H δομή της Διοίκησης 1864-1911

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

Τα συνταγματικά δεδομένα Με το Σύνταγμα του 1864 καταργείται η Γερουσία (η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Βουλή και τον Βασιλέα). Προβλέπεται η επανασύσταση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο ωστόσο θα καταργηθεί ένα χρόνο αργότερα (Ν. ΡΙΒ/1865)

Κεντρική Διοίκηση Παραμένει η δομή των επτά Υπουργείων Μόλις το 1910 αρχίζει ο κύκλος της διεύρυνσης των Υπουργείων με την δημιουργία του Υπουργείου Γεωργίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας

Περιφερειακή διοίκηση Το περιφερειακό σύστημα διοίκησης παραμένει ανέπαφο μέχρι το 1887 Με τον Ν. ΑΦΝΣΤ/1887 καθιερώθηκαν τα νομαρχιακά συμβούλια, τα οποία εκλέγονταν από τους κατοίκους του νομού κάθε τέσσερα χρόνια και είχαν γνωμοδοτικές αρμοδιότητες. Άλλα όργανα διοίκησης του νομού ήταν ο Νομάρχης και η Νομαρχιακή επιτροπή που εκλεγόταν από το νομαρχιακό συμβούλιο. Ο νομός αποκτά νομική προσωπικότητα.

Έννοιες Έννοια νομικής προσωπικότητας Το νομικό πρόσωπο είναι υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Κατά συνέπεια μπορεί να διαθέτει δική του χρηματοδότηση

Έννοιες Έννοια αποκέντρωσης Γεωγραφική διαίρεση της επικράτειας και διάκριση μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών οργάνων Άσκηση αποφασιστικής αρμοδιότητας από τα περιφερειακά όργανα (υπόκεινται μόνο σε έλεγχο νομιμότητας από τα κεντρικά όργανα) Ιεραρχική σχέση μεταξύ κεντρικής διοίκησης και περιφερειακών οργάνων (οι περιφερειακές διοικήσεις δεν έχουν νομική προσωπικότητα)

Έννοιες Έννοια τοπικής αυτοδιοίκησης Αρμοδιότητα για τις υποθέσεις που συνδέονται με ορισμένη γεωγραφική περιοχή

Περιφερειακή διοίκηση Με τον ίδιο νόμο (ΑΦΝΣΤ/1887) καταργήθηκαν τα επαρχιακά συμβούλια καθώς και η διοικητική διαίρεση σε επαρχίες.

Περιφερειακή διοίκηση Με τον Ν. ΑΩΟΖ/1891 καταργήθηκαν τα νομαρχιακά συμβούλια και επανήλθε το σύστημα της επαρχιακής διοίκησης (επαρχίες, επαρχιακά συμβούλια). Ωστόσο, η επαναφορά αυτή ήταν θνησιγενής επειδή οι μεν επαρχίες θα καταργηθούν οριστικά το 1892, τα δε επαρχιακά συμβούλια το 1900.

Περιφερειακή διοίκηση Ο Νόμος ΒΧΔ/1899 επανέφερε τον θεσμό των νομαρχιακών συμβουλίων. Ο νόμος ωστόσο, ουδέποτε τέθηκε σε ισχύ επειδή η ισχύς του εξαρτιόταν από ΒΔ το οποίο ουδέποτε εκδόθηκε.

Τοπική αυτοδιοίκηση Η εκλογή των δημοτικών αρχών γίνεται με άμεση, καθολική και μυστική δια σφαιριδίων ψηφοφορίας (άρθρο 105 του Συντάγματος του 1864 Διευκρινίζεται ότι ούτε η αποκέντρωση ούτε η αυτοδιοίκηση δεν καταχυρώνονται συνταγματικά κατά τον 19ο αιώνα. Η συνταγματική κατοχύρωσή τους θα γίνει με το Σύνταγμα του 1927 (άρθρο 107)