Πηγές του διοικητικού δικαίου -Γενικές αρχές Γενικό Διοικητικό Δίκαιο 07.03.2016

Τι είναι οι γενικές αρχές; Δεν είναι διατυπωμένες σε γραπτές διατάξεις, αλλά προκύπτουν από το σύνολο της νομοθεσίας και ρυθμίζουν θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης Χρησιμοποιούνται στη μείζονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού όταν δεν υπάρχει ρητή διάταξη Επιβεβαιώνονται με δικαστικές αποφάσεις Μέσω νομολογίας καθίστανται κανόνες που έχουν έννομες συνέπειες Το συγκεκριμένο περιεχόμενό τους καθορίζεται νομολογιακά (π.χ. αιτιολογία δυσμενών πράξεων/φάκελος)

Τρόπος λειτουργίας Έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα, άρα: όταν δεν υπάρχει πράξη του νομοθέτη ή σχετική πρόβλεψη στο Σ Κανονιστικές πράξεις – τροποποιούν γενικές αρχές μόνο στο μέτρο που αυτό επιτρέπεται από την εξουσιοδοτική διάταξη Μπορεί να καθίστανται ρητοί (γραπτοί) κανόνες/ διατάξεις νόμου Μπορεί να εντάσσονται στο (αυστηρό) Σ ή να γίνεται δεκτό ότι έχουν συνταγματική προέλευση / θεμελίωση Άρα: αυξημένη τυπική ισχύς! Εφαρμόζονται ακόμη και σε σχέσεις όπου η δράση της Δημόσιας Διοίκησης διέπεται από κανόνες ιδιωτικού δικαίου

Συνταγματικές αρχές Ορολογία: γενικές ή θεμελιώδεις αρχές του Σ, οργανωτικές βάσεις του κράτους ή του πολιτεύματος: Δημοκρατική αρχή – ά. 1 Σ Αρχή της διάκρισης των λειτουργιών – ά. 26 Σ Κοινοβουλευτική αρχή – ά. 1 παρ. 1 , 84 Σ Αρχή κοινωνικού κράτους δικαίου – ά. 25 παρ. 1 α’ Σ Λειτουργία Δεσμευτικοί κανόνες δικαίου Βάσεις της νοηματικής ενότητας του Σ – αμφίδρομη ερμηνευτική σχέση με τις ειδικότερες διατάξεις του Σ Λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της ερμηνείας τόσο του Σ όσο και των νόμων Δεν έχουν υπερκείμενη τυπική ισχύ σε σχέση με ειδικές διατάξεις του Σ Αποτελούν ουσιαστικό όριο στην ευχέρεια του αναθεωρητικού νομοθέτη, στο πλαίσιο όσων προβλέπονται στο άρθρο 110 παρ. 1 Σ

Παράδειγμα Κράτος δικαίου (άρθρ. 25 παρ. 1 Σ) Απορρέουν εξ αυτής: Τυπική έννοια Ουσιαστική έννοια Απορρέουν εξ αυτής: Αρχή της αναλογικότητας Αρχή ασφάλειας δικαίου /προστατευόμενης εμπιστοσύνης Αρχή νομιμότητας /Αρχή ειδικότητας

Αρχή νομιμότητας Έννοια – σημασία/ έλεγχος κύρους συνέπεια λαϊκής κυριαρχίας / αντιπροσωπευτικού συστήματος Διάκριση διοικούμενοι /δημόσια διοίκηση Διάκριση δέσμια αρμοδιότητα (σύμφωνη)/ διακριτική ευχέρεια (σε αρμονία) Άρθ. 26 παρ. 2, 43, 50, 82, 83 και 95 παρ.1 Σ: η Διοίκηση ενεργεί μόνο βάσει αρμοδιότητας που της ανατίθεται από κανόνες δικαίου Η νομιμότητα κρίνεται βάσει του νομοθετικού πλαισίου που ισχύει κατά τη διενέργεια πράξης «μπλοκ νομιμότητας» - ευρεία / στενή έννοια « Théorie des circonstances exceptionnelles » (ΣτΕ 636//1932)

Παράβαση αρχής νομιμότητας Μπορεί να οδηγεί σε ανυπόστατη πράξη Ή αίτημα επανεξέτασης υπόθεσης διοικουμένου (προσφυγή) για ανάκληση ή μεταρρύθμιση πράξης Ή άσκηση ενδίκων βοηθημάτων / μέσων για ακύρωση ή μεταρρύθμιση ή αποκατάσταση ζημίας

Διοικητική δράση Δημόσιο συμφέρον Τεκμήριο νομιμότητας Ιεραρχικός έλεγχος Χρηστή διοίκηση Ανάκληση διοικητικών πράξεων Προηγούμενη ακρόαση Μη αναδρομική ισχύς Αιτιολογία λόγω φύσεως πράξεως Μη υπέρβαση άκρων ορίων διακριτικής ευχέρειας Αμεροληψία Διαφάνεια / φανερή δράση Διοίκησης