόγραμμα είχε επιτυχία και η ασθένεια περιορίστηκε σημαντικά. Άρχισαν όμως να παρατηρούνται άλλα απρόβλεπτα γεγονότα. 1 Οι άνθρωποι απειλούνταν από την πανώλη που μετέδιδαν οι αρουραίοι. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγκάστηκε να πετάξει με αλεξίπτωτα γάτες στο νησί για να βοηθήσει στον έλεγχο των αρουραίων! 6 Στη συνέχεια οι γάτες άρχισαν να πεθαίνουν αφού τρέφονταν από τις δηλητηριασμένες σαύρες. Με την απουσία της γάτας άρχισε να «ανθίζει» ο πληθυσμός των αρουραίων. 5 ... οι μικρές σαύρες που ζούσαν στα σπίτια πέθαναν επίσης καθώς έφαγαν τα δηλητηριασμένα έντομα. 3 Υπήρχε ένα είδος κάμπιας το οποίο δεν επηρεάστηκε καθόλου από τα εντομοκτόνα ενώ οι περισσότεροι φυσικοί εχθροί της είχαν εξαλειφθεί. Ο πληθυσμός της άρχισε να αυξάνεται με έντονους ρυθμούς καθώς έτρωγε με την ησυχία της την αγαπημένη της τροφή: τα φύλλα που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της περιοχής για να κατασκευάζουν τις αχυρένιες οροφές των σπιτιών τους. Οι οροφές των σπιτιών άρχισαν να πέφτουν. 4 Αυτό το επεισόδιο είχε αίσιο τέλος: και η ελονοσία και οι απροσδόκητες επιδράσεις του προγράμματος ψεκασμού τέθηκαν υπό έλεγχο. 7 To DDT σκότωσε πολλά έντομα στα οποία περιλαμβάνονταν μύγες και κατσαρίδες που ζούσαν στα σπίτια. Στην αρχή οι κάτοικοι επικρότησαν τους ψεκασμούς. Όμως... 2 Πηγή: G. Tyler Miller, JR: «Βιώνοντας στο Περιβάλλον Ι», Εκδ. ΙΩΝ, 1999, σελ. 122 - Προσαρμογή από το ΚΠΕ Καστοριάς ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ - ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Για μαθητές γυμνασίου &λυκείου