ΟΙ ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

Εκτεταμένη παρομοίωση. Όσο φαρδύ τορνεύει μάστορης που κατέχει την τέχνη του άριστα τον πάτο του καραβιού για φόρτωμα, τόσο φαρδιά κι ο Οδυσσέας την έφτιαξε την πλάβα. (ραψωδία ε στίχος 275-277) =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Εκτεταμένη παρομοίωση.

Εκτεταμένη παρομοίωση Πώς ο χειμερινός βοριάς σαρώνει στον κάμπο αγκάθια, κι αυτά σφιχταγκαλιάζονται και γίνονται ένα πράμα, έτσι και τη σχεδία οι άνεμοι εδώ και εκεί τη φέρναν και την πήγαιναν· τη μια ο νότος στον βοριά την άφηνε κουμάντο, την άλλη ο λεβάντες την παράδινε για να την σέρνει ο πουνέντες. (ραψωδία ε στίχος 362-366) ΚΟΙΝΟΣ ΟΡΟΣ: Η δύναμη του αέρα Τι παρομοιάζεται; Με τι παρομοιάζεται; Η σχεδία που την παρασέρνει ο αέρας πάνω στα κύματα. Με αγκάθια στον κάμπο. =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Εκτεταμένη παρομοίωση

Σε αυτή την παρομοίωση παρομοιάζεται ένα άτομο (η Ινώ) με πουλί. Σκούρο πουλί με την ουρά σχιστή, παρόμοια πέταξε και βγήκε από το κύμα (ραψωδία ε στίχος 371-372) Σε αυτή την παρομοίωση παρομοιάζεται ένα άτομο (η Ινώ) με πουλί. Απλή παρομοίωση (Η Ινώ)

Με τα ξερά άχυρα της θημωνιάς. Τι παρομοιάζεται; Πώς ο άνεμος σφοδρός σκορπίζει αλλού κι αλλού ξερά τα άχυρα της θημωνιάς, έτσι σκορπίστηκαν και τα μακριά μαδέρια. (ραψωδία ε στίχος 405-406) =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Με τι παρομοιάζεται; Με τα ξερά άχυρα της θημωνιάς. Τι παρομοιάζεται; Τα ξύλινα δοκάρια (μαδέρια). Κοινός όρος: Η δύναμη του αέρα και το σκόρπισμα. Εκτεταμένη παρομοίωση

Εδώ παρομοιάζεται ο κορμός του δέντρου με άλογο κούρσας. Κι όμως ο Οδυσσέας κρατήθηκε σ’ έναν κορμό και τον καβαλίκεψε λες κι ήταν άλογο κούρσας. (ραψωδία ε στίχος 407-408) Εδώ παρομοιάζεται ο κορμός του δέντρου με άλογο κούρσας. Απλή παρομοίωση

Εκτεταμένη παρομοίωση Πόση αγαλλίαση νιώθουν τα παιδιά που αναστήθηκε ο πατέρας τους-τον είχε βρει και τον κρατούσε στο κρεβάτι βαριά αρρώστια που τον παίδεψε πολύ· μέρα με τη μέρα έλιωνε, καθώς ο δαίμονας τον χτύπησε ο φριχτός· και τώρα που οι θεοί του λύνουν τα δεσμά της συμφοράς του, αγάλλεται τόση αγαλλίαση δίνει στον Οδυσσέα η θέα της στεριάς της δασωμένης. (ραψωδία ε στίχος 435-441) Τι παρομοιάζεται; Με τι παρομοιάζεται; Κοινός όρος: Η θέα της στεριάς. Με την ανάσταση του πατέρα. Η αγαλλίαση =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Εκτεταμένη παρομοίωση

Παρομοιάζεται ο Οδυσσέας με λιπόθυμο άνδρα. Κι αυτός πεσμένος κάτω, δίχως πνοή, δίχως φωνή, σαν λιγοθυμισμένος. (ραψωδία ε στίχος 511-512) Απλή παρομοίωση Παρομοιάζεται ο Οδυσσέας με λιπόθυμο άνδρα. Και πέταξαν τα λόγια του σαν τα πουλιά. (ραψωδία ε στίχος 189) Εδώ παρομοιάζονται τα λόγια με πουλιά. Απλή παρομοίωση

Εκτεταμένη παρομοίωση Πώς κάποιος έκρυψε δαυλό μέσα στη μαύρη στάχτη, σε χτήμα απόμερο, που γείτονες στο πλάι του δεν έχει, σώζοντας έτσι το σπέρμα της φωτιάς, που να μην είναι ανάγκη απ’ αλλού να ανάβει· με ένα δαυλό παρόμοιος ο Οδυσσέας σκεπάστηκε μα φύλλα. (ραψωδία ε στίχος 446-449) Τι παρομοιάζεται; Με τι παρομοιάζεται; Ποιο είναι το κοινό τους σημείο; Ο Οδυσσέας. Με έναν δαυλό μέσα στη μαύρη στάχτη. Και ο Οδυσσέας και ο δαυλός είναι σκεπασμένοι και φαίνονται νεκροί αντί για ζωντανοί. Εκτεταμένη παρομοίωση =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος

Εκτεταμένη παρομοίωση Και ξεκίνησε σαν το περήφανο λιοντάρι που περιφέρεται στα όρη, το δέρνει ο άνεμος και το μουσκεύει η μπόρα, εκείνο όμως με τα μάτια φλογισμένα προχωρεί ψάχνοντας για γελάδια, αρνιά κι ελάφια ανήμερα, το σπρώχνει η πείνα στα κοπάδια, ακόμη και σε μάντρα φυλαγμένη· παρόμοιος έμελλε κι ο Οδυσσέας να σμίξει με κόρες καλλιπλόκαμες, έτσι όπως ήτανε γυμνός, γιατί τον πίεζε η ανάγκη. (ραψωδία ζ στίχος 163-169) Τι παρομοιάζεται; Με τι παρομοιάζεται; Ο Οδυσσέας. Με περήφανο λιοντάρι. Κοινός όρος: Ενστικτώδης ανάγκη. =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Εκτεταμένη παρομοίωση

Εκτεταμένη παρομοίωση Ω ναι, κάποτε και στη Δήλο, πλάι στον βωμό του Απόλλωνα, μπροστά στα μάτια μου, ένα βλαστάρι φοινικιάς το είδα να ψηλώνει-πήγα κι εκεί, πολύς στρατός μ’ ακολουθούσε στον δρόμο που έμελλε να γίνει οδός της μαύρης συμφοράς μου. Τότε, όπως τώρα, κοιτούσα το βλαστάρι εκείνο, κι έμεινε ο νους μου θαμπωμένος ώρα πολλή. Γιατί ποτέ δεν αναβλάστησε στη γη τέτοιος ωραίος βλαστός. Έτσι κι εσένα σε θαυμάζω, δέσποινά μου. (ραψωδία ζ στίχος 196-205) Τι παρομοιάζεται; Με τι παρομοιάζεται; Κοινός όρος: Η Ναυσικά (δέσποινα). Με ένα βλαστάρι φοινικιάς που είχε φυτρώσει στον βωμό του Απόλλωνα. Η ομορφιά. =αναφορικό μέρος =δεικτικό μέρος Εκτεταμένη παρομοίωση

Συμπέρασμα: Αυτό που ο καθένας θα μπορούσε να συμπεράνει για τις εικόνες που χρησιμοποιεί ο Όμηρος στις παρομοιώσεις είναι πως εκφράζουν ρεαλιστικές καταστάσεις και όχι φανταστικές. Πολλές από τις εικόνες αυτές περιγράφουν τη φύση (τα ζώα, τα φυτά, τα καιρικά φαινόμενα), διάφορα αντικείμενα (π.χ. δαυλός), τις ανατροπές της ζωής (για παράδειγμα την ανάρρωση από μια ασθένεια) ή τις ικανότητες, τα συναισθήματα και τα φυσικά χαρίσματα του ανθρώπου. Οι παρομοιώσεις ζωντανεύουν το κείμενο, δίνουν έμφαση και πλουτίζουν την περιγραφή καθώς κάνουν το μυαλό μας να ξεφύγει για λίγο από την πλοκή της ιστορίας. Ο Όμηρος χρησιμοποιώντας τις εκτεταμένες παρομοιώσεις κατάφερε να δώσει στο ποίημά του (Οδύσσεια) όλα τα παραπάνω.

Μυρτώ Τραγουλιά Α’4