Ορισμός, Αιτιολογία, Κλινικές εκδηλώσεις

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
ΓΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ “ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ”
Advertisements

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΩΝ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ
Οξεοβασικές διαταραχές στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Επιδημιολογία της υπονατριαιμίας: Πόσο κοστίζει το νάτριο του ορού;
ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣE ΚΙΡΡΩΣΗ - ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
Διαταραχές ασβεστίου & φωσφόρου στη ΜΕΘ
Ηλεκτρολυτικές Διαταραχές στο Σακχαρώδη Διαβήτη
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ
& Οξεοβασικής Ισορροπίας
Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής Β Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου
Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Μεταβολική Αλκάλωση Διάγνωση – Διαφορική Διάγνωση
Χλωριοευαίσθητη Μεταβολική Αλκάλωση
Κομοτηνή, η οδός Βενιζέλου το Μαργαρίτης Σίμος.
ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Ευστάθιος Μητσόπουλος, νεφρολόγος Επιμελητής Α΄
ΥΠΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Αφεντάκης Νίκος Νεφρολόγος ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Διαταραχές στο ισοζυγίου του νατρίου στους αλκοολικούς
Ηλεκτρολυτικές και Οξεοβασικές διαταραχές στη ΜΕΘ
Θεραπεία διαβητικής κετοξέωσης
Το κάλιο στην καρδιακή ανεπάρκεια
4 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας Μεταβολισμός Καλίου Μαρώνεια, 24 & 25 Σεπτεμβρίου 2010 Στρογγυλό τραπέζι ΙΙΙ:
ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ- ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΙΣΟΤΟΝΗΣ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗΣ
Επείγουσα υπερνατριαιμία
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΩΝ.
Γεώργιος Φιλντίσης Καθηγητής Εντατικολογίας, Τμήμα Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ.
Αν. Καθ. Παθολογίας- Νεφρολογίας
Φάρμακα και υποκαλιαιμία
Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική ΔΠΘ
Σπύρος Κατσούδας Νεφρολόγος Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Β΄ Παθολογικο τμήμα – Γ.Ν. Θεσσαλονίκης « ο Αγ. Δημήτριος »
Αντιμετώπιση της υποκαλιαιμίας
Φάρμακα που προκαλούν υπασβεστιαιμία και υποφωσφαταιμία
Ασθενής με ειλεό, παγκρεατίτιδα και έγκαυμα από νεφρολογική σκοπιά
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ ΣΤΟ ΝΕΦΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου.
Μεταβολική οξέωση Κ. Μαυροματίδης
Πρόγνωση και αντιμετώπιση της υπονατριαιμίας σε ασθενείς της ΜΕΘ
ΥΠΕΡΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ - ΑΙΤΙΑ
Ομοιοστασία καλίου στη ΧΝΝ Γ. Τσιρπανλής Π. Λιαβέρη Νεφρολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» Αθήνα.
Διάγνωση και αντιμετώπιση της υπονατριαιμίας Ειδικευόμενος Νεφρολογίας
Χ. Χριστοδουλίδου Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α΄ ΓΝ Ευαγγελισμός Αθηνών
ΚΑΛΙΟ - ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ Κ. Μαυροματίδης
ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ. Λοίμωξη Αντιδράσεις : Βιοχημικές Μεταβολικές Ορμονολογικές Κυτταρική και συστηματική αντίδραση εναντίον του οργανισμού-
Η υποφωσφαταταιμία ως δείκτης σοβαρών παθολογικών καταστάσεων Dr. Χρήστος Μπαντής Νεφρολόγος, Επιμελητής Β΄ Γ. Ν. Θεσσαλονίκης Γ. Παπανικολάου.
Θρεπτική υποστήριξη σε οξεία παγκρεατίτιδα.
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Νεφρική ανεπάρκεια και θρέψη
Αναγνώριση ασθενών σε διατροφικό κίνδυνο Αναγνώριση αιτιών και συνεπειών του υποσιτισμού Αναγνώριση διαφορετικών μορφών υποσιτισμού Κατανόηση των αλλαγών.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟΥ - ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ
Υπονατριαιμία αίτια-παθοφυσιολογία-διάγνωση- κλινική εικόνα-θεραπεία
Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Άρτας
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ - ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΒΟΟΕΙΔΩΝ
1 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΛΙΟ & ΜΑΓΝΗΣΙΟ.
Διαταραχές του Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου
Bronsted – Lowry Οξεοβασική ισορροπία Οξέα(H 2 CO 2 )Ανθρακικό οξύ Αποδεσμεύει Η + Βάσεις(NαHCO3)Διττανθρακικό νάτριο Δεσμεύει Η + Sorensen Η πυκνότητα.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ. ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ  Βαρείς καπνιστές, παχύσαρκοι, άσθμα, Χ.Α.Π., περιοριστικές νόσοι (κύφωση, πνευμονική.
Επισκόπηση Το νερό ως βασικό συστατικό του σώματος και της διατροφής Οι κλινικές επιπτώσεις της μη φυσιολογικής κατανομής του ύδατος στο σώμα Η σπουδαιότητα.
Η σημασία του pH των ούρων και των ηλεκτρολυτών (ορού και ούρων) στη διερεύνηση των οξεοβασικών διαταραχών Τουλκερίδης Γεώργιος, Νεφρολόγος Γενικό Νοσοκομείο.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΓΝ Βόλου «Αχιλλοπούλειο»
Ορισμοί Οξεία βλάβη πνεύμονα-Acute lung injury (ALI)
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών
ΧΑΛΚΟΣ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΣΗ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΛΙΟΥ ΣΕ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
Μεταγράφημα παρουσίασης:

Ορισμός, Αιτιολογία, Κλινικές εκδηλώσεις Υπομαγνησιαιμία Ορισμός, Αιτιολογία, Κλινικές εκδηλώσεις Σαμπάνης Νικόλαος Νεφρολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν.Ν. Έδεσσας

ΜΑΓΝΗΣΙΟ 2o σε αφθονία ενδοκυττάριο κατιόν μετά το κάλιο. Τα επίπεδά του στο πλάσμα: Σταθερά Κυμαίνονται σε στενό εύρος 1,4 – 1,7 mEq/L (1,7 – 2,1 mg/dL ή 0,70 – 0,85 mmol/L) 1mmol/L = 2mEq/L = 2,4 mg/dL

ΟΛΙΚΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ = 25 gr (1000 mmol) Κατανομή μαγνησίου ΟΛΙΚΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ = 25 gr (1000 mmol) 20% ΜΥΕΣ 20% ΗΠΑΡ, ΕΡΥΘΡΑ 60% ΟΣΤΑ ECF <1% ΤΡΕΙΣ ΤΥΠΟΙ Free = 65% Complexed = 15% Protein-bound = 20% ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Μείωση νεφρικής αποβολής σε <0,5% του διηθούμενου φορτίου Η κινητοποίηση των αποθηκών των οστών είναι αργή!!!

Ο ρόλος του μαγνησίου Κεντρικός ρόλος στον ενεργειακό μεταβολισμό του κυττάρου Συμπαράγοντας σε >300 ενζυμικές αντιδράσεις (κυκλάσες, κινάσες Β, Κ+/Να+ ATPase κλπ.) Συμμετοχή στον μεταβολισμό των νουκλεϊνικών οξέων & τη μετάφραση του mRNA Σταθεροποίηση κυτταρικών μεμβρανών Ρύθμιση κυτταρικής απάντησης, νευρομυικής αγωγιμότητας & καρδιακής ηλεκτρικής δραστηριότητας Φυσικός ανταγωνιστής του Ασβεστίου Πηγή: Touyz R.M., Am J Physiol, 2008

Ομοιοστασία μαγνησίου Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Το 30% του διαιτητικού μαγνησίου απορροφάται στον εντερικό σωλήνα: Παρακυττάρια – ΛΕΠΤΟ Διακυτταρικά – ΚΟΛΟΝ Επί διαιτητικής ένδειας η απορρόφηση ανέρχεται στο 80% ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ = 3-5% (100 mg): Παρακυττάρια: TALH Διακυτταρικά: DCT (TRPM-6/7 complex)

Νεφρική διαχείριση μαγνησίου Η κύρια θέση επαναρρόφησης του μαγνησίου δεν είναι το ΕΕΣ vs άλλα ιόντα Κύριος ρυθμιστικός παράγοντας είναι η συγκέντρωσή του στον ορό Το 60% του διηθούμενου μαγνησίου επαναρροφάται παθητικά στο TALH με οδηγό δύναμη το θετικό δυναμικό του αυλού Το 5-10% του διηθούμενου μαγνησίου επαναρροφάται διακυτταρικά στο DCT Οι δίαυλοι TRPM6/7 αποτελούν εκλεκτικό κανάλι για το μαγνήσιο & χαρακτηρίζονται ως οι φύλακες πυλών (GATEKEEPERS) της ομοιοστασίας του Πηγή: Alexander T. et.all, JASN, 2008

Επαναρρόφηση μαγνησίου στο DCT Οι δίαυλοι TRPM6 & TRPM7 υπόκεινται στο ρυθμιστικό έλεγχο τοπικών & συστηματικών παραγόντων. Πηγή: Alexander R.et all, JASN, 2008

Ορισμός υπομαγνησιαιμίας ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΟΛΙΚΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ ΟΡΟΥ <1,7 mg/dL Συχνά αδιάγνωστη αν και αποτελεί κοινή ηλεκτρολυτική διαταραχή Τα επίπεδα μαγνησίου ορού παρουσιάζουν φτωχή συσχέτιση με τα ολικά αποθέματα του οργανισμού ΝΟΡΜΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΝΔΕΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ομάδες υψηλού κινδύνου Διαβήτης, Αλκοολισμός, Σ. Δυσαπορρόφησης, Φάρμακα Ανθεκτική υποκαλιαιμία, Δυσεξήγητη υπασβεστιαιμία, Ανθεκτικές κοιλιακές αρρυθμίες Κλασματική απέκκριση μαγνησίου

Διαγνωστική προσέγγιση Κλασματική απέκκριση μαγνησίου (FEMg++) 1,4% (0,5-2,7%) 15% (4-48%) Υπομαγνησιαιμία εξωνεφρικής αιτιολογίας Υπομαγνησιαιμία λόγω μαγνησιουρίας Μειωμένη διαιτητική πρόσληψη Νεφρικά νοσήματα Ανακατανομή Ενδοκρινικές διαταραχές Φάρμακα Εντερικές απώλειες

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Μειωμένη εντερική απορρόφηση Μειωμένη εντερική απορρόφηση Σ. δυσαπορρόφησης Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου Σ. βραχέως εντέρου Βαριατρικές επεμβάσεις Εντερικά – χολικά συρίγγια PPIs Πρωτοπαθής διαταραχή Μειωμένη πρόσληψη Πρωτεϊνο-θερμιδικός υποσιτισμός Νευρογενής ανορεξία Ολική παρεντερική διατροφή ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Ανακατανομή Σ. απόσυρσης, Αναπνευστική αλκάλωση, Οξεία παγκρεατίτιδα Θεραπεία διαβητικής κετοξέωσης Σ. πεινούντος οστού Σ. επανασίτισης Χορήγηση θεοφυλλίνης Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και άλλες καταστάσεις συμπαθητικοτονίας Αυξημένες νεφρικές απώλειες Νεφρικά νοσήματα (Μεταποφρακτική πολυουρία, πολυουρική φάση ΟΝΑ) Φάρμακα (κυκλοσπορίνη, διουρητικά, ΑΜΓ κλπ.) Αλκοολισμός Σακχαρώδης διαβήτης Ενδοκρινικά αίτια (υπεραλδοστερονισμός, υπερασβεστιαιμία, υπερθυρεοειδισμός) Γενετικά αίτια Σπάνια αλλά η μελέτη τους συνέβαλε στην κατανόηση των εμπλεκόμενων μοριακών μηχανισμών

Γενετικά αίτια υπομαγνησιαιμίας FHHNC: Familial Hypomagnesemia with Hypercalciuria and Nephrocalcinosis Υπολειπόμενος αυτοσωμικός χαρακτήρας Υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση και ουρολοιμώξεις Αμφοτερόπλευρη μυελική νεφρασβέστωση Υπερασβεστιουρία, υπομαγνησιαιμία, ΑΠΩ ΝΣΟ, υποκιτρικουρία, ΔΥΠΘ ESRD ΑIΤΙΟΛΟΓΙΑ: Σημειακές μεταλλάξεις του γονιδίου CLDN16 που κωδικοποιεί την paracellin-1 Πηγή: Naderi A.S. et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008

FHHNC ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ CLDN-16 Αναστολή παρακυττάριας μεταφοράς μαγνησίου στις tight junctions του TALH: Έκφραση Απώλεια λειτουργικότητας Παραμονή στο ΕΔ-Golgi ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΟΦΘΑΛΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ESRD συχνότερα & πρώιμα Πηγή: Naderi A.S et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008 Gordon A.,JASN, 2012

Σύνδρομο BARTTER Κληρονομικές σωληναριοπάθειες με απώλεια άλατος Κληρονομικές σωληναριοπάθειες με απώλεια άλατος Υποκαλιαιμική μεταβολική αλκάλωση Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός Ήπια υπομαγνησιαιμία στο 30% των ασθενών Υπερασβεστιουρία Τύπος IV – Επικάλυψη κλασσικού συνδρόμου BARTTER & GITELMAN Πηγή: Naderi A.S et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008

X Σύνδρομο GITELMAN Σπάνια κληρονομική σωληναριοπάθεια του DCT Αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας Παροδικά επεισόδια μυϊκής αδυναμίας & τετανίας Μακρά μεσοδιαστήματα ελεύθερα συμπτωμάτων Διάγνωση: >5ετών ή στην ενήλικη ζωή Χαρακτηρίζεται: Υποκαλιαιμία, μεταβολική αλκάλωση, υπομαγνησιαιμία, ΥΠΟΑΣΒΕΣΤΙΟΥΡΙΑ X NCCT ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Μετάλλαξη του SLC12A3 που κωδικοποιεί το συμμεταφορέα NCCT Πηγή: Naderi A.S et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008

Παθογένεια σ. GITELMAN

IDH: Isolated Dominant Hypomagnesemia Αυτοσωμικός επικρατής χαρακτήρας Χαρακτηρίζεται από υπομαγνησιαιμία & υποασβεστιουρία Κλινικά: γενικευμένοι σπασμοί στη βρεφική ηλικία ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Μεταλλάξεις του FXYD2 γονιδίου που κωδικοποιεί την γ-υπομονάδα της Na+/K+ ATPase στο DCT. Πηγή: Naderi A.S et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008

HSH: Hypomagnesemia with secondary hypocalcemia Αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας Χαρακτηρίζεται από βαριά υπομαγνησιαιμία & δευτεροπαθή υπασβεστιαιμία Κλινικά: γενικευμένοι τονικοκλονικοί σπασμοί και τετανία στη νεογνική ηλικία X ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Μεταλλάξεις του 9q22 που κωδικοποιούν τον TRPM6 δίαυλο μαγνησίου στο DCT. Πηγή: Naderi A.S et all, Nature Clinical Practice Nephrology, 2008 Dimke H et all, J Physiol, 2011

HSH: Hypomagnesemia with secondary hypocalcemia Οι TRPM-6 μεταλλάξεις προκαλούν σύγκλιση των θέσεων σύνδεσης του ATP. Η βαριά υπομαγνησιαιμία προκαλεί λειτουργικό υποπαραθυρεοειδισμό και αντίσταση των οργάνων στόχων στην δράση της PTH. Υπασβεστιαιμία - Τετανία

Μεμονωμένη υπομαγνησιαιμία με νορμοασβεστιουρία Αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας Μετάλλαξη γονιδίου PRO- EGF Μείωση διακυτταρικής επαναρρόφησης μαγνησίου στο DCT Χ Χ EGF: Yπόκειται στη ρυθμιστική επίδραση των οιστρογόνων και αποτελεί τον σημαντικότερο τοπικό παράγοντα ρύθμισης του δίαυλου TRPM-6 Χ Πηγή: Dimke H et all, Clinical Science, 2010

ADH: Autosomal – Dominant Hypoparathyroidism Χ Χ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Ενεργοποιητικές μεταλλάξεις MgSR Αναστολή έκκρισης PTH & Δυσλειτουργία διαύλου ROMK ΚΛΙΝΙΚΑ: Συμπτώματα υπασβεστιαιμίας από την παιδική ηλικία Πηγή: Dimke H et all, Clinical Science, 2010

X X X E pilepsy A taxia S ensorineural Deafness EAST Syndrome X X X E pilepsy A taxia S ensorineural Deafness T ubulopathy = Φαινότυπος Gitelman

Αυτοσωμική επικρατής υπομαγνησιαιμία Μ Μείωση οδηγού δύναμης Πρόουρο Αίμα ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Μεταλλάξεις του KCNA1 γονιδίου που κωδικοποιεί τον δίαυλο καλίου KV1.1 στο DCT

Φάρμακα και υπομαγνησιαιμία Θειαζιδικά διουρητικά & διουρητικά αγκύλης Αντιβιοτικά (αμινογλυκοσίδες, αμφοτερικίνη Β, πενταμιδίνη, Foscarnet, βιομυκίνη) Cisplatin Κυκλοσπορίνη, Tacrolimus Cetuximab Καρδιοτονωτικές γλυκοσίδες Αναστολείς αντλιών πρωτονίων Θεοφυλλίνη Διφωσφονικά Υπακτικά του φωσφόρου Πηγή: Swaminathan R, Clin Biochem Rev, 2003

Αμινογλυκοσιδικά αντιβιοτικά & υπομαγνησιαιμία Συχνή επιπλοκή (>30%) Παράγοντες κινδύνου: ηλικία, συγχορήγηση διουρητικών, σοβαρές διαταραχές θρέψης, βαρέως πάσχοντες Παθογενετικοί μηχανισμοί: Εγγύς σωληναριακή βλάβη Ενεργοποίηση Mg2+ sensing receptor Υπερπλασία παρασπειραματικής συσκευής Υποκαλιαιμία Υπομαγνησιαιμία Επίταση νεφροτοξικότητας ΑΜΓ

CNIs & Υπομαγνησιαιμία Βραχεία χορήγηση Αναδιανομή προς τον ενδοκυττάριο χώρο Μακροχρόνία χορήγηση Υπερασβεστιουρία, μαγνησιουρία Οι CNIs TRPV-5, Calbidin – D28K, TRPM – 6 Μείωση σωληναριακής επαναρρόφησης μαγνησίου στο DCT. Συχνότερα σε διαβητικούς. Η υπομαγνησιαιμία επιτείνει την νεφροτοξικότητα των CΝIs και τις χρόνιες ινωτικές βλάβες της κυκλοσπορίνης. CNIs Υπομαγνησιαιμία Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία ΝΟ-ΕΤ1 Αng II Νεφροτοξικότητα Πηγή: Nijenhuis T et all, JASN, 2004

CNIs & Υπομαγνησιαιμία X

Cetuximab & υπομαγνησιαιμία Χιμαιρικό μονοκλωνικό αντίσωμα (στοχευμένη αντινεοπλασματική θεραπεία) Cetuximab + EGFR διαφοροποίηση, αγγειογένεση, διηθητική ικανότητα Cetuximab + EGFR TRPM-6 στο DCT Μαγνησιουρία Cetuximab X ΣΥΣΤΑΣΗ: Έλεγχος επιπέδων Mg2+ πλάσματος ανά δεκαπενθήμερο. Πηγή: Jejpar S et all, Lancet Oncol, 2007

PPIs & Υπομαγνησιαιμία Άγνωστη επίπτωση Δυνητικό αίτιο σοβαρής συμπτωματικής υπομαγνησιαιμίας Συχνότερα γυναίκες Ηλικία προσβολής: 70 έτη Συχνότερα: μεγάλες δόσεις για >5 έτη Παράγοντες κινδύνου: Συγχορήγηση διουρητικών Συνύπαρξη συνδρόμου δυσαπορρόφησης. Πηγή: Cundy et all, Curr Opinion Gastroenterol, 2011 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Αδιευκρίνιστη Νεφρική διαχείριση = κ.φ. Διαταραχή εντερικής απορρόφησης μαγνησίου λόγω υποχλωρυδρίας, διαρροϊκού συνδρόμου, δυσλειτουργίας των στενών συνάψεων και υπορρύθμισης του TRPM-6/7 complex Συχνότερα σε ετεροζυγώτες μεταλλάξεων του TRPM-6 γονιδίου.

Αλκοολισμός & υπομαγνησιαιμία Η συχνότερη ηλεκτρολυτική διαταραχή αλκοολικών ασθενών (30%). Σε ασθενείς με delirium tremens εμφανίζεται στο 85%. Αποτελεί δείκτη παρουσίας και άλλων αλληλοσχετιζόμενων ηλεκτρολυτικών διαταραχών (υποφωσφαταιμίας, υποκαλιαιμίας & υπασβεστιαιμίας). Οξεία λήψη Παροδικό υποπαραθυρεοειδισμό & Μαγνησιουρία ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Άμεση τοξική επίδραση στον ενεργειακό μεταβολισμό του ΕΓΓΥΣ ΕΣΠΕΙΡΑΜΕΝΟΥ ΣΩΛΗΝΑΡΙΟΥ Χρόνια λήψη Σωληναριακή δυσλειτουργία Μαγνησιουρία ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Πολυπαραγοντική

Αλκοολισμός & υπομαγνησιαιμία Εντερική απορρόφηση Πρόσληψη Εντερικές απώλειες (Διάρροιες, έμετοι) ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Ανακατανομή (σ. απόσυρσης, αναπνευστική αλκάλωση, οξεία παγκρεατίτιδα) + Υποκαλιαιμία + Υποφωσφαταιμία Μεταβολική οξέωση (Γ.Ο., Α.Κ.Ο, διάρροιες) Μαγνησιουρία

Κιρρωτικοί ασθενείς & υπομαγνησιαιμία Διουρητικά Λήψη αλκοόλης Εντερικές απώλειες (λακτουλόζη) RAS Αναπνευστική αλκάλωση Γαλακτική οξέωση ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΚΙΡΣΟΡΡΑΓΙΑ Τx ήπατος ΗΠΑΤΙΚΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΘΕΙΑ Μαζικές μεταγγίσεις ΚΙΤΡΙΚΑ Μείωση ιονισμένου Mg2+ - Αιφνίδιος θάνατος

Υπομαγνησιαιμία σε βαρέως πάσχοντες Η συχνότερη ηλεκτρολυτική διαταραχή σε νοσηλευόμενους σε ΜΕΘ και ογκολογικά τμήματα (20-65%) Δείκτης συνύπαρξης ηλεκτρολυτικών & μεταβολικών διαταραχών, υπολευκωματιναιμίας Συσχετίζεται με σ. ανεπάρκειας πολλαπλών οργάνων, παρατεταμένη νοσηλεία και αυξημένη θνητότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Πολυπαραγοντική ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ Ρινογαστρική αναρρόφηση Εντερικά ή χολικά συρίγγια Κολίτιδα από αντιβιοτικά ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ (ολική παρεντερική διατροφή) ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ Μαννιτόλη Διουρητικά, ΑΜΓ Πολουουρική ΟΝΑ Λυσοζυμουρία (ΟΜΛ) ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ Ινσουλίνη Αδρενεργικά φάρμακα GM-CSF Ταχεία μετακίνηση μαγνησίου εντός των βλαστικών κυττάρων Πηγή: Tong GM et all, J Intensive Care Med, 2005

Διαβήτης και υπομαγνησιαιμία Μεταφορά γλυκόζης εντός του κυττάρου Καταλύτης ενζύμων που συμμετέχουν στο μεταβολισμό της Αντίδραση απελευθέρωσης ινσουλίνης στο ομόλογο ερέθισμα (ρύθμιση ενδοκυτταρίου Κ+ & Ca++) Εξάντληση β-νησιδιακών κυττάρων Δυσλειτουργία μαγνησιοεξαρτώμενης Κ+ / Νa+ATPase Μείωση ενδοκυτταρίου Κ+ Ελάττωση έκκρισης ινσουλίνης Υπερινσουλιναιμία – μεταβολικό σύνδρομο Υπομαγνησιαιμία

Διαβήτης και υπομαγνησιαιμία Συχνότητα υπομαγνησιαιμίας σε διαβητικούς ασθενείς κυμαίνεται από 25-38% Εξαρτάται από τη διάρκεια της νόσου και τον επαρκή μεταβολικό έλεγχο Συχνότερα σε ασθενείς με προχωρημένη αμφιβληστροειδοπάθεια Χ Χ Η υπομαγνησιαιμία υποδιπλασιάζει το ρυθμό μεταφοράς της ινοσιτόλης & σχετίζεται με τις απώτερες μεταβολικές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη.

Διαβήτης & υπομαγνησιαιμία ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ Ωσμωτική διούρηση Υπερινσουλιναιμία 1-α-υδροξυλάση υπερασβεστιουρία ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ Θεραπεία διαβητικής κετοξέωσης (εξωγενής χορήγηση ινσουλίνης)

Υπομαγνησιαιμία από ανακατανομή Φάρμακα Θεοφυλλίνη Αδρεναλίνη Νοραδρεναλίνη Ντοπαμίνη Αναπνευστική αλκάλωση (κίρρωση) Θεραπεία διαβητικής κετοξέωσης Διάχυτες οστεοβλαστικές μεταστάσεις ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ ΑΠΟ ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ Διγοξίνη Σύνδρομο επανασίτισης Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις Σύνδρομο πεινούντος οστού (Τx νεφρού)

Κλινικές εκδηλώσεις Μη ειδικές Συγκαλύπτονται από εκδηλώσεις της πρωτοπαθούς διαταραχής Επιπλέκονται λόγω συνύπαρξης και άλλων ηλεκρολυτικών διαταραχών Εμφανείς σε σοβαρή υπομαγνησιαιμία (<1mEq/L ή 0,5 mmol/L) Οι συχνότερες επιπλοκές της σοβαρής υπομαγνησιαιμίας είναι η υπασβεστιαιμία & η υποκαλιαιμία Πηγή: Huang et all, JASN, 2007 Υπομαγνησιαιμία Υποκαλιαιμία Δυσλειτουργία Κ+/Νa+ ΑΤPase Απρόσφορη καλιούρηση λόγω διάνοιξης διαύλων Κ+ στο TALH & πιθανόν στα φλοιώδη αθροιστικά Υπασβεστιαιμία Λειτουργικός υποπαραθυρεοειδισμός Αντίσταση στη δράση της PTH Δ. μεταβολισμού βιταμίνης D

Κλινικές εκδηλώσεις ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Μυική αδυναμία, τρόμος (Αύξηση ταχύτητας αγωγής ερεθίσματος, αύξηση ενδοκυτταρίου ασβεστίου, αύξηση απελευθέρωσης νευροδιαβιβαστών στη συναπτική σχισμή) Μυική αδυναμία, τρόμος Αιμωδίες, παραισθησίες Τετανία Θετικά Chvostek & Trousseau Λαρυγγόσπασμος, βρογχόσπασμος ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ (Αύξηση Αch & σεροτονίνης, μείωση GABA) Ευερεθιστότητα, δ. μνήμης Χορειοαθέτωση Αταξία, ίλιγγος Παρανοϊκός ιδεασμός, ψύχωση Απάθεια, καταστολή, λήθαργος, κώμα

Καρδιαγγειακές εκδηλώσεις Δ. ηλεκτρικής καρδιακής δραστηριότητας Κολπικές & κοιλιακές αρρυθμίες ανθεκτικές στη συμβατική θεραπεία Διεύρυνση QRS, παράταση PR, αναστροφή Τ, κύμα U. Torsades de pointes Τοξικός δακτυλιδισμός Δ. συσταλτικότητας μυοκαρδίου- επιδείνωση Σ.Κ.Ανεπ. Δ. αγγειακού τόνου – ΑΥ Επέκταση ΟΕΜ Αθηρωματική καρδιαγγειακή νόσος & μεταβολικό σύνδρομο Υπομαγνησιαιμία Μείωση ενδοκυτταρίου καλίου Αύξηση ενδοκυτταρίου νατρίου & ασβεστίου Πηγή: Τouyz, AJP, 2008 Maier, Clinical Science, 2012

Κλινικές εκδηλώσεις υπομαγνησιαιμίας Αθηροσκλήρωση Χρόνια φλεγμονή Oxidative stress Συγκολλητικότητα αιμοπεταλίων Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία Δ. μεταβολισμού λιπιδίων Υπερτριγλυκεριδαιμία Αύξηση LDL, VLDL, apo-B Μείωση HDL Δ. μεταβολισμού γλυκόζης - υπερινσουλιναιμία Ανοσολογικές διαταραχές Μειωμένη παραγωγή αντιφλεγμονωδών κυτοκινών Αυξημένα επίπεδα IL-1, TNF-α, INF-γ Δυσλειτουργία κοκκιοκυττάρων Νεφρολιθίαση Επίταση κρυσταλλικής ανάπτυξης Υπερκορεσμός σε δυσδιάλυτα άλατα CaOx ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ Οστεοπόρωση Δυσλειτουργία μαγνησιοεξαρτώμενης Η+/Κ+ ΑΤPase Βρογχικό άσθμα Υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων

Μεταλλάξεις μιτοχονδριακού DNA & μεταβολικό σύνδρομο Οι μιτοχονδριακές μεταλλάξεις του tRNA προκαλούν υπομαγνησιαιμία, αρτηριακή υπέρταση & υπερχοληστερολαιμία Πηγή: Wilson et all, Science, 2004

Συμπεράσματα Η ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ αποτελεί κοινή ηλεκτρολυτική διαταραχή που συχνά παραμένει αδιάγνωστη. Αφορά στο 10% των νοσηλευομένων ασθενών και στο 20-65% των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ. Αποτελεί επίκτητη διαταραχή αλλά η μελέτη των κληρονομικών αιτιών έχει συμβάλλει καθοριστικά στην κατανόηση των μοριακών μηχανισμών διατήρησης της ομοιοστασίας του.

Συμπεράσματα Στην κλινική πράξη τα κυριότερα αίτια υπομαγνησιαιμίας είναι ο αλκοολισμός, ο Σ.Δ. και η λήψη φαρμάκων. Οι κυριότερες εκδηλώσεις αφορούν στο Νευρομυικό & Καρδιαγγειακό σύστημα. Η υπομαγνησιαιμία φαίνεται ότι συσχετίζεται με συνηθισμένες διαταραχές όπως η Αρτηριακή Υπέρταση, ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η Αθηρωσκλήρωση, η Νεφρολιθίαση, το Βρογχικό άσθμα & η Οστεοπόρωση. Πηγή: Τouyz RM, Am J Physiol 2008