ΣΥΓΚΛΙΝΟΝΤΕΣ ΦΑΚΟΙ Σημείωση: οι ερωτήσεις του φύλλου εργασίας είναι εκτός ύλης, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για την εργαστηριακή άσκηση.
ΣΚΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Οι μαθητές: Να μετρούν την εστιακή απόσταση ενός συγκλίνοντα φακού Να προσδιορίζουν τη θέση του ειδώλου ενός φωτεινού αντικειμένου σε συγκλίνοντα φακό, πάνω στον κύριο άξονα του φακού
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ Συγκλίνων φακός (όχι απαραίτητα f=10cm) Μετροταινία ή χάρακας Κεράκια Μια λευκή οθόνη (π.χ. ένα κομμάτι χαρτόνι) Προαιρετικά: αποκλίνων φακός, προβολέας Reuter
Με τον προβολέα Reuter Με το διάφραγμα των τεσσάρων σχισμών τοποθετούμε στο γωνιομετρικό δίσκο: Συγκλίνοντα φακό: Παρατηρούμε τη σύγκλιση των ακτίνων Αποκλίνοντα φακό: Παρατηρούμε τη απόκλιση των ακτίνων
Πειραματική διαδικασία 1 Σχηματίζουμε ευκρινώς στην οθόνη και πάνω στον κύριο άξονα του φακού το είδωλο ενός απομακρυσμένου φωτεινού αντικειμένου. Το είδωλο είναι σχεδόν σημειακό και σχηματίζεται πάνω στην κύρια εστία, εφόσον η δέσμη του φωτός φτάνει στο φακό παράλληλη. Μετράμε την εστιακή απόσταση: f = ……………
Πειραματική διαδικασία 2 Τοποθετούμε το κερί όσο μπορούμε μακριά από το φακό, έτσι ώστε να διακρίνεται ευκρινώς το είδωλο της φλόγας για κατάλληλη θέση της οθόνης. Μετράμε την απόσταση του ειδώλου από το φακό και συγκρίνουμε με την εστιακή απόσταση
Πειραματική διαδικασία 3 Τοποθετούμε το κερί σε απόσταση α=20cm από το φακό, πάνω στον κύριο άξονά του. Μετακινούμε την οθόνη κατά μήκος του κύριου άξονα του φακού, ώστε να διακρίνεται ευκρινώς το είδωλο της φλόγας.
Πειραματική διαδικασία 3 Σχολιάζουμε αν το είδωλο είναι ορθό ή αντεστραμμένο (εκτός ύλης, αλλά από τη στιγμή που θα το δουν οι μαθητές, είναι πιθανή κάποια ερώτηση) Μετράμε την απόσταση του ειδώλου από το φακό
Παρατηρήσεις: Αν όλοι οι φακοί είναι εστιακής απόστασης 10cm μπορεί να υπάρξουν οι παρακάτω παρανοήσεις: Το είδωλο έχει πάντα ίδιο μέγεθος με το αντικείμενο (αν και αυτό δεν το εξετάζουμε γιατί δεν είναι στην ύλη) Το είδωλο σχηματίζεται σε απόσταση, πίσω από το φακό, ίση με αυτήν που τοποθέτησα το αντικείμενο, μπροστά από το φακό Αποφεύγουμε τις παρανοήσεις αυτές αν χρησιμοποιήσει κάθε ομάδα φακούς διαφορετικής εστιακής απόστασης.