ΑΡΧΕΣ ΟΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ – ΜΕΘ ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΓΕΝΙΚΑ Για τη συμπληρωματική χορήγηση Ο2 σε ασθενείς με επαρκείς αυτόματες αναπνοές αλλά ανεπαρκή οξυγόνωση. Εκτίμηση ανάγκης για χορήγηση Ο2 μέσω κλινικής εκτίμησης, παλμικής οξυμετρίας και με την ανάλυση αερίων αρτηριακού αίματος. Συμπληρωματική χορήγηση Ο2: σε συγκέντρωση μεγαλύτερη του ατμ. αέρα (21%) Κίνδυνος τοξικότητας από την υπερβολική χορήγηση Ο2 σε μεγάλες συγκεντρώσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα (το 02 είναι και αυτό φάρμακο!) Χορήγηση έως ότου επιτευχθεί SpO2=95-99%. ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: FiO2=20%+4x oxygen litre flow ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ – ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ (1) ΔΕΝ υπάρχουν απόλυτες αντενδειξεις σε πάσχοντες ή τραυματίες (επί μη χορήγησης=>υποξία=>καρδιακές αρρυθμίες, βλάβες σε ιστούς και όργανα) Υπερβολική χορήγηση=>ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Σε ασθενείς με ΧΑΠ, νευρομυϊκές νόσους, θωρακικές νόσους ή σε καταστολή=>κίνδυνος καταστολή υποξαιμικού ερεθίσματος=>υποαερισμός=>υπερκαπνία=>υποξί α=>άπνοια Ο2: εύφλεκτο=>κίνδυνος πυρκαγιάς! Υψηλές συγκεντρώσεις Ο2: κίνδυνος ατελεκτασίας εξ απορρόφησης λόγω συμπίεσης των τοιχωμάτων των κυψελίδων ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ – ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ (2) Κίνδυνος ιστικής πνευμονικής βλάβης από υψηλές C O2=>ανεπαρκής αποβολή βλεννωδών εκκρίσεων βρόγχων και επί επιμονής=> διαταραχές τύπου ARDS ΑΡΑ: χορήγηση πάντα της χαμηλότερης δυνατής FiO2 για αποφυγή τοξικότητας. Σε εγκαύματα ή τραύματα προσώπου ή σε Levin=>δυσκολίες περιποίησης και τοποθέτησης Κίνδυνος εισρόφησης=>ανύψωση κεφαλής κρεβατιού Η μάσκα Ο2 να εφαρμόζει στεγανά για υψηλή C O2=> κίνδυνος ερεθισμού του δέρματος Αφαίρεσή τους όταν ο ασθενής μιλάει ή τρώει Τακτικός έλεγχος για πιστοποίηση ορθής λειτουργίας και ομαλής χορήγησης της προβλεπόμενης C O2 ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Κατάλληλη συσκευή χορήγησης Ο2 (αναφέρονται παρακάτω) Κατάλληλη συσκευή χορήγησης Ο2 (αναφέρονται παρακάτω) Σύστημα παροχής Ο2 (σωλήνες, συνδετικά) Ροόμετρο και ροοστάτης Προσαρμογές για σύνδεση σωλήνα ασθενούς Πηγή οξυγόνου (φιάλη Ο2 ή επιτοίχια παροχή) Υγραντήρας (σε επιλεγμένους ασθενείς) Η προετεομασία του ασθενή περιλαμβάνει: Εξήγηση ότι ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ το κάπνισμα Επιλογή άνετης θέσης από τον ασθενή (πλην αντενδείξεων) ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
Ρινικοσ καθετηρασ («γυαλακια») Ροή Ο2:1-6lt/min, FiO2:24%-44% Πλεονεκτήματα: 1)απλός και ελαφρύς 2)καλώς ανεκτός και άνετος στη χρήση 3)μπορεί να χρησιμοποιηθεί με υγραντήρα Μειονεκτήματα: 1)κίνδυνος έλκους εκ πιέσεως σε μύτη και αυτιά 2)μειωμένη αποτελεσματικότητα σε αναπνοή εκ του στόματος 3)κίνδυνος ξήρανσης και ερεθισμού του ρινικού βλεννογόνου ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
Απλη μασκα Ροή Ο2:5-8%, FiO2:40%-50% Πλεονεκτήματα: 1)απλή και ελαφριά 2)μπορεί να χρησιμοποιηθεί με υγραντήρα 3)αποτελεσματική για όσους αναπνέουν από το στόμα ή πασχουν από ρινική απόφραξη Μειονεκτήματα: 1)κίνδυνος επανεισπνοής CO2 σε χαμηλή ροή Ο2 2)περιοριστική σύμφωνα με κάποιους ασθενείς 3)δυσκολία στην πρόσβαση στο στόμα 4)πιθανότητα εισρόφησης εμεσμάτων 5)προβληματική εφαρμογή επί παρουσίας καθετήρα Levin 6)κίνδυνος πρόκλησης ξηροφθαλμίας ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
Μασκα venturi FiO2: από 24% έως 50% (προσαρμόζοντας τη θύρα εγκλωβισμού και τη ροή του Ο2) Πλεονεκτήματα: 1)ακριβής έλεγχος του FiO2 2)Πολύ χρήσιμη για ασθενείς με ΧΑΠ Μειονεκτήματα: 1)περιορισμός της πρόσβασης στο στόμα 2)πιθανότητα εισρόφησης εμεσμάτων 3)προβληματική εφαρμογή επί παρουσίας ρινογαστρικού σωλήνα 4)πιθανότητα πρόκλησης ξηροφθαλμίας ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
Μασκα μη επανεισπνοησ FiO2: >80% (ρύθμιση της ροής σε τέτοιο επίπεδο ώστε να αποτρέπεται η σύμπτωση των τοιχωμάτων του ασκού) Πλεονεκτήματα: Προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατή C O2 για μη διασωλωνωμένους ασθενείς Μειονεκτήματα: 1)ανεπαρκής ροή Ο2=>επανεισπνοή CO2, άρα ο ασκός δεν πρέπει να αδειάζει τελείως 2)πρέπει να εφαρμόζει σφιχτά στο πρόσωπο=>περιοριστική για κάποιους ασθενείς 3)περιορισμός της πρόσβασης στο πρόσωπο 4)πιθανότητα εισρόφησης εμεσμάτων 5)προβληματική εφαρμογή επί συνύπαρξης levin 6) πιθανότητα πρόκλησης ξηροφθαλμίας 7)πιθανότητα εμπλοκής των βαλβίδων=>επανεισπνοή CO2 ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΜΑΣΚΑ ΜΕΡΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΙΣΠΝΟΗΣ FiO2: 65%-80% Πλεονεκτήματα: ιδανική για μέτρια έως σοβαρή υποξία Μειονεκτήματα: 1)ανεπαρκής ροή Ο2=>επανεισπνοή CO2, άρα ο ασκός δεν πρέπει να αδειάζει τελείως 2)πρέπει να εφαρμόζει σφιχτά στο πρόσωπο=>περιοριστική για κάποιους ασθενείς 3)περιορισμός της πρόσβασης στο πρόσωπο 4)πιθανότητα εισρόφησης εμεσμάτων 5)προβληματική εφαρμογή επί συνύπαρξης levin 6) πιθανότητα πρόκλησης ξηροφθαλμίας ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΠΕΡΙΛΑΙΜΙΟ ΤΡΑΧΕΙΑΣ Περιλαίμιο τραχειοστομίας πάνω από σωλήνα τραχειοστομίας συνδεδεμένο με ροόμετρο και συσκευή εφύγρανσης FiO2: 28%-100% Πλεονεκτήματα: 1)Υψηλά επίπεδα υγρασίας=>αποτροπή αποξήρανσης αεραγωγών και προστασία της λειτουργίας του επιθηλίου 2)συσκευή ελαφριά και άνετη στη χρήση Μειονεκτήματα: 1)κίνδυνος συσσώρευσης εκκρίσεων στο περιλαίμιο 2)κίνδυνος μετακίνησης του περιλαιμίου 3)κίνδυνος άθοισης νερού εντός του σωλήνα=>παρεμπόδιση παροχής Ο2 ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ (1) 1)Σύνδεση του ροομέτρου στη συσκευή Ο2 2)Σύνδεση προσαρμογέα στο ροόμετρο και προαιρετικά, σύνδεση υγραντήρα (κυρίως σε μακροχρόνια χρήση) 3)Σύνδεση του σωλήνα Ο2 στον προσαρμογέα ή στον υγραντήρα 4)Ρύθμιση της ροής Ο2 σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες (επιπλέουσα σφαίρα=>ροή Ο2) 5)Έλεγχος απρόσκοπτης ροής Ο2 στο σωλήνα και στη μάσκα ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ (2) 6)Σε μάσκες μη επανεισπνοής=>πλήρωση ασκού με Ο2 πριν τοποθετηθεί στον ασθενή και μέριμνα για μεγάλη ροή Ο2=>να μη συμπίπτουν τα τοιχώματα του ασκού ούτε και στην πιο βαθιά εισπνοή 7)Τοποθέτηση μάσκας στο πρόσωπο ή στις ρινικές θαλάμες του ασθενούς, όχι απόφραξη πλαϊνών οδών 8)Αποφυγή τοπικών ερεθισμών με επίθεμα βαμβακιού στο σημείο επαφής. ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ - προφυλαξεισ Μετακίνηση μάσκας ή ρινικού καθετήρα Όχι άνετη εφαρμογή της μάσκας (τυποποιημένα μεγέθη) Πιθανός ερεθισμός του δέρματος του προσώπου από σφιχτή μάσκα Απομάκρυνση μάσκας μόνο για να φάει, να πιει, να βήξει ή να καθαρίσει τη μύτη του ο ασθενής. ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΣΤΑΣ, MSc - ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ