Οι δευτερο-παύλειες επιστολές ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Οι δευτερο-παύλειες επιστολές

Δευτερο-παύλειες ή Μετα-παύλειες CORPUS PAULINUM Αδιαμφισβήτητες Α΄ Θεσσαλονικείς Γαλάτας Α΄ Κορινθίους Β΄ Κορινθίους Ρωμαίους Φιλιππησίους Φιλήμονα Δευτερο-παύλειες ή Μετα-παύλειες Β΄ Θεσσαλονικείς Εφεσίους Κολοσσαείς Α΄ Τιμόθεον Β΄ Τιμόθεον Τίτον Εβραίους Επιστολές αιχμαλωσίας ή των δεσμών Ποιμαντικές Επιστολές

Ψευδεπιγραφία/Ψευδωνυμία στην Κ.Δ. Ψευδώνυμα έργα Β΄ Θεσσαλονικείς Εφεσίους Κολοσσαείς Α΄-Β΄ Τιμόθεον Τίτον Ιακώβου Α΄-Β΄ Πέτρου Ιούδα Ανώνυμα έργα Ευαγγέλια Πράξεις Εβραίους Α΄ Ιωάννου (οι Β΄-Γ- Ιωάννου προέρχονται από τον «πρεσβύτερο») Ο αυτοπροσδιορισμός του συγγραφέα δεν αμφισβητείται σοβαρά στις 7 παύλειες επιστολές και στην Αποκάλυψη.

Γραφέας/συνεργάτης του Παύλου Γνησιότητα και αμφισβήτηση Παύλεια σχολή ή Παύλειος κύκλος Γραφέας/συνεργάτης του Παύλου

Σκοπός, περιεχόμενο, τόπος και χρόνος συγγραφής των δευτερο-παύλειων επιστολών

Οι περιοχές που μας ενδιαφέρουν

Η Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή Σκοπός Οι χριστιανοί της Θεσσαλονίκης νόμισαν ότι η Ημέρα του Κυρίου είναι τόσο επικείμενη που σταμάτησαν να εργάζονται. Η επιστολή διορθώνει αυτές τις παρεξηγήσεις. Περιεχόμενο Προοίμιο: (1:1-2) Κύριο θέμα: Η ημέρα του Κυρίου δεν θα έρθει τόσο νωρίς. Ευχαριστίες. Οδηγίες για τη συμπεριφορά των ατακτούντων αδελφών. Ασπασμός και ευλογία (3:17-18).

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά τα τέλη του 51 αρχές του 52 μ.Χ. από την Κόρινθο.

Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολής 1. Οι εσχατολογικές της απόψεις. 2. Οι πολλές επαναλήψεις. 3. Το ιουδαϊκό χρώμα των παραστάσεων. Δεν είναι αντιφατικές με την Α΄ Θεσ. αλλά συμπληρωματικές. Οι ομοιότητες οδηγούν στην ταυτότητα του συγγραφέα των 2 επιστολών. Αποκαλυπτικές παραστάσεις υπάρχουν και αλλού στον Παύλο.

Οι φυλακίσεις του απ. Παύλου Οι επιστολές αιχμαλωσίας ή των δεσμών Οι φυλακίσεις του απ. Παύλου Στους Φιλίππους για μια νύχτα (Πραξ. 16:22-40). Στην Καισάρεια για 2 χρόνια, 57-59 μ.Χ. (Πραξ. 23:33-26:32). 3. Στη Ρώμη για 2 χρόνια (Πραξ. 28:30). 4. Η υπόθεση της φυλάκισης στην Έφεσο. H φυλακή στους Φιλίππους H φυλακή στη Ρώμη

Η προς Εφεσίους επιστολή Σκοπός Εγκύκλιος επιστολή προς τις εκκλησίες της Μ. Ασίας. Χαρακτηρίζεται ως θεωρητική θεολογική πραγματεία ή ως βαπτισματική ομιλία. Περιεχόμενο Α΄ Μέρος-Θεολογικό: (1:1-3:21). Το μυστήριο της θ. οικονομίας για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων και η πραγματοποίησή του εν Χριστώ μέσα στην εκκλησία. Β΄ Μέρος-Πρακτικό (4:1-6:24). Η βίωση του μυστηρίου της θ. οικονομίας από τα μέλη του σώματος του Χριστού.

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η προς Εφεσίους επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 54/55 μ.Χ. από την Έφεσο.

Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της προς Εφεσίους επιστολής 1. Η διαφορετική γλώσσα και ύφος. 2. Η διαφορετική θεολογία. 3. Όμοιο λεξιλόγιο στην προς Κολοσσαείς. Οι θεολογικές της ιδέες είναι παύλειες. Ουσιαστική συμμετοχή του γραφέα του Παύλου. Οφείλεται στο οτι προέρχονται από την ίδια φυλάκιση.

Η προς Κολοσσαείς επιστολή Σκοπός Απευθύνεται προς χριστιανούς που δεν γνωρίζει προσωπικά ο Παύλος για να τους στηρίξει στην πίστη πολεμώντας την αιρετική διδασκαλία που οι παραλήπτες αντιμετωπίζουν. Περιεχόμενο Α΄ Μέρος-Θεολογικό: (1:13-2:23). Υπεροχή και κυριαρχία του Χριστού πάνω σε όλη την κτίση. Β΄ Μέρος-Παραινετικό: (3:1-4:6). Υποχρεώσεις των μελών του σώματος του Χριστού.

Η σχέση της προς Εφεσίους με την προς Κολοσσαείς ΚΟΙΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΙΣ 2 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Κολ. 1:23γ Ο Παύλος συστήνεται Eφ. 3:1 Κολ. 1:24 Τα δεινά του αποστόλου Eφ. 3:1, 13 Κολ. 1:25 Η αποστολικότητα Eφ. 3:2 Κολ. 1:26 Αποκάλυψη του κρυμμένου μυστηρίου Eφ. 3:4, 5, 9 Κολ. 1:27 Περιεχόμενο του μυστηρίου Eφ. 3:6 Κολ. 1:28 Διακήρυξη του περιεχομένου Eφ. 3:8, 9 Η προς Κολοσσαείς προηγείται της Εφεσίους. Κάποιες διδασκαλίες που εκθέτονται με συντομία στην πρώτη, αναπτύσσονται εκτενέστερα στη δεύτερη.

Προς Κολοσσαείς Προς Εφεσίους 1:23γ ἐγὼ Παῦλος διάκονος 3:1 ἐγὼ Παῦλος ὁ δέσμιος 1:24α ὑπὲρ ὑμῶν 1:24β τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ 3:13 ἐν ταῖς θλίψεσίν μου ὑπὲρ ὑμῶν 1:25α ἧς ἐγενόμην ἐγὼ διάκονος 3:7α οὗ ἐγενήθην διάκονος 1:25β τὴν οἰκονομίαν τοῦ θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι εἰς ὑμᾶς 3:2 τὴν οἰκονομίαν τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ τῆς δοθείσης μοι εἰς ὑμᾶς 1:26α τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν 3:4β, 5α τῷ μυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ, ὃ ἑτέραις γενεαῖς οὐκ ἐγνωρίσθη 3:9 τοῦ μυστηρίου τοῦ ἀποκεκρυμμένου ἀπὸ τῶν αἰώνων

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η προς Κολοσσαείς επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 54/55 μ.Χ. από την Έφεσο.

Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της προς Κολοσσαείς επιστολής 1. Οι διαφορετικές θεολογικές ιδέες και γλωσσ. εκφράσεις. 2. Η απουσία χαρακτηριστικών παύλειων θεολογικών όρων. 3. Το διαφορετικό ύφος. Εξηγούνται από την ιδιάζουσα αίρεση που αντιμετωπίζεται εδώ. Οι όροι αυτοί απουσιάζουν και σε άλλες παύλειες επιστολές. Δικαιολογείται από την πιο ουσιαστική συμμετοχή του γραφέα του Παύλου.

Οι ποιμαντικές επιστολές Ονομάστηκαν «ποιμαντικές» στα μέσα του 18ου αιώνα οι 2 επιστολές προς Τιμόθεον και η προς Τίτον επειδή απευθύνονται σε ποιμένες της εκκλησίας Ο Τιμόθεος ήταν επίσκοπος Εφέσου και ο Τίτος επίσκοπος Κρήτης. Για τον πρώτο μιλούν οι Πράξεις και ο Παύλος, ενώ για τον δεύτερο μόνο ο Παύλος στις επιστολές του. Τον 19ο αιώνα άρχισε να κλονίζεται η παύλεια προέλευση των επιστολών αυτών. Η λύση της «θεωρίας του γραμματέα» γεφυρώνει τις δύο ομάδες των ερευνητών.

Η Α΄ προς Τιμόθεον επιστολή Περιεχόμενο Πίστη στη χριστιανική διδασκαλία: (1:3-20). Οδηγίες για ζητήματα λατρείας, προσόντα των επισκόπων και των διακόνων (2:1-14). Οδηγίες για την αντιμετώπιση των αιρετικών και πρακτικά ζητήματα των μελών (4:1-6:21) Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η Α΄ προς Τιμόθεον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 63/64 μ.Χ. από τη Μακεδονία.

Η Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή Περιεχόμενο Αγώνας για τη διατήρηση της πίστης και καταπολέμηση των αιρετικών (κεφ. 1-3). Αναφορά στο παράδειγμα του Παύλου (3:1-4:5). Έκκληση για συνάντηση με τον Παύλο μαζί με τον Μάρκο και ασπασμοί (4:6-22). Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο ίσως κατά το 66/67 μ.Χ. από τη Ρώμη.

Η προς Τίτον επιστολή Περιεχόμενο Σκοπός Περιγραφή των αιρετικών ψευδοδιδασκάλων (1:10-16). Υπενθύμιση των ποιμαντικών καθηκόντων του Τίτου (2:1-15). Η υποχρέωση των μελών για το λουτρό παλιγγενεσίας και τα έργα αγάπης (3:1-5). Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η προς Τίτον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 63/64 μ.Χ. από τη Μακεδονία.

Η προς Εβραίους επιστολή Σκοπός Απευθύνεται σε κάποια ιουδαιοχριστιανική κοινότητα την οποία επιθυμεί να στηρίξει στην πίστη αφού κάποια μέλη της αρχίζουν να την εγκαταλείπουν. Περιεχόμενο Η αποκάλυψη του Θεού εν Υιώ είναι ανώτερη (1:1-4:13). Ο Χριστός είναι ο μέγας αρχιερέας (4:14-10:18). Παραίνεση (10:19-12:29) Προτροπές προς τα μέλη της εκκλησίας (13:1-25).

Η προς Εβραίους επιστολή Τα ειδικά προβλήματα Ο συγγραφέας δεν αναφέρει πουθενά το όνομά του. Διαφορετική Χριστολογία. Διαφορετική γλώσσα και ύφος από τις παύλειες επιστολές. Αρχική αμφισβήτηση της κανονικότητας της επιστολής σε Ανατολή και Δύση. Σήμερα διακρίνεται εντελώς από τις παύλειες επιστολές (13 + 1)

Τόπος και χρόνος συγγραφής Η προς Εβραίους επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Καμία υπόθεση δεν είναι βέβαιη. Συνήθως επικρατεί η υπόθεση της Ρώμης και το διάστημα 60-90 μ.Χ.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αγουρίδης Σ., Ei0sagwgh/ ei0j th/n Kainh/n Diaqh/khn, Αθήνα 1971. Βασιλειάδης Π., Επίκαιρα Αγιογραφικά Θέματα. Αγία Γραφή και Ευχαριστία, ΒΒ 15, Θεσσαλονίκη 2000. Boύλγαρης Χ., 9Upo/mnhma ei0j th/n pro=j 9Ebrai/ouj 0Epistolh/n, Αθήνα 1993. Γαλάνης Ι., Η Δευτέρα Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Θεσσαλονικείς, ΕΚΔ 11β, Θεσσα­λονίκη 1989. Γαλίτης Γ., Η προς Τίτον Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, ΕΚΔ 12γ, Θεσσαλονίκη 1992. Γκουτζιούδης Μ., Ιωβηλαίο Έτος, Μελχισεδέκ και η προς Εβραίους Επιστολή, ΒΒ 36, Θεσσαλονίκη 2006.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γρατσέας Γ., H προς Εβραίους Επιστολή, ΕΚΔ 13, Θεσσαλονίκη 1999. Καραβιδόπουλος Ι., Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Θεσσαλονίκη 1998. ____ Αποστόλου Παύλου Επιστολές προς Εφεσίους Φιλιππησίους Κολοσσαείς Φιλήμονα, ΕΚΔ 10, Θεσσαλονίκη 1992. Παναγόπουλος Ι., Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Αθήνα 1995. Παπαδημητρίου Κυρ., Η Χρήση της Κοινής από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Μια Άδηλη Ταυτότητα. Συμβολή στο Ζήτημα του Συγγραφέα της προς Εβραίους Επιστολής, Θεσσαλονίκη 1998.