Preventing and mitigating harassment in schools Dr Maria Karayiannis

? ? ? ? VIOLENCE AGGRESSIVENESS HARASSMENT ABUSE BULLYING DELINGUENCY VICTIMISATION

Delinquent - antisocial behaviour Is not accepted by most It hinders the socialisation of the individual It has negative consequences for the individual and his/her environment Paraskevopoulos and Yiannitsas, 1999

VIOLENCE «the intentional use of physical force or power, threatened or actual, against oneself, another person, or against a group or community, that either results in or has a high likelihood of resulting in injury, death, psychological harm, maldevelopment, or deprivation.» (WHO, 2002) IN SCHOOLS Violence manifests between the members of the schools community (students, teachers, head teachers, other professionals working in the school unit), in the school area and on the way to school and from school, during school events/activities and on the way to and from them as well as the digital space. It includes a range of behaviours varying from insults to taking a person’s life. School violence encompasses physical violence, psychological violence, sexual violence and bullying. (UNESCO, 2017) Κάθε αντικοινωνική δεν εξυπακουεται ότι εμπεριέχει και επιθετική η βίαιη συμπεριφορά. Όχι κοινα αποδεκτος ορος

Observatory on School Violence Research on Victimisation and School Climate in Primary and Secondary Schools of Cyprus 2010 – 2011 Results: Negative correlation between school climate and the extend of violence Physical violence is the most prevalent Boys appear more both as victims and perpetrators Primary education: 5% of “victims” reported to teachers Secondary education: 2,5% of “victims” reported to teachers Absence of procedures Η έρευνα ειχε γινει σε παιδιά Ε ΣΤ δημοτικού και μαθητεσ γυμνασιων και λυκειων. Από την έρευνα διαφάνηκε ενώ όπου το σχολικό κλίμα ήταν θετικό τα περιστατικά βίας ήταν λιγότερα. Διαφάνηκε επίσης ότι ενώ 9 στους 10 μαθητές του Δημοτικού νιώθουν μεγάλη ασφάλεια στο χώρο του σχολείου μόνο 5% των παιδιών «θυμάτων» μιλούσαν στους εκπαιδευτικούς τους ενώ Μέση Εκπαίδευση: 2,5% των παιδιών «θυμάτων» μιλούσαν στους εκπαιδευτικούς. Από τα αποτελέσματα πρόεκυψε η ανάγκη καθορισμού πολίτικης με διαδικασίες διαχείρισης του σχολικού εκφοβισμού στο σχολειό ώστε τα παιδιά να σπάσουν τη σιωπή τους. Από την έρευνα διαφάνηκε όπου το σχολικό κλίμα ήταν θετικό τα περιστατικά βίας ήταν λιγότερα. Συμφωνα με τους ερωτηθεντες υπηρχε απαξιωση των κανονισμων και μιρκο αισθημα δικαιοσυνης καθωσ επισης και δυσαρέσκια με τις διασικασιες αναφοράς και διαχειρισης της βιας από τους εκπαιδευτικους. Διαφάνηκε επίσης ότι ενώ 9 στους 10 μαθητές του Δημοτικού νιώθουν μεγάλη ασφάλεια στο χώρο του σχολείου μόνο 5% των παιδιών «θυμάτων» μιλούσαν στους εκπαιδευτικούς τους ενώ Μέση Εκπαίδευση: 2,5% των παιδιών «θυμάτων» μιλούσαν στους εκπαιδευτικούς. Από τα αποτελέσματα πρόεκυψε η ανάγκη καθορισμού πολίτικης με διαδικασίες διαχείρισης του σχολικού εκφοβισμού στο σχολειό ώστε τα παιδιά να σπάσουν τη σιωπή τους. Observatory on School Violence

Bullying in schools (Circular: February, 2016) POWER IMBALANCE DELIBERATE ACTION REPETITIVE ACTION HARM «A person is bullied when he or she is exposed, repeatedly and over time, to negative actions on the part of one or more other persons, and he or she has difficulty defending himself or herself» (Olweus 1986, 1991) . Ο ορισμός μέσα από την εγκύκλιο του ΥΠΠ: «Ένας μαθητής γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού ή θυματοποιείται, όταν υποβάλλεται, κατ’ επανάληψη και κατ’ εξακολούθηση, σε αρνητικές ενέργειες από έναν ή περισσότερους άλλους μαθητές (Olweus 1986, 1991). - Επανάληψη/ συστηματικότητα - Εσκεμμένη πράξη/σκόπιμη ενέργεια - Ανισσοροπία δυνάμεων/Κατάχρηση δύναμης - Βλάβη σωματική, ψυχολογική, κοινωνική ή μαθησιακή Η εγκύκλιος είναι μια συνεργασία της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης (ΟΑΠ), του Παρατηρητηρίου για τη Βία, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (ΠΙ) και της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (ΥΕΨ). Η εγκύκλιος έχει επικυρωθεί και σε ακαδημαϊκό επίπεδο από τη Δρ. Μαρία Τοφή (Cambridge University) και τον Δρ. Παναγιώτη Σταυρινίδη (Πανεπιστήμιο Κύπρου).

Safe, creative and responsible use of the internet Preventing , addressing and dealing with with cases of bullying in schools Dealing with reports of child sexual abuse in schools Domestic Violence: Procedures , prevention and information Code of Conduct Against Racism and Guide for Addressing and Recording racist incidents

Factors that influence Aggressive Behaviour Κοινωνικό-οικολογικό μοντέλο των Fried και Fried (1996) Factors that influence Aggressive Behaviour Society Community School Family Σύμφωνα με το κοινωνικό-οικολογικό μοντέλο του Bronfenbrenner, U. (1977) και την μετέπειτα σύνδεση του με τους παράγοντες που επιδρούν στην ανάπτυξη βίαιης συμπεριφοράς από ένα άτομο από τους Fried και Fried (1996), ο κίνδυνος που διατρέχει ένα άτομο να υπάρξει «θύμα» ή «θύτης» εκφοβισμού συνιστά μια σύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ ατομικών, διαπροσωπικών, κοινοτικών και κοινωνικών παραγόντων. Όπως διαφαίνεται και στο σχήμα, το άτομο βρίσκεται στο κέντρο αυτής της αλληλεπίδρασης, είτε σαν «θύμα», είτε σαν «θύτης». Τα υπόλοιπα συστήματα-περιβάλλοντα που το επηρεάζουν αλληλεπιδρούν επίσης μεταξύ τους. Student

Intervention towards high risk population Prevention in School PRIMARY All SECONDARY Intervention towards high risk population Αναφορά ότι τα περισσότερα γίνονται αλλά αυτό που λείπει είναι το πλαίσιο για να μπορέσει να υπάρχει μια κοινή πολιτική στο σχολείο. Παραδείγματα δράσεων: Πρωτογενής: Σχέδιο Αγωγή Υγείας, Δημιουργία κώδικα συμπεριφοράς, διαθεματική προσέγγιση, Αγωγή Υγείας, ενημέρωση και επιμόρφωση γονέων, προληπτικά προγράμματα από εξωτερικούς φορείς, δημιουργία κανονισμών μέσω διαγωνισμών Δευτερογενής: Έγκαιρη αναγνώριση μέσα από πρώιμα σημάδια εκφοβισμού, Δημιουργία κώδικα συμπεριφοράς, διαθεματική προσέγγιση, Αγωγή Υγείας, ενημέρωση και επιμόρφωση γονέων, προληπτικά προγράμματα από εξωτερικούς φορείς, δημιουργία κανονισμών μέσω διαγωνισμών, «Ομάδα Υποστήριξης» Τριτογενής: Παρέμβαση προς τους πρωταγωνιστές, ενδυνάμωση θύματος και αναστοχασμός θύτη, επικοινωνία με γονείς, απόδοση συνεπειών και επανόρθωση συμεριφοράς, «Ομάδα υποστήριξης», «Επανορθωτική δικαιοσύνη», παραπομπή σε ψυχολόγο. Πρωτογενής: Μέσα από προληπτικές διαδικασίες για αναγνώριση κι ευαισθητοποίηση γύρω από το φαινόμενο Δευτερογενής: Παρέμβαση σε ευάλωτες ομάδες και διαχείριση πρόωρων εκφάνσεων εκφοβιστικής συμπεριφοράς Τριτογενής: Διαχείριση περιστατικών με στόχο την αντιμετώπισή τους TERTIARY Case management

Primary Data collection Mapping Shared understanding Action plan Holistic – systemic approach Developing values Developing skills Implementing programmes Developing a positive school climate ενημερωση ευαισθητοποιηση για θεματα θυματοποιησης, διαφορων μορφων βιας, πχ τα χαρακτηρισιτκα του ΣΕ αναπτυξη δεξιοτητων : ενσυναισθηση, επικοινωνιας, επιλυσης προβλήματος, αναπτυξη της υπευθυνοτητασ των μαθητων με την ενεργο εμπολκοη τους στη ζωη του σχολειου κτλ

Secondary Identifying high risk children Early recognition Supporting groups Procedures for addressing behaviours Εντοπισμός παιδιών ευάλωτων ομάδων -Μεταναστευτικό βιογραφικό -Παιδιά με αναπηρία -Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες -Παιδιά σε δύσκολο οικογενειακό πλαίσιο Στήριξη των ομάδων -Υγιής απασχόληση -Μαθησιακή στήριξη Διαδικασίες διαχείρισης συμπεριφοράς - Επίλυση συγκρούσεων με διαμεσολάβηση

Tertiary Case management Working multidisciplinary Developing specialised action plans Στηριξη παιδιου και οικογενειας: Διευκολυνση της προσβασης των παιδιων σε υπηρεσίες στηριξης, Διαμορφωση εναλλακτικού εκπαιδευτικου προγραμματος Αναπτυξη μεντορικησ σχεσης μετάξυ ενηλικά και παιδιου

TASKFORCE ON SCHOOL VIOLENCE It supports schools to develop, promote and monitor an action plan to address serious incidents of delinquency in schools. It coordinates all the services involved in supporting the school to respond promptly to the request. It provides additional services, it develops intervention programmes, it supports staff in implementing the programmes and it provides training on site (e.g. School Violence, Anger Management, Bullying, Teacher Empowerment)

Byiyng Services / Infrastructure School within School Programme Private Child Psychiatrist and Child Psychologist Services Students’ Afternoon Activities Targeted psycho – educational programmes in schools Supervision / Training Staff Material (books, stationary, etc.)

Case Management Example School’s request to the Taskforce after utilizing existing services Multidisciplinary meetings: School Management, students, parents During or after school Development of an Action Plan Interviews with students and parents Teachers - Mentors Buying services for the school within school programme School within School Programme Training teachers after school in School Mediation Empowering Teachers – teachers’ support programme Monitoring / evaluating actions and supporting schools

OBSERVATORY ON SCHOOL VIOLENCE It collects, records and analyses data concerning the extend and forms of school violence. It collects quantitative and qualitative data regarding good practices for preventing and addressing school violence and delinquency. It promotes a systematic cooperation with teachers and social partners. It makes recommendations regarding creating policies on preventing and addressing violence in schools.

Observatory on School Violence Research on the forms and extent of violence in school in relation to gender 2017-2018 Stage I: Qualitative Research 21 students of Grade 5 – Elementary School, 20 students of Grade 2 – High school and 18 students of Grade 2 – Lyceum Results Children cannot make the distinction between bullying and other forms of violence. Physical violence is the most prevalent form of violence. The second most prevalent form is psychological violence which students associate with verbal violence. School violence occurs during the break in the toilets. Violence does not usually occur in classrooms due to supervision from teachers. An incident that may occur in classroom will escalate during the break. School violence can occur or escalate outside of school or on the way to school. Stage II: Qualitative Research Observatory on School Violence

Bullying Online Reporting Teachers Reporting 2016-today 46 cases (2016-17) and 10 cases (2017-today). The majority of the reports are from Secondary Education. Most of the cases are not cases of bullying. The most prevalent form that is reported is physical violence. The second most prevalent is verbal violence, while in some cases we can observe a combination of these two forms. A few reports of relational violence. The majority of «perpetrators» and «victims» are boys. More often, violence occurs in the school yard and in the classroom. Teachers and parents are usually the ones that will report the cases.

The National Strategic Plan Against School Violence is a national alliance that promotes a quality education a safe and friendly school environment that promotes nonviolent attitudes and values.

The National Strategic Plan Against School Violence is guided by: the United Nations Convention on the Rights of the Child the mapping of the issues international literature

ORGANIZATIONAL MEASURES LEGAL MEASURES ORGANIZATIONAL MEASURES EDUCATIONAL MEASURES SOCIAL MEASURES PRIMARY LEVEL SECONDARY LEVEL TERTIARY LEVEL

VI. Empowering parents/guardians, teachers, school management II. Legal and organisational measures for the preventing and addressing school violence Ι. Development of Information Systems III. Strengthening Services ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ VI. Empowering parents/guardians, teachers, school management V. Participation of students IV. Enhancing knowledge and skills in order to encourage attitudes and behaviours that promote peace

Επανορθωτικές Πρακτικές Recognising and addressing bullying Reflection and understanding the consequences of actions Support team Conflict Resolution - Mediation Επανορθωτικές Πρακτικές

School Mediation School Mediation is the process of a peaceful resolution of a conflict within the school unit, between two or more people who have a disagreement, with the help of a third party – the mediator, through a structured procedure with clear boundaries, active participation and direct communication between the parties with the intention to agree to a settlement that is constructive and all parties benefit from the solution. (Artinopoulou, 2010)

Principles Participation is voluntary The parties focus on finding common grounds rather than stating the different positions The parties discuss possible solutions The parties decide on different suggestions, evaluating whether the suggestions for solutions are applicable in real life The parties use objective and rational criteria to make a choice The parties maintain objectivity The parties decide for the common solution together All parties will benefit form the solution The parties agree when and how the plan will be implemented Long term evaluation of the agreed plan Συμβιβσμο

Who can be a mediator

Skills for developing social self Respect for diversity Recognizing, understanding and managing unpleasant emotions Communication skills Collaboration and teamwork Conflict resolution strategies Mediation skills

ΑΝ η πρόληψη είναι δείγμα πολιτισμού, δημοκρατίας και αλληλεγγύης τότε η επανορθωτική δικαιοσύνη και η εξοικείωση των παιδιών μας με τις επανορθωτικές πρακτικές και τη διαμεσολάβηση για την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων και των διαφορών είναι αναμφίβολα η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.