ΑΛΑΤΑ Άλατα ονομάζονται οι ιοντικές ενώσεις οι οποίες έχουν γενικό τύπο: ΜyAx Όπου: Μχ+ :κατιόν μετάλλου( Να+ , Ca2+ ,….) ή θετικό πολυατομικό ιόν (ΝΗ4+) Αy- : μονοατομικό ανιόν (Cl-, S2-,…..εκτός Ο2-) ή αρνητικό πολυατομικό ιόν (SO42-, NO3-,…. εκτός από ΟΗ-) Σημείωση: Οι αριθμοί χ και y δείχνουν την αναλογία των κατιόντων και ανιόντων στην ιοντική ένωση.

Άλατα γνωστά μέσα από την καθημερινή ζωή ΝαCl (αλάτι ή μαγειρικό αλάτι) : υπάρχει άφθονο ως ορυκτό ή διαλυμένο στη θάλασσα και χρησιμοποιείται στη μαγειρική, στη συντήρηση τροφίμων, στην ιατρική ως φυσιολογικός ορός. CaCO3 (ασβεστόλιθος): υπάρχει στα μάρμαρα και στην κιμωλία. Na2CO3 (σόδα): χρησιμοποιείται στην παρασκευή γυαλιού. NaClO: χρησιμοποιείται για την παρασκευή χλωρίνης ΑgBr:χρησιμοποιείται στη φωτογραφική SnF2 :χρησιμοποιείται στις οδοντόπαστες Ca3(PO4)2 : οστά ανθρώπου

Ονοματολογία Αλάτων Τα άλατα διακρίνονται σε μη οξυγονούχα και σε οξυγονούχα. Μη οξυγονούχα άλατα: Το ανιόν Αy- δεν περιέχει οξυγόνο, δηλαδή είναι Αy- :F-, Cl-, Br- , I-, S2-, CN-. Κοινή ονομασία: όνομα Αy- ούχο όνομα Μ ( Μέταλλο ή αμμώνιο). 2. Οξυγονούχα άλατα: Το ανιον Αy- περιέχει οξυγόνο Κοινή ονομασία: όνομα Α όνομα Μ (Μέταλλο ή αμμώνιο).

Παραδείγματα CaCl2 Χλωριούχο ασβέστιο Na2S Θειούχο νάτριο NH4I Ιωδιούχο αμμώνιο NH4CN Κυανιούχο αμμώνιο ZnS Θειούχος ψευδάργυρος AgCN Κυανιούχος άργυρος FeBr3 Βρωμιούχος σίδηρος

Παραδείγματα CαCO3 Ανθρακικό ασβέστιο Mg(NO3)2 Νιτρικό μαγνήσιο NaClO3 Χλωρικό Νάτριο (NH4)2SO4 Θειικό αμμώνιο Fe(NO3)3 Νιτρικός σίδηρος FeSO4 Θειικός σίδηρος NaHCO3 Όξινο ανθρακικό νάτριο Na2HPO4 Όξινο φωσφορικό νάτριο KH2PO4 Δισόξινο φωσφορικό κάλιο

Ορισμένες «κοινές» ονομασίες αλάτων: ΝαCl: μαγειρικό αλάτι CaCO3 : ασβεστόλιθος NaHCO3:μαγειρική σόδα CaSO4 και 2H2O: γύψος CuSo4 και 5H2O :γαλαζόπετρα

Σχηματισμός Των Αλάτων Τα άλατα σχηματίζονται κατά την εξουδετέρωση οξέων με βάσεις. Για παράδειγμα: ΝαOH + HCl -> NaCl+H2O , 2KOH + H2SO4->K2SO4 + 2H2O Τα άλατα μπορούν να προκύψουν ακόμη κατά την αντίδραση των οξέων με μέταλλα που είναι δραστικότερα από το Η2 Για παράδειγμα : Zn + 2HCl-> ZnCl2 + H2

Χαρακτηριστικές Ιδιότητες των Αλάτων α) Είναι ιοντικές ενώσεις, οπότε είναι στερεά με υψηλά σημεία τήξης. Β) Τα υδατικά διαλύματα και τα τήγματα των αλάτων είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού. Τα άλατα, ως ιοντικές ενώσεις, είναι ισχυροί ηλεκτρολύτες και διίστανται πλήρως. Για παράδειγμα: ΝaCl(aq) -> Na+ (aq) + Cl - (aq) NH4Br (aq) -> NH4+ (aq) + Br- (aq) γ) Τα περισσότερα άλατα είναι ευδιάλυτα στο νερό. (π.χ. ΝaCl, KBr, Na2SO4….) Υπάρχουν όμως και άλατα δυσδιάλυτα στο νερό. (π.χ. CaCO3, AgCl, Ca3(PO4)2….) δ) Τα υδατικά διαλύματα των αλάτων, στους 25οC, έχουν pH=7 pH<7 ή pH>7 ανάλογα με το είδος του άλατος. Τα υδατικά διαλύματα των αλάτων που προκύπτουν από την εξουδετέρωση ισχυρού οξέος με ισχυρή Βάση έχουν pH= 7.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΛΑΤΩΝ Τα άλατα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: α) Απλά Άλατα Τα απλά άλατα προκύπτουν με εξουδετέρωση ενός οξέος με μια βάση. Ανάλογα αν η εξουδετέρωση είναι πλήρης ή μερική, τα απλά άλατα διακρίνονται σε: Ουδέτερα άλατα: Προκύπτουν με πλήρη εξουδετέρωση οξέος με βάση. (π.χ. Na2SO4, CaCl2, K3PO4) Όξινα άλατα: προκύπτουν με μερική εξουδετέρωση πολυπρωτικού οξέος με βάση. (π.χ. ΝαHSO4, KHCO3) Βασικά άλατα: προκύπτουν με μερική εξουδετέρωση πολυπρωτικής βάσης με οξύ. (π.χ. Mg(OH)Cl: Βασικό χλωριούχο μαγνήσιο) β) Μικτά άλατα Ονομάζονται τα άλατα που περιέχουν δύο ή περισσότερα διαφορετικά κατιόντα ή ανιόντα. (π.χ. KNaCO3: ανθρακικό καλιονάτριο, ΝH4MgPO4: Φωσφορικό αμμωνιομαγνήσιο) γ) Ένυδρα άλατα Ονομάζονται τα άλατα τα οποία κατά την κρυστάλλωσή τους από υδατικά διαλύματα συγκρατούν στο κρυσταλλικό τους πλέγμα ορισμένο αριθμό μορίων νερού. (κρυσταλλικό νερό) π.χ. CaSO4 * 2H2Ο: ένυδρο θειικό ασβέστιο CuSO4 * 5H2O: ένυδρος θειικός χαλκός ΚAl(SO4)2* 12H2O: ένυδρο θειικό κάλιο αργίλιο

Εργάστηκαν οι: Γιάννης Πελεκάνος Παναγιώτης Σαραντόπουλος Μάνος Χαρακόπουλος Γιώργος Σπανός