Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 10ο Σεμινάριο Διαταραχές ύδατος και νατρίου 23 & 24 Σεπτεμβρίου 2016, ΚΟΜΟΤΗΝΗ Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Κωνσταντίνος Αδαμίδης, Νεφρολόγος

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ 2 %ΣΒ 1500 gr 75kg 1. Οστά και δόντια 99% 2. Εξωκυττάριος χώρος 3. Ενδοκυττάριος χώρος < 1%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Ca2+ Ca2+ 10-7 Μ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ [iCa2+] ΕΝΚΥ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ca2+ Ενδοπλασματικό Δίκτυο ΠΥΡΗΝΑΣ

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΙΟΝΙΣΜΕΝΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΣΥΜΠΛΟΚΑ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Ca2+διορθωμένο = Ca2+ορού + 0,8 x (4-Αλβουμίνη ορού)

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΟ & pH iCa2+, mmol/L μεταβολή pH (από 7,4) Wand et al, Arch Pathol Lab Med 2002

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ (?) Τι μπορεί να μας πει το ασβέστιο ορού; Τι δεν μπορεί να μας πει;

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ Ως άμορφα φωσφορικά άλατα οστών (<1%)... CaHPO4·2H2O και Ca3(PO4)2·3H2Ο PTH Ca2+ ΕΞΚΥ ...σε ισορροπία με το Ca2+ του ΕΞΚΥ

SET POINT ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ SCa2+ UCa2+ Δεξαμενή των Οστών Δ(Ca2+) = UCa2+ PTH Δεξαμενή των Οστών Δ(Ca2+) = UCa2+

ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑ UCa2+ SCa2+ Ca2+ PTH Δεξαμενή των Οστών

ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ Ελαττωμένη ικανότητα νεφρικής απέκκρισης (φυσιολογική είσοδος στο ΕΞΚΥ) Αυξημένη είσοδος στο ΕΞΚΥ (φυσιολογική ικανότητα νεφρικής απέκκρισης) Ελάττωση της ποσότητας που διηθείται Ελάττωση GFR αφυδάτωση Υπερπαραθυρεοειδισμός Πρωτοπαθής Τριτοπαθής   Αυξημένη νεφρική επαναρρόφηση Φάρμακα (θειαζίδες) Κακοήθη νεοπλάσματα Οικογενής υπερασβεστιαιμία Παρατεταμένη ακινητοποίηση Θυρεοτοξίκωση Υπερβιταμίνωση D Ιατρογενής Κοκκιωματώδη νοσήματα Υπερβιταμίνωση Α Αυξημένη πρόσληψη Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεος

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ HPT: Υπερπαραθυρεοειδισμός, HT: Υπερθυρεοειδισμός ΤΗΡ: Υδροξυπρολίνη ούρων ΝΟ: Αριθμός ασθενών Parfitt, Metab Bone Dis and Rel Res 1979

ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Περίπτωση Υπο-παραθυρεοειδισμού Ασβέστιο ούρων/24ώρου & ασβέστιο ορού κατά τη διάρκεια θεραπείας με 1α(ΟΗ)D3 ΣΒ: 48kg Kurokawa, Kidney Int 1987

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ   Συγκέντρωση ασβεστίου στο ΕΞΚΥ Ισοζύγιο ασβεστίου Υψηλή Φυσιολογική Χαμηλή Αρνητικό Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός Κακοήθη νεοπλάσματα Υπερθυρεοειδισμός Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Γήρας Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια & οστεομαλακία Υποπαραθυρεοειδισμός & δυσαπορροφηση Οστεομαλακία Ουδέτερο Φυσιολογική κατάσταση Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια & ινώδης οστεῒτιδα Ανάπτυξη Υποπαραθυρεοειδισμός Θετικό Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεος Οστεοπέτρωση Σύνδρομο οστικής πείνας

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ↓GFR ↑FGF-23 ↓Ca2+ ↑PΟ43- ↓1,25(OH) 2D3 ↑PTH ↓FGFR ↓CaR ↓VDR ↓Klotho CaR: υποδοχέας Ca2+ FGFR: υποδοχέας FGF VDR: υποδοχέας vitD

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ ΟΣΤΑ ΝΕΦΡΟΙ 1,25(ΟΗ)2D ΕΝΤΕΡΟ ↑ Ca2+ ΕΞΚΥ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ↑ PTH

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ Πως πρέπει να μετρηθεί τελικά το ασβέστιο ορού; n=34 Αριθμός ασθενών που ταξινομήθηκαν με υπο-, νορμο- ή υπερ-ασβεστιαιμία με βάση το ιονισμένο ασβέστιο, το διορθωμένο με βάση την αλβουμίνη και το μη διορθωμένο (n=34) Gøransson, Nephrol Dial Transplant 2005

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ↑PTH ↑ επαναρρόφησης Ca2+ ↑SCa2+ ↑ UCa2+ ↓pH ↑ ισοζυγίου Ca2+ ↑ οστική απορρόφηση ↓ ισοζυγίου Ca2+ ↓ διήθησης Ca2+ ↓GFR ↓1,25(OH) 2D3 ↓ απορρόφησης Ca2+ στο έντερο

Ανάλυση ενεργοποίησης νετρονίων Δύσκολη η μέτρηση της συνολικής ποσότητας του ασβεστίου στον οργανισμό n γ-ακτινοβολία Καταγραφή του φάσματος ακτινοβολίας Ταυτοποίηση των στοιχείων

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΥΠΟ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ Αδυναμία αφομοίωσης του προσλαμβανόμενου ασβεστίου SCa2+: ↔ ή ↑ Η PTH και η vit-D είναι απαραίτητες για την αφομοίωση του ασβεστίου στο σκελετό

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Αδυναμική νόσος BMD ↓ SCa2+: ↔ ή ↑

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ PTH ΣΤΗΝ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΕΛΕΤΟ Υπό φυσιολογικές συνθήκες Σε παραθυρεοειδεκτομή Copp, Bone Biodynamics 1964

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ… μας πληροφορεί… ΤΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ δεν μας πληροφορεί… Για την ακεραιότητα των ομοιοστατικών μηχανισμών Για την ύπαρξη αντίστοιχων νοσημάτων Μας κατευθύνει στη διαφορική διάγνωση ΤΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΡΟΥ Για την συνολική ποσότητα του ασβεστίου στον οργανισμό Για το ισοζύγιο του ασβεστίου Για την κατανομή του στον οργανισμό δεν μας πληροφορεί…

Ευχαριστώ!