Νεοελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Ενότητα 4η : Tο ζήτημα της παιδαγωγικής Παντελής Κυπριανός Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.

Σκοποί ενότητας Η πρώτη επαφή και μάθηση του ζητήματος της μετάδοσης της γνώσης άρα και της παιδαγωγικής Να σχηματίσουν μια πρώτη εικόνα των διαφόρων τρόπων μάθησης Να γνωρίσουν τα νέα δεδομένα στο χώρο των θεωριών μάθησης Να κατανοήσουν την μεταγνωστική ικανότητα των παιδιών και πως αυτή επηρεάζει τις νέες αντιλήψεις για τις θεωρίες μετάδοσης

Περιεχόμενα ενότητας Θεωρίες μάθησης Πώς γίνεται η μεταβίβαση; Το ζήτημα της παιδαγωγικής Παιδοκεντρική θεωρία Τέσσερεις νέες τάσεις Τα παιδιά ως νοήμονα όντα: υποκειμενική και «αντικειμενική» γνώση

Ποιες είναι, ποιοι είναι οι κύριοι εκφραστές τους Θεωρίες μάθησης Ποιες είναι, ποιοι είναι οι κύριοι εκφραστές τους

Θεωρίες μάθησης Κλασικοί, πεδίο συνάντησης διαφόρων ρευμάτων Παιδαγωγικής , Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας, Κοινωνιολογίας, Ενδεικτικά: J. J. Rousseau Pestalozzi John Dewey P. Bourdieu B. Bernstein

Πώς γίνεται η μεταβίβαση; Το ζήτημα της παιδαγωγικής Ποιο είναι το ζήτημα της παιδαγωγικής, τι περικλείει, ποίες αντιλήψεις το συνοδεύουν

Πώς γίνεται η μεταβίβαση; Το ζήτημα της παιδαγωγικής Παιδαγωγική και διδακτικές. Τι είναι η καθεμιά. Διερεύνηση και συζήτηση. Περιεχόμενο παιδαγωγικής Κάθε παιδαγωγική αντίληψη περικλείει μία αντίληψη για τουλάχιστον δύο από τους φορείς της παιδαγωγικής διαδικασίας: τον παιδαγωγό και τον παιδαγωγούμενο Συνήθως διακρίνουμε σχηματικά ανάμεσα σε δύο παιδαγωγικές προσεγγίσεις: τη δασκαλοκεντρική και τη παιδοκεντρική

Παιδοκεντρική θεωρία Η αντίληψη αυτή είναι απλουστευτική και εν πολλοίς λανθασμένα. Για να δείξουμε τη συνθετότητα των πραγμάτων θα εκθέσουμε την προσέγγιση ενός σημαντικού αναλυτή του Jerome Bruner

Παιδοκεντρική θεωρία Σχήμα Jerome Bruner Διακρίνει τέσσερις (4) μορφές παιδαγωγικής σχέσης. Όταν θεωρούμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν με τη μίμηση (η πιο παραδοσιακή –θα λέγαμε την άτυπη) Όταν θεωρούμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν με τη διδακτική πρακτική: η απόκτηση δηλωτικής γνώσης (η πιο τυπική της παραδοσιακής τυπικής παιδαγωγικής).

Παιδοκεντρική θεωρία Όταν θεωρούμε τα παιδιά σκεπτόμενα όντα: η ανάπτυξη διυ-ποκειμενικής ανταλλαγής (η πιο τυπική της λεγόμενης προοδευτικής παιδαγωγικής) Όταν θεωρούμε τα παιδιά ως νοήμονα όντα. Τα παιδιά δηλαδή όχι μόνο σκέφτονται αλλά είναι σε θέση να κατανοήσουν τη γωνστική διαδικασία μάθησης

Παιδοκεντρική θεωρία Εικόνα 1: http://www.phillwebb.net/topics/human/Bruner/Bruner.htm

Τέσσερεις νέες τάσεις Σύμφωνα με το σχήμα του Bruner στην τέταρτη και πιο σύγχρονη τάση διακρίνονται τέσσερις νέες τάσεις

Τέσσερεις νέες τάσεις Έρευνα διυποκειμενικότητας: ασχολείται με τον τρόπο ανάπτυξης των παιδιών να μαθαίνουν τι σκέφτονται οι άλλοι και να «διαβάζουν» τη νόηση των άλλων. Θεωρίες Νόησης: ασχολείται με το πώς το παιδί συλλαμβάνει τις θεωρίες νόησής του (J. Astington, 1993). Μελέτη της μεταγνώσης: ασχολείται με το τι πιστεύουν τα ίδια τα παιδιά για την ίδια τη μάθηση, την απομνημόνευση και τη σκέψη τους (Ann Brown, 1975). Μελέτες για τη συνεργατική μάθηση και την επίλυση προβλημάτων: ασχολείται με το πώς τα παιδιά αναλύουν ή αλλάζουν τις απόψεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης (π.χ Ingrid Pramling, 1990).

Τα παιδιά ως νοήμονα όντα: υποκειμενική και «αντικειμενική» γνώση Οι πεποιθήσεις των παιδιών γίνονται θεωρίες μέσω μιας διαισθητικής διαδικασίας σχετίζονται με αυτά που είναι γνωστά

Τα παιδιά ως νοήμονα όντα: υποκειμενική και «αντικειμενική» γνώσης Bruner. Κατάταξη των τεσσάρων σε εσωστρεφείς – εξωστρεφείς. σ. 155. «Η σύγχρονη παιδαγωγική στρέφεται όλο και περισσότερο στην άποψη ότι το παιδί θα πρέπει να έχει επίγνωση των διαδικασιών της ίδιας του της σκέψης, και ότι είναι αποφασιστικής σημασίας τόσο για τον θεωρητικό παιδαγωγό όσο και για τον δάσκαλο να το βοηθήσουν να γίνει πιο μεταγνωστικό –

Τα παιδιά ως νοήμονα όντα: υποκειμενική και «αντικειμενική» γνώσης να αποκτήσει επίγνωση του τρόπου με τον οποίο επιδίδεται στη μάθηση και στη σκέψη του, όπως έχει επίγνωση του αντικειμένου που μελετά».

Tο ζήτημα της παιδαγωγικής Τέλος ενότητας Tο ζήτημα της παιδαγωγικής

Βιβλιογραφία Bruner J. (2007). Ο πολιτισμός της εκπαίδευσης, Ελ. Γράμματα, Αθήνα. Dewey J., (1983) Εμπειρία και εκπαίδευση, εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα. Dewey J., (1924), Τα Σχολεία της Εργασίας, Α. Ι. Ράλλης, Αθήνα. Δελμούζος Α., (1958), Μελέτες και πάρεργα, τόμοι Α΄, Β΄, Αθήνα. Piaget J., (2000), Περί παιδαγωγικής, Ελληνικά γράμματα, Αθήνα.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Κυπριανός Παντελής. «Νεοελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/PN1449/

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνα 1: σελίσα 11, CC BY- NC-ND 3.0, http://www.phillwebb.net/topics/human/Bruner/Bruner.htm Οποιοδήποτε έργο δεν αναφέρεται, έχει δημιουργηθεί από το διδάσκοντα του μαθήματος ή/και την Τμηματική Ομάδα Εργασίας και παρέχεται με την ίδια άδεια CC BY-NC-SA 4.0