ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡ/ΝΤΟΣ Εργαστήριο 8 «Προετοιμασία αναδασωτέας επιφάνειας, Τεχνική της φύτευσης, Μέθοδοι φύτευσης, Φυτευτικός σύνδεσμος» Καρδίτσα, 22 Νοεμβρίου 2011

Προετοιμασία της αναδασωτέας επιφανείας Οι πιο συνηθισμένες προπαρασκευαστικές εργασίες είναι : απομάκρυνση του νεκρού εδαφοκαλύμματος (σπανίζει στη χώρα μας) απομάκρυνση της βλάστησης κατεργασία και προπαρασκευή του εδάφους.

Απομάκρυνση νεκρού εδαφοκαλύμματος Σε πολλές περιπτώσεις ο ακατέργαστος χούμος, ξηρή φυλλάδα και τα υπολείμματα των υλοτομιών, δημιουργούν ένα παχύ στρώμα οργανικής ύλης, που εμποδίζει την φυσική, αλλά και την τεχνητή με σπορά αναγέννηση των συστάδων. Στη χώρα μας δεν είναι συνηθισμένες τέτοιες περιπτώσεις και μόνο περιορισμένα προβλήματα παρουσιάζονται στην οξιά και στην πεύκη, που αντιμετωπίζονται με μερική κατεργασία του εδάφους (αναμοχλεύσεις).

Απομάκρυνση της βλάστησης Συχνά η επιτυχία μιας αναδασωτικής προσπάθειας εξαρτάται από την απομάκρυνση ή όχι της παρεδαφιαίας και ξυλώδους βλάστησης. Η ενέργεια αυτή έχει σαν κύριο σκοπό να μειώσει τον ανταγωνισμό σε νερό και θρεπτικά στοιχεία για τα νεαρά, όχι ακόμη ανταγωνιστικά φυτάρια.

Κατεργασία και προπαρασκευή του εδάφους Με την κατεργασία του εδάφους επιδιώκεται βελτίωση των φυσικών και έμμεσα των χημικών ιδιοτήτων του. Για τις συνθήκες της χώρας μας τέτοια προπαρασκευή θεωρείται σκόπιμη στη ζώνη των αείφυλλων πλατύφυλλων, καθώς και στη χαμηλότερη ζώνη της δρυός, σε υποβαθμισμένα εδάφη πρεμνοφυών δρυοδασών. Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι είναι : - Πλήγωση του εδάφους - Όργωμα - Yπόγειο όργωμα (με ρίπερ) - Κατασκευή βαθμίδων

Πλήγωση του εδάφους Περιπτώσεις εφαρμογής: Φυσική αναγέννηση, σπορά Μέσα, Μηχ/τα: σβάρνες, φρέζες Σκοπός: Πλήγωση χουμικού ορίζοντα και ορυκτού εδάφους με σκοπό τη διαμόρφωση κατάλληλου φυτρωτικού υποθέματος για υποδοχή σπόρου (συστάδες Οξιάς, μ. Πεύκης)

Πλήγωση του εδάφους Τύποι σβάρνας

Όργωμα Περιπτώσεις εφαρμογής: Φύτευση Μέσα, Μηχ/τα: γεωργικά άροτρα, δασικοί αυλακωτήρες, δισκάροτρα Σκοπός: Χαλάρωση και αναστροφή του εδάφους ώστε ο χουμικός ορίζοντας να σκεπάζεται από ορυκτό έδαφος. Στις αυλακώσεις που δημιουργούνται μπορούν να φυτευτούν απ’ ευθείας τα φυτάρια.

Yπόγειο όργωμα Περιπτώσεις εφαρμογής: Φύτευση Μέσα, Μηχ/τα: ρίπερ, ελκόμενα από ισχυρό ελκυστήρα (Caterpillar D-7, D-8) Σκοπός: Βαθιά κατεργασία εδάφους (έως 80 cm), χωρίς αναστροφή του εδάφους, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο για τις ρίζες αυξητικό περιβάλλον.

Yπόγειο όργωμα Ρίπερ RR riper βαρέως τύπου

Yπόγειο όργωμα Αναδάσωση με Ripper

Κατασκευή βαθμίδων Περιπτώσεις εφαρμογής: Φύτευση Μέσα, Μηχ/τα: ελκυστήρες (Caterpillar D-7, D-8) Σκοπός: Αποτροπή διάβρωσης, συγκράτηση νερών βροχής, απομάκρυνση βλάστησης και μείωση ανταγωνισμού. Βαθιά κατεργασία καταστρώματος βαθμίδας, ώστε να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες αύξησης για τα νεαρά φυτάρια.

Κατασκευή βαθμίδων Caterpillar D7

Άποψη πλαγιάς με βαθμίδες Κατασκευή βαθμίδων Άποψη πλαγιάς με βαθμίδες

Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης ο άξονας του φυταρίου να είναι κατά τη φύτευση κατακόρυφος το βάθος φύτευσης να είναι όσο και στο φυτώριο, δηλαδή μέχρι τον ριζικό κόμβο

Λάθος Βαθύτερα από το κανονικό βάθος φύτευσης, οι ρίζες παίρνουν την κλίση του λάκκου

Λάθος Πολύ ψηλότερα από το κανονικό βάθος φύτευσης, οι ρίζες εκτίθενται

Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) σε ξηρά εδάφη και κλίματα πρέπει να φυτεύουμε "χαμηλά" μέσα σε λάκκους. Ο λάκκος αυτός συντήρησης, γύρω από το φυτό, συγκρατεί περισσότερο νερό βροχής και οι ρίζες βρίσκονται βαθύτερα στο έδαφος.

Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) σε υγρά, κάθυγρα εδάφη η φύτευση να γίνεται "ψηλά" σε μικροϋψώματα για καλύτερη αποστράγγιση

Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) Τεχνική της φύτευσης - Αρχές φύτευσης (συν) σε πλαγιές, με μεγάλη κλίση (> 40-50%), η φύτευση γίνεται σε βαθμίδες το ριζικό σύστημα κατά την φύτευση πρέπει να διατηρεί την φυσική του διάταξη το ριζικό σύστημα πρέπει να περιβάλλεται από το καλύτερο χώμα και με κατάλληλη συμπίεση να έρχεται σε καλή επαφή μαζί του η φύτευση πρέπει να γίνεται σε μέρες συννεφιάς και μεγάλης σχετικής υγρασίας. Να αποφεύγονται οπωσδήποτε μέρες με ήλιο και αέρα

Μεταχείριση Γυμνόριζων Φυταρίων στο Πεδίο ΣΩΣΤΟ Τοποθετούμε τα φυτάρια σε βρεγμένες λινάτσες ή τσουβάλια που μεταφέρονται κρεμασμένα στον ώμο του αναδασωτή εργάτη

Μεταχείριση Γυμνόριζων Φυταρίων στο Πεδίο ΛΑΘΟΣ Μεταφέρουμε τα φυτάρια στα χέρια με τις ρίζες εκτεθειμένες να ξεραίνονται από τον αέρα και να συνθλίβονται τα ριζίδια

Περίοδος φύτευσης Στη χώρα μας οι φυτεύσεις γίνονται κυρίως το φθινόπωρο, αμέσως μετά τις πρώτες βροχές, ή ακόμη και την άνοιξη μέχρι τέλος του Μάρτη στις ψηλότερες περιοχές. Καταλληλότερη περίοδος θεωρείται η φθινοπωρινή, η οποία και εξασφαλίζει μεγαλύτερη επιτυχία στις φυτεύσεις.

Μέθοδοι φύτευσης Χειρωνακτικά - Φύτευση σε σχισμές - Φύτευση σε λάκκους - Φύτευση σε τάφρους (αύλακες) Μηχανικά

Χειρωνακτικές μέθοδοι φύτευσης Φύτευση σε σχισμές: Σε καλά, χαλαρά εδάφη και με γυμνόριζα φυτάρια κωνοφόρων γίνεται φύτευση σε σχισμές, που ανοίγονται με αξίνα ή εμβολέα, βάθους ίδιου με το μήκος της ρίζας και πλάτους μέχρι 10 εκατ.

Χειρωνακτικές μέθοδοι φύτευσης Φύτευση σε λάκκους: Σε βαριά συνεκτικά εδάφη γίνεται φύτευση σε λάκκους γυμνόριζων, αλλά κυρίως βωλόφυτων φυταρίων. Βωλόφυτα φυτεύονται μόνο σε λάκκους. Σε ξηρά περιβάλλοντα είναι σκόπιμο οι λάκκοι να ανοίγονται λίγους μήνες πριν από τη φύτευση, ώστε να διαποτίζεται το έδαφος καλύτερα από τα νερά της βροχής. Η φύτευση γυμνορίζων φυταρίων σε λάκκους χρειάζεται ιδιαίτερη επιμέλεια, ώστε η ρίζα να μην διπλώνεται και να έρχεται σε καλή επαφή με λεπτόκοκκο νωπό έδαφος, μετά από διαδοχικές συμπιέσεις με τα χέρια και με τα πέλματα των ποδιών.

Βήμα 1: Σκάβουμε λάκκο σε μορφή “V” σε υγρό σκιερό μέρος

Βήμα 2: Τοποθετούμε “κατάλληλα” το φυτάριο

Βήμα 3: Γεμίζουμε το λάκκο με “αφράτο”χώμα, συμπιέζοντας με τα χέρια Βήμα 3: Γεμίζουμε το λάκκο με “αφράτο”χώμα, συμπιέζοντας με τα χέρια

Βήμα 4: Συμπληρώνουμε με χώμα και συμπιέζουμε με τα πόδια

Χειρωνακτικές μέθοδοι φύτευσης Φύτευση σε τάφρους (αύλακες): Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται κυρίως σε φυτεύσεις πάνω σε βαθμίδες. Μετά την κατεργασία του εδάφους ένα μονόυνο διανοίγει τάφρο (αύλακα) κατά μήκος της βαθμίδας, όπου με λίγο σκάλισμα φυτεύονται τα φυτάρια.

Μηχανικές μέθοδοι φύτευσης Με μηχανές φυτεύονται κυρίως γυμνόριζα φυτάρια. Τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά, εφόσον οι τοπογραφικές και εδαφικές συνθήκες διευκολύνουν την κίνηση και λειτουργία της συρόμενης φυτευτικής μηχανής.

Έλεγχος φυταρίων η γνησιότητα των φυταρίων ως προς το είδος και την προέλευση το μικροπεριβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν το μέγεθος των φυταρίων η αναλογία της κόμης προς την ρίζα η επαρκής αποξύλωση των φυταρίων, κυρίως των γυμνόριζων η υγιεινή τους κατάσταση η καλή διαμόρφωση του ριζικού συστήματος, του βλαστού και της κόμης

Έλεγχος φυταρίων Η χρησιμοποίηση των κατάλληλων για κάθε περιοχή φυταρίων, είναι αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία των αναδασώσεων. Αν αυτό συνδυασθεί και με κατάλληλη συλλογή σπόρων, καθώς και με κατάλληλες παραγωγικές διαδικασίες στο φυτώριο, τότε το αποτέλεσμα αριστοποιείται.

Φυτευτικός σύνδεσμος Ο καθορισμός της απόστασης μεταξύ των φυτευομένων φυταρίων είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα κατά την τεχνητή ίδρυση συστάδων. Η απόσταση φύτευσης πρέπει να καθορίζεται μετά από βαθιά μελέτη των οικολογικών, οικονομικών, δασοκομικών και δασοτεχνικών συνθηκών που επικρατούν σε μια περιοχή.

Είδη φυτευτικών συνδέσμων Είδη φυτευτικών συνδέσμων α) κανονικός (τετραγωνικός, τριγωνικός, σχήμα Χ, ορθογώνιος) β) ημικανονικός και γ) ακανόνιστος

Παράγοντες που επηρεάζουν τον καθορισμό του φυτευτικού συνδέσμου Παράγοντες που επηρεάζουν τον καθορισμό του φυτευτικού συνδέσμου Ο ρυθμός της καθ' ύψος αύξησης των ειδών. Βραδυαυξή είδη φυτεύονται σε στενότερους φυτευτικούς συνδέσμους απ' ότι τα ταχυαυξή. Η αυξητική μορφή των ειδών. Οξιά και δρυς για παράδειγμα με πολυκόρυφους κορμούς φυτεύονται σε στενούς φυτευτικούς συνδέσμους. Το ίδιο ισχύει για την μαύρη και δασική πεύκη. Οι εδαφικές συνθήκες. Σε ξηρά και άγονα εδάφη είναι σκόπιμο οι φυτεύσεις να γίνονται σε ευρύτερους φυτευτικούς συνδέσμους. Ο δασοπονικός σκοπός. Για παραγωγή ξύλου καλής ποιότητας χρησιμοποιούνται στενοί φυτευτικοί σύνδεσμοι, ενώ για προσφορά αναψυχής αραιοί. Η οικονομικότητα του έργου. Το κόστος αναδασώσεων αυξάνει γεωμετρικά με την μείωση του φυτευτικού συνδέσμου.

Προτεινόμενοι φυτευτικοί σύνδεσμοι για τα κωνοφόρα Προτεινόμενοι φυτευτικοί σύνδεσμοι για τα κωνοφόρα

Προτεινόμενοι φυτευτικοί σύνδεσμοι για τα πλατύφυλλα