Ξένο σώμα πεπτικού Δρ. Ελευθέριος Σμαρόπουλος, ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ: ΤΟ ΕΠΕΙΓΟΝ ΣΤΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑ Δρ. Ελευθέριος Σμαρόπουλος, Παιδοχειρουργός, Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ, τ. Διευθυντής Παιδοχειρουργός ΕΣΥ, “Ιπποκρατείου” Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης

Εισαγωγή Από όλες τις καταπόσεις ξένων σωμάτων, το 80% συμβαίνει στα παιδιά 6 μηνών- 3 ετών η συχνότερη ηλικιακή ομάδα, δεν υπάρχει προτίμηση στο φύλο Συνήθως τυχαία, σποραδικά γεγονότα Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια μπορεί να υποκρύπτουν αναπτυξιακές διαταραχές, παιδοψυχιατρική παθολογική εικόνα ή/και προβλήματα συμπεριφοράς Το 80-90% των περιπτώσεων αποβάλλουν το ξένο σώμα με τη φυσιολογική οδό, το υπόλοιπο 10-20% χρειάζονται ενδοσκοπική παρέμβαση και λιγότερο από 1% θα χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση. 1. Wyllie R. Foreign bodies in the gastrointestinal tract. Curr Opin Pediatr 2006; 18:563. 2.Uyemura MC. Foreign body ingestion in children. Am Fam Physician 2005; 72:287. 3. Shivakumar AM, Naik AS, Prashanth KB, et al. Foreign body in upper digestive tract. Indian J Pediatr 2004; 71:689.

Σπανιότερα ξένα σώματα Συχνότερα ξένα σώματα Νομίσματα Μπαταρίες Κομμάτια παιχνιδιών ή άλλων αντικειμένων (κομμάτια από πιπίλες) Μαγνήτες Ψαροκόκαλα ή οδοντογλυφίδες (τα πρώτα «παγιδεύονται συνήθως στις αμυγδαλές και οι δεύτερες μπορεί να περάσουν και όλη την πορεία του πεπτικού με ρήξη του σε οποιοδήποτε σημείο ή και εγκλωβισμό τους στο ορθό) 1.Dahshan AH, Kevin Donovan G. Bougienage versus endoscopy for esophageal coin removal in children. J Clin Gastroenterol 2007; 41:454. 2.Waltzman ML. Management of esophageal coins. Curr Opin Pediatr 2006; 18:571. Σπανιότερα ξένα σώματα  Πίλημα: οποιαδήποτε μάζα από ομοειδή ή ετερόκλητα στοιχεία Bezoar: Bezoars are concretions of human or vegetable fibers that accumulate in the gastrointestinal tract. The word “bezoar” comes from the Arabic word “bedzehr” or the Persian word “padzhar,” meaning protecting against a poison.  At different times in history, bezoars from animal guts were used as precious stones, antidotes to poisons and today as part of traditional Chinese medicine. 1. Wang C, Zhao X, Mao S, Wang Y, Cui X. Management of SAH with traditional Chinese medicine in China. Neurol Res 2006;28:436–444

Σπανιότερα ξένα σώματα Φυτοπίλημα, κυρίως από καρπό λωτού Καφετί φυτοπίλημα με ρήξη στη μεσότητά του 12 × 5cm και βάρους 40 g, εντοπιζόμενο στον τελικό ειλεό παιδιού 8 ετών, μετά από χειρουργική αφαίρεσή του, ύστερα από ρήξη του ειλεού. Εντερεκτομή περίπου 15 cm.

Σπανιότερα ξένα σώματα Τριχοπιλήματα Μεγάλο τριχοπίλημα που αφαιρέθηκε μετά από λαπαροτομία σε 16χρονο κορίτσι (συνήθως τα τριχοπιλήματα εντοπίζονται στο στομάχι όπου και παίρνουν σχηματικά ίδια περίπου μορφή και σε μεγάλες πιθανότητες υποκρύπτουν διαταραχές της προσωπικότητας [τριχοτιλλομανία και τριχοφαγία]όπως το Σ.Rapunzel, που μπορεί συλλογή να επεκτείνεται και στο λεπτό έντερο)

Συμπτωματολογία Στον οισοφάγο – δυσφαγία, σιελόρροια, πόνος, πυρετός, αναπνευστική δυσχέρεια Στον στόμαχο – δυσφορία, ερυγές, ναυτία, τάση για έμετο Στο λεπτό έντερο – δυσφορία, πόνος, τάση για έμετο Στο παχύ έντερο – πόνος, δυσκοιλιότητα

Διαγνωστική προσπέλαση Ακτινογραφία U/S Μέθοδος διπλής αντίθεσης CT Ενδοσκόπηση

Προς αποφυγή Διάτρηση οισοφάγου – μεσοθωρακίτιδα στενώσεις οισοφάγου Διάτρηση στομάχου / εντέρου - περιτονίτιδα

Πότε και πως αφαιρείται το ξένο σώμα; Η ενδοσκοπική αφαίρεση σαφώς και προηγείται… Σε συνδυασμό με την ηλικία και/ή το βάρος του παιδιού Την κλινική συμπτωματολογία Τον χρόνο από την κατάποση Το χρόνο λήψης του τελευταίου γεύματος Τη μορφολογία και το είδος του ξένου σώματος Και τη θέση/εντόπισή του στο ΓΕΣ 1. Lee JH, Foreign Body Ingestion in Children, Clin Endosc 2018;51:129-136

Πότε και γιατί αφαιρείται το ξένο σώμα; Μπαταρίες εντοπιζόμενες στον οισοφάγο πρέπει να αφαιρούνται άμεσα, ανεξάρτητα της συμπτωματολογίας , γιατί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές[ειδικά αυτές με μορφή δίσκου] The cause behind this dramatic increase in morbidity and mortality seems to be linked to 2 specific changes in the BB market through that time period: increased diameter and a change to lithium cells. The mechanism of injury in these patients is related primarily to the generation of hydroxide radicals in the mucosa, resulting in a caustic injury from high pH, instead of an electrical- thermal injury. animal models document that necrosis within the esophageal lamina propria may begin as soon as 15 minutes from the time of ingestion, with extension to the outer muscular layer within 30 minutes 1. Management of Ingested Foreign Bodies in Children: A Clinical Report of the NASPGHAN Endoscopy Committee Robert E. Kramer, Diana G. Lerner, Tom Lin, Michael Manfredi, Manoj Shah, Thomas C. Stephen, Troy E. Gibbons, Harpreet Pall, Ben Sahn, Mark McOmber, George Zacur, Joel Friedlander, Antonio J. Quiros, Douglas S. Fishman, and Petar Mamula

Πότε και γιατί αφαιρείται το ξένο σώμα; Νομίσματα, μαγνήτες ή αιχμηρά ξένα σώματα στον οισοφάγο μπορούν να έχουν ένα εύρος από 2 ώρες έως 24 για την ενδοσκοπική αφαίρεσή τους, ανάλογα με τη συμπτωματολογία. Εναλλακτική η χρήση iv γλουκαγόνου The use of glucagon to relax the smooth muscle of the lower esophageal sphincter and allow passage of the object into the stomach has also been described. Success rates using glucagon in children range from 30-50% 1. Karjoo M. Caustic ingestion and foreign bodies in the gastrointestinal system. Curr Opin Pediatr 1998;10(5):516-522.

Πότε και γιατί αφαιρείται το ξένο σώμα; Τα ξένα σώματα στον στόμαχο ή και περιφερικότερα, αν είναι μαγνήτες και μάλιστα πολλοί πρέπει να αφαιρούνται σχεδόν άμεσα, με ενδοσκοπική προσπέλαση. There is a clear consensus that urgent removal of multiple magnet ingestions is indicated, even in the asymptomatic patient, when the location is amenable to endoscopic retrieval, by either esophagogastroduodenoscopy or colonoscopy. 1. Management of Ingested Foreign Bodies in Children: A Clinical Report of the NASPGHAN Endoscopy Committee Robert E. Kramer, Diana G. Lerner, Tom Lin, Michael Manfredi, Manoj Shah, Thomas C. Stephen, Troy E. Gibbons, Harpreet Pall, Ben Sahn, Mark McOmber, George Zacur, Joel Friedlander, Antonio J. Quiros, Douglas S. Fishman, and Petar Mamula

Στόμαχος - Ενδοσκοπική αφαίρεση Σε κάθε αντικείμενο που παραμένει για περισσότερο των 3-4 εβδομάδων Μπαταρίες που παραμένουν άνω των 48 ωρών χωρίς να προκαλούν εμφανή τραυματισμό Αντικείμενα μεγαλύτερα των 2.5 εκατοστών σε διάμετρο και άνω των 6 εκατοστών σε μήκος Κάθε είδους μαγνήτης (γιατί μπορούν περνώντας στο έντερο να οδηγήσουν σε νέκρωση του βλεννογόνου από πίεση, σε συρίγγιο, σε volvulus, σε διάτρηση ή και απόφραξη). 1. Foreign Bodies in the Digestive Tract,BRaghav Bansal, MBBS, Assistant Professor, Ichan School of Medicine at Mount Sinai, NY , Aaron E. Walfish, MD, Clinical Assistant Professor, Mount Sinai Medical Center

Πότε και γιατί αφαιρείται το ξένο σώμα; Τα ξένα σώματα στον στόμαχο ή και περιφερικότερα, αν δίνουν συμπτωματολογία πρέπει να αφαιρούνται είτε ενδοσκοπικά είτε λαπαροσκοπικά, είτε με ανοικτή χειρουργική προσπέλαση, άμεσα.

Πότε και γιατί αφαιρείται το ξένο σώμα; Τα ξένα σώματα στο στόμαχο ή και περιφερικότερα, που δεν δίνουν συμπτωματολογία, μπορεί να παρακολουθούνται μέχρι και 4 εβδομάδες με ακτινολογικές απεικονίσεις, χωρίς να χρειάζεται άμεση παρέμβαση.

Λεπτό έντερο – χειρουργική αφαίρεση Για μπαταρίες… εναλλακτικά όταν δεν επιτυγχάνει η ενδοσκόπηση… υπακτικά κι αναμονή. Conservative management with observation and perhaps laxative therapy may therefore be a reasonable alternative in this scenario. 1. Management of Ingested Foreign Bodies in Children: A Clinical Report of the NASPGHAN Endoscopy Committee Robert E. Kramer, Diana G. Lerner, Tom Lin, Michael Manfredi, Manoj Shah, Thomas C. Stephen, Troy E. Gibbons, Harpreet Pall, Ben Sahn, Mark McOmber, George Zacur, Joel Friedlander, Antonio J. Quiros, Douglas S. Fishman, and Petar Mamula Για πάνω της μιας εβδομάδας σταθερή εικόνα του ξένου σώματος στο ίδιο σημείο (χωρίς απόφραξη) και σε αδυναμία ενδοσκοπικής αφαίρεσης, χειρουργική αντιμετώπιση

Παχύ έντερο –ενδοσκοπική αφαίρεση Μολύβια, καπάκια στυλό, στυλό, οδοντογλυφίδες ή σπάνια κόκαλα ψαριών Αφαίρεση με κολονοσκόπηση [σεξουαλική κακοποίηση, διαφοροποίηση ταυτότητας φύλου ?]

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας