ΓΑΓΓΡΑΙΝΩΔΗΣ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΣ ΜΕ ΕΣΤΙΕΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ ΓΑΓΓΡΑΙΝΩΔΗΣ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΣ ΜΕ ΕΣΤΙΕΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ Β. Καρυδάκης1, Εμ. Γιωργάκης1, Ι. Οικονομάκης1, Τ. Πετρωνιάτης1, Ν.Σαρτζετάκης1, Μ. Πολίτου2, Τ. Παπαβασιλείου1 1Α΄ Χειρουργική Κλινική , 2Παθολογοανατομικό Τμήμα, Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου ‘Ανδρέας Παπανδρέου’ ΣΚΟΠΟΣ Η περιγραφή μιας περίπτωσης συνύπαρξης οξείας γαγγραινώδους σκωληκοειδίτιδας και ενδομητρίωσης για να τονιστεί η σπανιότητα της κατάστασης και να γίνει ερέθισμα για πιθανή ανεύρεση αιτιολογικής σχέσης μεταξύ των δυο παθήσεων. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ενδομητρίωση είναι συχνή γυναικολογική πάθηση και αφορά στο 10 % των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας. Εστίες ενδομητρίωσης μπορεί να υπάρχουν πάνω στο έντερο με πιο συχνή θέση το ορθοσιγμοειδές. Η ανεύρεση ενδομητρίωσης στην σκωληκοειδή απόφυση είναι εξαιρετικά σπάνια. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Γυναίκα ασθενής φινλανδικής καταγωγής ηλικίας 35 ετών σε εγκυμοσύνη 27 εβδομάδων προσήλθε στα επείγοντα εξωτερικά ιατρεία λόγω άλγους στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο, πυρετό 38 βαθμών κελσίου και ανορεξία. Τα συμπτώματα είχαν διάρκεια 24 περίπου ωρών. Στην αντικειμενική εξέταση ανευρέθη ευαισθησία λίγο πιο πάνω από τον δεξιό λαγόνιο βόθρο με έκδηλη μυική αντίσταση. Η γυναικολογική εξέταση έδειξε καλή κατάσταση του κυήματος χωρίς συμμετοχή γυναικολογικής αιτίας στην συμπτωματολογία. Στον εργαστηριακό έλεγχο ανευρέθη λευκοκυττάρωση με αύξηση των ουδετερόφιλων. Με βάση τις ανωτέρω ενδείξεις η ασθενής χειρουργήθηκε επειγόντως με παράμεση, παραορθική υπομφάλιο τομή. Ανευρέθη γαγγραινώδης σκωληκοειδίτις με ρήξη στην βάση της απόφυσης και αρχόμενο σχηματισμό πλαστρόν (εύκολα λυόμενες συμφύσεις επιπλόου κα ελίκων εντέρου με περιοχή της σκωληκοειδούς). Έγινε τυπική σκωληκοειδεκτομή, έκπλυση και αποσπόγγιση τη περιοχής .Η μετεγχειρητική πορεία ήταν φυσιολογική και η ασθενής εξήλθε την 3η μετεγχειρητική ημέρα. Η ιστολογική εξέταση της σκωληκοειδούς αποφύσεως έδειξε φλεγμονή και εστίες ενδομητρίωσης. Εικόνα 1 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ενδομητρίωση του πεπτικού σωλήνα αναφέρεται σποραδικά στην βιβλιογραφία με κύρια εντόπιση το σιγμοειδές και το ορθό.1,2 Είναι εξαιρετικά σπάνια και μπορεί να προκαλεί σοβαρά συμπτώματα από την κάτω κοιλία με δύσκολη προεγχειρητική προσέγγιση μια και αφορούν συνήθως νέες γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία και συχνά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης3,4. Η πάθηση πρέπει να είναι στην διαφορική διαγνωστική περιπτώσεων με περιοδικού χαρακτήρα κοιλιακό άλγος ιδίως στο υπογάστριο και ιδίως όταν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα του εντέρου (στενωτικά ή φλεγμονώδη 3,4,5) Η θεραπεία είναι σαφώς η αφαίρεση όλων των εστιών που θα ανευρεθούν πάνω στο λεπτό ή το παχύ έντερο κατά την διάρκεια της επέμβασης που θα γίνει για τα ανωτέρω συμπτώματα ή για άλλον λόγο1,4 . Η σκωληκοειδής απόφυση πάρα πολύ σπάνια μπορεί να έχει εστίες ενδομητρίωσης. Οι περιπτώσεις που αναφέρονται στην βιβλιογραφία είναι σποραδικές κι ελάχιστες.2,5,6,7 Σχεδόν πάντα είναι τυχαία ανεύρεση στην ιστολογική εξέταση της σκωληκοειδούς αποφύσεως μετά από σκωληκοειδεκτομή για οξεία σκωληκοειδίτιδα ,όπως και στην περίπτωση που παρουσιάζουμε 2,7,8,9. Η σκωληκοειδεκτομή που έχει γίνει ήδη αρκεί ως αντιμετώπιση της πάθησης και δεν χρειάζεται επανεπέμβαση. Τονίζουμε ότι σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οι γυναίκες που υπεβλήθησαν σε σκωληκοειδεκτομή λόγω οξείας σκωληκοειδίτιδος και ανευρέθη ιστός ενδομητρίου ήταν σε εγκυμοσύνη και μάλιστα προχωρημένη. Λόγω των λίγων περιπτώσεων δεν μπορούν οι δυο καταστάσεις –εγκυμοσύνη και οξεία σκωληκοειδίτιδα να συνδεθούν αιτιολογικά. Εικόνα 2 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Houtmeyers P.,Ceelen W., Gillardin JM., Pattyn P.: Surgery for gastrointestinal endometriosis: indications and results . Acta Chir. Belg. 2006 Jul- Aug.106(4): 413-6 2.Gustafson RL, Kim N. Lius, Stratou P., Endometriosis and the appendix: a case series and comprehensive review of the literature. Fertil Steril 2006 Aug; 86(2) 298-303 3.Yantiss RK Clemeal PB, Young RH: Endometriosis of the intestinal tract. Am.J.Surg. Pathology 2001 Apr; 25(4) 445-54 4.Bromberg SH,Waisberg Jetal: Surgical treatment for colorectal endometriosis. Int.Surg 1999 Jul-Sep;84(3):234-8 5.Driman DK,Melega DE, Vilos GA,Plewes FA. Mucocele of the appendix secondary to endometriosis.Report of rwo cases, one with localized pseudomyxoma peritonei. Am.J.Clin.Pathol 2000 Jun;aa3 (6):860-4 6.Garua Lean F., Ortega Diaz R et al: Intestinal endometriosis as an acute surgical emergency. Ginecol Obstet.Mex. 1997 Jul; 65:287-90 7.Kheo JJ,Ismail Ms,Tiu CC. Endometriosis of the appendix presenting as acute appendicitis. Singapore Med.J.2004 Sep;45(9):435-6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η ενδομητρίωση μπορεί να προκαλεί έντονα περιοδικά συμπτώματα από το κατώτερο πεπτικό, ενώ ελάχιστες φορές συμμετέχει σε επεισόδια οξείας σκωληκοειδίτιδος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, χωρίς όμως αυτό να μπορεί να συνδέσει τις δύο καταστάσεις με τεκμηριωμένη αιτιολογική σχέση.