XN CÔNG THỨC MÁU
12 thông số chính RBC: Số lượng hồng cầu (M/µL) HGB, Hb: Nồng độ hemoglobin (g/dL) Hct: Dung tích hồng cầu (%) MCV: Thể tích TB của HC (fL) MCH: Lượng hemoglobin TB trong một HC (pg)
12 thông số chính PLT: Số lượng tiểu cầu (K/ µL) WBC: Số lượng bạch cầu ((K/ µL) GRA: Phân loại bạch cầu hạt (%) LYM: Mono
CÁCH TÍNH Hb, Hct, RBC chỉ số bình thường khoảng RBC count (RCC) 5 million 4 - 5.7 Hemoglobin 15 g% 12 - 17 Hematocrit (PCV) 45 38 - 50 A x 3 = B x 3 = C Nếu không theo quy luật: HC to hay nhỏ, nhược hay ưu sắc.
Chẩn đoán TM dựa vào Hb Nam < 13 g/dl Nữ < 12 g/dl PN Mang thai < 11 g/dl
RBC , HCT Nam 4.2 - 4.5 M/dl (RBC) 42 - 45 % (Hct) Nữ 3.8 – 4.2 M/dl (RBC) 38 – 42 % (Hct)
MCH và MCHC HC nhược sắc HC hình cầu ưu sắc
Severe Hypochromia
ReticuLocytes (HC Lưới) BT: 0,5 - 2% Trị tuyệt đối: 25 - 75 k/µL Tăng > 100 k/µL Giảm < 20 k/µL
Phân tích CTM XN gì cho chẩn đoán? HGB 8 g/dl RBC 3,4 M/µL Hct 22 % MCV 70 fl MCH 18 pg MCHC 22 % Nghĩ đến ? 1. TM thiếu sắt Thalassemia 3. Bệnh mãn tính XN gì cho chẩn đoán?
BN làm ruộng, o tẩy giun, xanh xao, bị trỉ, rong kinh HGB 8 g/dl RBC 3,4 M/µL Hct 22 % MCV 70 fl MCH 18 pg MCHC 22 % Nghĩ đến ? 1. TM thiếu sắt Thalassemia 3. Viêm nhiễm mãn tính XN: Ferritine 10ng/dl
IDA -CBC
BN xanh xao, vàng da, tiểu vàng, lách to HGB 8 g/dl RBC 3,4 M/µL Hct 22 % MCV 60 fl MCH 18 pg MCHC 22 % Nghĩ đến? Thalassemia Ferritine 1.000ng/dl, Hb A 80 %
Hb Cấu trúc phân tử Tỷ lệ Người lớn Tỉ lệ trên trẻ sơ sinh (%) A α2β2 97 20 – 25 A2 α2δ2 2,5 0,5 F α2γ2 < 1 75 - 80 HbH β4 15 - 25 Hb Bart γ4 100 (thai chết lưu)
Hb 9.9 g/dl RBC 5.2 x 1012 Hct 31 % MCV 59 fl MCH 19 pg HCL 3.7 % WBC 4.9 x 109 Plt 143 x 109
Hb 10.8 g/dl RBC 5.8 x 1012 Hct 35 % MCV 60 fl MCH 19 pg HCL 1.8 % WBC 6.3 x 109 Plt 288 x 109
Hb 7.5 g/dl RBC 4.0 x 1012 Hct 26 % MCV 64 fl MCH 19 pg HCL 2.6 % WBC 7.5 x 109 Plt 530 x 109
Ferritine BN xanh xao, lao phổi Nghĩ đến ? Bệnh mãn tính HGB 8 g/dl RBC 3,4 M/µL Hct 22 % MCV 70 fl MCH 18 pg MCHC 22 % Nghĩ đến ? Bệnh mãn tính Ferritine
HGB 6 g/dl RBC 1,4 M/µL Hct 17 % MCV 107 fl MCH 38 pg MCHC 43 % Nghĩ đến ? 1. TM thiếu Vit B12 TM Thiếu Folic acid 3. Tán huyết cấp XN gì cho chẩn đoán?
BN nghiện rượu, gan to… HGB 6 g/dl RBC 1,4 M/µL Hct 17 % MCV 107 fl MCH 38 pg MCHC 43 % Nghĩ đến ? 1. TM thiếu Vit B12 TM Thiếu Folic acid 3. Tán huyết cấp Test Vitamine B 12 (IM) + 5mg Folic acid (u)
Hb 5.1 g/dl RBC 1.4 x 1012 Hct 18 % MCV 129 fl MCH 36 pg HCL 2.5 % WBC 1.9 x 109 Plt 53 x 109
NGHIỆN RƯỢU 25 - 96% nghiện rượu MCV 100 -110 fl Không thiếu máu hay thiếu máu nhẹ
Anisocytosis - Macrocytic Anemia
BN thiếu máu, vàng da, tiểu sậm màu HGB 6 g/dl RBC 1,4 M/µL Hct 17 % MCV 107 fl MCH 38 pg MCHC 43 % Nghĩ đến ? 1. TM thiếu Vit B12 TM Thiếu Folic acid 3. Tán huyết cấp XN: Bilirubine, Coomb’s test
WBC: 65 k/µL GRAN 40 k/ µL LYM 14 k/ µL MID 1 k/ µL Nghĩ đến: Tăng BC phản ứng BC Cấp BC Kinh
WBC: 65 k/ µL Nghĩ đến: Tăng BC phản ứng Phết máu ngoại biên BN viêm ruột thừa, nhiễm trùng… WBC: 65 k/ µL GRAN 40 k/ µL LYM 14 k/ µL MID 1 k/ µL Nghĩ đến: Tăng BC phản ứng Phết máu ngoại biên Tìm nguyên nhân, cấy máu, cấy dịch
WBC: 65 k/ µL Nghĩ đến: Bạch cầu cấp Phết máu ngoại biên Tủy đồ BN sốt kéo dài 2 tuần, điều trị o giảm… WBC: 65 k/ µL GRAN 10 k/ µL LYM 40 k/ µL MID 1 k/ µL Nghĩ đến: Bạch cầu cấp Phết máu ngoại biên Tủy đồ
WBC: +++++ (120 k/ µL) Nghĩ đến: 1. Bạch cầu cấp 2. Bạch cầu kinh BN sốt kéo dài 2 tuần, điều trị o giảm… WBC: +++++ (120 k/ µL) GRAN k/ µL LYM k/ µL MID k/ µL Nghĩ đến: 1. Bạch cầu cấp 2. Bạch cầu kinh Phết máu ngoại biên
ALL
CTM Bạch cầu kinh Phết máu ngoại biên HGB: 8 g/dl Chẩn đoán ? RBC: 1.9 M/µL Hct: 22% WBC: 150 k/µL Gra:……. Lym…… PLT: 680 k/µL Chẩn đoán ? Bạch cầu kinh Phết máu ngoại biên Đầy đủ giai đoạn từ non đến già
CTM Bạch cầu cấp Phết máu ngoại biên Tủy đồ HGB: 8 g/dl Chẩn đoán ? RBC: 1.9 M/µL Hct: 22% WBC: 150 k/µL Gra:……. Lym…… PLT: 18 k/µL Chẩn đoán ? Bạch cầu cấp Phết máu ngoại biên Tủy đồ BẠCH CẦU NON
CTM Suy tủy Hồng cầu lưới Tủy đồ HGB: 8 g/dl Chẩn đoán ? RBC: 1.9 M/µL Hct: 22% WBC: 3 k/µL Gra: 1 Lym: 2 PLT: 18 k/µL Chẩn đoán ? Suy tủy Hồng cầu lưới Tủy đồ Tủy nghèo tế bào
CTM Suy tủy do thiếu Vit B12 Hồng cầu lưới Tủy đồ Chẩn đoán ? HGB: 8 g/dl RBC: 1.9 M/µL Hct: 22 % MCV: 120 fl MCH: 40 pg WBC: 2 k/µL Gra: 1 k/µL Lym: 1 k/µL PLT: 26 k/µL Chẩn đoán ? Suy tủy do thiếu Vit B12 Hồng cầu lưới Tủy đồ Tủy giàu tế bào, nhiều HC to không lồ
CTM Bạch cầu kinh HGB: 8 g/dl Chẩn đoán ? RBC: 1.9 M/µL Hct: 22% WBC: 150 k/µL Gra:……. Lym…… PLT: 680 k/µL Chẩn đoán ? Bạch cầu kinh
CTM Xuất huyết giảm tiểu cầu HGB: 6 g/dl RBC: 1.9 M/µL Hct: 18% WBC: 15 k/µL Gra: 14 Lym 1 PLT: 10 k/µL Chẩn đoán ? Xuất huyết giảm tiểu cầu
CTM Đa hồng cầu HGB: 16 g/dl Chẩn đoán ? RBC: 6.9 M/µL Hct: 50% WBC: 15 k/µL Gra: 14 Lym 1 PLT: 680 k/µL Chẩn đoán ? Đa hồng cầu
BÀI TẬP Mỗi sv nộp 5 công thức máu Hành chánh: Tên, tuổi, khoa, BV Chẩn đoán: Kết quả CTM: Nhận xét CTM: (Thời gian: trong tuần tới)