Οδηγίες…. Για να παίξουν τα video που υπάρχουν στην παρουσίαση, πρέπει πρώτα να τα κατεβάσετε από το site και μετά να τα ενσωματώσετε στη διαφάνεια ως εξής: πρώτα θα διαγράψετε την εικόνα που υπάρχει στη διαφάνεια ακολουθείστε την πορεία : Εισαγωγή ταινία και ήχος ( βρείτε την ταινία, όπου την αποθηκεύατε και να την επιλέξετε) κάντε εισαγωγή πατώντας ΟΚ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος της μελέτης αυτού του κεφαλαίου θα μπορείτε: Να αναγνωρίζετε το κύτταρο, ως τη θεμελιώδη μονάδα της ζωής. Να διακρίνετε ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στο ευκαρυωτικό και το προκαρυωτικό κύτταρο, όπως και ανάμεσα στο ζωικό και το φυτικό. Να διακρίνετε τρόπους επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων. Να περιγράφετε τη δομή και τη λειτουργία των κυτταρικών οργανιδίων ξεκινώντας από τη μεμβράνη και καταλήγοντας στον πυρήνα. Να περιγράφετε το ρόλο των κυτταρικών οργανιδίων στη ζωή του κυττάρου.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ «η θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανισμών είναι το κύτταρο». «κάθε κύτταρο προέρχεται από ένα κύτταρο».
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Όλοι οι οργανισμοί αποτελούνται από κύτταρα και από κυτταρικά παράγωγα. Όλα τα κύτταρα δομούνται από τις ίδιες χημικές ενώσεις και εκδηλώνουν παρόμοιες μεταβολικές διεργασίες. Η λειτουργία των οργανισμών είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής δράσης και αλληλεπίδρασης των κυττάρων που τους αποτελούν. Κάθε κύτταρο προέρχεται από τη διαίρεση προϋ πάρχοντος κυττάρου
ΔΙΑΦΟΡΕΣ Προκαρυωτικά κύτταραΕυκαρυωτικά κύτταρα 1. Πρωτόγονα 2. Χωρίς σχηματισμένο πυρήνα 3. Εσωτερικά δε διαθέτουν οργανίδια μεμβράνη 1. Εξελιγμένα 2. Με πυρήνα 3. Με εσωτερική δομή
Διαφοροποίηση-Τυπικό κύτταρο
Κυτταροπλασματική μεμβράνη Μοντέλο του ρευστού μωσαϊκού
Λειτουργίες της πλασματικής Μεμβράνης Έλεγχος των ουσιών που εισέρχονται ή εξέρχονται από το κύτταρο Υποδοχή και ερμηνεία μηνυμάτων από το περιβάλλον.
Αντλία ιόντων K + - Na + ΏσμωσηΔιάχυσηΕνδοκύττωση και εξωκύττωση Μεταφορά Ουσιών Παθητική μεταφορά Ενεργητική μεταφορά Μεταφορά Νερού Μεταφορά διαλυμένης ουσίας Φαγοκύττωση Μεταφορά Ουσιών
Παθητική Μεταφορά- Διάχυση
Παθητική Μεταφορά- Ώσμωση
Φαγοκύττωση
Αντλία K + - Na +
Ενδοκύττωση και Εξωκύττωση
Συντονίζουν τη δράση τους Αναγνωρίζονται μεταξύ τους Η πλασματική μεμβράνη ως δέκτης μηνυμάτων Τροποποιούν την λειτουργία τους Ρόλος πλασματικής μεμβράνης
Ουσίες Μηνύματα
ΤΥΠΙΚΟ ΖΩΪΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Ας δούμε ένα τυπικό ζωϊκό κύτταρο, δηλαδή αυτό που περιλαμβάνει τα κοινά χαρακτηριστικά των ζωϊκών κυττάρων. Διακρίνουμε : την κυτταρική μεμβράνη, τον πυρήνα και το κυτταρόπλασμα, με τα πολυάριθμα οργανίδια
ΤΥΠΙΚΟ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΦΥΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Παρόμοια εικόνα έχουμε και σ’ ένα τυπικό φυτικό και φωτοσυνθετικό κύτταρο, με τη διαφορά ότι περιβάλλεται από κυτταρικό τοίχωμα και στο εσωτερικό του περιέχει επιπλέον ένα μεγάλο χυμοτόπιο και πολλούς χλωροπλάστες
Ο πυρήνας είναι το κυριότερο οργανίδιο του κυττάρου. Περιβάλλεται από μια διπλή μεμβράνη, την πυρηνική μεμβράνη, που είναι γεμάτη πόρους, για να επικοινωνεί με το κυτταρόπλασμα. Ο ρόλος του Πυρήνα είναι σημαντικός αφού περιέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα του γενετικού υλικού, το βιολογικό ρόλο του οποίου μελετήσαμε στο 1ο Κεφάλαιο. Πυρήνας
Ενδομεμβρανικό σύστημα: Το σύνολο των μεμβρανών του κυττάρου που αποτελούν ένα δομικά και λειτουργικά ενιαίο σύνολο. Αυτό περιλαμβάνει: Το ενδοπλασματικό δίκτυο που διακρίνεται σε αδρό και λείο. Το σύμπλεγμα Golgi Τα λυσοσώματα. Τα υπεροξειδιοσώματα και Τα κενοτόπια.
Οι μεμβράνες του συνδέονται με τον πυρήνα και την κυτταροπλασματική μεμβράνη, έτσι λειτουργεί ως αγωγός μεταφοράς ουσιών στο κύτταρο. Τα ριβοσώματα στην εξωτερική του επιφάνεια συνθέτουν πρωτεΐνες. Στη συνέχεια οι πρωτεΐνες εισέρχονται στο εσωτερικό του, όπου ενδέχεται να τροποποιηθούν ή να μεταφερθούν στο σύμπλεγμα Golgi. Αδρό Ε.Δ.
Αποτελεί συνέχεια του αδρού και κυρίως διαφέρει από αυτό γιατί δεν έχει ριβοσώματα Η λειτουργία του σχετίζεται με: Α. Τη σύνθεση των λιπιδίων, και Β. Την εξουδετέρωση των τοξικών ουσιών. Λείο Ε.Λ.
Αποτελείται από ομάδες πεπλατυσμένων σάκων (σαν στοίβες από σακιά). Σ’ αυτό τροποποιούνται οι πρωτεΐνες που μεταφέρονται από το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο. Η μεταφορά των πρωτεϊνών σ’ αυτό γίνεται είτε μέσω της φυσικής τους σύνδεσης, είτε με κυστίδια. Σύστημα Golgi
Παραγωγή και διάθεση των πρωτεϊνών του κυττάρου
Ο ρόλος των λυσοσωμάτων Τα λυσοσώματα περιέχουν υδρολυτικά ένζυμα που βοηθούν στην πέψη μεγαλομοριακών ουσιών, αλλά και μικροοργανισμών που έχουν εισβάλει στο κύτταρο.
Υπεροξειδιοσώματα Οργανίδια με απλή στοιχειώδη μεμβράνη, όπως όλα του ενδομεμβανικού συστήματος Περιέχουν οξειδωτικά ένζυμα που απαραίτητα για τον οργανισμό.
Κενοτόπια = κενοί τόποι Πεπτικά κενοτόπια :Στα ζωικά κύτταρα Χυμοτόπια : Στα Φυτικά κύτταρα
Ενεργειακά οργανίδια: Χλωροπλάστης : Φωτοσυνθέτει Μιτοχόνδριο : Εξασφαλίζει ενέργεια στο κύτταρο από την οξείδωση των βιομορίων.
Κυτταρικός σκελετός