Ενότητα # 1: Μύθος Αιλιάνα Μαρτίνη Τμήμα Ιστορίας Η Τέχνη του 19ου αιώνα Ενότητα # 1: Μύθος Αιλιάνα Μαρτίνη Τμήμα Ιστορίας

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ιονίου Πανεπιστημίου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Tι είναι μύθος; Παραδοσιακή ιστορία ανώνυμου δημιουργού/αφηγητή στην αφετηρία της οποίας υπάρχει ένα αρχέτυπο. Η ιστορία αυτή επαναλαμβάνεται, συχνά σε διάφορες εκδοχές και παραλλαγές, σε μια κοινότητα, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο η κοινότητα αντιλαμβάνεται ένα φυσικό φαινόμενο αρχικά, ένα κοινωνικό στην συνέχεια αλλά τελικά τον εαυτό της και τον κόσμο. Η μυθική ιστορία έχει ιερό χαρακτήρα, συνδέεται, είτε άμεσα είτε έμμεσα, με τελετουργίες που υποστηρίζουν την προσπάθεια του ανθρώπου να εξηγήσει ή/και να ελέγξει τα φυσικά φαινόμενα και την πορεία της ζωής.

Tι είναι μύθος; Μια ιστορία που λαμβάνει χώρα εκτός του ιστορικού χρόνου, σε μια πρωταρχική χρονική στιγμή ή σ’ έναν μεταφυσικό χώρο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο μύθος αναφέρεται στην επικοινωνία του φυσικού με τον μεταφυσικό κόσμο, της εμπειρίας που μπορεί να εξηγηθεί με την λογική και τις υπάρχουσες επιστημονικές γνώσεις και αυτής που παραμένει ανεξήγητη. Ο μύθος αποτελεί την πρώτη ιδεαλιστική ερμηνεία της οποιαδήποτε εμπειρίας του ανθρώπου.

Tι είναι μύθος; Μια ιστορία που υποκαθιστά την εξήγηση που βασίζεται στην ορθή λογική με μια άλλη που νομιμοποιεί τα πορίσματα της φαντασίας και του ονείρου. Η μυθική ιστορία συμβιβάζει αυτό που συμβαίνει με αυτό που θα θέλαμε ή θα ήταν σωστό να συμβαίνει. Ωστόσο, λαμβάνει υπόψη και πολλούς ψυχολογικούς παράγοντες (ζήλεια, ανταγωνισμός, πάλη γενεών) που δεν βρίσκουν αναγνώριση στον χριστιανικό ηθικό κώδικα. Αποδοχή των ασυνείδητων ενστίκτων και των αρνητικών συναισθημάτων, που οδηγεί στην μείωση της αρνητικής τους επίδρασης στην ανθρώπινη ζωή.

Tι είναι μύθος; Μια ιστορία που ωθεί τους πρώτους πολιτισμούς να ορίσουν και να προσεγγίσουν την έννοια της συμπαντικής τάξης και αρμονίας, να θεσπίσουν έναν ηθικό και κοινωνικό κώδικα και να δώσουν απαντήσεις σε υπαρξιακά ερωτήματα. Η δημιουργία μύθων και η ενασχόληση με αυτούς φανερώνει μια τάση κατάκτηση της τελειότητας (εντελέχεια). Για να καταλάβουμε την ουσία ενός μύθου, θα ήταν σκόπιμο να αναζητούμε την πρακτική αναγκαιότητα αλλά και το όραμα πίσω από αυτόν.

Tι άλλο πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας για την εξέλιξη του μύθου; Ο μύθος από τον 4ο αιώνα π.Χ. και μετά αλλάζει ραγδαία μορφή. Αναθεώρηση έτσι ώστε το λογικό στοιχείο και η ανώτερη/περιοριστική ηθική (βάση των πιο ανεπτυγμένων κοινωνικών δομών, της επιστήμης και των μονοθεϊστικών θρησκειών) να επικρατούν. Οι κλασικοί μύθοι τροφοδοτούν σταθερά την λογοτεχνία, τις παραστατικές και τις εικαστικές τέχνες που όμως προσαρμόζουν το παραδοσιακό υλικό σε επιθυμίες και ανάγκες όχι μόνο μιας διαφορετικής κοινωνίας αλλά και ενός ολοένα και πιο ανεξάρτητου ατόμου.

Αγγείο Βατικανού 1607, 480 π.Χ.

Σχεδιαστική καταγραφή Ετρουσκικών σφραγιδόλιθων, 1859

Πολίων, Λήκυθος 1607, 420 π.Χ.

G. Moreau, Οιδίποδας και Σφίγγα, 1864 J. A. D. Ingres, Οιδίποδας και Σφίγγα, 1808

Ο. Redon, Μυστικός Ιππότης, 1893 F. Khnopff, Τα Χάδια, 1896 Ο. Redon, Μυστικός Ιππότης, 1893

G. Di Stefano, Ερμής Τρισμέγιστος, 14ος αι. , Καθεδρικός Ναός, Σιέννα.

Ο κλασικός μύθος στην ζωγραφική της Αναγέννησης Ενδεικτικά παραδείγματα Απεικονίσεις της θεάς Αφροδίτης

Sandro Botticelli, Γέννηση της Αφροδίτης, 1482 - 1485

Πραξιτέλης, Αφροδίτη Κνίδου, 4ος αιώνας π.Χ Ρωμαϊκό αντίγραφο-Ανάγλυφο σε μετάλλια

Αφροδίτη των Μεδίκων, 1ος αιώνας π.Χ.

S. Botticelli, Αφροδίτη και Άρης, 1485 P. di Cosimo, Αφροδίτη και Άρης, 1480

Niklaus Manuel Deutsch, Η Κρίση του Πάρη, 1517

Tiziano, Αναδυόμενη Αφροδίτη, 1520 Αφροδίτη, 250 π.Χ.

Tiziano, Αφροδίτη του Urbino, 1538

Giorgione, Κοιμωμένη Αφροδίτη, περ. 1510.

Tiziano, Ιερός και Βέβηλος Έρωτας (Δίδυμες Αφροδίτες), 1515

Αλληγορία του Μαρκήσιου Tiziano, Αλληγορία του Μαρκήσιου d’ Avalos, 1510-1590

Tiziano, Η Εκπαίδευση του νεαρού Έρωτα, 1565

Tiziano, Αφροδίτη και Άδωνις, 1565

Τέλος Ενότητας