Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

ΠΟΣΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΓΟΝΙΔΙΑ ΕΧΟΥΜΕ; 25.000 75.000 100.000

ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Σύντηξη δύο γεννητικών κυττάρων, σπερματοζωαρίου και ωαρίου. Τα ωάρια παράγονται στις ωοθήκες και υπάρχουν περίπου 75.000 ωάρια και στις δύο ωοθήκες. Θα ωριμάσουν καθ όλη τη διάρκεια του γενετήσιου κύκλου μόνο 400 περίπου. Τα σπερματοζωάρια παράγονται στους όρχεις και ωριμάζουν κατά δισεκατομμύρια κάθε 4-5 ημέρες.

ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ Μικρά ινώδη σωματίδια που βρίσκονται στον πυρήνα του κυττάρου. Το ανθρώπινο κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα διαρρυθμισμένα σε 23 ζεύγη. Από τα 23 ζεύγη τα 22 είναι κοινά και στα δύο φύλα. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΦΥΛΟΥ Θήλεα= 46,ΧΧ Άρρενα= 46,ΧΥ

ΓΟΝΑΔΕΣ Τις πρώτες εβδομάδες τα γενετικά καθορισμένα αρσενικά και θηλυκά έμβρυα δεν διαφέρουν ανατομικά. Η διαφοροποίηση συμβαίνει την 8η εβδομάδα με την έκκριση τεστοστερόνης. Η διαφοροποίηση σε ωοθήκες συμβαίνει την 12η εμβρυϊκή εβδομάδα.

ΟΡΜΟΝΕΣ Οιστρογόνα = θηλυκές ορμόνες Ανδρογόνα= αρσενικές ορμόνες Άνδρες: LH ελέγχει την παραγωγή τεστοστερόνης, ενώ η FSH την παραγωγή σπέρματος. Μείωση της τεστοστερόνης σημαίνει ότι η LHαυξάνεται Τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι τα ίδια περίπου από την αρχή της εφηβείας έως τα 50-55 έτη. Τρεις απότομες αυξήσεις επιπέδων τεστοστερόνης: 12η εμβρυϊκή εβδομάδα, λίγο μετά την γέννηση και εφηβεία

ΓΥΝΑΙΚΕΣ FSH: προκαλεί ωρίμανση ωαρίου LH: ρήξη ωοθυλακίου

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΡΑΓΟΝΤΕΣ Οι γονείς συμπεριφέρονται διαφορετικά στο αγόρι και στο κορίτσι, ενώ έχουν και διαφορετικές προσδοκίες Η ταυτότητα του φύλου είναι βαθιά ριζωμένη την περίοδο που αναπτύσσεται η γλώσσα μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών. Στην περίοδο αυτή τα παιδιά αντιλαμβάνονται πώς οι άλλοι αντιδρούν σε αυτά.

Χρωμοσωματική ανωμαλία Τρισωμία. Άλλοτε παρουσιάζεται στο 13ο, άλλοτε στο 15ο, 18ο ζεύγος ή 21ο ζεύγος, οπότε προκαλεί νοητική υστέρηση. Σύνδρομο Down. Tρισωμία στο 21Ο χρωμόσωμα Σε μητέρες ηλικίας κάτω των 20 ετών η αναλογία είναι 1:2.300, ενώ σε μητέρες ηλικίας άνω των 45 ετών η αναλογία είναι: 1:45

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΕΥΘΡΑΣΤΟΥ Χ Εμφανίζεται όταν ένα συγκεκριμένο γονίδιο στο χρωμόσωμα Χ υποστεί βλάβη. Προκαλεί ήπια ως μέτρια νοητική υστέρηση

Αποκαλείται και σύνδρομο Martin-Bell Χαρακτηρίζεται από συμπεριφορές αυτιστικού τύπου, μέτρια προς μεγάλη νοητική υστέρηση και προβλήματα συμπεριφοράς. Σχεδόν αποκλειστικά μεταβιβαζόμενο από μητέρα προς γιο, επηρεάζει 1 ανά 1.000-2.000 γεννήσεις αρρένων.

ΕΙΔΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Στραβισμός . Μεγάλα αυτιά και μακρύ πρόσωπο. Μεγάλοι όρχεις στα αρσενικά. Ήπιος τόνος μυών. Πλατυποδία. Ήπιες ανωμαλίες των καρδιακών βαλβίδων (λιγότερο συχνά).

Σύνδρομο Turner Μονοσωμία Απουσία δεύτερου χρωμοσώματος στο 23ο ζεύγος Μόνο στα θήλεα και χαρακτηρίζεται από δυσπλασία των γεννητικών οργάνων και νοητική υστέρηση Αναλογία:1 στις 3.000

ΣΥΝΔΡΟΜΟ TURNER

KLINEFELTER Παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στο 23Ο ζεύγος (ΧΧΥ) Παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στο 23Ο ζεύγος (ΧΧΥ) Μόνο στα άρρενα σε αναλογία 1:500 Χαρακτηριστικά: ψηλό ανάστημα, μικρά γεννητικά όργανα, γυναικομαστία και νοητική υστέρηση

ΣΥΝΔΡΟΜΟ TAY-SACHS Διαταραχή του μεταβολισμού των λιποειδών με αποτέλεσμα την εναπόθεση παθογόνου ουσίας κυρίως στον εγκέφαλο Η νοητική ανάπτυξη είναι κανονική έως τα 6 έτη Μετά εμφανίζεται έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, διαταραχές όρασης και μυϊκός εκφυλισμός.

ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ Αντιδράσεις του εμβρύου: λόξιγκας, κλάμα, στριφογύρισμα Υπάρχουν έμβρυα τα οποία είναι δραστήρια 75% το 24ωρο, ενώ άλλα είναι υποτονικά Όσο πιο δραστήριο είναι το έμβρυο τόσο πιο μεγάλη είναι η ετοιμότητά του για εξωμητρική ανάπτυξη. Το έμβρυο αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα, αυξάνοντας την κινητικότητά του και τον καρδιακό ρυθμό. Από τον 5ο μήνα έχει διαμορφωθεί ο κοχλίας του μέσου αυτιού.

Κίνδυνοι κατά την κύηση Ασθένειες: ερυθρά, ιλαρά, ηπατίτιδα, γρίπη κλπ κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Επιπλέον χρόνιες ασθένειες όπως: διαβήτης, υπερθυρεοειδισμός κλπ.

ΕΡΕΥΝΑ 656 έγκυοι, προσβεβλημένες από ερυθρά. Τα νεογέννητα παρουσίαζαν: 47.3% διαταραχές όρασης, 42.8% κώφωση, 45.1% καρδιακές παθήσεις, 15% Νοητική Υστέρηση

ΚΙΝΔΥΝΟΙ Φάρμακα: φωκομελικά παιδιά Ακτινοβολία Τραύματα Κάπνισμα, Οινοπνευματώδη Διατροφή (ελλιπής διατροφή μπορεί να μειώσει τον αριθμό των εγκεφαλικών κυττάρων κατά 40%) Ηλικία της μητέρας (μητέρες κάτω των 18 και άνω των 35 ετών έχουν μεγάλη πιθανότητα για αποβολή),

ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ Οι συναισθηματικές αντιδράσεις της εγκύου ενεργοποιούν το ΑΝΣ, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ροή αίματος ή και την έκκριση ορμονών στο έμβρυο. Η στάση της εγκύου. Η αρνητική στάση της εγκύου απέναντι στην κύηση μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, πρόωρο τοκετό ή και αναπτυξιακές διαταραχές στο παιδί.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΤA ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ Δυσκολία εξόδου Πρόωρος τοκετός: υψηλό ποσοστό θνησιμότητας (25%), Νοητική υστέρηση Αίτια: κάπνισμα, υποσιτισμός, ψυχική κατάσταση της εγκύου(πχ. Απόρριψη του γονεικού ρόλου , συναισθήματα ακαταλληλότητας και ανασφάλειας).

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ «Κλάμα οργής», διαμαρτυρία για τον χαμένο «παράδεισο». Ο τοκετός είναι ο κύριος παράγοντας για τον τρόπο (φιλικό ή εχθρικό) που βλέπει το άτομο τον κόσμο. Rank: η εμπειρία του τοκετού μπορεί να αποτελέσει πηγή άγχους και πρότυπο για τις παντός είδους νευρωσικές μορφές συμπεριφοράς που θα παρουσιάσει το άτομο

Η αποκόλληση από το μητρικό σώμα θεωρείται ως το σημαντικότερο βήμα για τη βιολογική και ψυχολογική ανεξαρτοποίηση του ατόμου και την απόκτηση συνείδησης του ΕΓΩ.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Η εγκυμοσύνη για τη μέλλουσα μητέρα είναι μια αναπτυξιακή εμπειρία ανάλογη με την αναπτυξιακή εμπειρία της εφηβείας. Η εγκυμοσύνη μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για προσωπική, ψυχοκοινωνική και ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη. Συγχρόνως εμπερικλείει φόβους, και αγωνίες.

Η ΣΤΑΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Η στάση της εγκύου μπορεί να διαφοροποιείται ανάμεσα στην πλήρη αποδοχή και ενθουσιασμό και στον ενδοιασμό, την αρνητική στάση και την απόρριψη του παιδιού. Επηρεάζεται από εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες.

ΕΡEΥΝΑ Η στάση της μητέρας έναντι της μητρότητας σχετίζεται με την διάρκεια της εμμηνόρροιας. Βρέθηκε ότι όσο πιο μεγάλη είναι η διάρκεια του περιοδικού κύκλου, τόσο πιο θετική είναι η στάση προς την μητρότητα Γυναίκες με μεγαλύτερης διάρκειας εμμηνόρροια δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να περιποιούνται τα παιδιά, να θέλουν να αποκτήσουν παιδιά και να χαίρονται από την παρουσία τους.

Μητέρες που είχαν ενδοιασμούς και αρνητική στάση για το επερχόμενο παιδί παρουσίαζαν περισσότερα: ψυχολογικά προβλήματα- άγχος, φόβο, ψυχοσωματικές διαταραχές, αυξημένη ναυτία, έμετοι, πονοκέφαλοι, δυσκοιλιότητα δυσκολίες στο τοκετό.

Η στάση της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη επηρεάζει την εξέλιξη του παιδιού (μητέρες με αρνητική στάση έχουν βρέφη με πολλούς βρεφικούς κολικούς, υπερβολικό κλάμα) και τη σχέση μητέρας παιδιού (απόρριψη του μητρικού ρόλου, συναισθήματα ανεπάρκειας για το μητρικό ρόλο).

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Στο Α τρίμηνο η μέλλουσα μητέρα στρέφεται κυρίως προς τον εαυτό της και όσα συμβαίνουν μέσα της. Ο προσανατολισμός της έχει ως επίκεντρο ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ

Β ΤΡΙΜΗΝΟ Στο Β τρίμηνο η μέλλουσα μητέρα αρχίζει να σκέπτεται λιγότερο τον εαυτό της και περισσότερο το παιδί. Σε αυτή την φάση ο προσανατολισμός της έχει ως επίκεντρο το ΠΑΙΔΙ

Γ ΤΡΙΜΗΝΟ Στο τελευταίο τρίμηνο, επίκεντρο για την μητέρα είναι τόσο ο εαυτός της όσο και το παιδί. Κυριαρχεί το ΕΜΕΙΣ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ Ο εγωκεντρικός- ναρκισσιστικός: αισθάνεται απειλή από το παιδί για τη δική του ταυτότητα. Το παιδί αποτελεί για αυτούς μια αναπτυξιακή κρίση και εκδηλώνεται με εφηβικές συμπεριφορές και με συγκρούσεις με την σύζυγο.

ΦΙΛΟΔΟΞΟΣ Θεωρεί το παιδί ως εμπόδιο στην υλοποίηση των επαγγελματικών του σχεδίων. Είναι αμέτοχος, δεν αλλάζει συνήθειες και αποστασιοποιείται από το γεγονός.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΡΧΗΣ Αποδοχή της εγκυμοσύνης. Δέχεται το νέο του ρόλο και συμμετέχει ενεργά σε όλες τις δραστηριότητες.

ΑΝΔΡΙΚΗ ΛΟΧΕΙΑ Το 20%- 25% των ανδρών μπορεί να ταυτιστεί με τη σύζυγο και να παρουσιάσει ψυχοσωματικά συμπτώματα εγκυμοσύνης.

ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ Γενικές κινήσεις: αντιδράσεις σε εξωτερικούς και εσωτερικούς ερεθισμούς, οι οποίες δραστηριοποιούν ολόκληρο το σώμα. Π.χ. ένας ερεθισμός στο χέρι κινητοποιεί ολόκληρο το σώμα. Οι κινήσεις αυτές αυξάνουν σε ένταση και σε συχνότητα. Αργότερα με την ωρίμανση του νευρικού συστήματος , οι κινήσεις αυτές γίνονται περισσότερο σκόπιμες και συντονισμένες.

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ Είναι οι λεγόμενες αντανακλαστικές κινήσεις, δηλαδή αυτόματες και μηχανικές αντιδράσεις σε ένα ορισμένο τύπο ερεθισμάτων. Π.χ: βυζαίνει, καταπίνει, κλαίει, βήχει, φταρνίζεται Αντιδράσεις σε συγκεκριμένο είδος ερεθισμάτων, οι οποίες δραστηριοποιούν μια περιορισμένη μόνο περιοχή του σώματος.

BABINSKI Αν αγγίξουμε ελαφρά το πέλμα του ποδιού του βρέφους, τα δάχτυλα του ποδιού ανοίγουν σαν βεντάλια. Η αντίδραση αυτή μετά τον 6ο μήνα ατονεί και εξαφανίζεται.

MORO Αν τοποθετήσουμε το βρέφος σε μια οριζόντια επιφάνεια και χτυπήσουμε απότομα στην επιφάνεια αυτή, το βρέφος αυτομάτως θα συσπειρωθεί και θα κινήσει τα χέρια του συμμετρικά προς τα άνω, μακριά από το σώμα του, σαν να προσπαθεί να αγκαλιάσει τον κορμό δένδρου. Απουσία του αντανακλαστικού κατά τις πρώτες 8 εβδομάδες, πιθανό να σημαίνει δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος.

ΔΑΡΒΙΝΕΙΟ Αν βάλουμε μέσα στην παλάμη του νεογνού ένα αντικείμενο, τα δάχτυλα του χεριού αυτομάτως θα κλείσουν και θα κρατήσουν σφιχτά το αντικείμενο. Εξασθενεί από τον 4ο μήνα.

ΚΛΙΜΑΚΑ APGAR Σύστημα μέτρησης μέσω του οποίου καταγράφονται οι ενδείξεις καλής σωματικής υγείας του νεογέννητου βρέφους. Μετρά 5 βασικά χαρακτηριστικά: Εμφάνιση Παλμούς καρδιάς Αντίδραση σε ερεθίσματα Μυϊκό τόνο Αναπνευστικό

Διαβάθμιση 0-2 για καθένα από τα 5 κριτήρια Τα περισσότερα νεογνά βαθμολογούνται από 7 βαθμούς και πάνω Το 10% των νεογνών που βαθμολογούνται κάτω του 7 χρειάζονται βοήθεια για την πρώτη τους αναπνοή Εκείνα που βαθμολογούνται 4 και κάτω χρειάζονται άμεση περάμβαση

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ PIAGET

PIAGET Γεννήθηκε στο Νιουσατέλ της Ελβετίας όπου και σπούδασε βιολογία. Δούλεψε στο εργαστήριο του Alferd Binet ( IQ tests) και ενδιαφέρθηκε για την ψυχολογία και την ανάπτυξη της νοημοσύνης. Εκτός της ψυχολογίας ενδιαφερόταν για τα μαθηματικά, ιδίως τη μαθηματική λογική.

PIAGET Λάθη των παιδιών στα τεστ του Binet / εστίαση στα λάθη Εντόπισε τις διαφορές ανάμεσα στα μικρά και μεγάλα παιδιά Πλήθος δημοσιεύσεων με το πρώτο στην ηλικία των 11 Παρατήρηση στα τρία του παιδιά / αναλυτικά ημερολόγια

PIAGET-ΣΚΕΨΗ Στη βρεφική ηλικία η σκέψη βασίζεται στη δράση (αισθητηριοκινητικά σχήματα) Στην παιδική ηλικία η σκέψη βασίζεται σε εσωτερικευμένες νοητικές ενέργειες Όταν ολοκληρώνεται το τελευταίο αισθητηριοκινητικό στάδιο, το παιδί έχει κατακτήσει την αναπαραστατική σκέψη

PIAGET- ΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Χαρακτηριστικά : αντικατάσταση Μονόπλευρη σκέψη προσποίηση μίμηση

Είναι ικανά τότε να χρησιμοποιούν ένα πράγμα στη θέση ενός άλλου και δεν χρησιμοποιούν την δοκιμή και το λάθος στην επίλυση ενός προβλήματος. Μιμούνται πράξεις που έχουν δει σε διαφορετικές συνθήκες. Προσποιούνται στη διάρκεια του παιχνιδιού. Στη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας η σκέψη είναι μονόπλευρη, αποτελεί κατά τον Piaget τον βασικό περιορισμό. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας επικεντρώνονται σε μόνο μία πλευρά οποιουδήποτε θέματος σκεφτούν(πείραμα με νερό)

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η θεωρία του Piaget βασίζεται στην έννοια των αναπτυξιακών σταδίων Όλοι οι άνθρωποι από την γέννησή τους έως την εφηβεία, περνούν από μία σειρά 4 καθολικών σταδίων με σταθερή ακολουθία. Το παιδί πηγαίνει στο επόμενο στάδιο όταν έχει κατακτήσει το επίπεδο ωρίμανσης και έχει εκτεθεί σε ανάλογες εμπειρίες. Χωρίς την κατάλληλη εμπειρία τα παιδιά δεν μπορούν να εκδιπλώσουν τις γνωστικές τους δυνατότητες.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Βρέφος 3 μηνών σε πείραμα βλέπει ταυτόχρονα 3 όμοιες εικόνες της μητέρας του. Αντιδρά με χαρά στα είδωλα της μητέρας. Βρέφος 5 μηνών αναστατώνεται στην ταυτόχρονη παρουσία των εικόνων της μητέρας. ΞΕΡΕΙ ότι έχει μόνο μία μητέρα!

ΣΧΗΜΑΤΑ Ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος κατανοεί τον κόσμο. Νοητικές δομές. Σχήματα: Οργανωμένες δομές λειτουργικότητας που προσαρμόζονται και αλλάζουν ανάλογα με την νοητική ανάπτυξη. Αρχικά τα σχήματα συνδέονται με την σωματική δραστηριότητα Καθώς η ανάπτυξη προχωρά τα σχήματα μετακινούνται σε νοητικό επίπεδο υποδηλώνοντας την παρουσία της σκέψης

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Αν δώσουμε σε ένα βρέφος ένα υφασμάτινο βιβλίο: Θα το πιάσει Θα το βάλει στο στόμα Θα το σκίσει Θα το πετάξει Όλες οι παραπάνω ενέργειες αντιπροσωπεύουν σχήματα και οι ενέργειες αυτές είναι ένας τρόπος ώστε το βρέφος να αποκτήσει πληροφορίες και να κατανοήσει το αντικείμενο.

ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ Διαδικασία μέσω της οποίας ο άνθρωπος κατανοεί ένα ερέθισμα με βάση το εκάστοτε στάδιο της γνωστικής του ανάπτυξης Το βρέφος που πιπιλά όλα τα αντικείμενα ΑΦΟΜΟΙΩΝΕΙ αυτά τα αντικείμενα στο υπάρχον σχήμα «πιπίλισμα» Ένα παιδί που βλέπει ένα σκίουρο να πηδά από κλαδί σε κλαδί και το λέει «πουλί» ΑΦΟΜΟΙΩΝΕΙ τον σκίουρο στο ήδη υπάρχον σχήμα πουλί.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ Η αλλαγή του τρόπου σκέψης και κατανόησης που έχουμε διαμορφώσει. Όταν το παιδί ονομάζει τον σκίουρο πουλί με ουρά αυτό σημαίνει ότι αρχίζει να ΣΥΜΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ στις νέες πληροφορίες, τροποποιώντας το σχήμα που είχε για τα πουλιά

ΕΡΩΤΗΜΑ Γιατί ένα παιδί πετά συνεχώς το φαγητό του, τα παιχνίδια του και ότι βρίσκεται μπροστά του απλώς και μόνο να τα βλέπει να πέφτουν στο πάτωμα; Προσπαθεί να καταλάβει πώς λειτουργεί ο κόσμος γύρω του

ΑΙΣΘΗΣΙΟΚΙΝΗΤΙΚΗ - 2 έτος Αντίληψη μέσω των αισθήσεων Η γνωστική λειτουργία είναι πραξιακή και στηρίζεται στα αισθητηριακά ερεθίσματα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα εσωτερικής αναπαράστασης του εξωτερικού κόσμου. Αναγνωριστική μνήμη (υποτυπώδης)

ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΕΙΣ Απλά αντανακλαστικά(-1ος μήνας): Αντανακλαστικό θηλασμού-πιπιλίζει Πρωτογενείς κυκλικές αντιδράσεις(1-4 μ): Συνδυάζει 2 δραστηριότητες. Πιάνει αντικείμενο και το βάζει στο στόμα. Δευτερογενείς κυκλικές αντιδράσεις (4-8 μ): Πιάνει την κουδουνίστρα και την κουνάει με διαφορετικούς τρόπους για να δει πώς αλλάζει ο ήχος.

Συντονισμός δευτερογενών κυκλικών αντιδράσεων (8-12μ): Το βρέφος μπορεί να αφήσει ένα αντικείμενο για να πιάσει ένα άλλο που είναι μερικώς κρυμμένο. ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Τριτογενείς(12-18μ): Το βρέφος ρίχνει συνεχώς ένα παιχνίδι από διαφορετική θέση κάθε φορά Αφετηρία της σκέψης (18-24μ): όταν μια μπάλα κυλήσει κάτω από ένα έπιπλο το παιδί μπορεί να υπολογίσει πού θα επανεμφανιστεί η μπάλα.

ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Πρωτογενείς κυκλικές αντιδράσεις: Όταν ένα παιχνίδι εξαφανίζεται από το οπτικό του πεδίο. Είναι σαν να μην υπάρχει. Δευτερογενείς κυκλικές αντιδράσεις: Όταν ένα παιχνίδι είναι κρυμμένο εν μέρει το βρέφος θα ψάξει να το βρει. Δεν θα ψάξει αν είναι όλο κρυμμένο.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΝ ΚΥΚΛΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ Το βρέφος θα ψάξει να βρει το παιχνίδι, ΜΟΝΟ εκεί που το είδε να κρύβεται. Αν δει το παιχνίδι να μεταφέρεται από την μια θέση στην άλλη, θα ψάξει ΜΟΝΟ στην πρώτη

ΤΡΙΤΟΓΕΝΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Το βρέφος θα ψάξει για ένα παιχνίδι που κρύβεται σε διαδοχικές θέσεις που μπορεί να τις δει. Αν κάποιος κρύψει το αντικείμενο κρυφά, το βρέφος δεν θα συνεχίσει να ψάχνει όταν δει ότι το παιχνίδι δεν είναι εκεί που το είδε να κρύβεται.

ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ Η εσωτερική εικόνα ενός γεγονότος ή αντικειμένου από το παρελθόν. Μπορεί δηλ. να φανταστεί πώς είναι ένα αντικείμενο που δεν βλέπει.

ΑΡΓΟΠΟΡΗΜΕΝΗ ΜΙΜΗΣΗ Το παιδί μιμείται κάποιον που δεν είναι παρών ή να προσποιηθεί ότι οδηγεί αυτοκίνητο, ταΐζει την κούκλα, πολύ αργότερα αφότου έχει παρατηρήσει τέτοιες σκηνές να συμβαίνουν στην πραγματικότητα.

ΕΡΩΤΗΜΑ Γιατί τα παιδιά στην ηλικία των 3 περίπου φτιάχνουν φανταστικούς φίλους; Γιατί κάνουν την σκούπα ποδήλατο;

ΠΡΟΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Η νηπιακή ηλικία καλύπτει 2 επιμέρους περιόδους: Προεννοιολογική περίοδο (2-4 έτη) Διαισθητική σκέψη (5-7 έτη)

ΠΡΟΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Κυριαρχεί ο εγωκεντρισμός δηλ. η ερμηνεία του κόσμου από την προσωπική σκοπιά. Εστιάζουν την προσοχή τους σε μια μόνο πλευρά του θέματος. Π.χ. πείραμα με νερό. Π.χ. Ο λόγος τους και η αδυναμία κατανόησης των σκέψεων των άλλων. 2-7 χρ. Αρχή της συμβολικής λειτουργίας, δηλ. η αναπαράσταση του εξωτερικού κόσμου, εμφανίζεται ο συλλογισμός και αυξάνεται η χρήση εννοιών. Ανακλητική μνήμη

ΤΟ ΝΗΠΙΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΠΡΟΕΝΝΟΙΕΣ Προέννοιες είναι οι πρώτες αφελείς σημασίες που αποδίδει το παιδί στις λέξεις που χρησιμοποιεί Πρόκειται για αυθαίρετες γενικεύσεις Μπορεί να ονομάζει Νίκο κάθε άντρα που φορά στολή, γιατί τον ταχυδρόμο τους τον λένε Νίκο Ονομάζει Ασπρούλη κάθε σκύλο επειδή έτσι λένε τον σκύλο του

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ Ο Piaget υποστήριξε ότι η γλώσσα και η σκέψη είναι στενά συνδεδεμένες και ότι η πρόοδος στη γλώσσα αντικατοπτρίζει τη βελτίωση του τρόπου σκέψης του παιδιού. Η χρήση της γλώσσας επιτρέπει στο παιδί να επεκτείνει τη σκέψη του στο μέλλον.

ΕΓΩΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ Ερμηνεύεται ο ο κόσμος αποκλειστικά από τη σκοπιά του Εγώ όπου το επίκεντρο είναι ο εαυτός. Τα παιδιά ασχολούνται με μονολόγους, αντί διαλόγων όταν βρίσκονται μεταξύ τους. .

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΓΩΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Δύο παιδιά «συνομιλούν» την ίδια χρονική στιγμή Α: «Ο μπαμπάς μου είναι χειρούργος και σώζει ανθρώπους» Β: «Χθες ήταν τα γενέθλιά μου» «Εγώ έχω αδερφό τον Γιάννη. Ο Γιάννης δεν έχει αδερφό»

«Τα σύννεφα έρχονται γιατί θέλουν να παίξουν μαζί μου «Τα σύννεφα έρχονται γιατί θέλουν να παίξουν μαζί μου. Έφυγαν γιατί κουράστηκαν» «Τα σκαλιά είναι απαίσια, με χτύπησαν»

ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ Κλασσικό π.χ. εγωκεντρισμού είναι το πείραμα με τα 3 βουνά (1956).

ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗ Η διαδικασία εστίασης σε μία μόνο πλευρά ενός ερεθίσματος και την αγνόηση άλλων

ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ

Πείραμα Όταν τους δείχνουν μια σειρά από ξύλινες χάντρες από τις οποίες οι περισσότερες είναι καφέ και οι υπόλοιπες άσπρες, τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να συγκρατήσουν στο μυαλό τους ταυτόχρονα το σύνολο ξύλινες χάντρες και τα δύο υποσύνολα (καφέ και άσπρο χρώμα). Με ποιες χάντρες φτιάχνουμε το μακρύτερο βραχιόλι, Τις καφέ ή τις ξύλινες; -Τις καφέ Δεν μπορούν να πουν με σιγουριά αν υπάρχουν περισσότερες ξύλινες χάνδρες ή περισσότερες καφέ χάνδρες σε ένα σύνολο όπου όλες οι χάνδρες είναι ξύλινες.

ΞΥΛΙΝΕΣ ΚΑΦΕ ΧΑΝΔΡΕΣ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ

ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ Ξέρεις τι σημαίνει σκέπτομαι; «Ναι» Σκέψου το σπίτι σου. Με τι σκέφτεσαι; «Με το στόμα» Μπορείς να σκεφτείς με το στόμα κλειστό; «Όχι» Με τα μάτια κλειστά;

Τώρα κλείσε το στόμα σου και σκέψου το σπίτι σου Με τι σκέφτεσαι; «Με το στόμα»

ΜΕΤΑΓΩΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Από το μερικό στο μερικό Τα παιδιά μπορεί να πιστέψουν ότι αιτία του θανάτου είναι το νεκροταφείο

ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Δόθηκαν σε νήπια διάφορα αντικείμενα- ομοιώματα ανθρώπων, ζώων, οικιακές συσκευές και ζητήθηκε να τα ταξινομήσουν, δηλ. να βάλουν «όσα είναι όμοια». Τα παιδιά χρησιμοποιούν τα λεγόμενα «μορφολογικά συναθροίσματα» Τοποθετούν μια γυναίκα, μια γάτα μερικά οικιακά σκεύη μαζί και τα λένε «κουζίνα» Τοποθετούν διάφορα τετράγωνα και τα λένε «τρένο»

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Τα παιδιά ενεργούν λες και η αποκριάτικη μάσκα αλλάζει πράγματι την ταυτότητα εκείνου που την φοράει Πιστεύουν ότι το ίσιο καλαμάκι, λυγίζει όταν βυθιστεί στο νερό.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Ιστορία: «Μια φορά ήταν ένα αγόρι που του άρεσαν τα γλυκά. Μια μέρα έβαλε μια σοκολάτα σε ένα κουτί πάνω στο τραπέζι κι έφυγε για λίγο. Όσο έλλειπε ήρθε η μητέρα του, πήρε τη σοκολάτα από το κουτί και την έβαλε στο πρώτο συρτάρι στη συρταριέρα του υπνοδωματίου εκεί που το παιδί έβαζε τις κάλτσες του. Το αγόρι γύρισε, πεινούσε και πήγε να πάρει την σοκολάτα»

ΕΡΩΤΗΣΗ Πού θα ψάξει το αγοράκι; Στα 3 έτη Στα 5 έτη

ΔΙΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ 5-6 έτη Πρόκειται για ένα απλό, πρωτόγονο συλλογισμό και αναζητά συνεχώς το «Γιατί» Μπορεί να ενεργεί ως «ειδήμων» σε συγκεκριμένα θέματα και αισθάνεται σίγουρο για την ορθότητα των απαντήσεών του. Π.χ. Τα αεροπλάνα πετούν όπως τα πουλιά γιατί κουνάνε τα φτερά τους.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗ 7-11χρ. Κυριαρχεί η κατηγοριοποίηση, η σειροθέτηση και η αρίθμηση. Οι συλλογισμοί είναι εμπειρικοί και παραμένουν ασύνδετοι. Η σκέψη επικεντρώνεται στο άμεσο και συγκεκριμένο

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ 12-16χρ. Εμφάνιση της αφαιρετικής σκέψης, κριτική ικανότητα και διατύπωση θεωριών.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική στην γνωστική ανάπτυξη του βρέφους. Ποικίλλει σημαντικά η ηλικία στην οποία το βρέφος φτάνει σε ένα συγκεκριμένο στάδιο. Η χρονική στιγμή που το βρέφος φτάνει σε ένα στάδιο γνωστικής ανάπτυξης εξαρτάται από την αλληλεπίδραση ανάμεσα στο επίπεδο σωματικής ωρίμανσης και στο κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣΤΟΥ PIAZET Το περίγραμμά του για την πορεία της γνωστικής ανάπτυξης κατά τη βρεφική ηλικία θεωρείται ακριβές. Πολλοί αμφισβητούν την έννοια του σταδίου (συνεχής ανάπτυξη) Απορρίπτουν την ιδέα ότι το παιδί στο τέλος ενός σταδίου παρουσιάζει μεγάλα άλματα προόδου στις γνωστικές του ικανότητες. Η σκέψη δεν αλλάζει ποιοτικά αλλά ποσοτικά Πιστεύουν ότι η βελτίωση συμβαίνει βήμα-βήμα

Η θεωρία του βασίζεται σε εκτενείς παρατηρήσεις της συμπεριφοράς σχετικά λίγων παιδιών Υποστήριξε ότι η σκέψη των παιδιών προσχολικής ηλικίας υστερεί σημαντικά. Η Gelman βρήκε ότι ακόμα και παιδιά 3 ετών μπορούν να αντιληφθούν τη διαφορά ανάμεσα σε σειρές με 2 και 3 ομοιώματα ζώων ανεξαρτήτου της απόστασης πιστεύοντας ότι υπάρχει μια εγγενής ικανότητα στο μέτρημα Τα παιδιά έχουν περισσότερες γνωστικές ικανότητες από όσο πίστευε ο Piazet

SIEGLER Η γνωστική ανάπτυξη δεν προχωρά με βήματα αλλά με «κύματα» Το παιδί δεν αφήνει την μια μέρα ένα τρόπο σκέψης και την επόμενη υιοθετεί κάποιον άλλο. Χρησιμοποιεί πληθώρα γνωστικών προσεγγίσεων. Την μια μέρα χρησιμοποιεί κάποια γνωσιακή στρατηγική και την επόμενη μπορεί να την τροποποιήσει

Η συσχέτιση μεταξύ κινητικής και γνωστικής ανάπτυξης είναι υπερβολική. Αμφισβήτηση της άποψης ότι το βρέφος δεν κατακτά την μονιμότητα του αντικειμένου μέχρι το 1 έτος, γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλες μέθοδοι ανίχνευσης Άλλοι αμφισβητούν την ιδέα ότι η γνωστική ανάπτυξη έχει ως βάση τις κινητικές δραστηριότητες. Έρευνες σε παιδιά που γεννήθηκαν χωρίς άκρα έδειξαν ότι αυτά τα παιδιά παρουσίασαν φυσιολογική γνωστική ανάπτυξη

Είναι πιθανό ένα βρέφος 4 μηνών δεν ψάχνει κάτω από την κουβέρτα για να βρει το παιχνίδι γιατί δεν έχει ακόμη μάθει τις κινητικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να το αναζητήσει. Η μνήμη του μπορεί να είναι ανεπαρκής και δεν του επιτρέπει να θυμηθεί πού έκρυψε το παιχνίδι. Η θεωρία του Piaget φαίνεται να ισχύει περισσότερο στον δυτικό πολιτισμό. Βρέφη από την Αφρική κατακτούν νωρίτερα τα διάφορα στάδια της αισθησιοκινητικής περιόδου.

Φαίνεται ότι υποτίμησε τις ικανότητεςτων βρεφών μικρότερης ηλικίας υποστηρίζοντας ότι οι αισθησιοκινητικές δεξιότητες αναπτύσσονται με μια σταθερή προκαθορισμένη πορεία. Παρ όλα αυτά το έργο του θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο το άτομο: Προσλαμβάνει Χρησιμοποιεί Αποθηκεύει Πληροφορίες Δίνεται έμφαση σε ποσοτικές αλλαγές στην ικανότητά του να οργανώνει και να διαχειρίζεται πληροφορίες και δεν γίνονται γνωστικές «εκρήξεις» Η ανάπτυξη γίνεται βήμα-βήμα

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Αρχική καταχώρηση πληροφοριών Διαδικασία μέσω της οποίας οι πληροφορίες αρχικά καταγράφονται σε μορφή που η μνήμη μπορεί να χρησιμοποιήσει. Ο άνθρωπος κωδικοποιεί επιλεκτικά πληροφορίες.

ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Η εναπόθεση του υλικού στη μνήμη. Οι πληροφορίες αποθηκεύονται για μελλοντική χρήση. «Σκληρός δίσκος»

ΑΝΑΣΥΡΣΗ

ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Στην καθημερινότητά μας μιλάμε για γρήγορα και αργά άτομα Η ταχύτητα με την οποία τα βρέφη επεξεργάζονται πληροφορίες να έχει υψηλή συσχέτιση με την νοημοσύνη Οι μετρήσεις μνήμης και αναγνώρισης ενός ερεθίσματος που μπορεί το άτομο να είχε δει πριν σχετίζονται με το νοητικό πηλίκο (IQ)

ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΒΡΕΦΗ ΜΝΗΜΗ;

ΜΝΗΜΗ Διαδικασία με την οποία οι πληροφορίες αρχικά καταγράφονται και μετά αποθηκεύονται και ανασύρονται. Το βρέφος μπορεί να διακρίνει τα νέα από τα παλιά ερεθίσματα, γεγονός που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα είδος μνήμης. Βελτιώνονται οι μνημονικές ικανότητες του βρέφους;

ΠΕΙΡΑΜΑ Η ερευνήτρια μάθαινε τα βρέφη ότι μπορούν να κουνούν ένα αντικείμενο κρεμασμένο στο κρεβάτι τους με τα πόδια τους. Τα βρέφη 2 μην. ξέχασαν τον τρόπο Βρέφη 6μην.διατήρησαν στην μνήμη τους ότι είχαν μάθει ακόμα και 3 εβδομάδες μετά το πείραμα

Οι άνθρωποι ανεξάρτητα από την ηλικία τους χάνουν σταδιακά ορισμένες αναμνήσεις αλλά οι αναμνήσεις αυτές μπορούν να επανέλθουν αν δοθεί κάποια υποβοήθηση.

ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΜΝΗΣΙΑ; Απουσία μνήμης για γεγονότα που συνέβησαν πριν τα3 έτη. Νεότερες έρευνες υποστηρίζουν ότι το βρέφος μπορεί να διατηρεί τις αναμνήσεις του. Έδειξαν σε μια ομάδα βρεφών 6 μην. μια σειρά γεγονότων στο εργαστήριο με διαδοχικές περιόδους φωτός και σκοταδιού και ασυνήθιστους ήχους. Όταν αργότερα έγινε επανέλεγχος (1,5ή 2.5 έτη) τα βρέφη παρείχαν ενδείξεις ότι είχαν ανάμνηση του πειράματος.

Το φυσικό ίχνος μιας ανάμνησης στον εγκέφαλο φαίνεται να είναι μόνιμο που σημαίνει ότι οι αναμνήσεις και από τη βρεφική ηλικία να είναι ανθεκτικές/μόνιμες. Η γλώσσα παίζει σημαντικό ρόλο για τον οποίο τα βρέφη έχουν λιγότερες αναμνήσεις Αν και το γεγονός είναι αποθηκευμένο στην μνήμη, το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο

ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Παρόλο που οι βρεφικές αναμνήσεις μπορεί να είναι λεπτομερείς και ανθεκτικές, αν προσφέρεται στο βρέφος συνεχής υποβοήθηση, δεν είναι ακόμα σαφές πόσο ακριβείς παραμένουν στην υπόλοιπη ζωή. Ανάσυρση πρώιμης ανάμνησης μπορεί να μην είναι ακριβής. Νέες πληροφορίες μπορεί να εμποδίσουν την ανάσυρση παλαιότερων γεγονότων αλλά και να ενσωματωθούν ακούσια στην αρχική ανάμνηση, μειώνοντας την ακρίβεια της ανάκλησης.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣΚΛΙΜΑΚΕΣ Ο Gesell επινόησε την πρώτη μέτρηση της βρεφικής ανάπτυξης Χρησιμοποίησε μετρήσεις εκατοντάδων βρεφών Συνέκρινε τις επιδόσεις τους σε διάφορες ηλικίες για να καθορίσει ποιες είναι οι πιο συνήθεις συμπεριφορές σε κάθε ηλικία. Αν ένα βρέφος απέκλινε σημαντικά από την τυπική συμπεριφορά μιας συγκεκριμένης ηλικίας (νόρμα) το θεωρούσε αναπτυξιακά καθυστερημένο ή αντίστοιχα, προχωρημένο

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ Ο Gesell χρησιμοποίησε ένα ποσοτικό δείκτη Αναπτυξιακό Πηλίκο= γενικός αναπτυξιακός βαθμός που προέρχεται από την επίδοση σε 4τομείς: Κινητικές δεξιότητες (ισορροπία και κάθισμα) Χρήση της γλώσσας Προσαρμοστική συμπεριφορά(εγρήγορση και εξερεύνηση) Προσωπικότητα και κοινωνική συμπεριφορά

ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΕΣΒΡΕΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ BAYLEY Εξετάζουν 2 τομείς: Νοητικές (αντίληψη, μνήμη, γλώσσα) Κινητικές ικανότητες(λεπτές και αδρές κινητικές δεξιότητες)

ΓΛΩΣΣΑ Η γλώσσα είναι ένα σύνολο οπτικοακουστικών ή οπτικών συμβόλων ή σημείων, με τη βοήθεια των οποίων ανακοινώνουμε νοηματικά περιεχόμενα, τα οποία με τον τρόπο αυτό γίνονται κατανοητά από άτομα που χρησιμοποιούν την ίδια γλώσσα, το ίδιο σύστημα συμβόλων Προγλωσσική επικοινωνία= επικοινωνία μέσω ήχων, εκφράσεων του προσώπου, χειρονομιών, μίμησης) Τόσο οι γονείς όσο και το παιδί συμμετέχουν σε αυτή την επικοινωνία

ΠΡΟΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επικοινωνία μέσω ήχων, εκφράσεων του προσώπου, χειρονομιών, μίμησης και άλλων μη γλωσσικών μέσων. Όταν οι γονείς αντιδρούν στους ήχους που βγάζει το παιδί και αυτό με τη σειρά του επαναλαμβάνει τον ήχο, τότε συμμετέχουν και οι δύο σε μια προγλωσσική επικοινωνία

ΒΑΒΙΣΜΑ Το βάβισμα είναι η διαδικασία παραγωγής ασυνάρτητων επαναλαμβανόμενων ήχων χωρίς νόημα, από το μωρό. Άρθρωση ήχων που μοιάζουν με λόγο, αλλά στερούνται νοήματος Αρχίζει σε ηλικία 2-3 μην. και διαρκεί έως τον 10ο μήνα Καθολικό φαινόμενο Τα κωφά βρέφη βαβίζουν χρησιμοποιώντας τα χέρια αντί της φωνής

ΒΑΒΙΣΜΑ Είναι μια έμφυτη γλωσσική ικανότητα του ανθρώπου και κοινό γνώρισμα όλων των μωρών ανεξαρτήτου χώρας και εθνικότητας. Είναι αποτέλεσμα εξελικτικών αλλαγών στα φωνητικά όργανα του βρέφους και οδηγεί στην ωρίμανση των φωνητικών χορδών και συνδέει την προγλωσσική επικοινωνία με το λόγο.

ΠΕΡΙΟΧΗ BROCA Μετωπιαίος λοβός, στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Μετωπιαίος λοβός, στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Κέντρο της κινητικής ικανότητας για την ομιλία. Σε περιπτώσεις νευρολογικής βλάβης του κέντρου αυτού, έχουμε αδυναμία της εκφώνησης του λόγου.

ΠΕΡΙΟΧΗ BROCA Οι περιοχές του εγκεφάλου που διεγείρονται κατά την εκτέλεση χειρονομιών είναι παρόμοιες με τις περιοχές που ενεργοποιούνται στην παραγωγή λόγου. Ο προφορικός λόγος ίσως προέρχεται εξελικτικά από την χρήση χειρονομιών

ΣΥΓΚΡΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Μονολεκτικές προτάσεις που αντιπροσωπεύουν μια ολόκληρη φράση Το παιδί περιορίζει σε μια λέξη το περιεχόμενο μιας πρότασης. 12-18 μην. Π.χ. Η λέξη μαμά μπορεί να σημαίνει» θέλω να με ταΐσει η μαμά μου κλπ Διαπολιτισμικές ομοιότητες: παιδιά 20μην.χρησιμοποιούν περισσότερα ουσιαστικά παρά άλλες κατηγορίες λέξεων

ΤΗΛΕΓΡΑΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Λόγος στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται λέξεις που δεν είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση του νοήματος (18-24 μηνών). Συνήθως το παιδί λέει μια πρόταση με 3 λέξεις, η πρόταση είναι σύντομη και περιεκτική Π.χ. Εγώ δείχνω φαγητό Ζωγραφίζω σκύλο

ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ Η χρήση λέξεων με υπερβολική στενή σημασία, κοινή στα παιδιά που μόλις αρχίζουν να χειρίζονται τον προφορικό λόγο Το παιδί θεωρεί ότι μια λέξη αναφέρεται σε ένα μόνο μέρος μιας έννοιας και όχι σε όλα τα στοιχεία που την συνθέτουν

ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΟΣ-ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΟΣΛΟΓΟΣ Περιγραφικός = Είδος λόγου που χρησιμοποιείται κυρίως για την ονομασία αντικειμένων Εκφραστικός= Χρησιμοποιείται κυρίως για την έκφραση συναισθημάτων Διαπολιτισμικές διαφορές: Μητέρες στις Η.Π.Α. κατονομάζουν αντικείμενα συχνότερα από ότι στην Ιαπωνία ενισχύοντας τον περιγραφικό λόγο Μητέρες στην Ιαπωνία μιλούν περισσότερο για κοινωνικές σχέσεις ενισχύοντας τον εκφραστικό λόγο

ΥΠΕΡΓΕΝΙΚΕΥΣΗ Χρήση λέξεων με υπερβολικά ευρεία , γενικευμένη έννοια Π.χ. Αποκαλεί αυτοκίνητα οτιδήποτε έχει 4 ρόδες (τρακτέρ, φορτηγά κλπ) Ωστόσο υπάρχει πρόοδος στο λόγο καθώς το παιδί κατασκευάζει γενικές κατηγορίες και έννοιες.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΤΗΝΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΕΠΙΚΤΗΤΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ Θεωρία της μάθησης: Κανόνες ενίσχυσης Π.χ. Το παιδί προφέρει μια συλλαβή και δέχεται ενισχύσεις από το περιβάλλον Μειονέκτημα: Πώς το παιδί κατανοεί και χρησιμοποιεί τους γλωσσικούς κανόνες;

ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Η γλώσσα ως εγγενής δεξιότητα: Noam Chomsky Υπάρχει ένας γενετικά καθορισμένος εγγενής μηχανισμός ο οποίος κατευθύνει την ανάπτυξη της γλώσσας Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι εφοδιασμένος με ένα σύστημα που ονομάζεται μηχανισμός κατάκτησης της γλώσσας

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ Η ανάπτυξη της γλώσσας επέρχεται μέσω ενός συνδυασμού γενετικά καθορισμένων προδιαθέσεων και περιβαλλοντικών συνθηκών Σημαντικοί παράγοντες: Κοινωνικοί παράγοντες Κίνητρα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Όμοιες εκφράσεις προσώπου σε διαφορετικούς πολιτισμούς Ο άνθρωπος και τα πρωτεύοντα έχουν ένα εγγενές καθολικό σύνολο εκφράσεων του συναισθήματος (Δαρβίνος)

ΠΡΟΤΙΜΩΜΕΝΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ Το βρέφος δείχνει προτίμηση σε ορισμένο είδος ερεθισμάτων. Ο Fantz παρουσίασε σε βρέφη (2-6 μ) κύκλους με τα εξής οπτικά ερεθίσματα: σχήμα προσώπου, σχέδιο με ομόκεντρους κύκλους, μια τυπωμένη σελίδα και 3 άδειους έγχρωμους κύκλους.

Τα βρέφη δείχνουν προτίμηση για τα περισσότερα πολύπλοκα ερεθίσματα. Διαπίστωσε ότι τα βρέφη δείχνουν προτίμηση για τα σχήματα με γωνίες και όχι με ευθείες καθώς επίσης για τα κινούμενα και όχι για τα στατικά ερεθίσματα.

ΕΡΕΥΝΑ Τα βρέφη ήδη από την 20ή εβδομάδα έχουν μια σαφή και σταθερή εικόνα του προσώπου της μητέρας. Βρέφη κάτω των 20 εβδομάδων έδειχναν ψυχική ευφορία μπροστά στο είδωλο της μητέρας τους

ΑΓΧΟΣ ΠΡΟΣ ΞΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Επιφυλακτικότητα και συστολή που εκδηλώνει το βρέφος όταν έρθει αντιμέτωπο με ένα πρόσωπο που δεν γνωρίζει Εμφανίζεται περίπου στους 6 μήνες Δεν είναι μια αντίδραση προς ξένα πρόσωπα αυτά καθαυτά, ΑΛΛΑ μια αντίδραση προς μια αποκλίνουσα μορφή.

ΑΓΧΟΣ ΠΡΟΣ ΞΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Το βρέφος σχηματίζει ένα γνωστικό σχήμα του προσώπου της μητέρας. Κάθε πρόσωπο που διαφέρει από το σχήμα αυτό, προκαλεί στο παιδί φοβικές αντιδράσεις. Η γνωστική απόκλιση είναι που πυροδοτεί φοβικές αντιδράσεις.

Τα βρέφη που έχουν πολλές εμπειρίες με άγνωστα άτομα, παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα άγχους Το άγχος δεν έχει την ίδια ένταση σε όλα τα βρέφη. Εντονότερο είναι όταν η σχέση παιδιού-γονέα, είναι στενή. Σχετίζεται με τη σειρά γέννησης και τις κοινωνικές επαφές του παιδιού έξω από το σπίτι. Τα πρωτότοκα παιδιά ή τα αδέρφια που έχουν μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ τους, δείχνουν εντονότερο φόβο προς τα άγνωστα πρόσωπα.

ΑΙΤΙΑ Καθώς η μνήμη αναπτύσσεται το βρέφος ξεχωρίζει τα άτομα που του είναι οικεία από αυτά που δεν γνωρίζει Μεταξύ 6-9 μηνών κάνει μια προσπάθεια να προβλέπει γεγονότα. Στην παρουσία ενός άγνωστου προσώπου αισθάνεται φόβο χωρίς να γνωρίζει γιατί

ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΟΤΑΝ: Το άγνωστο πρόσωπο παρουσιαστεί στο οπτικό πεδίο του παιδιού απότομα Κάνει οξείς απότομους ήχους Προκαλέσει απότομη αλλαγή στην κατάσταση του παιδιού (αρπάξει το παιδί στα χέρια του απότομα).

ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ Δυσφορία που εκδηλώνει το βρέφος, όταν απομακρύνεται το πρόσωπο που συνήθως το φροντίζει. Καθολικό φαινόμενο Εμφανίζεται περίπου 7-8 μην Αποκορύφωμα στους 14 μην.

Tο άγχος προς τα ξένα πρόσωπα και το άγχος αποχωρισμού αντανακλούν τη σημαντική πρόοδο του παιδιού στις κοινωνικές του δεξιότητες Αντικατοπτρίζουν την: Γνωστική πρόοδο Εμφάνιση συναισθηματικών και κοινωνικών δεσμών

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Σκόπιμη αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τα συναισθήματα των άλλων Βοηθούν το άτομο να ερμηνεύσει ασαφείς καταστάσεις και γεγονότα Οι ενδείξεις κοινωνικής αναφοράς εμφανίζονται 8-9 μην. Το βρέφος χρησιμοποιεί συχνά τις εκφράσεις προσώπου των άλλων

ΠΕΙΡΑΜΑ Δόθηκαν σε βρέφη ένα ασυνήθιστο παιχνίδι να παίξουν Ο χρόνος που αφιέρωναν για να παίξουν εξαρτιόταν από την έκφραση του προσώπου της μητέρας. Όταν οι μητέρες έδειχναν αποστροφή, τα βρέφη έπαιζαν λιγότερο Όταν τους δόθηκε αργότερα η ευκαιρία να παίξουν με το ίδιο παιχνίδι τα βρέφη έδειχναν απρόθυμα

ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Η παρατήρηση της έκφρασης προσώπου των άλλων προκαλεί το συναίσθημα που αντιπροσωπεύει αυτή η έκφραση Η παρατήρηση της έκφρασης των άλλων παρέχει μόνο πληροφορίες

ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ

ΑΥΤΟΕΠΙΓΝΩΣΗ Η γνώση του εαυτού αναπτύσσεται στην ηλικία των 12 μην. Πείραμα με κόκκινη μύτη βρεφών Η προσωπική εικόνα αποτελεί εστιακό στοιχείο της προσωπικότητας και θεμελιακό παράγοντα ψυχικής υγείας

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Τα παιδιά στην χώρα μας εμφανίζουν ενδείξεις αυτοεπίγνωσης σε μικρότερη ηλικία από ότι στο Καμερούν Στο Καμερούν οι γονείς δίνουν έμφαση στην σωματική επαφή Μεγαλύτερη εξάρτηση από τους γονείς Αργοπορημένη ανάπτυξη αυτοεπίγνωσης

ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ LORENZ(1965) Μια ειδική μορφή μάθησης που δείχνουν ορισμένα νεογέννητα ζώα, τα οποία προσκολλώνται και ακολουθούν τον γονέα (ή μια κοντινή κινούμενη μορφή). Τα νεογνά χήνας έχουν την εγγενή τάση να ακολουθούν την μητέρα τους το πρώτο κινούμενο «αντικείμενο» Το νεαρό ζώο θα δείξει δυσφορία όταν οι γονείς του δεν είναι κοντά και θα δείξει χαρά όταν βρίσκονται κοντά του.

LORENZ

Η ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Έρχεται ως αποτέλεσμα της αποτύπωσης και συντελείται ξαφνικά. Με την αποτύπωση το νεαρό ζώο δημιουργεί ένα σταθερό δεσμό με τον γονέα του κι έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες για την επιβίωσή του. Για π.χ οι μικρές χήνες που ακολουθούν τις μητέρες τους είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε αρπαχτικά ή σε ατυχήματα.

ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Πρόκειται για ένα ισχυρό, μακροχρόνιο συναισθηματικό δεσμό με ένα συγκεκριμένο άτομο και χαρακτηρίζεται από αναζήτηση σωματικής εγγύτητας από την μεριά του ατόμου που προσκολλάται από αναζήτηση παρηγοριάς και ασφάλειας από άγχος αποχωρισμού εξαιτίας της διακοπής αυτού του δεσμού Ο θετικός συναισθηματικός δεσμός που αναπτύσσεται ανάμεσα στο παιδί και στο άτομο που το φροντίζει .

ΠΕΙΡΑΜΑ HARLOW

ΑΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΤΗ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Το βρέφος δείχνει σημεία προσκόλλησης, χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Διαρκεί έως τον 5-6 μήνα

ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Σύμφωνα με τον Bowlby (1958) τα βρέφη αναπτύσσουν μια ξεχωριστή σχέση με ένα πρόσωπο, η οποία σχέση είναι ποιοτικά διαφορετική από αυτές που διαμορφώνουν με άλλα πρόσωπα γύρω τους. Το βρέφος αναπτύσσει έναν ισχυρό δεσμό με την μητέρα του μέσα στους πρώτους 6 μήνες. Άγχος για ξένα πρόσωπα

ΠΟΛΥΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Το βρέφος αρχίζει να διευρύνει τις προσκολλήσεις του πρώτα σε ένα ακόμη πρόσωπο και αργότερα σε περισσότερα. Στο 18ο μήνα έχουν διαμορφώσει πολλαπλές προσκολλήσεις.

Η «ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΞΕΝΟΥ»1978 Ainsworth Σκηνοθετημένα επεισόδια Μ και Β μπαίνουν σε ένα άγνωστο δωμάτιο Η Μ κάθεται και αφήνει το Β να εξερευνήσει Ένα άγνωστο πρόσωπο (Ξ) μπαίνει στο δωμάτιο και συνομιλεί πρώτα με τη Μ και μετά με το Β Η Μ φεύγει από το δωμάτιο και αφήνει τον Ξ μόνο με το Β

Η Μ επιστρέφει μιλά με το Β το ησυχάζει και ο Ξ φεύγει Η Μ φεύγει ξανά από το δωμάτιο, αφήνοντας το Β μόνο Ο Ξ επιστρέφει Η Μ επιστρέφει και ο Ξ φεύγει από το δωμάτιο.

ΕΙΔΗ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ Συνήθως τα βρέφη 1 έτους εμφανίζουν κάποιο από τα 4 είδη προσκόλλησης ΑΣΦΑΛΗΣ: Άνετο στην πειραματική διαδικασία, όσο είναι η Μ παρούσα, χρησιμοποιεί την Μ ως ασφαλή βάση πηγαίνει αμέσως κοντά της όταν εκείνη επιστρέφει και αναζητά επαφή.2/3των παιδιών ΑΠΟΦΥΓΗ: Δεν δείχνει δυσφορία όταν η Μ φύγει και δεν επιδιώκει να είναι κοντά της, την αποφεύγει όταν εκείνη είναι παρούσα, σαν να αδιαφορεί για την παρουσία της.20% των παιδιών

ΑΜΦΙΘΥΜΗ Συνδυασμός θετικών και αρνητικών αντιδράσεων στην Μ. Αρχικά είναι σε στενή επαφή με την Μ και δεν επιχειρεί να εξερευνήσει το περιβάλλον Διακατέχεται από άγχος ακόμα και πριν φύγει η Μ και όταν επιστρέφει οι αντιδράσεις του είναι αμφίθυμες. Δείχνει να την θέλει, όμως τη χτυπά και την κλοτσά 10-15%

ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ Το παιδί εμφανίζει ασταθή, αντιφατική καισυγκεχυμένη συμπεριφορά Ίσως τρέξει στην Μ μόλις επιστρέφει, δεν την κοιτάζει ή μπορεί να ξεσπάσει σε κλάμα.

ΜΗΤΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΕΡΗΣΗ Η μητρική αποστέρηση κατά τη διάρκεια των 5 πρώτων χρόνων της ζωής του, μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική του ανάπτυξη και να οδηγήσει σε παραβατική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της εφηβείας (Bowlby).

ΕΡΕΥΝΑ BOWLBY 44 έφηβοι με παραβατική συμπεριφορά. 17 είχαν αποχωριστεί τις μητέρες τους για κάποια χρονική περίοδο μέσα στο διάστημα από τη γέννησή τους μέχρι το 5ο έτος. 2 παιδιά με έντονη παραβατικότητα και χωρίς κοινωνικές σχέσεις. Χρησιμοποίησε τον όρο «άστοργος χαρακτήρας» και ήταν συνέπεια της μητρικής αποστέρησης.

ΕΡΕΥΝΑ Οι Patton και Gardner(1963) διατύπωσαν την άποψη του «στερητικού νανισμού» για να δείξουν ότι τα αποστερημένα παιδιά παρουσίαζαν συχνά μικρότερη σωματική ανάπτυξη. Ο Bowlby(1956) σε μελέτη 60 παιδιών τα οποία είχαν ζήσει για κάποιο χρονικό διάστημα σε κλινική πριν την ηλικία των 4, παρουσίασαν χαμηλή σχολική επίδοση αργότερα και τάσεις ευερεθιστικότητας και ονειροπόλησης.

BOWLBY Εάν το παιδί δεν είχε τη δυνατότητα να διαμορφώσει μια σταθερή προσκόλληση με την μητέρα του, θα παρέμενε συναισθηματικά ελλειμματικό και στο μέλλον θα ήταν ανίκανο να δημιουργήσει σχέσεις με άλλα άτομα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ιδρυματισμός. Σύμφωνα με τον Spitz (1945)τα ιδρυματικά παιδιά, συγκριτικά με τα παιδιά που ζουν με τις φυσικές τους οικογένειες, παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης: -σωματικό, νοητικό, γλωσσικό, κοινωνικό- τομέα.

Όσο νωρίτερα απομακρύνεται το παιδί από το στείρο και μονότονο περιβάλλον του ιδρύματος, τόσο μικρότερη είναι η αναπτυξιακή του ανεπάρκεια. Ο ρυθμός της ανάπτυξης γίνεται βραδύτερος, καθώς το διάστημα παραμονής του παιδιού στο ίδρυμα γίνεται μεγαλύτερο.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Η οικογένεια θεωρείται ο πιο σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Η επίδραση της στην ψυχοσωματική, διανοητική και συναισθηματική εξέλιξη του αναπτυσσόμενου ατόμου είναι αναμφισβήτητη

Οι φυσικοί και ψυχικοί δεσμοί που δένουν την οικογένεια καθώς και ο περιορισμένος αριθμός των μελών, παίζουν καθοριστική σημασία στη διαδικασία αυτή. Η οικογένεια θεωρείται πρωταρχικός παράγοντας της ψυχοπνευματικής ανάπτυξης του παιδιού και παρέχει πρωταρχική εμπειρία αγωγής στο παιδί.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Την φροντίδα για την ικανοποίηση βασικών βιολογικών αναγκών Την κοινωνικοποίηση του παιδιού(εκμάθηση μορφών συμπεριφοράς) Ανάπτυξη γνωστικών ικανοτήτων(πλούσιο περιβάλλον σε ερεθίσματα) Οικοδόμηση υγιούς προσωπικότητας(συναισθηματική ισορροπία).

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Σχέση αλληλεπίδρασης και όχι μονόδρομη σχέση. Η συμπεριφορά των γονέων δεν είναι απαραίτητα αιτιώδης και αυτή του παιδιού αποτέλεσμα Κυκλική αιτιότητα

ΈΡΕΥΝΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Απουσία οικογένειας Οικογένειες με αποκλίσεις Φυσικές οικογένειες

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Συγκεκριμένες ενέργειες των γονέων οι οποίες σχετίζονται με τα στάδια ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης Σε δημογραφικά- κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά της οικογένειας (σύνθεση της οικογένειας, μοναχοπαίδι, σειρά γέννησης) μέγεθος (ολιγομελής- πολυμελής)

Ψυχολογικούς παράγοντες (προσωπικότητα των γονέων, συμπεριφορά τους, η στάση τους απέναντι στο παιδί) δηλ. το ψυχολογικό κλίμα της οικογένειας Δεν έχει σημασία τόσο το ΤΙ κάνουν οι γονείς αλλά ΠΩΣ το κάνουν. Η μελέτη του ρόλου του πατέρα.

Συχνά μια σειρά από δυσμενείς οικογενειακούς παράγοντες επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξη και τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Ενδεικτικά αναφέρονται:Ο θάνατος ενός εκ των μελών της οικογένειας Το διαζύγιο Οι ψυχικές ασθένειες των γονέων Οι εσφαλμένοι τρόποι μεταχείρισης του παιδιού.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ H προσωπικότητα των γονέων Η συμπεριφορά των γονέων απέναντι στο παιδί Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Το σύνολο των σταθερών χαρακτηριστικών του ατόμου που το διαφοροποιούν από τα άλλα άτομα. Μετά τη γέννηση το βρέφος εμφανίζει γνωρίσματα και συμπεριφορές μοναδικές και σταθερές που το κάνει να ξεχωρίζει από τους άλλους Σύμφωνα με τον Erikson οι πρώιμες εμπειρίες του βρέφους είναι υπεύθυνες για τη διαμόρφωση ενός από τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς του ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ-ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ

ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΑ Χαρακτηριστικά διέγερσης και συναισθηματικότητας που αντιπροσωπεύουν σταθερά γνωρίσματα του ατόμου Αναφέρεται στο πώς συμπεριφέρεται το παιδί Τείνει να παραμείνει σταθερή μέχρι και την εφηβεία Δεν είναι απόλυτα σταθερή και αμετάβλητη: τρόποι ανατροφής

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Ορισμένα βρέφη είναι μαλθακά άλλα έντονα κινητικά Εύκολα βρέφη: θετική ψυχική διάθεση Δύσκολα βρέφη: αρνητική διάθεση και δεν προσαρμόζονται εύκολα σε νέες καταστάσεις Βραδυψυχικά βρέφη: αδρανή με ήπιες αντιδράσεις

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣΦΥΛΟΥ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ Σεξουαλικότητα είναι τα συναισθήματα που έχουμε σαν σεξουαλικά όντα, οι τρόποι που διαλέγουμε να τα εκφράσουμε στον εαυτό μας και σε άλλους και η ψυχολογική/ σωματική ικανότητα να προσφέρουμε και να νιώθουμε ευχαρίστηση.

ΕΠΙΠΕΔΑ Βιολογικό Κοινωνικό Ψυχολογικό

ΤΟ ΦΥΛΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚA ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Θηλυκότητα και αρρενωπότητα ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΦΥΛΟΥ  Γυναίκα / κορίτσι και Άνδρας /αγόρι

ΣΕΞ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ Προτίμηση του ατόμου στο ίδιο φύλο Π.χ.: ένας άνδρας αισθάνεται έλξη για τους άνδρες (προσανατολισμός) χωρίς να θεωρεί τον εαυτό του γυναίκα( ταυτότητα φύλου)

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ Αναφέρεται στα πρότυπα συμπεριφοράς που θεωρούνται ως αποδεκτά για κάθε φύλο. Αποτελείται από τις μορφές συμπεριφοράς που έχουν κοινωνικά καθοριστεί ως αρμόζουσες στο κάθε φύλο. Η συμμόρφωση προς τα πρότυπα επιβραβεύεται, ενώ κάθε απόκλιση από τα πρότυπα αποδοκιμάζεται

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΝΟΡΜΕΣ Οι δυτικές στάσεις απέναντι στην σεξουαλικότητα διαμορφώθηκαν 2.000 πριν από τον Χριστιανισμό. Η σεξ επιθυμία είναι επικίνδυνη και αν δεν συνδέεται με την αναπαραγωγή επιφέρει σοβαρές ασθένειες Von Krafft-Ebing (1902):ο αυνανισμός στην παιδική ηλικία καταστρέφει τα σεξ. όργανα και εξαντλεί τα «αποθέματα» σεξ ενέργειας

MEAD Η Mead σε έρευνες σε πρωτόγονες κοινωνίες της Πολυνησίας, συνάντησε μια φυλή, όπου όλα τα χαρακτηριστικά που στη δική μας κοινωνία θεωρούνται «θηλυκά» τα είχαν οι άρρενες και τα χαρακτηριστικά του «αρσενικού» τα είχαν οι γυναίκες.

ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ Σε έρευνα ζητήθηκε από παιδιά να ορίσουν τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Τα παιδιά περιέγραφαν τους άνδρες ως ισχυρούς, δυνατούς και επιθετικούς, ενώ τις γυναίκες ως στοργικές, τρυφερές και αδύναμες.

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ Στην ηλικία των 3 ετών το παιδί έχει σαφή γνώση της διαφοροποίησης του φύλου. Αρχικά η διάκριση γίνεται με βάση εξωτερικά- επιφανειακά χαρακτηριστικά (ρούχα, κόμμωση) και όχι με τα ανατομικά χαρακτηριστικά του φύλου.

Η ταυτότητα του φύλου είναι βαθιά ριζωμένη την περίοδο που αναπτύσσεται η γλώσσα μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών. Στην περίοδο αυτή τα παιδιά αντιλαμβάνονται πώς οι άλλοι αντιδρούν σε αυτά.

Το παιδί πρώτα μαθαίνει τις ονομασίες: αγόρι, κορίτσι. Το περιεχόμενο αυτών των λέξεων δεν είναι αρκετά σαφές για το παιδί. Οι λέξεις αρχικά, αντιπροσωπεύουν προέννοιες. Αργότερα διαπιστώνει ότι το φύλο είναι σταθερό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές μεταβολές.