ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Η χρηματοοικονομική λειτουργία μιας επιχείρησης αντιμετωπίζει τα εξής δύο προβλήματα : 1. Πόσα κεφάλαια η επιχείρηση θα πρέπει να επενδύσει και σε ποια συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία ; 2. Από ποιες πηγές θα πρέπει να αντληθούν τα απαιτούμενα για το σκοπό αυτό κεφάλαια;

ΕΠΕΝΔΥΣΗ Επένδυση θεωρούμε την δαπάνη χρημάτων σήμερα, με την προοπτική μιας αποδόσεως αργότερα. Ο όρος επένδυση περιλαμβάνει: τις δαπάνες των επιχειρήσεων για την απόκτηση κεφαλαιουχικού εξοπλισμού τις δαπάνες για νέες κατοικίες τις μεταβολές στα αποθέματα των προϊόντων

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Πίνακας ταμειακών ροών Η οικονομική ανάλυση στοχεύει στην αποδοχή ή απόρριψη του υπό διερεύνηση επενδυτικού σχεδίου. Βασικό εργαλείο αποτελεί ο πίνακας των ταμειακών ροών που θα προκύψουν από το έργο. Η ταμειακή ροή ορίζεται από τη διαφορά δύο μεγεθών: της ταμειακής εισροής και της ταμειακής εκροής. Η διαφορά αυτή μπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Η ταμειακή ροή αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο λειτουργίας, συνήθως ετήσια. Επομένως, για ένα επενδυτικό σχέδιο καταστρώνεται ο πίνακας των ετήσιων ταμειακών ροών για την οικονομική διάρκεια ζωής της επένδυσης.

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Πίνακας ταμειακών ροών 1 2 ……ν (1) Εκταμιεύσεις κεφαλαίου (2) Έσοδα (3) Έξοδα (4) Μεικτά κέρδη = (2) – (3) (5) Αποσβέσεις (συντ. απόσβεσης 20%) (6) Τόκοι (7) Φορολογητέο εισόδημα = (4) – (5) – (6) (8) Φόροι = (7) * Συντ. Φορολόγησης 25% (9)Καθαρά κέρδη μετά από φόρους = (7) -(8) (10) Χρεολύσια (11) Καθαρή Ταμειακή Ροή μετά από φόρους = (9) + (5) – (10) – (1)

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Η ταμειακή ροή του επενδυτικού σχεδίου ορίζεται ως το αλγεβρικό άθροισμα της ροής όλων των ετών της ζωής της επένδυσης. Δεδομένου όμως ότι οι χρηματικές ροές πραγματοποιούνται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές είναι απαραίτητο πριν πραγματοποιηθεί το άθροισμα των ταμειακών ροών να γίνει η αναγωγή τους στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή της αξιολόγησης.

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Βασικά κριτήρια αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων Τα δύο συνηθέστερα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό είναι: το κριτήριο της Καθαρής Παρούσας Αξίας (Net Present Value – NPV) και το κριτήριο της Εσωτερικής Απόδοσης επί του Κεφαλαίου (Internal Rate of Return –IRR)

Καθαρά Παρούσα Αξία (ΚΠΑ) Αν η καθαρή παρούσα αξία είναι θετική, η επένδυση πρέπει να γίνει αποδεκτή, ενώ αν είναι αρνητική η επένδυση πρέπει να απορριφθεί. Σε περίπτωση αμοιβαία αποκλειόμενων επενδύσεων, επιλέγεται εκείνη με την υψηλότερη καθαρή παρούσα αξία.

Παράδειγμα: Η επιχείρηση Α εξετάζει το ενδεχόμενο πραγματοποίησης των παρακάτω δύο επενδύσεων. Η πρώτη επένδυση αποδίδει τις εξής καθαρές εισροές μετρητών. Τον 1ο χρόνο 600.000 ευρώ, τον 2ο 400.000 ευρώ, τον 3ο 400.000 ευρώ και τον 4ο 200.000 ευρώ. Η δεύτερη επένδυση αποδίδει τις εξής καθαρές εισροές μετρητών : Τον 1ο χρόνο 200.000 ευρώ, τον 2ο 200.000 ευρώ, τον 3ο 300.000 ευρώ, τον 4ο 400.000 ευρώ, τον 5ο 500.000 ευρώ και τον 6ο 500.000 ευρώ. Το κόστος και των δύο επενδύσεων είναι 1.000.000 ευρώ ενώ το κόστος κεφαλαίου ανέρχεται σε 10%. Ποια από τις δύο επενδύσεις είναι η πιο συμφέρουσα για την επιχείρηση. Στηρίξτε την επιλογή σας στο κριτήριο της καθαρής παρούσας αξίας.

Καθαρ. Εισροές μετρητών Λύση : 1η ΕΠΕΝΔΥΣΗ Έτη Καθαρ. Εισροές μετρητών (χιλ.) Συντελεστής με 10% Π.Α. 1 600 091, 546 2 400 083, 332 3 0,75 300 4 200 0,68 136 Παρ. Αξία Καθ. Εισρ. Μετρητ. 1.314 - Κόστος επενδύσεως - 1.000 Καθαρή Παρ. Αξία 314

Καθαρ. Εισροές μετρητών 2η ΕΠΕΝΔΥΣΗ Ετη Καθαρ. Εισροές μετρητών (χιλ.) Συντελεστής με 10% Π.Α. 1 200 0,91 182 2 0,83 166 3 300 0,75 225 4 400 0,68 272 5 500 0,62 310 6 0,56 280 Παρ. Αξία Καθ. Εισρ. Μετρητ. 1.435 - Κόστος επενδύσεως - 1.000 Καθαρή Παρ. Αξία 435

Μέθοδος εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως Εσωτερικό ποσοστό αποδόσεως είναι το επιτόκιο που εξισώνει την παρούσα αξία των αναμενόμενων μελλοντικά ροών μετρητών, με την αρχική δαπάνη της επενδύσεως. Η εξίσωση για τον υπολογισμό του εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως είναι :

Μέθοδος εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως Μειονέκτημα της μεθόδου εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως είναι το ότι προϋποθέτει δοκιμαστικές μεταβολές στους υπολογισμούς μέχρι να φθάσουμε σε μια μηδενική Κ.Π.Α. Αρχικά υπολογίζουμε την παρούσα αξία των ροών μετρητών μιας επενδύσεως χρησιμοποιώντας ένα αυθαίρετα επιλεγμένο επιτόκιο που να προσεγγίζει το κόστος κεφαλαίου. Στη συνέχεια συγκρίνουμε την παρούσα αξία με το κόστος της επενδύσεως. Αν η παρούσα αξία είναι μεγαλύτερη από το κόστος, δοκιμάζουμε ένα υψηλότερο επιτόκιο και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Αν η παρούσα αξία είναι μικρότερη από το κόστος μειώνουμε το επιτόκιο και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Συνεχίζουμε μέχρι η παρούσα αξία των ροών μετρητών της επενδύσεως να είναι περίπου ίση με το κόστος.

Μέθοδος εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως Παράδειγμα: Επιχείρηση πραγματοποιεί επένδυση ύψους 5.000.000 ευρώ. Αποτέλεσμα αυτής της επενδύσεως είναι η αύξηση των καθαρών εισροών μετρητών κατά 2.000.000 ευρώ τον 1ο χρόνο, 2.500.000 ευρώ τον 2ον, 3.000.000 ευρώ τον 3ο χρόνο. Να υπολογισθεί η απόδοση της επενδύσεως (Κριτήριο εσωτερικού ποσοστού αποδόσεως). Λύση : Γνωρίζουμε ότι το εσωτερικό ποσοστό αποδόσεως είναι το επιτόκιο που καθιστά την Κ.Π.Α. ίση με 0, στην γνωστή μας εξίσωση. Ξεκινάμε λοιπόν επιλέγοντας ένα επιτόκιο που θα μπορούσε να μηδενίσει την Κ.Π.Α. Έστω 15%.

Έτη Καθαρές Εισροές Μετρητών Συντ. προεξοφ. Με 15% Παρ. Αξία 1 2.000.000 0,870 1.740.000 2 2.500.000 0,756 1.890.000 3 3.000.000 0,658 1.974.000 5.604.000 - 5.000.000 Κ.Π.Α. 604.000

Έστω 20%. Ετη Καθαρές Εισροές Μετρητών Συντ. προεξοφ. Με 20% Παρ. Αξία 1 2.000.000 0,833 1.666.000 2 2.500.000 0,694 1.735.000 3 3.000.000 0,579 1.737.000 5.138.000 - 5.000.000 Κ.Π.Α. 138.000

Συνεχίζουμε με μεγαλύτερο ποσοστό αποδόσεως, το 22%. Έτη Καθαρές Εισροές Μετρητών Συντ. προεξοφ. Με 22% Παρ. Αξία 1 2.000.000 0,820 1.640.000 2 2.500.000 0,672 1.680.000 3 3.000.000 0,550 1.650.000 4.970.000 - 5.000.000 Κ.Π.Α. - 30.000

Για να προσδιορίσουμε με περισσότερη ακρίβεια χρησιμοποιούμε τον τύπο :

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση Από τη στιγμή που μία επιχείρηση αγοράζει πρώτες ύλες, προσλαμβάνει προσωπικό, νοικιάζει μηχανήματα, κλπ. μέχρι τη στιγμή που θα πωλήσει τα τελικά προϊόντα της μεσολαβεί κάποιο χρονικό διάστημα. Για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα χρειάζεται χρηματοδότηση. Κατά κανόνα, η πηγή χρηματοδότησης μιας επιχείρησης πρέπει να έχει σχέση με το σκοπό για τον οποίο προορίζεται. Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση πρέπει να χρησιμοποιείται για να γεφυρώσει βραχυπρόθεσμα ελλείμματα. Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση πρέπει να χρησιμοποιείται για την αγορά κεφαλαιουχικών περιουσιακών στοιχείων με μεγάλη διάρκεια ζωής.

Kυριότερες πηγές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης Υπεραναλήψεις Δάνεια με σταθερούς όρους Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων και προεξόφληση τιμολογίων Εμπορική πίστωση Εγγύηση για δάνειο

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση αποτελείται κυρίως από κεφάλαια που συγκεντρώνονται από την πώληση μετοχών και ομολόγων.

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μετοχές Τι είναι η μετοχή; Όταν μία επιχείρηση γίνει μετοχική εταιρεία, η κυριότητά της μεταβιβάζεται σε νέους ιδιοκτήτες — τους μετόχους — καθένας από τους οποίους αγοράζει μετοχές της επιχείρησης και συνεπώς δικαιούται το ανάλογο ποσοστό του εμπορικού κέρδους και της υπεραξίας. Οι μέτοχοι χάνουν την επένδυσή τους αν η εταιρεία εκκαθαριστεί και αν δεν υπάρχουν κεφάλαια μετά την εξόφληση των υπαλλήλων της, των πιστωτών και της Εφορίας, καθώς και όλων των εκκρεμουσών υποθηκών, των παγίων και των κυμαινόμενων επιβαρύνσεων, και των υπολοίπων οφειλών.

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ομολογία Ομολογιακά δάνεια Η ομολογία είναι ένα δάνειο προς κάποια εταιρεία που έχει ως εγγύηση τα περιουσιακά στοιχεία της. Οι περισσότερες ομολογίες είναι σταθερής διάρκειας (π.χ. μία πενταετία) και το επιτόκιο τους είναι σταθερό. Οι κάτοχοι ομολογιών χορηγούν δάνειο προς την επιχείρηση, όχι προς τους μετόχους, και δεν έχουν δικαίωμα ψήφου.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΩ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ Πώς εισάγεται μία εταιρεία στο χρηματιστήριο Συνήθως μία εταιρεία πρέπει να έχει πραγματοποιήσει επικερδείς συναλλαγές για μία τουλάχιστον πενταετία και να διαθέτει μετοχικό κεφάλαιο μεγαλύτερο των 800.000 Ευρώ για να μπορεί να εισαχθεί πλήρως στο χρηματιστήριο. Το χρηματιστήριο θα πραγματοποιήσει πλήρεις και προσεκτικούς ελέγχους στο ιστορικό της εταιρείας πριν τη δεχθεί στους κόλπους του. Από τη στιγμή της εισαγωγής της εταιρείας στο χρηματιστήριο, το 25% τουλάχιστον των εκδιδόμενων μετοχών της πρέπει στο εξής να διατίθεται στο κοινό. Οι μετοχές των εισηγμένων εταιρειών πωλούνται εύκολα μέσω του χρηματιστηρίου και αυτή η δυνατότητα πώλησης αυξάνει την προσέλκυση των επενδυτών σε μετοχές εισηγμένων εταιρειών. Γι' αυτό οι εισηγμένες εταιρείες μπορούν πιο εύκολα από άλλες εταιρείες να πουλάνε τις μετοχές τους στο επενδυτικό κοινό.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΩ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ Η διάθεση μετοχών μπορεί να γίνει με μία από τις παρακάτω μεθόδους: (α) Διάθεση μέσω ενημερωτικού φυλλαδίου. (β) Έκδοση δικαιωμάτων για αγορά μετοχών. (γ) Έκδοση με εκδήλωση ενδιαφέροντος. (δ) Προσφορά προς πώληση. (ε) Διάθεση μέσω χρηματομεσιτών. (στ) Διάθεση δωρεάν μετοχών.