Ερευνητική Εργασία «Εφηβεία και προβλήματα» Ερευνητική Εργασία «Εφηβεία και προβλήματα» (Εξαρτήσεις, Εθισμοί – Σχέσεις με τους γονείς – Διαπροσωπικές σχέσεις – Σχολικός εκφοβισμός) ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΤΣΟΒΟΥ ΤΑΞΗ Α΄ - ΤΜΗΜΑ Α2 Σχολικό Έτος 2016 - 2017

Χαρακτηριστικά των Εφήβων: Η Εφηβεία Από Τα Μάτια Μας Χαρακτηριστικά των Εφήβων: Είμαστε αρνητικοί για όλα Επιζητούμε την αυτονομία μας Έχουμε μία τάση για απομόνωση Είμαστε υπερευαίσθητοι Είμαστε  ισχυρογνώμονες και πεισμώνουμε πολύ …. αλλά είμαστε και ρομαντικοί

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος: Κάπνισμα Οι επιπτώσεις του καπνίσματος: Το κάπνισμα είναι συχνή αιτία τύφλωσης Το κάπνισμα επηρεάζει την γονιμότητα των ανδρών Το κάπνισμα επηρεάζει το γενετικό υλικό, και το DNA των σπερματοζωαρίων Το κάπνισμα μειώνει τις πιθανότητες σύλληψης για μια γυναίκα κατά 40%

Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό Κάπνισμα Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν.

Κάπνισμα Συμβουλές προς Γονείς: Να είστε ειλικρινείς. Μιλήστε του για την εμπειρία σας με το κάπνισμα και τα λάθη σας και τις επιπτώσεις του στην δική σας υγεία. Το τσιγάρο δεν είναι απαγορευμένο, άρα είναι δική σου επιλογή για το αν θα γίνεις καπνιστής ή όχι. Συζητήστε τους περιορισμούς του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Εκφράστε το θαυμασμό σας για άτομα του περιβάλλοντος σας που δεν καπνίζουν.

Κάπνισμα Ρωτήστε του ανοιχτά πως θα αντιμετώπιζε την κατάσταση που κάποιος του δίνει τσιγάρο, παρόλο που μπορεί να μην θέλει. Πώς αντιδρά; Να σκεφτεί επιχειρήματα για τον εαυτό του, τα συν και τα πλην του καπνίσματος για τον ίδιο. Αποφύγετε να εκθέτετε την δική σας συνήθεια του καπνίσματος στο σπίτι. (τασάκια, πακέτα σκόρπια).Μην καπνίζετε μέσα σε όλους τους χώρους του σπιτιού και προσπαθήστε να μην καπνίζετε μπροστά στο παιδί. Μην έρχεστε σε αντιπαράθεση και πείτε του ότι είστε κοντά του και ότι θα θέλατε να προσπαθήσει να το κόψει.

Αλκοόλ Διεθνώς, πολλά εκατομμύρια έφηβοι κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ και οι επιπτώσεις του είναι εμφανείς όχι μόνο στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον, αλλά οδηγεί και σε παραβατικές συμπεριφορές. Στην Ελλάδα το πρόβλημα της κατανάλωσης του αλκοόλ δεν περνάει απαρατήρητο, αφού, σύμφωνα με έρευνες, το 15% των εφήβων ηλικίας 11 έως 15 ετών καταναλώνει αλκοόλ στο διάστημα μίας εβδομάδας. Πρώτη στις προτιμήσεις των εφήβων είναι η μπίρα, δεύτερα έρχονται τα σκληρά ποτά και τρίτο το κρασί. Στην εφηβική ηλικία το αλκοόλ μειώνει τη σχολική απόδοση, την ικανότητα απορρόφησης της γνώσης και τη συγκέντρωση.

Αλκοόλ Η κατανάλωση αλκοόλ σε αυτές τις ηλικίες έχει δραματική επίδραση στην προσωπικότητα, προκαλεί ευερεθιστότητα, εχθρικότητα και επιθετικότητα, αυξάνοντας τον κίνδυνο πειραματισμού και με άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες. Επίσης, οι έφηβοι που πίνουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από πνιγμό, πτώσεις ή αυτοκινητικά ατυχήματα. Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διάλογος μέσα στην οικογένεια, έτσι ώστε τα παιδιά από νεαρή ηλικία να μάθουν τις επιπτώσεις των οινοπνευματωδών ποτών. Οι γονείς θα πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να μη μπαίνουν ποτέ σε αμάξι του οποίου ο οδηγός έχει πιει, πολύ δε περισσότερο αν βρίσκεται σε κατάσταση μέθης.

Αλκοόλ Συμβουλές προς Γονείς: Αξιολογήστε τη συχνότητα και τις συνθήκες Συζητήστε για προβλήματα και ανησυχίες, για ποιο λόγο οδηγείται εκεί Μην απαγορεύετε εξόδους με φίλους, να είστε διακριτικοί και να προσπαθήσετε να μειώσετε ευκαιρίες για τέτοιες συμπεριφορές Προτείνετε εναλλακτικούς τρόπους χαλάρωσης –αθλητισμό, καλή παρέα, ψυχαγωγία Μην βάζετε αλκοόλ στο σπίτι σε εμφανή σημεία.

Ναρκωτικά Ως ναρκωτικά θεωρούμε κάθε χημική ουσία που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει το μυαλό ή το σώμα κάποιου. Στα ναρκωτικά περιλαμβάνονται παράνομες ουσίες, όπως η ηρωίνη, η κοκαΐνη ή η μαριχουάνα και το χασίς. Δεν είναι μόνο αυτά. Ναρκωτικά είναι επίσης και κάποιες περισσότερο "νόμιμες" ουσίες, όπως είναι το αλκοόλ, ο καπνός καθώς και πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιεί η κλασσική ιατρική. Οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά για τους ίδιους λόγους που το κάνουν και οι ενήλικες: Για να διασκεδάσουν, να ενσωματωθούν σε κάποια ομάδα, να ηρεμήσουν, να τα βγάλουν πέρα με το άγχος, τον πόνο ή την ανία.

Ναρκωτικά Συμβουλές προς γονείς: Συμβουλές  προς γονείς: Μιλήστε στα παιδιά σας και ακούστε τα. Μάθετε καλά ότι έχει σχέση με το αλκοόλ και τα υπόλοιπα ναρκωτικά. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν  ότι τα αγαπάτε και ότι θα προσπαθείτε πάντα να είστε δίπλα τους, ακόμα κι όταν δεν συμφωνείτε με την συμπεριφορά τους. Διαπραγματευτείτε κάποιους κανόνες σχετικά με τη σωστή συμπεριφορά.

Ναρκωτικά Θυμηθείτε ότι κι εσείς έχετε δικαιώματα και ενδιαφέροντα. Γνωρίστε τους φίλους των παιδιών σας και τους γονείς τους Δώστε το καλό παράδειγμα. Κρατήστε τη δική σας χρήση αλκοόλ, φαρμάκων και άλλων ναρκωτικών μέσα σε αποδεκτά όρια Προσπαθήστε να μη χρησιμοποιείτε διάφορες ουσίες για να λύσετε άλλα προβλήματα στην οικογένεια.

Σχολικός Εκφοβισμός Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια πραγματικότητα που απασχολεί πολλούς γονείς σε όλα τα κράτη του κόσμου. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ αυτά τα φαινόμενα είναι σχετικά πιο συνηθισμένα σε σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα Τα τελευταία χρόνια όμως το πρόβλημα εμφανίζεται και στον τόπο μας με αυξανόμενη συχνότητα. Η βία στο σχολείο μας απασχολεί συνήθως όταν ασκείται κυρίως σωματικά (σωματική επίθεση). Οπωσδήποτε τα σπρωξίματα, τα χαστούκια, οι γροθιές, οι κλωτσιές και γενικά η σωματική βία είναι η πιο ανησυχητική εκδήλωση της επιθετικότητας επειδή απειλεί άμεσα την ασφάλεια του παιδιού.

Σχολικός Εκφοβισμός Υπάρχει όμως και η λεκτική επιθετικότητα που περιλαμβάνει βρισιές, κοροϊδία, ομοφοβικά σχόλια, χειρονομίες και γενικά ταπείνωση με ύβρεις ή εκφοβισμούς. Κρυμμένη επιθετικότητα ή εχθρότητα βρίσκουμε και σε ενέργειες που δεν μοιάζουν καθόλου βίαιες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο αποκλεισμός ενός παιδιού από ομάδες συνομηλίκων και η κακή συνήθεια να του κρύβουν τα βιβλία, ή να του πετάνε τα πράγματα. Αυτές οι ενέργειες ουσιαστικά συνιστούν συναισθηματική επίθεση χωρίς χειροδικίες ή βρισιές.

Πως θα διαπιστώσετε αν το παιδί σας είναι θύμα εκφοβισμού; Πολύ συχνά οι μαθητές αποσιωπούν αυτό που τους συμβαίνει. Αν διαπιστώσετε κάποιες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, τότε ίσως θυματοποιείται στο σχολείο. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί μπορεί να κάνει κάτι από τα εξής: Γίνεται επιθετικό ή υπερβολικά ανήσυχο Εκφοβίζει ή θυματοποιεί άλλα παιδιά ή τα αδέλφια του Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό του

Πως θα διαπιστώσετε αν το παιδί σας είναι θύμα εκφοβισμού; Σχεδόν καθημερινά πηγαίνει από διαφορετικό δρόμο στο σχολείο Συχνά χάνει τα πράγματά του Έχει σημάδια στο σώμα του ή έχει σχισμένα ρούχα Σας ζητά συχνά χρήματα γιατί λέει ότι έχασε τα δικά του Έχει εφιάλτες Πέφτει η σχολική του επίδοση

Συμβουλές προς γονείς Όταν διαπιστώνετε ότι το παιδί σας πέφτει θύμα βίαιης συμπεριφοράς, είτε στην αυλή του σχολείου είτε γενικά στο σχολικό περιβάλλον, πρέπει να διερευνήσετε τι ακριβώς έχει συμβεί. Στη συνέχεια να απευθύνεστε στο βασικό καθηγητή του παιδιού σας και στο διευθυντή του σχολείου. Έχει μεγάλη σημασία η βία να σταματά εγκαίρως, πρώτον για να μην κλιμακώνεται και, δεύτερον, για να μην αισθάνεται το παιδί ανυπεράσπιστο

Συμβουλές προς γονείς Είναι γεγονός ότι το παιδί θα συναντήσει τη βία και στην ενήλικη ζωή του. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να την ανέχεται στο σχολικό περιβάλλον και να την ερμηνεύει ως κάτι αποδεκτό. Σε γενικές γραμμές ο γονιός θα πρέπει να εξαντλεί τα περιθώρια του νόμου και να απαιτεί να ληφθούν μέτρα από το σχολείο, χωρίς όμως να κάνει στόχο του συγκεκριμένα παιδιά και οικογένειες.

Έφηβοι και σχέσεις Οικογενειακές Σχέσεις - Χάσμα γενεών Ένα από τα προβλήματα που δείχνει να αντιμετωπίζει η κοινωνία στις μέρες μας, αλλά και διαχρονικά, είναι το χάσμα που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στους μεγαλύτερους και τους μικρότερους στην ηλικία Με τον όρο "χάσμα γενεών" μπορούμε να ορίσουμε, την μεγάλη απόσταση που χαρακτηρίζει δύο γενιές σε κάθε εποχή, ως προς τις πεποιθήσεις, ιδέες, αντιλήψεις, τρόπους, σκέψεις και τη στάση ζωής γενικότερα. .

Έφηβοι και σχέσεις Οικογενειακές Σχέσεις - Χάσμα γενεών Η βασικότερη αιτία, που εξηγεί τις συγκρούσεις ανάμεσα στους εφήβους και τους γονείς τους είναι ο διαφορετικός ρόλος που η κοινωνία αναθέτει στους γονείς. Αυτοί, έχουν εξουσία, υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα απέναντι στα παιδιά τους. Κατ' επέκταση, το κοινωνικό περιβάλλον απαιτεί από τους εφήβους να σέβονται την εξουσία αυτή. Το αποτέλεσμα είναι, ο έφηβος να βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση γιατί είναι υποχρεωμένος να υπακούει σε τρεις ή τέσσερις διαφορετικές "εξουσίες": τους γονείς του, το σχολείο, τους κοινωνικούς νόμους αλλά και τις απαιτήσεις της ομάδας των συνομηλίκων του! Έτσι, συχνά δημιουργούνται συγκρούσεις, γιατί άλλα "διατάζει" η οικογένειά και άλλα "απαιτούν" οι φίλοι του έφηβου

Έφηβοι και σχέσεις Οικογενειακές Σχέσεις - Χάσμα γενεών Οι μορφές εκδήλωσης του χάσματος Οι διαφωνίες. Ο διαφορετικός τρόπος ζωής. Οι αλληλοκατηγορίες. Η αποξένωση. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι.

Έφηβοι και σχέσεις Οικογενειακές Σχέσεις - Χάσμα γενεών Οι τρόποι γεφύρωσης του χάσματος. Η διάθεση κατανόησης και ο ειλικρινής διάλογος. Ο αμοιβαίος σεβασμός, η ισοτιμία, η ανεκτικότητα, η αγάπη. Η αμοιβαία αποδοχή των σφαλμάτων χωρίς εγωισμούς. Η εμπιστοσύνη στους νέους. Η επιμόρφωση, ενημέρωση των γονιών για τα προβλήματα της εφηβείας.

Έφηβοι και σχέσεις Φιλικές Σχέσεις Οι φιλικές σχέσεις και η έννοια της φιλίας αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στη ζωή των εφήβων, επηρεάζοντας πολύπλευρα την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα συντελούν στην ομαλή προσαρμογή τους στην ενήλικη ζωή. Οι έφηβοι συναναστρέφονται καθημερινά με συνομηλίκους στο πλαίσιο του σχολείου, του φροντιστηρίου και της γειτονιάς, μοιράζονται κοινές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, και μέσω αυτής της διαδικασίας διαμορφώνουν τελικά τις φιλίες. Μέσα από τη συναναστροφή και την επικοινωνία με φίλους, οι έφηβοι έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να ανταλλάξουν να διαμορφώσουν απόψεις, καθώς επίσης και να καλύψουν βασικές συναισθηματικές τους ανάγκες, όπως για παράδειγμα η συναισθηματική στήριξη και η κοινωνική αποδοχή.

Έφηβοι και σχέσεις Φιλικές Σχέσεις Οι φιλικές σχέσεις βασίζονται στη συχνή συναναστροφή και την επικοινωνία. Συγκριτικά με το παρελθόν, οι έφηβοι στις μέρες μας χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την τεχνολογία για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Τα κινητά τηλέφωνα και οι διάφορες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο (π.χ. Facebook, MSN, Skype) διευκολύνουν τη συχνή επικοινωνία των εφήβων μεταξύ τους. Αν και η χρήση της τεχνολογίας προάγει την κοινωνικοποίηση, η αλόγιστη χρήση της ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις όπως χαμηλή σχολική επίδοση, επιβάρυνση της υγείας (π.χ. μυοσκελετικοί πόνοι, παχυσαρκία), διαταραχές στον ύπνο, καθώς και αύξηση αισθημάτων μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης.

Έφηβοι και σχέσεις Ερωτικές Σχέσεις Για να μπορέσει ο έφηβος να αναπτυχθεί πλήρως ψυχοσεξουαλικά, δεν αρκεί να έχει τη σωστή σωματική διάπλαση, πρέπει να έχει και την κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία. Όπως είναι λογικό, οι έφηβοι πειραματίζονται σεξουαλικά με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την ηλικία και τον βαθμό ωρίμανσής τους. Περίπου στην ηλικία των 11 ετών, οι έφηβοι είναι εξαιρετικά περίεργοι να μάθουν την αιτία αυτού του ενστίκτου το οποίο δεν μπορούν να ελέγξουν και το οποίο μονοπωλεί τη σκέψη τους. Γύρω στα 13 χρόνια, δεν τους ενδιαφέρει και τόσο να τους εξηγήσουν τι συμβαίνει μέσα στο σώμα τους. Εκείνο που στην πραγματικότητα θέλουν να καταλάβουν είναι πώς να έχουν επιτυχία όταν προσπαθούν να προσεγγίσουν το αντίθετο φύλο.

Έφηβοι και σχέσεις Ερωτικές Σχέσεις Συμβουλές προς γονείς Προσπαθήστε να δείξετε στο παιδί ότι είναι σημαντικό να κρατά μέσα στη σχέση την αυτονομία του και την προσωπικότητα του και να μην υπακούει τυφλά τον σύντροφο του. Ο ρόλος των γονέων είναι να υποδέχονται φιλικά τον φίλο ή φίλη , να παραμένουν διαθέσιμοι όταν ο έφηβος θέλει να μιλήσει για την προσωπική του ζωή , να μην επεμβαίνουν στη σχέση και να μην εμπλέκονται και εκείνοι συναισθηματικά με τους συντρόφους των παιδιών.

Έφηβοι και σχέσεις Ερωτικές Σχέσεις Συμβουλές προς γονείς Μην παραβιάζετε τον χώρο του παιδιού σας αλλά στηρίξτε το σε μια συναισθηματική απογοήτευση , αποδεχτείτε τα συναισθήματα απόρριψης , το θυμό , τη θλίψη του και μην κάνετε κριτική για τις επιλογές του. Τονώστε την αυτοπεποίθηση του , ακουστέ τον , προτρέψτε το σε ασχολίες που θα απομακρύνουν τη σκέψη του από το αγαπημένο πρόσωπο και θα του δώσουν κουράγιο να συνεχίσει. Να σέβεστε τις σεξουαλικές και ερωτικές τους επιθυμίες των παιδιών σας και αυτές των συντρόφων τους.

Σωστή ενημέρωση Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από αυξημένη σεξουαλική επιθυμία και δραστηριότητα. Αυτό οφείλεται στην μεγαλύτερη παραγωγή ανδρογόνων στα αγόρια και οιστρογόνων στα κορίτσια.

Σωστή ενημέρωση Πως πρέπει να χειρίζονται οι γονείς την σεξουαλική αφύπνιση των παιδιών τους: Εξηγείστε στα παιδιά πως ότι νιώθουν είναι φυσιολογικό και ότι δεν είναι κακό να διεγείρονται. Εξηγείστε τον μηχανισμό και τη φυσιολογία της ερωτικής πράξης

Σωστή ενημέρωση Επίσης μιλήστε ανοιχτά για τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες , σε περίπτωση όμως που νιώθετε ανεπάρκεια στις γνώσεις ή δεν αισθάνεστε άνετα ζητήστε από κάποιον γιατρό ή κάποιον στενό οικογενειακό φίλο/συγγενή να το κάνει.