ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ Κώστας Β. Μάρκου Καθηγητής

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Οι «άξονες» του Υποθάλαμου και της Υπόφυσης με τα Περιφερικά όργανα ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΝΕΦΡΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΟΡΧΕΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΚΑΤΆ ΜΗΚΟΣ ΑΥΞΗΣΗ

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Οι «άξονες» του Υποθάλαμου και της Υπόφυσης με τα Περιφερικά όργανα ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΝΕΦΡΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΟΡΧΕΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΚΑΤΆ ΜΗΚΟΣ ΑΥΞΗΣΗ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 0.5 – 1% όλων των κακοηθειών 0.5 – 1% όλων των κακοηθειών 20 – 50 νέες περιπτώσεις/εκατομ.κατ./έτος 5 θάνατοι/εκατομ.κατ./έτος

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ Π.Ο.Υ. (ΠΑΘΟΛΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ) ΘΗΛΩΔΕΣ • ΜΙΚΡΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ >90% • ΚΟΙΝΟ ΘΗΛΩΔΕΣ • ΜΕ ΚΑΨΑ • ΘΥΛΑΚΙΩΔΗΣ ΤΥΠΟΣ (ΜΕ ΚΑΨΑ η ΧΩΡΙΣ) • ΔΙΑΧΥΤΑ ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΟ • ΤΥΠΟΣ ΜΕ ΥΨΗΛΑ ΚΥΤΤΑΡΑ • ΤΥΠΟΣ ΜΕ ΚΥΛΙΝΔΡΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΘΥΛΑΚΙΩΔΕΣ • ΘΥΛΑΚΙΩΔΕΣ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΗ η ΕΥΡΕΙΑ ΔΙΗΘΗΣΗ 5-15% • ΑΠΌ ΚΥΤΤΑΡΑ HüRTHLE ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ 5% ΑΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΤΟ ΑΛΛΑ 3%

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ολική θυρεοειδεκτομή θυροξίνη Θεραπευτική δόση Ι-131(ολόσωμο scan ) (μετά 6 μήνες): ολόσωμο scan με I-131,U/S, Tg Θετικά ευρήματα αρνητικά ευρήματα περαιτέρω έλεγχος: κάθε 6 μήνες:U/S, Tg Tg μακράν θυροξίνης, κάθε 3 χρόνια ολόσωμο scan με I-131 scan οστών, CT,U/S Ι-131,επανεγχειρ.

Η θυρεοσφαιρίνη είναι δείκτης της εξέλιξης της νόσου στον διαφοροποιημένο θυρεοειδικό καρκίνο μόνον όταν έχει απαλειφθεί πλήρως ο θυρεοειδής χειρουργικά και ακολούθως με Ι-131

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙHΜΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Μελετήθηκαν συνολικά 121 ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς (χρονική περίοδος 1981-1995). Μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου: 47 ετη (19-81 ετών), 31άνδρες (26%) και 90 γυναίκες (74%). Μέσος χρόνος παρακολούθησης 4 έτη (1-36 έτη). Markou K . et al. Initial manifestations, pathologic findings,therapy and outcome of thyroid cancer: fifteen years experience Thyroid One, Linz, Austria 1998

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Markou K . et al. Initial manifestations,pathologic findings,therapy and outcome of thyroid cancer:fifteen years experience Thyroid One,Linz,Austria 1998

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ & ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΘΗΛΩΔΕΣ ΘΥΛΑΚΙΩΔΕΣ ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ 5 έτη ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ & ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ (n=80) 0% 7% (n=21) 10% 10% (n=10 ) 25% _ 10 έτη (n=19) 1% 19% (n=5) 20% 20% _ _ _ Markou K . et al. 1998 Initial manifestations,pathologic findings,therapy and outcome of thyroid cancer:fifteen years experience Thyroid One,Linz,Austria

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ BRAF ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ ΣΤΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Illustration of the MAP kinase signalling pathway. RTK, receptor tyrosine kinase.

Θηλώδες 45%, αναπλαστικό 25%, θυλακιώδες 0%, μυελοειδές 0% Θηλώδες 45%, αναπλαστικό 25%, θυλακιώδες 0%, μυελοειδές 0% Among different thyroid tumors, the BRAFT1799A mutation occurs exclusively in PTC and what appears to be PTC-derived anaplastic thyroid cancer (ATC), in 45% of the cases of the former and 25% the latter on average . No BRAFT1799A mutation has been found in benign thyroid tumors and follicular thyroid cancer. The prevalence of BRAFT1799A mutation in small thyroid cancers or cancers with low stages, such as TNM stages I and II, was generally lower, with a prevalence of about 35% (13).

KORKΚΟΡΕΑΤΕΣ KORKΚΑΥΚΑΣΙΟΙ Kaplan-Meier estimate of recurrence-free probability of PTC in patients with () or without () BRAF mutation. A, Analysis of a multicenter series consisting of 219 cases, mainly Caucasian patients. Log-rank test: 2 4.0, P 0.04. [Adapted from Xing et al., 2005 (83), with permission from The Endocrine Society.] B, Analysis of a Korean series consisting of 203 patients. Log-rank test: 2 4.60, P 0.037. Recurrence of PTC with () or without () BRAF mutation KORKΚΑΥΚΑΣΙΟΙ

Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς Καλσιτονίνη

Αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Οι «άξονες» του Υποθάλαμου και της Υπόφυσης με τα Περιφερικά όργανα ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΝΕΦΡΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΟΡΧΕΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΚΑΤΆ ΜΗΚΟΣ ΑΥΞΗΣΗ

ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΥΠΟΦΥΣΕΩΣ Magnetic resonance imaging (MRI) of the pituitary, showing a right sided hypointense (post-gadolinium) corticotroph adenoma (arrow).  

Αυξητική ορμόνη Κορτιζόλη Προλακτίνη ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΥΠΟΦΥΣΕΩΣ Magnetic resonance imaging (MRI) of the pituitary, showing a right sided hypointense (post-gadolinium) corticotroph adenoma (arrow).  

Μη ορμονοπαραγωγά ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΥΠΟΦΥΣΕΩΣ TSH FSH LH Magnetic resonance imaging (MRI) of the pituitary, showing a right sided hypointense (post-gadolinium) corticotroph adenoma (arrow).  

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Οι «άξονες» του Υποθάλαμου και της Υπόφυσης με τα Περιφερικά όργανα ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΝΕΦΡΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΟΡΧΕΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΚΑΤΆ ΜΗΚΟΣ ΑΥΞΗΣΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Τα επινεφρίδια ( αριστερό και δεξί) έχουν σχήμα πυραμίδας και η βάση τους βρίσκεται σε επαφή με το ανώτερο τμήμα του αντίστοιχου νεφρού. Εχουν ύψος 2-5 cm, μήκος 3-6 cm και πάχος 2-8 cm. Ζυγίζουν 2-7 gr. Βρίσκονται σε επαφή: Πίσω: με το διάφραγμα Μπροστά: το δεξί επινεφρίδιο είναι σε επαφή με την κατώτερη πλευρά του ήπατος, ενώ το αριστερό με το οπίσθιο τοίχωμα του στομάχου και την ουρά του παγκρέατος. Πλευρικά: το δεξί επινεφρίδιο ακουμπάει την κατώτερη κοίλη φλέβα, ενώ το αριστερό πλησιάζει την αορτή

ΔΟΜΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΦΛΟΙΟΣ (εξωτερικά) ΜΥΕΛΟΣ (εσωτερικά) Κάθε επινεφρίδιο είναι τυλιγμένο σε μια ινώδη κάψουλα και στο εσωτερικό περιλαμβάνεται το παρέγχυμα. Το παρέγχυμα των επινεφριδίων αποτελείται από δύο μέρη ΦΛΟΙΟΣ (εξωτερικά) ΜΥΕΛΟΣ (εσωτερικά)

ΜΥΕΛΩΔΗΣ ΜΟΙΡΑ Η αδρεναλίνη και η νορ αδρεναλίνη είναι αμίνες μικρού Μ.Β και φέρουν βενζολικό πυρήνα με δυο υδροξυλομάδες, όπως η κατεχόλη, από την οποία ονομάστηκαν κατεχολαμίνες. Απελευθερώνονται από τον μυελό των επινεφριδίων μετά από χολινεργικά νικοτινικά ερεθίσματα μέσω του μείζονος σπλαχνικού νεύρου.

ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΩΜΑ Τα φαιοχρωμοκυττώματα είναι νεοπλάσματα που παράγουν, αποθηκεύουν και εκκρίνουν κατεχολαμίνες. Συνήθως προέρχονται από τον μυελό των επινεφριδίων αλλά μπορεί να αναπτυχθούν και από χρωμιόφιλα κύτταρα που βρίσκονται μέσα ή γύρω από τα συμπαθητικά γάγγλια (εξωεπινεφριδιακά φαιοχρωμοκυττώματα ή παραγαγγλιώματα)

ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΩΜΑ

ΦΛΟΙΩΔΗΣ ΜΟΙΡΑ Γλυκοκορτικοειδή - κορτιζόλη Αλατοκορτικοειδή - αλδοστερόνη, 11-δεόξυκορτικοστερόνη Ανδρογόνα -Δευδροεπιανδροστερόνη

ΦΛΟΙΩΔΗΣ ΜΟΙΡΑ

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Οι «άξονες» του Υποθάλαμου και της Υπόφυσης με τα Περιφερικά όργανα ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΝΕΦΡΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΟΡΧΕΙΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΚΑΤΆ ΜΗΚΟΣ ΑΥΞΗΣΗ

ΑΛΛΕΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ Ινσουλίνομα Γαστρίνομα Γλυκαγόνομα Καρκινοειδή

ΑΛΛΕΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ Σύνδρομα ΜΕΝ (Multiple Endocrine Neoplasia) MEN 1 MEN 2 Αδένωμα παραθυρεοειδών Αδένωμα υπόφυσης Μυελοειδές Ca θυρεοειδούς Όγκος παγκρέατος Φαιοχρωμοκύττωμα heritable disorder caused by loss of a tumor suppressor gene on chromosome 11 inherited mutation in the RET proto-oncogene on chromosome 10