«ΑΣΚΗΣΗ 1» Κατά την διάρκεια της χρονικής περιόδου 1930-70 οι ετήσιοι αριθμοί θανάτων από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες από 118000 ανήλθαν στις 331000, δηλαδή μια αύξηση του 180.5%. Μια εξήγηση γι' αυτήν την απότομη αύξηση του αριθμού των καρκινικών θανάτων θα μπορούσε να είναι μια αυξημένη έκθεση του πληθυσμού σε καρκινογόνες ουσίες. Αναφέρατε μερικές άλλες πιθανές επιστημονικές εξηγήσεις.
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1» Ο πληθυσμός των ΗΠΑ αυξήθηκε στη διάρκεια της περιόδου (από 117 σε 230 εκατομμύρια κατοίκους). Η θνησιμότητα από καρκίνο (αριθμός θανάτων από καρκίνο σε ένα έτος ανά 100000 κατοίκους) αυξήθηκε κατά 61.5% από το 1930 ως το 1970. Η κατανομή του πληθυσμού έχει αλλάξει προς μια μεγαλύτερη αναλογία των ηλικιωμένων ατόμων. Η κατά ηλικία προτυπωμένη θνησιμότητα από καρκίνο αυξήθηκε κατά 9.5% από το 1930 ως το 1970. Προηγμένες διαγνωστικές τεχνικές ίσως έχουν συμβάλλει στο να καταγράφονται περισσότεροι θάνατοι από καρκίνο, αλλά επίσης οι προηγμένες θεραπευτικές μέθοδοι ίσως έχουν συνεισφέρει προς μια μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο.
Ποιο από τα δύο αυτά μεγέθη είναι προτιμότερο; Εξηγείστε το γιατί. «ΑΣΚΗΣΗ 2» Μελετώντας την σχέση μεταξύ της δίαιτας και της νόσου, για παράδειγμα, η νοσηρότητα μπορεί να εκφραστεί σε απόλυτους αριθμούς (σ.σ. ο αριθμός των περιπτώσεων ή των επηρεασθέντων ατόμων) ή σε σχετικούς αριθμούς (αριθμοί που αναφέρονται στο μέγεθος του πληθυσμού). Ποιο από τα δύο αυτά μεγέθη είναι προτιμότερο; Εξηγείστε το γιατί.
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2» Οι σχετικοί αριθμοί. Στις συγκρίσεις της συχνότητας των νόσων είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούνται δείκτες ανεξάρτητοι του μεγέθους του παρατηρούμενου πληθυσμού.
«ΑΣΚΗΣΗ 3» Η συχνότητα των νόσων μπορεί να μετρηθεί με το μέτρο του επιπολασμού ή της επίπτωσης. Ποιο μέτρο, από τα 2, ταιριάζει καλύτερα για την αξιολόγηση των προληπτικών προγραμμάτων; Εξηγείστε το γιατί.
Τα Μέτρα της Επίπτωσης είναι Καλύτερα. «ΑΠΑΝΤΗΣΗ 3» Τα Μέτρα της Επίπτωσης είναι Καλύτερα. Και αυτό γιατί, περιγράφουν την ροή από την κατάσταση του υγιούς ατόμου στην κατάσταση του ασθενούς ατόμου και αυτή είναι που επιθυμεί κάποιος να περιστείλει με τα προληπτικά μέτρα.
«ΑΣΚΗΣΗ 4» Απαντήστε στα κάτωθι ερωτήματα: α) Ο επιπολασμός μιας νόσου σ' έναν πληθυσμό είναι 0.02. Εξηγείστε την έννοια του με δικά σας λόγια. β) Η επίπτωση μιας νόσου σ' έναν πληθυσμό είναι 5 X 10-4 κατ' έτος. Εξηγείστε την έννοια της με δικά σας λόγια.
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 4» Οι Απαντήσεις των Ερωτημάτων: α) Το 2% του πληθυσμού έχει τη νόσο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. β) Σημαίνει ότι, Πέντε Περιπτώσεις της Νόσου συμβαίνουν ανά 10000 Ανθρωποέτη σε Κίνδυνο.
«ΑΣΚΗΣΗ 5» Ποια είναι η διαφορά αναμεταξύ της επίπτωσης και της αθροιστικής επίπτωσης;
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 5» Η επίπτωση είναι ο αριθμός των νέων περιπτώσεων που συμβαίνουν σε σχέση με την περίοδο κινδύνου (δηλαδή σε σχέση με τα ελεύθερα νόσου έτη ζωής). Η αθροιστική επίπτωση είναι ο αριθμός των ατόμων που αρρωσταίνουν στη διάρκεια μιας περιόδου, σε σχέση με τον αριθμό των (ελεύθερων νόσου) ατόμων στην αρχή της περιόδου. Η επίπτωση, αλλά όχι και η αθροιστική επίπτωση, είναι ανεξάρτητη του μήκους της περιόδου παρατήρησης. Η αθροιστική επίπτωση είναι αδιάστατη και μπορεί να πάρει τιμές μόνον από 0 έως 1, ενώ η επίπτωση έχει διαστάσεις (μονάδες μέτρησης) «ανά μονάδα χρόνου» και μπορεί να πάρει τιμές από 0 και άνω χωρίς ανώτατο όριο.
«ΑΣΚΗΣΗ 6» Σ' ένα προγραμματισμένο μαζικό προσυμπτωματικό διαγνωστικό έλεγχο που διεξήχθη σε 3000 ηλικίας 57 ετών, φύλου αντρών, τα 100 άτομα βρέθηκαν να φέρουν κάποια νόσο. Στην διάρκεια της ακόλουθης 15ετίας, επιπλέον άλλα 250 ανέπτυξαν αυτήν την συγκεκριμένη νόσο. Βάσει των Δεδομένων που έχετε στην Άσκηση, παρακαλούμε πολύ να υπολογίσετε τους «Δείκτες Νοσηρότητας», α.) Επιπολασμό (P) β.) Αθροιστική Επίπτωση (CI)
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 6» Αξιοποιώντας τα Δεδομένα της Ασκήσεως μας, έχουμε ότι: Εφαρμόζουμε τον Τύπο του Επιπολασμού και έχουμε ότι: Ρ = 100/3000 = 0,033 % Ενώ, ακολουθώντας τον τύπο υπολογισμού της Αθροιστικής Επίπτωσης, έχουμε ότι: CI = 250/(3000-100) = 0,08 % σε μια δεκαπενταετή περίοδο
«ΑΣΚΗΣΗ 7» Στη διάρκεια μιας δετούς περιόδου εμφανίστηκαν 270 περιπτώσεις δωδεκαδακτυλικού έλκους στον αντρικό πληθυσμό μιας πόλης. Ο αριθμός των αντρών στην πόλη ήταν 18500 στην αρχή της περιόδου και 21500 στο τέλος. Το μέτρο συχνότητας της νόσου που ζητάτε να υπολογίσετε είναι η Eπίπτωση (I)
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 7» Αριθμός των Περιστατικών = 270 Μέσο Μέγεθος του Πληθυσμού = (18500 + 21500) / 2 = 20000 Περίοδος Παρατήρησης = 5 έτη Ολική περίοδος κινδύνου = 20000 άτομα χ 5 έτη = 100000 ανθρωποέτη Ι = 270/100000 = 0.0027 κατ' έτος.
«ΑΣΚΗΣΗ 8» Στη διάρκεια της χρονικής περιόδου 2 Μαρτίου-25 Νοεμβρίου 1988, επισημειώθηκαν 845 περιπτώσεις αμιγούς εποχικής ίωσης, σε μια γεωγραφική τοποθεσία της οποίας ο μέσος πληθυσμός στην χρονική διάρκεια αυτού του έτους υπήρξε 8250000. Βάσει αυτών των δεδομένων που έχετε στην άσκηση, παρακαλείστε να υπολογίσετε τον δείκτη νοσηρότητας της επίπτωσης (I).
«ΑΠΑΝΤΗΣΗ 8» Γνωρίζοντας τα Δεδομένα της Ασκήσεως μας, έχουμε: 845 Περιστατικά που σημειώθηκαν και αφορούν την Ιογενή Γρίπη και επίσης γνωρίζουμε ότι ο Μέσος Πληθυσμός αυτής της Γεωγραφικής Περιοχής, υπήρξε 825000 άνθρωποι. Άρα, εφαρμόζουμε τον τύπο υπολογισμού της επίπτωσης και έχουμε ότι Ι = 845/8250000 = 0.001 %