Сабақтың тақырыбы: Бүкіләлемдік тартылыс заңы Сабақтың мақсаты: Шексіз әлем кеңістігінде де, Жерде де кез келген денелердің арасында әрекет ететін бүкіләлемдік тартылыс күші туралы және оның қолданылуы түсінік қалыптастыру

Сабақ кезеңдері: І. Өткен тақырыптарға қысқаша шолу. 1. Сұрақ- жауап. 2. Есептер шығару ІІ. Жаңа сабақ Кіріспе Ньютонның өмірі 3. Бүкіләлемдік тартылыс заңы қалай ашылуы Кавендиштің гравитациялық тұрақтыны анықтауы. Табиғаттағы көптеген құбылыстардың бүкіләлемдік тартылыс заңымен түсіндірілуі. Ш. Қорытындылау.

1 балл 1 2 3 4 5 6 2 балл 1 2 3 4 5 6

Қандай санақ жүйесі инерциялық деп аталады? Дұрыс жауап

Тыныштық күйін сақтайтын немесе дене бірқалыпты және түзусызықты қозғалатын санақ жүйесі инерциялық деп аталады.

Ньютонның бірінші заңын тұжырымдаңдар. Ньютонның бірінші заңын тұжырымдаңдар. Дұрыс жауап

Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе немесе олардың әрекеті теңгерілген болса, онда дене не тыныштықтағы күйін сақтайды, не түзусызықты және бірқалыпты қозғалады.

Күш нені сипаттайды? ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ

Денелердің бір-біріне әрекетінің сандық өлшемін сипаттайтын физикалық шаманы күш деп атаймыз?

Ауырлық күші дегеніміз не? Формуласы қандай? Ауырлық күші дегеніміз не? Формуласы қандай? ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ

Денелердің Жерге тартылу күшін ауырлық күші дейді. F = mg

Серпімділік күші дегеніміз не? Формуласы қандай? Серпімділік күші дегеніміз не? Формуласы қандай? Дұрыс жауап

Серпімділік күші деп дененің пішіні мен көлемі өзгерген кезде пайда болатын күшті айтады. F= kx

Үйкеліс күші дегеніміз не? Формуласы қандай? Дұрыс жауап

Үйкеліс күші деп денелер тікелей жанасқанда пайда болатын күшті айтады және ол күш әрдайым жанасу бетінің бойымен қозғалыс бағытына қарама-қарсы жаққа қарай бағытталады. F=μmg

Тең әрекетті күш дегеніміз не? Дұрыс жауап

Тең әрекетті күш деп денеге бір мезгілде әрекет ететін бірнеше күштің әректіндей әрекет жасайтын күшті айтады.

Ньютонның екінші заңы қалай тұжырымдалады? Дұрыс жауап

Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал оның массасына кері пропорцинал а = F/m

Ньютонның үшінші заңын тұжырымдаңдар. Ньютонның үшінші заңын тұжырымдаңдар. Дұрыс жауап

Әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады Әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады. Денелердің бір-біріне әрекет етуші күштері модулі бойынша өзара тең және бағыттары қарама-қарсы.

Күш неліктен векторлық шама болып саналады? Дұрыс жауап

Күш сандық мәнімен қоса, бағытымен де сипатталады.

Денелердің инерттілік қасиетінің мәні неде? Дұрыс жауап

Дененің массасы – оның инерттілігінің, яғни күштің әрекетінен белгілі бір үдеу алу қабілетінің сандық сипаттамасы болып табылады.

Механиканың бөлімі динамика нені зерттейді? Дұрыс жауап

Денелердің өзара әрекеттесу заңдарын зерттейтін және қозғалыстардың себептерін түсіндіретін механиканың бөлімі динамика деп аталады.

Рахмет !

Сурет бойынша тең әсерлі күштің формуласын жазып есептеңіз 30 Н 50 Н

1 клетка = 5 Н деп алып, төмендегі күштердің модульдерін (сан мәндерін) жазыңыз.

1-суретте екі арба қарама-қарасы келіп абс. серпімді соғылды 1-суретте екі арба қарама-қарасы келіп абс. серпімді соғылды. Бір арбаша 6 см/с2, екіншісі 4 см/с2 үдеу алса, олардың массалары бір-бірінен қанша есе ауыр? а 2 1

суретте А-нүктеде жіп үзілсе серіппе қандай күштің әсерінен жиырылады?

Массасы 100г және 300 г екі шар абс Массасы 100г және 300 г екі шар абс. серпімді соқтығысып екі жаққа кетті. Қай шариктік үдеуі көп? а2=6 см/с2 болса, а2=? (Ньтонның ІІ-заңымен шығарыңыз) а 2 1

Суреттегі 3Н және 4Н екі күштің тең әсерлі күшін есептеңіз

Келе жатқан автомобильге маса келіп соғылды Келе жатқан автомобильге маса келіп соғылды. Масаға әсер ететін (Ғ1) пен автомобтльге әсер ететін күшті (Ғ2) салыстырыңыз.

Денеге екі F1=5 H, F2=2 H күштері әсер етеді 1кг F 1 2

Екі дененің үдеулерінің түсірілген күшке тәуелділік графигі (1, 2) келтірілген. Дене массасын табыңыз. m1=?, m2=? a м/с 2 F Н 1 3 4 6 8