*Fisher’s exact test Γράφημα 4. Έκβαση ασθενών Γράφημα 4. Έκβαση ασθενών ΑΑ 083 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΤO ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ Μούκα Βασιλική,1 Καντιάνης Αλέξανδρος,2 Κάσο Ευγενία,3 Μάργαρη Νικολέττα,4 Καμπά Ευριδίκη,4 Δοκουτσίδου Ελένη4 1. Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Π. Γ. Ν. «Αττικόν» 2. Εκπαιδευτικός Νοσηλευτικής, MSc, PhD, Δ.Ι.Ε.Κ. Γ.Ν. Μεσσηνίας 3. Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Γ. Ν. Πειραιά «Τζάνειο» 4. Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΤΕΙ Αθήνας Εισαγωγή: Σημαντικός αριθμός ασθενών προσέρχεται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) με προβλήματα του πεπτικού συστήματος. Το πιο συχνό και επικίνδυνο πρόβλημα εξ αυτών είναι η αιμορραγία ανώτερου και κατώτερου πεπτικού, που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Σκοπός: Στην παρούσα μελέτη καταγράφεται η διαγνωστική προσέγγιση, η θεραπευτική αντιμετώπιση, καθώς και η τελική έκβαση των ασθενών που προσέρχονται στο ΤΕΠ με γαστρεντερολογικά προβλήματα, κυριότερα με συμπτώματα αιμορραγίας του ανώτερου και κατώτερου πεπτικού συστήματος. Υλικό - Μέθοδος: Η μελέτη ήταν περιγραφική και το δείγμα αποτέλεσαν 55 ασθενείς ενός τριτοβάθμιου νοσοκομείου της Αττικής από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο του 2016. Για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε δομημένη φόρμα καταγραφής, σύμφωνα με τις ανάγκες της μελέτης. Το στατιστικό πακέτο που χρησιμοποιήθηκε για την καταχώρηση και ανάλυση των δεδομένων ήταν το SPSS 19.0. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 62,3 έτη, στην πλειοψηφία τους (72,7%) άνδρες. Σημαντικό ποσοστό (67,3%) των ασθενών της μελέτης εισήχθη στο νοσοκομείο για περαιτέρω νοσηλεία (Γράφημα 2). Γράφημα 2. Έκβαση ασθενών Η κυριότερη κλινική εκδήλωση (62,5%) ήταν η μέλαινα κένωση (Γράφημα 1). Γράφημα 1: Τα συμπτώματα των ασθενών κατά την προσέλευση στο ΤΕΠ (φθίνουσα σειρά εμφάνισης) Τα υψηλότερα ποσοστά νοσηλείας/ θανάτου βρέθηκαν στους ασθενείς που είχαν ως σύμπτωμα μέλαινα κένωση, ζάλη, κόπωση και κοιλιακό άλγος. Επίσης, κατά την ψηλάφηση ανευρέθηκαν παθολογικά στοιχεία, χορηγήθηκαν υγρά και ισότονα διαλύματα, και έλαβαν φάρμακα (Πίνακας 2). Πίνακας 2: Συσχέτιση των αποτελεσμάτων του δείγματος Ειδικές μέθοδοι αντιμετώπισης Σχεδόν στο σύνολο των περιστατικών (98,2%) πραγματοποιήθηκε επείγουσα ενδοσκόπηση και στην συντριπτική πλειοψηφία των επεμβάσεων (78,2%) υπήρξε κάποιου είδους θεραπευτική παρέμβαση (συχνότερα σκληροθεραπεία) με ποσοστό επιτυχίας 94,2% (Πίνακας 1). Πίνακας 1: Ειδικές μέθοδοι αντιμετώπισης Έκβαση Άλλη Νοσηλεία/ Θάνατος P Pearson's x2 test N % Σύμπτωμα: Μέλαινα κένωση Ναι 4 9,8 37 90,2 0,003* Όχι 7 50,0 Σύμπτωμα: Ζάλη 1 3,8 25 96,2 0,006 10 34,5 19 65,5 Σύμπτωμα: Κοιλιακό Άλγος 4,3 22 95,7 0,017* 31,3 68,8 Σύμπτωμα: Κόπωση 3 8,3 33 91,7 0,005* 8 42,1 11 57,9 Κλινική εκτίμηση: Ψηλάφηση Φυσιολογική 32,4 23 67,6 0,004* Παθολογική 0,0 21 100,0 Προσδιορισμός αερίων αίματος Εργαστηριακός έλεγχος: ΤΚΕ 8,7 42 91,3 0,001* 5 71,4 2 28,6 Εργαστηριακός έλεγχος: Χρόνος πήξης 10,4 43 89,6 0,002* 80,0 20,0 Εργαστηριακός έλεγχος: Ομάδα 10,6 89,4 Εργαστηριακός έλεγχος: Διασταύρωση Χορήγηση διαλυμάτων-υγρών 4,5 95,5 <0,001* 9 81,8 18,2 Τι είδους διαλύματα-υγρών χρησιμοποιήθηκαν: Ισότονο 2,4 41 97,6 76,9 23,1 Έγινε Ηλεκροκαρδιογράφημα-ΗΚΤ 15,7 84,3 0,022* 75,0 25,0 Τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα 16 0,023* 28,2 28 71,8 Χορηγήθηκαν Φάρμακα 5,0 95,0 0,039* 29,4 24 70,6 Προγραμματισμός ενδοσκοπικής εξέτασης 15,4 44 84,6 0,006* Γαστροσκόπηση 6,5 29 93,5 0,012* Οχι 34,8 15 65,2   Ν % Χορηγήθηκαν Φάρμακα Ναι 20 37,0 Όχι 34 63,0 Τι είδους φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν Αναστολής αντλίας πρωτονίων 17 85,0 Η2-Ανταγωνιστές 3 15,0 Τι είδους αγγειοσυσπατικά φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν Νιτρογλυκερίνη 1 11,1 Σωματοστατίνη 8 88,9 Τερλιπρεσσίνη 0,0 Άλλο Μετάγγιση: Χορήγηση αίματος και παραγώγων 9 16,7 45 83,3 Αν ναι, τι είδους Συμπυκνωμένα ερυθρά 5 55,6 Πλάσμα Αιμοπετάλια 33,3 Τοποθέτηση σωλήνα Sengstaken-Blackmore 2 3,6 53 96,4 Προγραμματισμός ενδοσκοπικής εξέτασης 52 94,5 5,5 Εάν ναι, είναι Πρώιμη 22 42,3 Επείγουσα 27 51,9 Εκλεκτική 5,8 Πραγματοποιήθηκε η ενδοσκοπική εξέταση 54 98,2 1,8 Γαστροσκόπηση 31 57,4 Κολονοσκόπηση 16 29,6 Ορθοσιγμοειδοσκόπηση 7 13,0 Επιτυχής η διαγνωστική ενδοσκοπική παρέμβαση 50 96,2 3,8 Συχνότερα αίτια αιμορραγίας του ανώτερου πεπτικού ήταν οι κιρσοί οισοφάγου και το πεπτικό έλκος, ενώ σε σχέση με τα ενδοσκοπικά ευρήματα από το κατώτερο πεπτικό, προεξάρχουν η αιμορροΐδοπάθεια και οι όγκοι εντέρου. Συμπεράσματα: Ο συγχρονισμός, η συνεργασία και η εξειδίκευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού που στελεχώνει το ΤΕΠ αποτελούν κρίσιμες παραμέτρους στην επιτυχή διαχείριση των ασθενών με γαστρεντερολογικά προβλήματα και κυρίως με αιμορραγία του πεπτικού σωλήνα. Στο πλαίσιο αυτό, η διενέργεια επείγουσας ενδοσκόπησης αποτελεί εξέταση πρώτης εκλογής για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της αιμορραγικής εστίας. Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Seth A, Khan MA, Nollan R, Gupta D, Kamal S, Singh U, Kamal F, Howden CW. Does Urgent Colonoscopy Improve Outcomes in the Management of Lower Gastrointestinal Bleeding? Am J Med Sci. 2017 Mar;353(3):298-306. doi: 10.1016/j.amjms.2016.11.007. Epub 2016 Nov 8 SIGN. Management of acute upper and lower gastrointestinal bleeding. A national clinical guideline. http://www.sign.ac.uk/assets/sign105.pdf (accessed:04.04.2018)