Το ευρωπαϊκό θέατρο του 20ού αιώνα (1900-1960) Ενότητα 13 Harold Pinter (1930-2008) Αγγελική Ρόζη Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Θεατρικών Σπουδών

Γνωριμία με το έργο του Harold Pinter Στόχοι της ενότητας Γνωριμία με το έργο του Harold Pinter Η εξαίρεση που ο Pinter αποτελεί στο κίνημα του «θεάτρου του παραλόγου». Τα «πιντερικά» δραματουργικά στοιχεία

Περιεχόμενα της ενότητας Harold Pinter (1930-2008) Βιογραφικές αναφορές Η κατ’ επίφαση ρεαλιστική εκδοχή του παραλόγου Οι άλλοι: ο έξωθεν κίνδυνος απειλεί την ευαίσθητη ισορροπία των προσώπων. Ο πιντερικός διάλογος Θεατρικό έργο που εξετάζεται.

Harold Pinter (1930-2008) Εικόνα 1: https://theatreworld.files.wordpress.com/2008/12/btpinter07.jpg?w=530

Harold Pinter (1930-2008) Η επιθυμία για επαλήθευση είναι κατανοητή, αλλά δεν ικανοποιείται πάντα. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα όρια ανάμεσα σ’ αυτό που είναι αληθινό και σ’ αυτό που είναι ψεύτικο. […] Ένας χαρακτήρας επί σκηνής, που δε μπορεί να παρουσιάσει κανένα πειστικό επιχείρημα ή να δώσει πληροφορίες για την προηγούμενη ζωή του, την τωρινή του συμπεριφορά ή τις ελπίδες του, ούτε μπορεί να δώσει μια συνοπτική ανάλυση των σκοπών του, είναι το ίδιο νόμιμος και αξιόλογος, όσο και κάποιος άλλος που […] μπορεί να τα κάνει όλα αυτά. Από το πρόγραμμα της παράστασης Το φεγγαρόφωτο, 1995.

Βιογραφικές αναφορές Η κατ’ επίφαση ρεαλιστική εκδοχή του παραλόγου Βιογραφικές αναφορές Η κατ’ επίφαση ρεαλιστική εκδοχή του παραλόγου Ο Pinter αποτελεί εξαίρεση στο κίνημα του νέου βρετανικού θεάτρου. Η πολιτική διάσταση, ιδιαίτερα στα πρώτα έργα του, δεν είναι εμφανής, ενώ όπου διαφαίνεται παραμένει περισσότερο στο επίπεδο της μεταφοράς παρά στη διατύπωση μιας συγκεκριμένης ιδεολογικής θέσης. Η έμφαση που δίνει στην υπαρξιακή αναζήτηση των ηρώων όπως αυτή εκφράζεται μέσα από την πάλη τους με τη γλώσσα ήταν το βασικό στοιχείο που οδήγησε τους κριτικούς να τοποθετήσουν τον συγγραφέα στο κίνημα του «παραλόγου». 

Οι άλλοι: ο έξωθεν κίνδυνος απειλεί την ευαίσθητη ισορροπία των προσώπων. Ο Pinter τοποθετεί τους ήρωές του σε ένα καθημερινό σκηνικό, συνήθως στον κλειστό χώρο ενός δωματίου. Οι ιστορίες που αφηγείται αφορούν την περιγραφή των σχέσεων που διαμορφώνουν τα πρόσωπα μεταξύ τους, οι οποίες αντανακλούν αναγνωρίσιμες σχέσεις εξουσίας. Στο πλαίσιο αυτό η υπόθεση των περισσότερων έργων καταγράφει τα παιχνίδια κυριαρχίας που στήνουν οι πρωταγωνιστές, προκειμένου καθένας να προσδιορίσει και να διατηρήσει ή να χάσει τον ζωτικό του χώρο, τον εαυτό του. Η παρουσίαση των προσώπων δεν είναι ψυχολογική.

Οι άλλοι: ο έξωθεν κίνδυνος απειλεί την ευαίσθητη ισορροπία των προσώπων. Ο συγγραφέας δεν ενδιαφέρεται να αιτιολογήσει τα κίνητρα των ανθρώπινων παθών ούτε να παραθέσει αναλυτικά το βιογραφικό τους. Στόχος του είναι να περιγράψει με εξονυχιστική λεπτομέρεια την κρίσιμη στιγμή της ζωής τους.

Οι άλλοι: ο έξωθεν κίνδυνος απειλεί την ευαίσθητη ισορροπία των προσώπων. Το κωμικό στοιχείο αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο της θεατρικής γραφής του Pinter. Πολλοί κριτικοί χρησιμοποίησαν για το έργο του τον όρο «κωμωδίες της απειλής». Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το γέλιο που προκαλούν τα έργα του διαρκεί μέχρι το σημείο που όλα όσα συμβαίνουν παύουν να είναι αστεία. Πρόκειται για το γέλιο που μας προφυλάσσει από τον πανικό, την απειλή και το φόβο που στιγματίζει τα επί σκηνής δρώμενα.

Ο πιντερικός διάλογος Ο Pinter μεταφέρει με ακρίβεια μαγνητοφώνου τον καθημερινό διάλογο, όπως αυτός αντανακλά τη σκέψη και τη συμπεριφορά των προσώπων. Οι λέξεις είναι το μοναδικό όπλο που τα πρόσωπα διαθέτουν για να επιβληθούν στους άλλους ή να περιφρουρήσουν την ταυτότητά τους, όταν νιώθουν ότι απειλείται. Ο λόγος του πιντερικού ήρωα είναι μια συσσώρευση λέξεων που υπακούν στη λογική του ελεύθερου συνειρμού. Το ρυθμό της ομιλίας των προσώπων υπαγορεύει μια σειρά από παύσεις και σιωπές, οι οποίες αναδεικνύουν το κρυμμένο νόημα που οι λέξεις αδυνατούν να φέρουν στο φως.

Θεατρικό έργο Θεατρικό έργο που εξετάζεται Πάρτι γενεθλίων (1958)

Τέλος Ενότητας

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (1/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Εικόνα 1:https://theatreworld.files.wordpress.com/2008/12/btpinter07.jpg?w=530