of the European Commission Στάσεις των νέων προς τα Στερεότυπα των φύλων και την Έμφυλη βία στην Κύπρο Μαργαρίτα Καψού, Κύρια Ερευνήτρια Τζωρτζίνα Χρίστου, Συντονίστρια Έργου Ειρήνη Κούννου, Ερευνητική Βοηθός Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών του Κοινωνικού Φύλου With the support of the European Commission

of the European Commission Το έργο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Daphne III: “Youth4Youth: Empowering Young People in Preventing Gender-based Violence through Peer Education” (DG Justice) With the support of the European Commission 03/04/2017

Το δίκτυο 03/04/2017

2 κύριες φάσεις του έργου Έρευνα για τις Αντιλήψεις των Νέων προς την Έμφυλη Βία [ολοκληρώθηκε] 2. Εκπαιδευτικά εργαστήρια ομότιμων εκπαιδευτών (peer Education Training) σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης [σε εξέλιξη] Ποσοτική έρευνα (ερωτηματολόγια) Ποιοτική έρευνα (ομάδες εστίασης)

Να διερευνήσει και να εξετάσεις τις στάσεις των νέων προς την έμφυλη βία (GBV), και τη σχέση ανάμεσα στα στερεότυπα των φύλων και τις απόψεις για την έμφυλη βία. Να καταγράψει και να αμφισβητήσει οποιεσδήποτε στάσεις ανοχής προς την έμφυλη βία ανάμεσα στους νέους. Investigate and explore young people’s attitudes towards gender-based violence (GBV) and the links between gender-stereotypes and GBV through qualitative and quantitative research; To expose and challenge attitudes of tolerance towards gender-based violence among young people; To contribute to policy development on the prevention of gender-based violence in educational contexts on a national and EU level; To widely disseminate the results of the research to all relevant stakeholders on a national and EU level. - Investigate and explore young people’s attitudes towards gender-based violence (GBV) and the links between ge gender stereotypes and GBV;   - To expose and challenge attitudes of tolerance towards gender-based violence among young people; - Empower young people to resist gender-based violence and develop attitudes of self-respect and self-value; - Further develop and promote the 'peer education' methodology to preventing gender-based violence among youth as we well as promote their active involvement in developing a safe and protective environment for themselves and their peers - Promote the development of critical thinking among young people towards important actors of youth gender socialisation, particularly electronic and other media; - To provide educators in formal and non-formal education with information and tools for working with young people in the prevention of GBV; - To promote the role of schools and other formal and non-formal education centers in the prevention of GBV among young people and in the promotion of relationships based on tolerance, respect and equality; -To contribute to policy development on the prevention of gender-based violence in educational contexts on a national and EU level; - Wide dissemination of project results to all relevant stakeholders on a national and EU level. The direct target group are young people in secondary education aged 14-18, educators working in formal and non-formal educators, and policy makers working on education and gender equality policy in the partner countries. The indirect target group are NGOs working on gender-based violence, NGOs and civil soceity organsiations that work with and on youth, youth/student organisations, secondary schools, parents’ associations, the media, researchers and academics working on gender-based violence and/or education, as well as stakeholders and policy-makers in education and gender equality on a national and EU level. Ερευνητικοί Στόχοι 03/04/2017

Μέθοδος- Συμμετέχοντες Ποσοτική έρευνα 453 μαθητές/τριες λυκείου 2 ιδιωτικά, 4 δημόσια σχολεία Μέση ηλικία= 15.86 (Τ.Α. = 0.69) 352 101 Area under the effective control of the Government of the Republic of Cyprus Our sample was NOT nationally representative, as convenience sampling methodology was used: Major urban centers (Nicosia, Limassol) fewer from rural areas/districts (326 urban, 125 rural upbringing), we had more girls than boys (some optional courses that may be more commonly selected by girls were selected to facilitate recruitment). Questionnaires collected in Greek or English (N = 102), depending on primary language of instruction at the school Both public (2) and private schools (3) 86 Μέθοδος- Συμμετέχοντες 277 (61%) 176 (39%) 03/04/2017

Γλώσσα συμπλήρωσης: Ελληνική για δημόσια σχολεία, Αγγλική για αγγλόφωνα ιδιωτικά Εξασφάλιση Άδειας από το ΥΠΠ (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σχολεία, & γονείς/κηδεμόνες. Συμπλήρωση στην τάξη, παρουσία μόνο της ερευνήτριας ˜30 λεπτά έντυπο ενημέρωσης: πληροφορίες για το Ινστιτούτο και την έρευνα, γραμμές πληροφόρησης για θέματα σχέσεων και οικογενειακής βίας. Questionnaires were administered to students after written consent was obtained initially from the competent authority at the Cyprus Ministry of Education and Culture (Middle and High School Education Directorate), and subsequently from school principals and students’ parents or guardians. The questionnaire was administered to all students in each class who had parental consent. Sessions for questionnaire administration were scheduled following coordination with teachers- in- charge, and were administered in-class time, in the presence of a trained researcher only, who clarified any student queries regarding the questionnaire. Teachers were asked to wait outside the classroom. Questionnaires questionnaires were completed in Greek for public school students, and English for private school students , whose primary language of study is English (N= 102). The procedure took about 30 minutes. Following completion of the questionnaires, students were given a debriefing form that provided contact information (telephone number, website, and emails) for the research agency (MIGS), for a helpline on relationship/sexuality issues (Cyprus Family Planning Association), and on relationship violence (the Association for the Prevention and Handling of Violence in the Family). Method - Διαδικασία 03/04/2017

Μέθοδος- Εργαλεία Ποσοτική έρευνα Ερωτηματολόγια - Μεταβλητές Δημογραφικά στοιχεία: Φύλο, χώρα προέλευσης, Αστική/αγροτική προέλευση, ακαδημαικές φιλοδοξίες, Επίπεδο εκπαίδευσης μητέρας ή/και πατέρα, θρησκευτικότητα, προηγούμενη εμπειρία με σχέσεις.. Στάσεις προς τη Βία (Attitudes Toward Violence, ATV) 22 δηλώσεις ‘Ποτέ εντάξει’ ως ‘Πάντα εντάξει’ (Κλίμακα 4 βαθμίδων) Κλίμακα Στάσεων προς τις Γυναίκες για Έφηβους (Attitudes Toward Women Scale for Adolescents, AWSA, Galambos et al., 1985) + 4 ερωτήματα του MIGS Boy to girl Girl to boy Εξηγήσεις για την έμφυλη βία (από άνδρες προς γυναίκες) Attitudes Toward Women Scale for Adolescents (AWSA, Galambos et al., 1985) 12 items + 4 additional items added based on prior qualitative findings by the research institute (MIGS). ‘Completely disagree’ to ‘Completely Agree’ (4 point scale). Explanations for violence (by men toward women) 21 statements, ‘Never’ to ‘Always’ (4 point scale) Knowledge/ Myths about GBV 19 statements, ‘Completely Agree’ to ‘Completely Disagree’ (4 point scale) Γνώσεις και Μύθοι για την Έμφυλη Βία Μέθοδος- Εργαλεία 8

Μέθοδος – Στατιστική Ανάλυση Μέθοδοι επαγωγικής στατιστική (SPSS) Περιγραφικά αποτελέσματα Διερευνητική Ανάλυση Παραγόντων (ομαδοποίηση παρόμοιων απαντήσεων) Συσχετίσεις Πολυμεταβλητές αναλύσεις διακύμανσης (MANOVA), σύγκριση αγόρια/κορίτσια, και αστοί/αγρότες-ημιαστοί Ιεραρχική γραμμική παλινδρόμηση για εντοπισμό προγνωστικών παραγόντων ανοχής προς την έμφυλη βία Μέθοδος – Στατιστική Ανάλυση 03/04/2017

Αποτελέσματα– Περιγραφικά (ATV) Δήλωση Αγόρια M (S.D.) “always OK” % (N) 19. It is ok for a boy to shout at his girlfriend if she is constantly nagging/arguing 2.06 (0.86) 8 (14) 17. It is ok for a boy to shout at his girlfriend if she is not treating him with respect 2.09 (0.90) 12. It is ok for a boy to set limits on how his girlfriend dresses 2.27 (1.00) 15 (26) 21. It is ok for a boy to set limits on where his girlfriend goes. 2.09 (0.94) 10 (18) 3. It is ok for a boy to push a girl into having sex if she has been flirting with him all night 2.21 (1.05) 17 (30) Total 1.71 (0.40) 176 Behaviours most ‘condoned’ (accepted) by boys. In an effort to investigate which types of violence are more commonly condoned, which explanations for violence, and which myths about violence are more prevalent, agreement with each of the statements in the Knowledge and Myths scale was calculated for the overall sample, and separately for boys and girls. Tables 1, 2, and 4 present agreement with statements for each scale, starting with the statements with highest agreement, separately for the boys and girls, and overall. Table 3 presents additional “explanations” for violence of men toward women provided by the participants, grouped by common underlying theme, separately for boys and girls. Notes. Five responses with highest agreement marked in bold; min=1 (never OK), max = 4 (always OK). Αποτελέσματα– Περιγραφικά (ATV) 03/04/2017

Αποτελέσματα– Περιγραφικά (ATV) Δήλωση Κορίτσια M (S.D.) “always OK” % (N) 15. It is ok for a girl to shout at her boyfriend if he is constantly nagging/arguing 2.17 (0.78) 7 (19) 18. It is ok for a girl to shout at her boyfriend if he is not treating her with respect 2.16 (0.90) 11 (29) 4. It is ok for a girl to hit her boyfriend if he is not treating her with respect 2.16 (0.99) 15 (40) 9. It is ok for a girl to set limits to where her boyfriend goes 2.19 (0.93) 12 (33) 19. It is ok for a boy to shout at his girlfriend if she is constantly nagging/arguing 1.95 (0.80) 6 (15) Total 1.58 (0.35) 277 In an effort to investigate which types of violence are more commonly condoned, which explanations for violence, and which myths about violence are more prevalent, agreement with each of the statements in the Knowledge and Myths scale was calculated for the overall sample, and separately for boys and girls. Tables 1, 2, and 4 present agreement with statements for each scale, starting with the statements with highest agreement, separately for the boys and girls, and overall. Table 3 presents additional “explanations” for violence of men toward women provided by the participants, grouped by common underlying theme, separately for boys and girls. Notes. Five responses with highest agreement marked in bold; min=1 (never OK), max = 4 (always OK). Αποτελέσματα– Περιγραφικά (ATV) 03/04/2017

Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Λόγοι) Εξήγηση Σύνολο Αγόρια Κορίτσια Some men are violent toward women because…. M (S.D.) 12. …they are jealous 2.71 (0.82) 2.56(0.87) 2.80 (0.77) 15. …they cannot control their anger 2.68 (0.80) 2.60 (0.91) 2.73 (0.73) 14. …they consider themselves superior to women 2.64 (0.86) 2.55 (0.90) 2.70 (0.83) 1. …of alcohol or drug use 2.64 (0.78) 2.63 (0.83) 2.65 (0.75) 7. … they want to control women 2.63 (0.85) 2.51 (0.84) 2.71 (0.85) In an effort to investigate which types of violence are more commonly condoned, which explanations for violence, and which myths about violence are more prevalent, agreement with each of the statements in the Knowledge and Myths scale was calculated for the overall sample, and separately for boys and girls. Tables 1, 2, and 4 present agreement with statements for each scale, starting with the statements with highest agreement, separately for the boys and girls, and overall. Table 3 presents additional “explanations” for violence of men toward women provided by the participants, grouped by common underlying theme, separately for boys and girls. Notes. Five responses with highest agreement marked in bold; min=1 (Never), max = 4 (Always). Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Λόγοι) 03/04/2017

Δομή Predictor (Independent) Variables Outcome (Dependent) Variables: Δημογραφικά Στάσεις προς τη βία (ATV) α = .85 Κλίμακα Στάσεων προς τις Γυναίκες α = .83 Single scale structure α = .83 Εξηγήσεις για τη βία α = .86 4 παράγοντες: ‘Ανδρική ηγεμονία’ , α = .85 ‘Θετικά αποτελέσματα’, α = .77 ‘Ευθύνη των γυναικών’, α = .70 ‘Ψυχική υγεία’, α = .57 Boy to girl α = .84 3 παράγοντες ‘Σωματική& Σεξουαλική βία’ (α = .84) ‘Έλεγχος’ (α = .63) ‘Φωνές’ (α = .74) Αγόρι προς κορίτσι Girl to boy α = .74 2 παράγοντες ‘Έλεγχος’ (α = .66) ‘Φωνές’ (α = .70) Κορίτσι προς αγόρι Εξηγήσεις για την έμφυλη βία (άνδρες προς γυναίκες) α = .86 For the Attitudes toward Violence (ATV) scale, statements referring to violence by boys toward girls, and statements referring to violence by girls toward boys, were examined separately, since we were interested to examine attitudes toward violence from a gender perspective. The two statements regarding threats did not specify behaviors directed from one gender toward the other (ATV7, “It is ok to threaten to leave a partner in order to achieve something you want”, and ATV22 “Threatening to hit a partner is ok as long as you don’t actually hit him/her”), and were thus not included in either of the factor analyses. Results of all factor analyses are reported next. The minimum acceptable value for Cronbach alphas was set at .60, but conceptual criteria were also taken into consideration. Derived factors for each scale, and Cronbach alphas for all the scales and the factors derived through factor analyses are shown here. Subsequently, composite variables were computed based on the results of the factor analysis. For the final scale, exploring myths and knowledge about gender based violence, no reliable factors emerged, therefore a single scale score was used. Γνώσεις/ Μύθοι για την έμφυλη βία α = .70 No reliable factors Δομή 13

Λόγοι/εξηγήσεις για τη βία Κάποιοι άνδρες είναι βίαιοι απέναντι στις γυναίκες επειδή… ‘Ανδρική ηγεμονία’ (και στερεότυπα) π.χ. «… θεωρούν ότι είναι ανώτεροι από τις γυναίκες» «…είναι εκ φύσεως επιθετικοί» ‘Θετικά αποτελέσματα’ π.χ. « … τους καθιστά ελκυστικούς στις γυναίκες» ‘Ευθύνη των γυναικών’ π.χ. «…οι γυναίκες τους προκαλούν» «…οι γυναίκες δεν είναι αρκετά υπομονετικές μαζί τους» ‘Ψυχολογικά προβλήματα’ π.χ. «… έχουν διανοητικά/ ψυχικά προβλήματα» Λόγοι/εξηγήσεις για τη βία 03/04/2017

Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) – by sex overall boys girls F (1, 449) η² M(S.D.) AWSAa 2.19 (0.46) 2.46 (0.47) 2.01 (0.37) 105.90*** .19 Explanations for Violenceb Factor 1: male hegemony 2.45 (0.55) 2.38 (0.59) 2.49 (0.52) 4.40* .01 Factor 2: “positive outcomes” of violence 1.63 (0.65) 1.74 (0.69) 1.34 (0.51) 36.98*** .08 Factor 3: women’s fault 2.12 (0.57) 2.24 (0.61) 2.04 (0.54) 10.47** .02 Factor 4: mental health 2.41 (0.58) 2.39 (0.64) 2.42 (0.55) .04 .00 Knowledge/Myths about Violence 2.34 (0.31) 2.42 (0.30) 2.29 (0.30) 13.77*** .03 Attitudes Toward Violencec Subscale 1: Violence by boys toward girls Factor 1: Physical & Sexual Violence 1.37 (0.51) 1.60 (0.61) 1.22 (0.38) 67.26*** .13 Factor 2: Control 1.82 (0.63) 2.05 (0.75) 1.68 (0.49) 38.57*** Factor 3: Shouting 1.99 (0.75) 2.09 (0.79) 1.93 (0.72) 4.11* Subscale 2: Violence by girls toward boys Factor 1: Control 1.66 (0.48) 1.58 (0.46) 1.71 (0.49) 8.52** Factor 2: Shouting 2.08 (0.70) 1.90 (0.66) 2.16 (0.74) 12.32*** Significant sex differences for most scales: Compared to girls, boys overall have more conservative attitudes toward women, higher condoning of violence, higher agreement with myths, more tolerant of violence directed by boys towards girls, but less tolerance for violence directed by girls toward boys (in yellow) Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) – by sex 03/04/2017

Σύγκριση βάσει φύλου Πιο συντηρητικές/πατριαρχικές στάσεις F (1,449) = 105.90*** Πιο συντηρητικές/πατριαρχικές στάσεις Σύγκριση βάσει φύλου 03/04/2017

Κάποιοι άνδρες είναι βίαιοι απέναντι στις γυναίκες επειδή… Περισσότερη συμφωνία με το λόγο Σύγκριση βάσει φύλου 03/04/2017

Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Λόγοι) Επιπρόσθετοι Λόγοι που αναφέρθηκαν (απαντήσεις σε ανοικτές ερωτήσεις) ‘Απιστία’ π.χ. “cheating him” ‘Αντρική ηγεμονία’ π.χ. “Θέλουν να φαίνονται ανώτεροι” ‘Σεξ’ π.χ. “δεν θέλουν να κάνουν σεξ’’ “δεν τους ικανοποιούν ” ‘Συναισθηματικοί λόγοι’ π.χ “anxious due to their job” “they feel useless” ‘Συμπεριφορές των γυναικών’’ π.χ. “Οι γυναίκες τους φωνάζουν/ αντιμιλούν’’ In an effort to investigate which types of violence are more commonly condoned, which explanations for violence, and which myths about violence are more prevalent, agreement with each of the statements in the Knowledge and Myths scale was calculated for the overall sample, and separately for boys and girls. Tables 1, 2, and 4 present agreement with statements for each scale, starting with the statements with highest agreement, separately for the boys and girls, and overall. Table 3 presents additional “explanations” for violence of men toward women provided by the participants, grouped by common underlying theme, separately for boys and girls. Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Λόγοι) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει φύλου Περισσότεροι μύθοι F (1,449) = 13.77*** 03/04/2017

Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Μύθοι) Δήλωση Συνολικά M (S.D.) “Συμφωνώ απόλυτα” % (N) 18. Οι περισσότερες γυναίκες ανησυχούν για το κατά πόσον αρέσουν στους άντρες. 3.05 (0.70) 25 (109) 11. Εάν ένα άτομο κακοποιείται σε μια σχέση, μπορεί απλώς να φύγει από την σχέση. 3.03 (0.86) 32 (144) 13. Μερικές φορές τα κορίτσια προκαλούν τη σεξουαλική επιθετικότητα από τα αγόρια με τον τρόπο που ντύνονται. 2.81 (0.79) 17 (76) 10. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανόν να κακοποιηθούν σεξουαλικά από κάποιον άγνωστο παρά από κάποιον που γνωρίζουν. 2.64 (0.78) 13 (56) 2. Εάν ένα αγόρι ζηλεύει πολύ το κορίτσι του αυτό αποδεικνύει ότι πραγματικά νοιάζεται γι’ αυτήν. 2.64 (0.77) 12 (55) Σύνολο 2.34 (0.32) 453 In an effort to investigate which types of violence are more commonly condoned, which explanations for violence, and which myths about violence are more prevalent, agreement with each of the statements in the Knowledge and Myths scale was calculated for the overall sample, and separately for boys and girls. Tables 1, 2, and 4 present agreement with statements for each scale, starting with the statements with highest agreement, separately for the boys and girls, and overall. Table 3 presents additional “explanations” for violence of men toward women provided by the participants, grouped by common underlying theme, separately for boys and girls. Notes. Παρουσιάζονται οι 5 δηλώσεις με τα υψηλότερα ποσοστά συμφωνίας. Ελάχιστη τιμή =1 (Διαφωνώ απόλυτα), Μέγιστη τιμή = 4 (Συμφωνώ απόλυτα). Αποτελέσματα– Περιγραφικά (Μύθοι) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει φύλου Στάσεις προς τη βία Boy to girl Στάσεις προς τη βία (που ασκείται από αγόρια προς κορίτσια)… Περισσότερη ανοχή για τη βία Σύγκριση βάσει φύλου 03/04/2017

Σύγκριση βάσει φύλου Στάσεις προς τη βία Girl to boy Στάσεις προς τη βία (που ασκείται από κορίτσια προς αγόρια)… Περισσότερη ανοχή για τη βία Σύγκριση βάσει φύλου 03/04/2017

Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) – by urban/rural upbringing overall urban rural F (1, 449) η² M(S.D.) AWSAa 2.19 (0.46) 2.15 (0.44) 2.28 (0.51) 6.74* .02 Explanations for Violenceb Factor 1: male hegemony 2.45 (0.55) 2.43 (0.55) 2.49 (0.57) 0.74 .002 Factor 2: “positive outcomes” of violence 1.50 (0.62) 1.44 (0.59) 1.64 (0.65) 8.24** Factor 3: women’s fault 2.12 (0.57) 2.10 (0.59) 2.18 (0.52) 1.33 .003 Factor 4: mental health 2.41 (0.58) 2.45 (0.59) 2.29 (0.56) 6.17* .01 Knowledge/Myths about Violence 2.34 (0.31) 2.34 (0.32) 2.33 (0.31) 0.49 .001 Attitudes Toward Violencec Subscale 1: Violence by boys toward girls Factor 1: Physical & Sexual Violence 1.37 (0.51) 1.32 (0.44) 1.50 (0.66) 14.60*** .03 Factor 2: Control 1.82 (0.63) 1.74 (0.58) 2.04 (0.71) 21.71*** .05 Factor 3: Shouting 1.99 (0.75) 1.98 (0.74) 2.04 (0.78) 0.52 Subscale 2: Violence by girls toward boys Factor 1: Control 1.66 (0.48) 1.62 (0.45) 1.77 (0.55) 9.02** Factor 2: Shouting 2.06 (0.72) 2.05 (0.73) 2.08 (0.70) Significant differences for most scales: Compared to students having been raised in urban areas, rural students overall have more conservative attitudes toward women, higher condoning of violence, higher agreement with myths, more tolerant of violence directed by boys towards girls and vice verca, But less likely to attribute/explain violence because of ‘mental health’ (in yellow) Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) – by urban/rural upbringing 03/04/2017

Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) F (1,449) = 6.74* Πιο συντηρητικές στάσεις Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) Κάποιοι άνδρες είναι βίαιοι απέναντι στις γυναίκες επειδή… Περισσότερη συμφωνία με το λόγο Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) N.S. Περισσότεροι μύθοι Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) Boy to girl Στάσεις προς τη βία… Περισσότερη ανοχή για τη βία Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) 03/04/2017

Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) Girl to boy Στάσεις προς τη βία… Περισσότερη ανοχή για τη βία Σύγκριση βάσει τόπου προέλευσης (αστική vs. αγροτική/ημιαστική) 03/04/2017

Correlations Attitudes Toward Violence overall Subscale 1: Violence by boys toward girls Subscale 2: Violence by girls toward boys Factor 1: Physical & Sexual Violence Factor 2: Control Factor 3: Shouting Factor 1: Control Factor 2: Shouting Demographic/Personal Factors Age .00 .02 .03 .04 -.04 .05 Educational Aspirations -.31*** -.33** -.24*** -.14** -.02 -.16** Mother’s education -.06 -.08 -.05 -.03 Father’s education -.10* .01 -.002 Religiosity .06 -.01 AWSA .46*** .60*** .47*** .18*** .13** Knowledge/Myths about Violence .32*** .35*** .27*** .13*** .15** Explanations for Violence Factor 1: male hegemony .22*** .17*** .10* .12** .20*** Factor 2: “positive outcomes” of violence .39*** .55*** .11* .12* .45*** Factor 3: women’s fault .30*** .25*** .19** .31** Factor 4: mental health .16*** Correlations 03/04/2017

‘Σωματική & Σεξουαλική βία’ (boys to girls) Χαμηλότερες ακαδημαϊκές προσδοκίες AWSA (πιο συντηρητικές/πατριαρχικές στάσεις προς τις γυναίκες) Εξήγηση της βίας ως ‘θετικά αποτέλεσματα’ Εξήγηση της βίας ως ‘ευθύνη των γυναικών’ R2= .22, adjusted R2 = .21, for Step1; ∆R2 = .28 for Step2 (ps < .001) ‘’Ελεγχος’ (boys to girls) Φύλο = αγόρι R2= .15, adjusted R2 = .14, for Step1; ∆R2 = .10 for Step2 (ps < .001) ‘Φωνές’ (boys to girls) Εξήγηση της βίας ως ‘ψυχολογικά προβλήματα’ Boy to girl Ιεραρχική γραμμική παλινδρόμηση – Προγνωστικοί παράγοντες για περισσότερη ανοχή στη βία (που ασκείται από αγόρια προς κορίτσια) 03/04/2017

‘Έλεγχος’ (girls to boys) Φύλο = κορίτσι Αγροτική προέλευση AWSA (πιο συντηρητικές στάσεις προς τις γυναίκες) Ψηλότερη συμφωνία με ‘Μύθους’ ‘Ανδρική ηγεμονία’ ως επεξήγηση της βίας R2= .04, adjusted R2 = .04, for Step1; ∆R2 = .07 for Step2 (ps < .001) ‘Φωνές’ (girls to boys) R2 = .03, F(1, 450) = 15.53, p < .001 Girl to boy Ιεραρχική γραμμική παλινδρόμηση – Προγνωστικοί παράγοντες για περισσότερη ανοχή στη βία 03/04/2017

Περισσότερη ανοχή για ‘φωνές’, ‘οριοθέτηση’, ‘κατασκοπία’ (έλεγχο) από ότι για ‘χτυπήματα’ και ‘προσβολές’ Οι συχνότερες ‘εξηγήσεις’ αφορούσαν την ‘ανδρική ηγεμονία’ (ρόλους/στερεότυπων των φύλων) και ‘προβλήματα ψυχικής υγείας’. Λιγότερο συχνές ήταν οι ‘εξηγήσεις’ που επιρρίπτουν την ευθύνη στις γυναίκες, και που εξηγούν τη βία ως ‘απαραίτητη’ ή ωφέλιμη έχουν τις μικρότερες τιμές συμφωνίας ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Το κάθε φύλο εγκρίνει περισσότερο τις συμπεριφορές βίας όταν προέρχονται από το δικό τους φύλο, παρά από το άλλο φύλο. Συζήτηση 03/04/2017

Σε γενικές γραμμές, εκφράστηκαν πιο συντηρητικές απόψεις από τα αγόρια, και από έφηβους αγροτικής/ημιαστικής προέλευσης: Εκφράζουν πιο συντηρητικές απόψεις προς τις γυναίκες, περισσότερη ανοχή για διαφόρων μορφών βία, και ψηλότερη συμφωνία με διάφορους ‘Μύθους’ για τη βία Οι 5 συχνότερες εξηγήσεις για τη βία, και οι 5 επικρατέστεροι μύθοι που δίνονται από αγόρια και κορίτσια συνάδουν (όμως η στατιστική σύγκριση των διαφόρων ‘ομάδων’ λόγων παρουσιάζει διαφορές φύλου). Σύμφωνα με την αρχική υπόθεση, πιο συντηρητικές/πατριαρχικές στάσεις προς τις γυναίκες προβλέπουν περισσότερη ανοχή της βίας από τα αγόρια προς τα κορίτσια, (αλλά και αντίστροφα). Συζήτηση 03/04/2017

Περιορισμοί Δείγμα ευκολίας – δεν είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού Δείγμα ευκολίας – δεν είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού Άνιση κατανομή αγόρια:κορίτσια, αστοί:αγρότες/ημιαστοί Η έρευνα εστίασε κυρίως σε δημογραφικούς παράγοντες και στάσεις. Άλλα ατομικά χαρακτηριστικά (π.χ. προσωπικότητα, αυτό- εκτίμηση, απολυταρχισμός κ.α.), που στη διεθνή βιβλιογραφία συνδέονται με την έμφυλη βία, δε συμπεριλήφθηκαν στην παρούσα μελέτη. Μελετήθηκαν στάσεις αλλά όχι οι ίδιες οι συμπεριφορές (οι στάσεις αποτελούν σημαντικό παράγοντα που κατευθύνει τη συμπεριφορά, στον καθορισμό της συμπεριφοράς εμπλέκονται όμως κι άλλοι παράγοντες) Περιορισμοί 03/04/2017

2 κύριες φάσεις του έργου Έρευνα για τις Αντιλήψεις των Νέων προς την Έμφυλη Βία [ολοκληρώθηκε] 2. Εκπαιδευτικά εργαστήρια ομότιμων εκπαιδευτών (peer Education Training) σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης [σε εξέλιξη] Ποσοτική έρευνα (ερωτηματολόγια) Ποιοτική έρευνα (ομάδες εστίασης)

Μέθοδος - Συμμετέχοντες Ποιοτική έρευνα 2 ομάδες εστίασης Εμπιστευτικά, καταγράφηκαν ανώνυμα Δείγμα ευκολίας Ομάδα 1 5ο έτος σε ιδιωτικό αστικό σχολείο της Λευκωσίας (όλοι 17 ετών, 3 αγόρια, 3 κορίτσια) Σε χώρο του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας Ομάδα 2 2η λυκείου σε δημόσιο λύκειο στην επαρχία Λευκωσίας (όλοι 17 ετών, 4 κορίτσια, 2 αγόρια) Σε χώρο/ώρες του σχολείου Ημιδομημένος οδηγός Κωδικοποίηση και ανάλυση Ψηφιακή ηχογράφηση Κατά λέξη καταγραφή από ερευνητικούς βοηθούς (verbatim transcription) Κωδικοποίηση & ανάλυση από κύρια ερευνήτρια Συνδυασμός ανοικτής και εστιασμένης προσέγγισης με στόχο Να εντοπίσει συστηματικά/επαναλαμβανόμενα θέματα που προκύπτουν ως απαντήσεις σε προκαθορισμένες ερωτήσεις Να «ξεσκεπάσει» επιπρόσθετα κοινά στοιχεία και επαναλαμβανόμενα θέματα στις απόψεις των μαθητών Συζήτηση για μερικές διαφορές ανάμεσα στις δυο ομάδες Μέθοδος - Συμμετέχοντες 03/04/2017

Μέθοδος - Εργαλεία Ποιοτική έρευνα Ημιδομημένος οδηγός: Α. Εισαγωγή Β. Ορισμός της «βίας στις σχέσεις» Συμπεριφορές που συνιστούν βία στις σχέσεις, παραδείγματα Συχνότητα, σύμφωνα με την εμπειρία τους, και προσωπική εμπειρία/επαφή Απόψεις για μείωση/αύξηση της βίας σε σχέση με πριν 15 χρόνια Γ. Αξιολόγηση Ευαισθητοποίησης και Γνώσης Χαρακτηριστικά θύματος/θύτη Λόγοι/αιτίες Επιπτώσεις – για τη σχέση, τους εμπλεκόμενους, την κοινωνία ευρύτερα «προφίλ» ατόμων/πληθυσμών/σχέσεων όπου η βία συμβαίνει πιο συχνά; Πώς συσχετίζονται οι αλλαγές στους ρόλους των φύλων τις τελευταίες δεκαετίες με την έμφυλη βία; Δ. Συζήτηση ποσοτικών ευρημάτων /Συστάσεις Σχολιασμός ενδεικτικών ευρημάτων Πηγές πληροφοριών – απόψεις για την ακρίβεια των πηγών & από πού θα ήθελαν να παίρνουν πληροφορίες Εισηγήσεις για πρόληψη της βίας Ε. Κλείσιμο Coding & Analysis. Focus groups were recorded using a digital voice recorder, and then transcribed by research assistants. Coding and analysis was based on verbatim statements in transcripts. Data lost due to noise contamination was supplemented, where possible, with notes taken by the researcher. Coding and analysis was conducted by the first researcher (MK). Coding followed a combination of open and focused coding strategies, aiming both to “uncover” emerging patterns in the views expressed by the students, as well as at identifying recurrent patterns in the responses, in relation to predetermined questions of interest. Additional themes that emerged were analyzed in a subsequent step. The main identified patterns, and emerging themes resulting from the coding and analysis process are discussed in the following sections. Some discrepancies identified between the two focus groups are also presented and discussed. Μέθοδος - Εργαλεία 03/04/2017

Μέθοδος – Κωδικοποίηση & Ανάλυση Ποιοτική έρευνα Κωδικοποίηση και ανάλυση Ψηφιακή ηχογράφηση Κατά λέξη καταγραφή από ερευνητικούς βοηθούς (verbatim transcription) Κωδικοποίηση & ανάλυση από κύρια ερευνήτρια Συνδυασμός ανοικτής και εστιασμένης προσέγγισης με στόχο Να εντοπίσει συστηματικά/επαναλαμβανόμενα θέματα που προκύπτουν ως απαντήσεις σε προκαθορισμένες ερωτήσεις Να «ξεσκεπάσει» επιπρόσθετα κοινά στοιχεία και επαναλαμβανόμενα θέματα στις απόψεις των μαθητών Μερικές διαφορές ανάμεσα στις δυο ομάδες Coding & Analysis. Focus groups were recorded using a digital voice recorder, and then transcribed by research assistants. Coding and analysis was based on verbatim statements in transcripts. Data lost due to noise contamination was supplemented, where possible, with notes taken by the researcher. Coding and analysis was conducted by the first researcher (MK). Coding followed a combination of open and focused coding strategies, aiming both to “uncover” emerging patterns in the views expressed by the students, as well as at identifying recurrent patterns in the responses, in relation to predetermined questions of interest. Additional themes that emerged were analyzed in a subsequent step. The main identified patterns, and emerging themes resulting from the coding and analysis process are discussed in the following sections. Some discrepancies identified between the two focus groups are also presented and discussed. Μέθοδος – Κωδικοποίηση & Ανάλυση 03/04/2017

Ευρήματα – τι αποτελεί βία στις σχέσεις; ‘φωνές’, ‘βρισιές’ ’χειροδικία’ ,‘ξυλοδαρμός’ ‘απειλή’ ‘παθολογική ζήλεια’ ‘σεξουαλική πίεση’, ‘εξαναγκασμός’, ‘βιασμός’, ‘ρατσισμός’, ‘κοροϊδία’, ‘προσβολές’ ‘έλεγχος’ – ‘περιορισμός’-‘ ‘παρακολούθηση’ ‘ψυχολογικός πόλεμος’, ‘απομόνωση’ ‘bullying’ ‘συνεχής γκρίνια’ Ευρήματα – τι αποτελεί βία στις σχέσεις; 03/04/2017

Ευρήματα – τι (δεν) αποτελεί βία στις σχέσεις; (επιφυλάξεις) ‘Φωνές’: «.. Άμαν ξέρω ‘γω όταν τσακωθεί ένα ζευγάρι και υψωθεί πολλά η φωνή του αγοριού μπορεί κάποια να το θεωρεί ότι ένα type of violence αλλά εντάξει για μένα εννενει, άμα τσακώνεσαι τζιαι να υψώσει την φωνή χαράς το πράμα.» (κορίτσι, ομάδα 1) ‘Έλεγχος’: « .... εγώ θεωρώ ας πούμε τζείνο που είπαμε πριν, ο έλεγχος στη σχέση ότι κάποτε πρέπει να γίνεται… όταν είσαι σε μια σχέση, δεν μπορείς να θεωρείς ότι είσαι εντελώς ελεύθερος τζιαι να μεν υπολογίζεις τι μπορεί να νιώσει ο άλλος με τις πράξεις σου… άρα λίος έλεγχος πρέπει να υπάρχει…» (κορίτσι, ομάδα 2) ‘Φυσιολογικό/κανονικό’ vs. ‘μη φυσιολογικό’: «αν τσακωθεί ένα ζευγάρι εν πολλά φυσιολογικό στις ανθρώπινες σχέσεις να μεν ετσακώνεσε νάκκον, εν είσαι το ίδιο άτομο» (αγόρι, ομάδα 1). «Ναι, ας πούμε άμα σε κάποια οικογένεια το μωρό έννα κάμνει πελλάρες τζιαι εννα φάει κανένα πατσούι που τον παπά τζιαι τη μάμα για να μεν ξεφεύγει, τούτο εν πιο φυσιολογικό…" (κορίτσι, ομάδα 2). if a couple argues, this is very natural in human relationships”, but it crosses the line “from the moment you are trying to impose what you want on the other person” (boy, group 1). Similarly, it was considered that “when in some family, a child does stupid things and gets a slap from mom or dad so that they don’t go too far, that’s more natural” (girl, group 2). Ευρήματα – τι (δεν) αποτελεί βία στις σχέσεις; (επιφυλάξεις) 03/04/2017

Αντιλαμβανόμενη συχνότητα της έμφυλης βίας Διιστάμενες απόψεις Θεωρείται λιγότερο συχνή στη δική τους ηλικιακή ομάδα:   «Νομίζω βία τζιαι όσον αφορά να δέρω τον άλλο ότι εν υπάρχει τόσο πολλά στην ηλικία μας γιατί για το  όνομα του θεού αλλά νομίζω η ψυχολογική βία υπάρχει τούτο που είπαμε πριν υπάρχει η ζήλια, η πίεση τούτα υπάρχουν να σε αναγκάζει κάποιος να φέρετε έτσι να προσπαθεί να σε αλλάξει.» (κορίτσι, ομάδα 1). Διιστάμενες απόψεις για το αν έχει αυξηθεί/μειωθεί σε σχέση με το παρελθόν. Αντιλαμβανόμενη συχνότητα της έμφυλης βίας 03/04/2017

Τοποθέτηση 1: Η βία έχει αυξηθεί (κυρίαρχη στην ομάδα 2) Τοποθέτηση 1: Η βία έχει αυξηθεί (κυρίαρχη στην ομάδα 2) Τοποθέτηση 2: Η βία έχει μειωθεί (κυρίαρχη στην ομάδα 1) Αλλαγές σε ρόλους των φύλων (περισσότερη βία από τις γυναίκες) Αλλαγές σε ρόλους των φύλων (οι γυναίκες είναι πιο ίσες) Αλλαγές σε πρότυπα και κοινωνικές προσδοκίες (ο κόσμος βγαίνει έξω περισσότερο, αλλάζουν συντρόφους πιο εύκολα) Αλλαγές σε νόρμες και κοινωνικές προσδοκίες (η βία είναι λιγότερο ‘κανονικοποιημένη’ σε σύγκριση με το παρελθόν) Αλλαγές στη νομοθεσία Κοινωνικοί φορείς (ΜΚΟ) Στροφή από τις παραδοσιακές αξίες Γονεϊκότητα (πιο χαλαρά, ανεπαρκή όρια) Γονεϊκότητα (οι γονείς μιλούν πιο άνετα στα παιδιά τους για με τις σχέσεις.) ‘’Δηλαδή όταν παλιά υπήρχε περίπτωση σωματικής βίας, αυτός που την διέπραττε δεν είχε να φοβηθεί  κάτι, όμως τώρα ο νόμος εν κάθετος εν αυστηρός. Δηλαδή αν τώρα υπάρξει σωματική βία ο θύτης θα πάει στο δικαστήριο θα   δικαστεί θα πάει φυλακή άρα υπάρχει αυτό το αίσθημα του φόβου".(κορίτσι, ομάδα 1) ‘’…με τις γνώσεις που έχουν τζαι οι παλιές οι γενιές μπορεί οι προηγούμενες μας τζαι οι προπροηγουμένες μας συμβουλεύουν    οι γονείς πριν κάνουν κάποια σχέση τα παιδιά τους, τζαι   νιώθουν πιο άνετα να μιλήσουν τα παιδία τους για τις σχέσεις τους τζαι ίσως να τα προετοιμάζουν που πριν κάποια σχέση    στο πώς να αντιμετωπίζουν τον σύντροφο τους το πώς να συζητούν, θέτουν γερές βάσεις’’. (αγόρι, Ομάδα 1). ‘’Τώρα νομίζω εν πιο πολλά τα περιστατικά γιατί παλιά υπήρχε περισσότερος σεβασμός, ήταν πιο συντηρητικός ο κόσμος, εν υπήρχε τούτη ούλλη η εξέλιξη που σε οδηγεί να ασκήσεις βία… ήταν πιο… τωρά είμαστε πιο φιλελεύθεροι τζιαι έτσι…’’(κορίτσι, ομάδα 2) ‘’Ας πούμε τωρά εν υπάρχουν όρια… ας πούμε, οι γονείς εν βάλλουν τόσο πολλά τα όρια στα παιδιά τζιαι έτσι μαθαίνουν είτε να κοροϊδεύουν είτε να πιέζουν… εν πιο… ο κόσμος πιστεύει ότι τωρά εν πιο ανεξάρτητος τζιαι υπάρχουν περισσότεροι τσακωμοί, περισσότερη βία…’’ (Κορίτσια ομάδα 2). 03/04/2017

Αντιλήψεις για πληθυσμούς, προφίλ, και πλαίσια Εντοπίστηκαν αρκετά στερεότυπα για το σε ποιον, από ποιον, και πού συμβαίνει η βία Απόδοση αυξημένης συχνότητας βίας σε ‘εξω-ομάδες’ (π.χ. αραβικές χώρες, μουσουλμάνοι, εκτός Λευκωσίας) «χώρες που δεν είναι οικονομικά ανεπτυγμένες», Οικογένειες με οικονομικές δυσκολίες ή με «πολλά λεφτά» Ατομικά χαρακτηριστικά: Χρήστες ουσιών Ψυχολογικά προβλήματα ‘απωθημένα’ ‘Αδύνατα’ άτομα Άνδρες – περισσότερη σωματική βία Χώροι ‘μακριά από το σπίτι’/’σε ξένη χώρα’ – μη οικείοι χώροι, χωρίς ‘δικούς σου’ για προστασία Αλλά και κάποιοι πιο βαθιοί/ουσιαστικοί προβληματισμοί π.χ. ‘μέσα στην ίδια την οικογένεια’ ιδιωτικός’ vs ‘δημόσιος’ χώρος (πιο πιθανό στο σπίτι) Αντιλήψεις για πληθυσμούς, προφίλ, και πλαίσια 03/04/2017

Εξηγήσεις για τη βία (από τους μαθητές) Κοινωνική μάθηση Παράγοντες σχέσης Παράγοντες κατάστασης Ατομικοί Παράγοντες Εξηγήσεις για τη βία (από τους μαθητές) ‘‘…οι περισσότεροι εγκληματίες ξεκινούν από    την οικογένεια τους όταν ήταν στην παιδική ηλικία άρα όλα υπάρχουν μιαν αρχή και ίσως η αρχή να εν η οικογένεια σε όλες τις μορφές βίας που θα γίνουσιν να εξελιχτεί ένα άτομο όπως περνούν τα χρόνια…" (αγόρι, ομάδα 1). “... τούτος ο θυμός τούτα τα συναισθήματα που δεν μπορείς να τα εκφράσεις τζαι στο τέλος μπορεί να καταλήξεις στην βία ως σαν last resort να μπορείς να ξεσπάσεις’’ (κορίτσι, ομάδα 1). «Ίσως τζιαι τα στερεότυπα… δηλαδή, πάνω σε τζίνο που είπε η […] ότι μπορεί το αγόρι, ο άντρας, να… βάσει των στερεότυπων που υπάρχουν, ο άντρας κάμνει κουμάντο, η γυναίκα είναι κατώτερη άρα δικαιούμαι τζιαι να ασκήσω βία τζιαι να κάμω έλεγχο ενώ πλέον τούτο νομίζω εν…» (κορίτσι 1) “…τα κορίτσια ωριμάζουν πιο γρήγορα τζαι τα αγόρια τζαι η εξέλιξη του αγοριού καθυστερά παραπάνω έρκεται το αγόρι να ωριμάσει στα 20 του μετά το   στρατό τα κορίτσια ενν να ωριμάζουν στα 5-16 τους τούτον μπορεί να δημιουργήσει.. έχουντα….. Το αγόρι μπορεί να ζηλέψει το τρόπο συμπεριφοράς της γυναίκας τζαι να αρκεφκει   να της κάμνει ψυχολογικό πόλεμο’’ (αγόρι, ομάδα 1). Οικογένεια& κοινωνικά πρότυπα «…ενν πολλά βασανιστικό να φοβάσαι ότι κάμνει το τάδε για να προκαλέσει πρέπει να δείχνει κάποια εμπιστοσύνη ou need to show some trust» (κορίτσι, ομάδα 1). Ρόλοι φύλων & Στερεότυπα Ή τζιαι σε άλλη χώρα να μεν πάεις, αλλά να φύεις που τον τόπο σου τζιαι τζιαμέ που εννα πάεις να μεν έσιεις κάποιο δικό σου, τα άτομα εννα δουν ότι εν έσιεις κάποιο να σε υποστηρίξει ή οτιδήποτε άρα εν θα το σκεφτούν τόσο πολλά να σου ασκήσουν βία… εν νιώθουν να έσιει κάποιο να σε υποστηρίζει… κορίτσι, ομάδα 2) Ανεπαρκής επικοινωνία Διαφορές φύλου και αναπτυξιακές διαφορές “Μπορεί να οφείλεται στην υπερβολική- στα υπερβολικά expectation που περιμένεις από κάποιον να έχεις too much που ο άλλος δεν μπορεί να σου προσφέρει" (κορίτσι, ομάδα 1) Έλλειψη εμπιστοσύνης “… … καμιά φορά μπορεί να υπάρχει ένας εγωκεντρισμός μέσα μας που να μην μας αφήνει, έτσι, να ελευθερωθούμε μέσα μας τζιαι να δείξουμε τον πραγματικό μας εαυτό… (αγόρι , ομάδα 2) Μπορεί κάποιος να εν πιεσμένος στη δουλειά του τζιαι έρκεται σπίτι τζιαι με το παραμικρό ξεσπά…(αγόρι, ομάδα2) «Δηλαδή άμαν το φέρεις στο αμήν με τη ζήλια σου τζαι με τα…(γέλια) τζαι με το πώς συμπεριφέρεσαι με το πόσον πιεστικός είσαι ε να σου κάτσει τον πάτσο (γέλια)» (κορίτσι, ομάδα 1) ‘‘Νομίζω η ανασφάλεια του δικούς τους ή το φιλικό τους περιβάλλοντος να οδηγήσει, δημιουργείται ένα  complex τζαι μπορεί να το εκφράσεις με λάθος τρόπο..’’ (κορίτσι, ομάδα 1) οικονομικά απιστία Μη ρεαλιστικές προσδοκίες στρες ενν ηξερεις πως ενν να αντιδράσεις. Μπορεί να εν τζαι κατι μικρο τζαι να σου ερτει να πεις εννα την δέρω ή ενν να τον δέρω"(αγόρι, ομάδα 1). Ζήλια «Για να κάμεις μια σχέση πρέπει να τερκάζεις… άμα εν τερκάζεις εν λογικό να έρκεται η βία στις σχέσεις… επειδή εννα έσιει πολλές συγκρούσεις…» (αγόρι, ομάδα 2) Το θύμα δεν έχει προστασία Δεν ταιριάζουν εγωισμός Ανασφάλεα & χαμηλόή αυτο-εκτίμηση «Όταν πίνεις ναρκωτικά ή αλκοόλ τζαι παίρνεις πολλά ενν ηξερεις τι κάμνεις» (αγόρι, ομάδα 1) Θυμός & έλλειψη αυτοέλεγχου “Αν ένα άτομο εν χαμηλού προφίλ, εν εκφράζεται εύκολα, εννα κρατήσει κάτι μέσα του… ο άλλος που εννα το καταλάβει τζιαι εννα του ασκήσει τη βία βλέποντας ότι ο άλλος εν αντιδρά ή εν κάμνει κάτι που εννα τον σταματήσει, εννα το συνεχίσ.ει.. (κορίτσι, ομάδα 2) Το θύμα δεν αντιδρά “‘‘Τζιαι έτσι μπορεί τζιαι το άτομο που ασκεί τη βία, ειδικά στην ηλικία μας, να νιώθει τζιαι πιο δυνατό μετά… ας πούμε όταν εννα κάμει κάτι σε κάποια κοπέλα τζιαι μετά εννα πάει στους φίλους του τζιαι να πει «έγινε τούτο τζιαι τούτο» εννα του πουν «είσαι μάγκας» τζιαι εννα νιώσει τζιαι πιο δυνατός… "(κορίτσι, ομάδα 2) «…αν δεν έχεις self- confidence τότε ενν να βλέπει illusion ότι κάτι κακό να γίνεται αρά αν την κτυπήσω αμέσως πιάνω το control στην σχέση είμαι δυνατός. Έχω την δύναμη ίσως από εκεί προέρχεται.» (κορίτσι, ομάδα 1) Κατάχρηση ουσιών Δύναμη & Έλεγχος

Εξηγήσεις για τη βία (που δόθηκαν από τους συμμετέχοντες) Επίπεδα: Ατομικοί παράγοντες: ανασφάλεια, χαμηλή αυτοπεποίθηση, το θύμα δεν αντιδρά, εγωισμός, θυμός και έλλειψη αυτοέλεγχου, χρήση ουσιών Χαρακτηριστικά της κατάστασης: οικονομική, ανεπαρκής προστασία για το θύμα, στρες Παράγοντες στη σχέση: απιστία, έλλειψη εμπιστοσύνης, αναπτυξιακές διαφορές και διαφορές ανάμεσε σε φύλα, ανεπαρκής επικοινωνία, ‘δεν ταιριάζουν’, ζήλια, μη ρεαλιστικές προσδοκίες Κοινωνικοί: πρότυπα και ρόλοι στην οικογένεια, στερεότυπα και ρόλοι των φύλων, Εξηγήσεις για τη βία (που δόθηκαν από τους συμμετέχοντες) 03/04/2017

Φύλο, στερεότυπα, και κοινωνικοί ρόλοι Αντίληψη των στερεοτύπων των φύλων ως βαθιά ριζωμένα και επίμονα – εμπεδώνονται και συχνά εκφράζονται ασυνείδητα. επίρριψη ευθυνών στην κοινωνία παρά στους ίδιους τους θύτες; «… αλλά πάντα μέσα του έσιει ότι εν γυναίκα εν κατώτερη επειδή εν τζαι φταίει το άτομο έτσι έμαθε έτσι έβλεπε» (κορίτσι, ομάδα 2, αναφερόμενη στον αραβικό πληθυσμό). οι γυναίκες όμως φαίνεται να έχουν την ευθύνη ή την επιλογή να αποδεχτούν ή όχι τα στερεότυπα: «Based on the gender ας πούμε η γυναίκα που την ιστορία το παρελθόν ότι οι γυναίκες ήταν κατώτερες μπορεί μια γυναίκα unconsciously να το have in mind να το πιστεύκει τζαι έτσι η συμπεριφορά της να επηρεάζεται μπροστά σε ένα άτομο τζαι να νιώθει άβολα ότι δεν μπορεί να πει την γνώμη της για κάτι να εκφραστεί, τζαι μερικές γυναίκες γίνονται θύματα by choice γιατί αφήνουν το στερεότυπο να περάσει ότι γυναίκες εν κατώτερες τζιαι πρέπει να υπακούουν του άντρα τους’’. (κορίτσι, ομάδα 1, δίνεται έμφαση). . The first idea was that gender inequality and stereotypes are deeply ingrained and persist, leading to violence towards women: Φύλο, στερεότυπα, και κοινωνικοί ρόλοι 03/04/2017

Φύλο, στερεότυπα, και κοινωνικοί ρόλοι Η αλλαγή στους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων ως μηχανισμός υπεύθυνος για τη βία; women “abuse of power’” of this right (boy, group 1) echoed in some ‘patriarchal’ attitudes: “…parent’s don’t set limits to their children so much so they learn either to mock or to exercise pressure… it’s more… now people believe that now they are more independent and there are more fights, more violence…” (girl, group 2). . The first idea was that gender inequality and stereotypes are deeply ingrained and persist, leading to violence towards women: Φύλο, στερεότυπα, και κοινωνικοί ρόλοι 03/04/2017

Για το θύμα: αισθήματα κατωτερότητας, αυτοεκτίμηση & αμφιβολίες, αυτό-ενοχοποίηση, εξάρτηση, ‘κανονικοποίηση’ της βίας, περιορισμός της προσωπικής ελευθερίας, φόβος & περιορισμός, συναισθηματικό άγχος, μελλοντικές σχέσεις, απώλεια εμπιστοσύνης & δυσκολίες σε νέες σχέσεις Για το θύτη: αίσθηση δύναμης Για άλλους: παιδιά, άλλα μέλη της οικογένειας Για τη σχέση: χωρισμός Για το κοινωνικό σύνολο: θεσμός της οικογένειας – διαζύγιο, ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μετάδοση της βίας Αναγνωρίζουν εμπόδια για να φύγει κανείς από μια σχέση όπου υπάρχει βία (γάμος, παιδιά, αγάπη, ‘αδυναμία’) Επιπτώσεις 03/04/2017

Να ‘φύγει’ κανείς από τη σχέση “nowadays people have learned to leave… when they find an injustice, any injustice, the leave from it… they won’t sit there” (girl, group 2). BUT, there are obstacles: the main hesitation they recognized had to do with ‘marriage’ and ‘children’, especially when it comes to women: “No… in older ages, if there are children, I believe that especially on the part of the woman that she will think of her children and then she will think of herself… this is what happens in most cases” (girl, group 2). ‘Love’: “Even in relationships our age, there may be threats… let’s say, maybe there was an incident in the relationship, and the other hold onto it and tells you ‘if you leave the relationship I will tell on it’… so the person is afraid to leave…” (girl, group 2) Person’s ‘strenght’ vs. ‘weakness’/’sensitivity’: “…maybe there afraid, feels threatened that they are not superhuman… feels the emotion of fear, it becomes dependence…[…] … to feel that I cannot leave without this person, I think, I have the illusion that they love me even though they hit me. And the other person gradually loses their self- esteem, and so if you loose your confidence, you stay behind” (girl, group 1) Να ‘φύγει’ κανείς από τη σχέση 03/04/2017

Παρούσες πηγές πληροφόρησης προσωπικές εμπειρίες και φίλοι, γονείς (για κάποιους, για άλλους δεν αποτελεί επιλογή για όλους) και τα άλλα μέλη της οικογένειας (π.χ. μεγαλύτερο αδελφό ή ξάδερφο), τηλεόραση διαδίκτυο Το σχολείο είναι σε μεγάλο βαθμό απόν ως υφιστάμενη πηγή! Παρούσες πηγές πληροφόρησης 03/04/2017

Εισηγήσεις για πρόληψη (από συμμετέχοντες) επικεντρώθηκαν ως επί το πλείστον σε ατομικό ή οικογενειακό επίπεδο Η ευθύνη φαίνεται να αποδίδεται στα άτομα, που είναι υπεύθυνοι να θέτουν ’όρια’ , π.χ. : «Να ξεκαθαρίσουμε που μιας αρχής ότι ‘αν σηκώσεις σιέρι πάνω μου ετελειώσαμε’» (αγόρι, ομάδα 2) …και στις οικογένειες «Τζιαι εξάλλου ξεκινά τζιαι μέσα που την οικογένεια… αν οι γονείς δίνουν την απαραίτητη μόρφωση- όι μόρφωση… μάθουν στα παιδιά να συμπεριφέρονται με το σωστό τον τρόπο τζιαι να εκφράζονται χωρίς τη βία, με τη συζήτηση… ξεκινά που το ίδιο το άτομο, που την οικογένειά του…» (κορίτσι, ομάδα 2) Το σχολείο επίσης αναγνωρίστηκε ως φορέας που θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη της βίας, μέσα από μαθήματα… «ας πούμε θεωρώ ότι εννα μπορούσε κάποιο μάθημα που εν υποχρεωτικό τζιαι που εν μας ωφελεί σε κάτι να μεν εν υποχρεωτικό τζιαι να εν τούτο το μάθημα που εννα μιλούμε για την οικογένεια, για τους τρόπους συμπεριφοράς…» (κορίτσι, ομάδα 2). Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (‘κοινωνικές εκπομπές’), το διαδίκτυο και εκστρατείες αναφέρθηκαν ως τρόποι για να ‘ευαισθητοποιήσουν’ το κοινό. «Εγώ πιστεύω ότι πρέπει, ας πούμε, για παράδειγμα να δείχνουν βίντεο με μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη βία… πιστεύω ότι έννα ευαισθητοποιηθεί περισσότερο ο κόσμος» (κορίτσι, ομάδα 2). Ωστόσο, η ευθύνη του κράτους, οι αρμόδιες αρχές και οι ενδιαφερόμενοι φορείς, απουσίαζαν εντελώς από τις εισηγήσεις των συμμετεχόντων. Εισηγήσεις για πρόληψη (από συμμετέχοντες) 03/04/2017

Επόμενα βήματα/εισηγήσεις για περαιτέρω έρευνα Επέκταση σε αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού; Περαιτέρω τελειοποίηση/επεξεργασία των εργαλείων (ερωτηματολόγια) που δημιουργήθηκαν ειδικά για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης. Συγκριτική ανάλυση ανάμεσα στις 5 χώρες όπου διενεργήθηκε η έρευνα. Τα αποτελέσματα μπορούν να ληφθούν υπόψη για τη διαμόρφωση προσαρμοσμένων προγραμμάτων πρόληψης και ψυχοεκπαίδευσης για την έμφυλη βία στην Κύπρο Διατύπωση συστάσεων για την πρόληψη της βίας, και για τη σχετική εκπαίδευση, μέσα από την προοπτική της ισότητας των φύλων. Με ποιους τρόπους μπορεί η έμφυλη διάσταση στην εκπαίδευση να συμβάλει στις προσπάθειες πρόληψης της βίας; Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα ώστε να συμβάλει στην κατανόηση των μηχανισμούς που συνδέουν τις στάσεις προς τα φύλα και τις στάσεις προς την έμφυλη βία, καθώς επίσης και με τις συναφείς συμπεριφορές. Extent on a nationally representative basis? Further refine tools (questionnaires) developed specifically for the purposes of this study Comparative analysis between different countries where study was conducted Supplement with qualitative findings (focus groups), to examine various opinions and explanations for violence among adolescence in-depth Use results to guide tailored prevention/psychoeducational programs for adolescents Formulate suggestions on how violence prevention and education can be framed through a perspective of gender equality, and how gender education and sensitization can contribute in violence prevention efforts. Further research is needed to further inform regarding the precise mechanisms linking gendered attitudes and attitudes toward GBV, as well as behaviors. Επόμενα βήματα/εισηγήσεις για περαιτέρω έρευνα 03/04/2017

Εισηγήσεις για την εκπαίδευση σε θέματα φύλου Η εκπαίδευση σε θέματα φύλου οφείλει όχι μόνο να ευαισθητοποιεί τους μαθητές σχετικά με τις υπάρχουσες ανισότητες και τα κενά, αλλά επίσης να τους ενθαρρύνει να αναγνωρίζουν τα οφέλη την πρόοδο που έχουν επιτευχθεί, και να βοηθήσει στη διαχείριση ανάμικτων μηνυμάτων. Αυτή η διαδικασία μπορεί να συμβάλει στη διάλυση μύθων που εξακολουθούν να είναι ευρέως διαδεδομένοι, και να ‘από- ενεχοποιήσει’ τη μετάβαση στις σύγχρονες, πιο ’φιλελεύθερες’ αρχές. Το χρήμα ερμηνεύεται ως «δύναμη» και η βία βάσει φύλου ως θέμα που αφορά την «ανισότητα δύναμης». Η εκπαίδευση σε θέματα φύλου για τους εφήβους μπορεί να βασιστεί σε τέτοιες παρατηρήσεις, ώστε να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν κριτική άποψη σχετικά με την σύνδεση μεταξύ δύναμης και βίας. Ταυτόχρονα, η εκπαίδευση σε θέματα φύλου χρειάζεται να αμφισβητήσει τους μύθους σχετικά με την βία ως ‘αποκλειστικό’ ή ‘ειδικό’ πρόβλημα συγκεκριμένων ομάδων, και να αναγνωρίσει ότι η έμφυλη βία, και οι ηγεμονίες με βάση το φύλο που λειτουργούν ως οι βαθιές αιτίες της, αποτελούν ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο, που διαπερνά όλα τα κοινωνικοοικονομικών στρώματα. Χρειάζεται να τονιστεί η ευθύνη της κοινωνίας και της πολιτείας, μαζί με την ευθύνη των ατόμων/οικογενειών, για την πρόληψη, ή/και την αντιμετώπιση φαινομένων έμφυλης βίας ! One finding worthy of further discussion concerned the different opinions that were expressed regarding the prevalence of violence compared to the past: Whereas, in group 1, the dominant position was that gender based violence was more prevalent in the past than now, participants in group 2 were in agreement that violence has increased compared to the past. These two somewhat contrary positions may reflect different perceptions regarding what narratives are deemed as socially desirable or condoned by the adolescents: romanticising the past, versus acknowledging gains made in the recent years toward the direction of greater gender equality, and modern advances in values. In many cases, adolescents strove to balance the two positions by acknowledging the changing norms toward increased equality as gains or ‘solutions’ (e.g. people now talk more openly about the issue, women now have options to exit), while still romanticizing the past as a time when violence was rare because norms were more conservative. Such opinions as expressed in the focus groups (especially in focus group 2), suggest that messages received by adolescents regarding gender equality are often mixed. Consequently, gender education needs not only to sensitize students about current inequalities and gaps, but also encourage them to acknowledge the gains and progress achieved, to help address such mixed messages. This process can help dissolve myths that are still prevalent, and exonerate progress in modern ‘liberal’ values. Students can be encouraged, for example, to develop critical perspectives about whether ‘conservative’ values can be ‘protective’ or ‘safe’ (versus merely suppressing instances of violence as private and taboo), tackle myths of an ‘ideal’ – sometimes even utopian - past, and celebrate modern advances in values, as gender equality increasingly becomes a dominant social value in the modern world. Another notable trend concerned the perceived relations between power, dominance, and violence, and more specifically, money as power. Poverty and wealth were both mentioned in the discussion as factors implicated in violence. ‘Poorer’ countries, and people with financial difficulties were considered to be vulnerable groups for violence, because they experience conflicts, where people “who have lots of money” were also cited as more likely to exercise violence, because they have more power. The underlying assumption in both cases may be a link between power imbalance (in either direction) and violence, where money and power are closely related. Indeed, gender studies often include profound discussions centered around notions of power, hegemonies, and violence; gender education for adolescents can build on these observations to help students develop critical perspectives about the links between power and violence, while at the same time addressing myths about violence as an ‘exclusive’ of ‘special’ problem of specific groups, and acknowledge that gender-based violence, and gender-based hegemonies that act as deep causes, are a wider social phenomenon transcending all socioeconomic strata. When examining patterns across all topics of the discussions, a consistent trend that appears throughout is a predominant emphasis on personal responsibility (the main contingency being that of inner ‘strength’) and, to some extent, responsibility of persons close to the victim, especially family members, versus an overall absence of emphasis on wider social responsibility (i.e. of the community, or of the state) for preventing and addressing instances of violence. This is noted in how participants analyze profiles of people where violence occurs, explanations given of violence, but also in their suggestions for preventing violence. Whereas responsibility of perpetrators was often somewhat mitigated, because they were perceived to lack self-control, or because it was ‘natural’ for them to accept role models and stereotypes that perpetuated male dominance and violence, victims were often held accountable for failing to set limits, respond, or exit, and for ‘choosing’ to accept stereotypes. Wider social forces, such as social learning and gender stereotypes were acknowledged as factors contributing to gender-based violence, and the school was mentioned as an actor that can contribute to prevention through education. However, when it comes to dealing with violence, responsibility did not appear to extend beyond the persons involved and the family; society-at-large, the state, or other authorities or third-parties, were not explicitly mentioned as having a role in addressing violence, perhaps because violence in relationships is still viewed, to a large extent, as a private matter. Thus, the responsibility of various actors in society, for prevention, for changing prevalent norms and preconceptions, but also for handling instances of violence, gender education could benefit by incorporating more explicit discussions about the roles and responsibilities of actors at all levels, including the role of the state, authorities, and NGOs. Finally, some observations provide broader suggestions for the school system, beyond topics of gender equality and GBV. At the public school setting especially, few instances were noted where students in the group expressed disagreement with other participants, or challenged their own assumption. A more widely permeating need appears for teaching methodologies that encourage students to exercise critical thinking by constantly challenging assumptions, including their own assumptions, and views expressed by other adolescents or adults . This is mentioned as a goal of the recent educational reform in Cypriot schools, including school curricula covering education about gender and the self. Consequently, the design and evaluation of gender education programs in schools, through the formal curriculum, as well as through complementary courses as provided through this project, can utilize indicators of change in processes of thinking, as well as indicators of shifts in knowledge and attitudes. Εισηγήσεις για την εκπαίδευση σε θέματα φύλου 03/04/2017

Ευχαριστώ για την ακρόαση! Απορίες; 03/04/2017