ΤΟΥΡΚΙΑ, ΕΕ και Προσφυγικές Ροές

Τουρκία-ΕΕ Α. Μέρκελ: «Αυτή τη στιγμή είναι η σημαντικότερη χώρα διέλευσης προς την Ευρώπη. Φιλοξενεί περισσότερους από δύο εκατομμύρια πρόσφυγες. Έχουμε δεσμευθεί να διαθέσουμε 3 δις ευρώ και είμαι ευγνώμων στον Β. Σόιμπλε που ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις για το πώς μπορούμε να το πετύχουμε και ελπίζω ότι θα το καταφέρουμε. Θέλουμε να διαθέσουμε αυτά τα χρήματα για να βελτιώσουμε την κατάσταση για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και να καταπολεμήσουμε με αυτό τις αιτίες προσφυγιάς. Όσο καλύτερη είναι η κατάσταση για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, τόσο λιγότερο θα νιώθουν την ανάγκη να ξεκινήσουν το ταξίδι προς την Ευρώπη» 

Τουρκία-ΕΕ «Ως αντάλλαγμα περιμένουμε από την Τουρκία καλύτερη φύλαξη των συνόρων της προς την ΕΕ, πιο συνεπή θαλάσσια διάσωση στο Αιγαίο και πιο αποτελεσματική καταπολέμηση της διακίνησης προσφύγων. Μέσω της συνεργασίας με την Τουρκία θα καταστεί δυνατό να δημιουργήσουμε νόμιμες δυνατότητες μετανάστευσης» (π.χ. μέσω ποσόστωσης)

Τουρκία Μαζικοποίηση προσφυγικών ροών προς Ελλάδα Κίνητρα; Άσκηση πίεσης προς την Ελλάδα και την ΕΕ Ανθρώπινες απώλειες > δραματοποίηση ενός στρατηγικού σχεδιασμού; Το προσφυγικό ως μοχλός άσκησης πολιτικής πίεσης

Τουρκία: οφέλη από την προσφυγική κρίση 1 Επανενεργοποίηση ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ενίσχυση οικονομικής συνεργασίας μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας Παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Τουρκία Συμφωνία για δύο ετήσιες συναντήσεις ΕΕ-Τουρκίας

Τουρκία: οφέλη από την προσφυγική κρίση 2 Ενεργοποίηση Κοινού Σχεδίου Δράσης ΕΕ-Τουρκίας Απελευθέρωση καθεστώτος βίζας για Τούρκους πολίτες από τον Οκτώβριο του 2016 Δέσμευση από πλευράς ΕΕ ότι μέχρι τον Μάρτιο του 2016 θα έχουν ανοίξει και άλλα κεφάλαια Ενεργοποίηση διαδικασίας διεύρυνσης του πλαισίου τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας

Τουρκία: οφέλη από την προσφυγική κρίση 3 Άνοιγμα Κεφαλαίου 17 (οικονομική και νομισματική ένωση) > στόχος: ομαλή επανεκκίνηση της στάσιμης ενταξιακής διαδικασίας «Eπί της ουσίας πρόκειται για την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και για ρεαλιστικές οικονομικές προγνώσεις» καθώς «από τις οικονομικές προβλέψεις εξαρτώνται οι εξωτερικές επενδύσεις σε μια χώρα».

Τουρκικές δεσμεύσεις Δήλωση καταδίκης της τρομοκρατίας Δέσμευση να προχωρήσει στην καταγραφή των προσφύγων χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί πως θα επαναπροωθούνται από την ΕΕ στην Τουρκία οι παράνομοι μετανάστες και ποιος θα είναι ο ρόλος της Ελλάδας σε αυτή τη διαδικασία.

ΕΕ-Τουρκία «Εταίρος-κλειδί» κατά την Μέρκελ όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του προσφυγικού. Οι προσφυγικές ροές ως συγκυριακός πολλαπλασιαστής ισχύος της Τουρκίας Η συγκυρία του προσφυγικού vs στην κανονικότητα των καταστατικών αδυναμιών της

Ντερ Στάνταρντ:"Η Τουρκία δεν θα γίνει μέλος της ΕΕ" H υπόσχεση ένταξης προς την Τουρκία είχε γίνει κάτω από άλλες πολιτικές συνθήκες και είχε εκτιμηθεί έτσι για λόγους γεωστρατηγικής από τον Γερμανό Σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Σρέντερ και τους Βρετανούς ενώ είχε υποστηριχθεί από τις ΗΠΑ, ωστόσο αυτά τα γεωστρατηγικά συμφέροντα (και από τις δύο πλευρές) δεν ισχύουν πλέον, καθώς η Τουρκία δεν είναι πλέον απαραίτητος εταίρος και επιπλέον έχει νεοοθωμανικά συμφέροντα που δεν είναι εκείνα της ΕΕ

Ρενάτε Ζόμερ, ευρωβουλευτής γερμανικού Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Η Τουρκία έχει έναν άσο στο μανίκι. Αποτελεί χώρα-κλειδί για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, δεδομένου ότι από το έδαφός της διέρχονται οι προσφυγικές ροές με προορισμό τη Δυτική Ευρώπη. Είναι απολύτως σαφές γιατί άνοιξε ένα ακόμη κεφάλαιο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας. «Αυτό οφείλεται μόνο στην κατάσταση των προσφύγων. Η Τουρκία μας έθεσε υπό πίεση».

Προτάσεις Κομισιόν ΣΤΟΧΟΣ: Nα δοθούν στη Frontex περισσότερες αρμοδιότητες ώστε να μπορεί σε ειδικές συνθήκες να δρα αυτόνομα  Να τεθούν στη διάθεση της ΕΕ σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνοριοφύλακες κ’ εξοπλισμός για να χρησιμοποιούνται ευέλικτα στα κράτη-μέλη Να αναλάβει η Frontex διευρυμένο ρόλο στις επαναπροωθήσεις των προσφύγων που δεν έχουν δικαίωμα προστασίας στην ΕΈ

Προτεινόμενο Πλαίσιο Α. Μέρκελ: «Θα πρέπει να ζυγίσουμε πολύ προσεκτικά ποια μέτρα μπορούν στο μέλλον και σε ποιο επίπεδο να γίνουν αποδεκτά. Θεωρώ ενθαρρυντικό κ’ σημαντικό το γεγονός ότι η συζήτηση σε αυτό το πεδίο έχει εξελιχθεί. Γι' αυτό στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα στηρίξω την υποβολή της πρότασης σε διαβούλευση και τη λήψη απόφασης το συντομότερο δυνατό. Γνωρίζω ότι πρόκειται για μεγάλο κ’ δύσκολο θέμα κ’ σίγουρα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα φέρει τελική λύση, αλλά η ιστορία της ΕΕ διδάσκει ότι η υπομονή και η επιμονή αξίζουν τον κόπο. Είναι προς το συμφέρον όλων να μειώσουμε τον αριθμό των προσφύγων. Είναι και προς το συμφέρον και των ίδιων των προσφύγων».

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 1 Οι προτάσεις αφορούν ζητήματα εθνικής κυριαρχίας Υπέρβαση εθνικής κυριαρχίας από Ευρωπαϊκούς θεσμούς; Κίνδυνος: Κοινές περιπολίες Ελλάδας-Τουρκίας μέσω ευρωπαϊκού πλαισίου >διαχρονικός τουρκικός στόχος (ζητήματα συγκυριαρχίας, έρευνας κ’ διάσωσης)

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 2 Κίνδυνος νομιμοποίησης τουρκικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο υπό την ΕΕ FRONTEX > αλλάζει κ’ μετατρέπεται σε νέα δύναμη φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ Τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε στα νοτιοανατολικά της Ένωσης = σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας. Για τη φύλαξη των συνόρων θα σταλεί στην περιοχή δύναμη 1.500 ανδρών > θα είναι αυτόνομη. Θα συνεργάζεται με την Ελλάδα ωστόσο θα έχει το δικαίωμα, κατά το δοκούν να επεμβαίνει χωρίς η άδεια της χώρας μας να είναι απαραίτητη και κυρίως θα έχει το δικαίωμα συνεργασίας με δυνάμεις τρίτης χώρας, εκτός Ε.Ε.

PROPOSALS (general) In a spirit of shared responsibility, the Commission has today adopted substantial new measures setting out a common approach to managing Europe's external borders and preserving the security of the internal Schengen area of free movement.

KEY PROPOSALS A Communication and Regulation on the European Border and Coast Guard A targeted revision of the Schengen Borders Code A Progress Report on Hotspot implementation in Greece A Progress Report on Hotspot implementation in Italy A Progress Report on implementation of the Western Balkans Leaders' Statement A Voluntary Humanitarian Admission Scheme with Turkey A Proposal to temporarily suspend Sweden's participation in the EU relocation scheme

What is the European Border and Coast Guard? The proposed Regulation would establish a European Border & Coast Guard combining the independent resources of the European Border and Coast Guard Agency ('Agency') and the Member State authorities responsible for border management. The European Border and Coast Guard will share responsibility for implementing an integrated border management approach. The European Border & Coast Guard will ensure the effective application of strong common border management standards and provide operational support & intervention where necessary to promptly respond to emerging crises at the external border. The proposal significantly reinforces the mandate of Frontex in the fields of external border management & return & renames it to reflect its new mandate, as the European Border & Coast Guard Agency.  

What will be the Agency's role in the European Integrated Border Management? The proposal of the Commission would enhance the activities of the agency as regards monitoring and crisis prevention, reaction to situations requiring urgent action,support for return operations in cooperation with third countries, processing of personal data. Integrated border management means going beyond checks & patrols at the external border. It includes measures in and with third countries & responsibilities behind the border, such as return of third country nationals irregularly staying in the EU to their countries of origin. Effective border management also requires robust/regular risk analysis, improved inter-agency cooperation, the use of state-of-the-art technology all of which will be in the new Agency's expanded mandate.

How will the new European Border and Coast Guard help secure Europe's borders? Since 2005 the role of Frontex, has been to promote, coordinate and develop integrated border management. However, until now Frontex had only been granted a limited role in supporting Member States to manage their external borders. The crisis has shown that the limitations of Frontex – limited resources in terms of staff and equipment, an inability to initiate and carry out return or border management operations and the absence of an explicit role to conduct search and rescue operations – have hindered its ability to effectively address significant increases of migratory pressure. The new European Border and Coast Guard Agency will reinforce Member States' capacities at the external bordersthrough joint operations and rapid border interventions. Its strengthened mandate will include monitoring and supervisory responsibilities, as well as the capacity to intervene in urgent situations either at the request of a Member State or when a Member State is unable or unwilling to act. When such urgent interventions are needed, the new Agency will be able to draw on a pool of resources which are placed at its disposal by the Member States and are available for immediate deployment. The role of the Agency to contribute to search and rescue operations will also be significantly strengthened.

How will mandatory vulnerability assessments be carried out? On the basis of a request from the Agency, Member States will provide information on their capacities to carry out border control at their section of the external border. These capacities could include the availability of staff, technical equipment & financial resources. The information received by the liaison officers of the Agency posted in the Member States and the information acquired from EUROSUR will also feed in the vulnerability assessment. The outcome of this assessment will aim to provide a clear picture of the preparedness of the Member States to face current or upcoming challenges at their external borders and will show the capacities of the Member States to contribute to the rapid reserve pool. As a follow up to the vulnerability assessment the Agency will be able to adopt a decision setting out corrective measures to be taken by the Member State concerned. That Member State should address the weaknesses identified in the functioning of its national border management system. It will be obliged to implement this decision within a defined timeframe. In cases where the Member State in question fails to put in place these measures, the issue will be referred to the Agency’s Management Board for a further decision which could include, at a final stage, direct intervention by the Agency aimed at eliminating any risks to the proper functioning of the Schengen area.

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΕ Δημιουργία λειτουργικών hot spots σε Ελλάδα και Ιταλία (μόνο εφόσον γίνεται εκεί όχι απλώς η καταγραφή αλλά και η επαναπροώθηση και η κατανομή μπορεί να θεωρηθεί λειτουργικό) Κατανομή 160.000 προσφύγων από Ιταλία και Ελλάδα Αναχαίτιση προσφυγικών ροών

Καγκελάριος Αυστρίας Βέρνερ Φάιμαν Η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να δεχθεί μελλοντικά 40-50.000 πρόσφυγες από τα κέντρα φιλοξενίας της Τουρκίας, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία πληροί τους όρους που έχουν τεθεί από το κοινό Σχέδιο Δράσης με την ΕΕ «Δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να συνεχιστεί η προσφυγική ροή προς την Ευρώπη» > συγκυριακή πίεση που τείνει να καταστεί κανονικότητα

Θέση Ελλάδας Ελλάδα > ευπρόσδεκτη η βοήθεια στα θαλάσσια σύνορα αλλά επιχειρήσεις από μια τέτοιου είδους δομή δεν μπορεί να γίνονται χωρίς τη συγκατάθεση κράτους-μέλους > Συμφωνούν Ισπανία, Ουγγαρία, Πολωνία > Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων > Υπουργοί άλλων χωρών επιφυλάξεις στο παρασκήνιο της συνεδρίασης. 

Απειλές για την εθνική κυριαρχία Οι κοινές ελληνοτουρκικές επιχειρήσεις τις οποίες αρνήθηκε η ελληνική πλευρά επιχειρείται να “μπουν από το παράθυρο” με τον αποκλεισμό των ελληνικών δυνάμεων, καθώς η ξένη δύναμη θα μπορεί να επιχειρεί μαζί με τους τουρκικές δυνάμεις στο Αιγαίο χωρίς να έχει προηγηθεί ελληνική έγκριση. Η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής απειλεί να μπλοκάρει τις αποφάσεις αυτές ωστόσο η πίεση είναι ασφυκτική. Ήδη υπάρχουν απειλές σε ό,τι αφορά στη συνθήκη Σένγκεν καθώς όπως τονίζουν οι εταίροι μας πρέπει να προστατευθούν τα εξωτερικά σύνορα. Η Τουρκία συνεχίζει τη ροή μεταναστών από τα εδάφη της καθώς χρησιμοποιεί το προσφυγικό ως μοχλό πίεσης με στόχο να αμφισβητήσει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Απειλές για την εθνική κυριαρχία Η επέμβαση της Ευρωπαϊκής Δύναμης όπου εκείνη κρίνει χωρίς την έγκριση της ελληνικής πλευράς συνιστά επέμβαση της δύναμης αυτής εντός των χωρικών υδάτων(εντός των 10 μιλίων ή για εναέρια μέσα εντός των 6 μιλίων που ορίζουν τον εθνικό εναέριο χώρο). Η πρόβλεψη για συνεργασία με τρίτη δύναμη (Τουρκία) στο Αιγαίο ουσιαστικά αποτελεί την “Κερκόπορτα” για τη de facto κατάργηση των ελληνικών συνόρων υπό την ΕΕ Ερώτημα: Πως θα μπορέσει το Πολεμικό Ναυτικό ή η Αεροπορία να γυρίσουν πίσω ένα τουρκικό αεροσκάφος ή ένα πλοίο το οποίο παραβιάζει εναέριο χώρο/χωρικά μας ύδατα όταν μπορεί να επικαλεστεί κοινή δράση με την ευρωπαϊκή δύναμη φύλαξης των συνόρων; Αν και αποφεύχθηκαν οι κοινές περιπολίες με τους Τούρκους ωστόσο οι Τούρκοι θα μπορούν να μπαίνουν σε κοινή περιπολία με τους Ευρωπαίους και σε αυτές τις περιπολίες η Ελλάδα μπορεί να μην συμμετέχει καν.