ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Κινητική Μάθηση Ενότητα 5: Παραγωγή των κινήσεων και κινητικά προγράμματα Ελιζάνα Πολλάτου, επικ. καθ. ΤΕΦΑΑ-ΠΘ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σκοποί ενότητας Κατανόηση της έννοιας ‘κινητικό πρόγραμμα’ Σκοποί ενότητας Κατανόηση της έννοιας ‘κινητικό πρόγραμμα’ Ανοιχτό κύκλωμα ελέγχου των κινήσεων Γενικευμένα κινητικά προγράμματα Πρωτότυπες κινήσεις
πόσοι συμμετέχουν στην παρούσα κίνηση;;
Πώς ο δεξιοτέχνης αθλητής παράγει τόσες πολλές κινήσεις τόσο γρήγορα; Πώς ο δεξιοτέχνης αθλητής παράγει τόσες πολλές κινήσεις τόσο γρήγορα; Τί τις ελέγχει, πώς συνδέονται για τον σχηματισμό μιας ολοκληρωμένης κίνησης;
Γρήγορες κινήσεις σε σταθερό περιβάλλον (καταδύσεις, εμπόδια, γυμναστική) προσχεδιάζονται , δεν ελέγχονται εκούσια, προγραμματίζονται εκ των προτέρων, είναι κεντρικά οργανωμένες διαταγές χωρίς τροποποίηση
Θεωρία κινητικού προγράμματος αντίθετα με το κλειστό κύκλωμα (π.χ. τροχονόμος που αναστέλλει το φανάρι) ο έλεγχος ανοιχτού κυκλώματος λειτουργεί: χωρίς ανατροφοδότηση( φωτεινοί σηματοδότες, computer) με συγκεκριμένες οδηγίες από πριν χωρίς διαφοροποίηση αποτελεσματικό σε σταθερό, προβλέψιμο περιβάλλον
Το κινητικό πρόγραμμα Το μέσον που καθορίζει ποιοι μύες θα συσπαστούν, με ποια σειρά και συγχρονισμό. Λιγότερη προσοχή
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 1.Όσο πιο γρήγορη μια κίνηση, ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 1.Όσο πιο γρήγορη μια κίνηση, θεωρείται πως σχεδιάζεται από πριν. 2. Όχι παρέμβαση ανατροφοδότησης. 3. Δημιουργία μεγάλων σειρών στοιχείων, για απελευθέρωση προσοχής.
Αποδείξεις ύπαρξης κινητικών προγραμμάτων. Χρόνος αντίδρασης και πολυπλοκότητα κίνησης (ο χρόνος αντίδρασης αυξάνεται όταν προστίθενται επιπλέον στοιχεία σε μια κίνηση π.χ. η πίεση και η απελευθέρωση ενός πλήκτρου στον τηλέγραφο απαιτεί μεγαλύτερο Χ.Α. από την απλή πίεση και το κράτημα του ίδιου πλήκτρου, επειδή στην πρώτη εκδοχή εμπλέκονται περισσότερα στοιχεία) Αποκοπή περιφερειακών νεύρων (η αποκοπή αισθητηριακής ανατροφοδότησης στα άνω άκρα σε πιθήκους, δεν τους εμποδίζει να μπορούν να αναρριχηθούν στα κλαδιά, να τρέφονται, να καλλωπίζονται και να παίζουν μεταξύ τους) Μηχανικό μπλοκάρισμα μέλους (ηλεκτρομυογράφημα σε ελεύθερη και τεχνητά μπλοκαρισμένη κίνηση μέλους δείχνει σχετικά ίδια μυϊκή δραστηριότητα, σε αγωνιστές και ανταγωνιστές μύες) - -.
Πώς και πότε συμμετέχουν τα κινητικά προγράμματα στις κινήσεις; Από πριν καθορίζονται τα εξής: Μύες που θα πάρουν μέρος Η σειρά, με την οποία ενεργοποιούνται Οι δυνάμεις που θα προκληθούν από τη σύσπαση Ο σχετικός συγχρονισμός Η διάρκεια κάθε σύσπασης Τρέξιμο του προγράμματος
Σωματικές προσαρμογές πριν την κίνηση ( άρση χεριού) Σωματικές προσαρμογές πριν την κίνηση ( άρση χεριού) προπαρασκευαστική αντιστάθμιση στη στάση του σώματος, με μυϊκή δραστηριότητα χαμηλά στα πόδια, μέρος του κινητικού προγρ/τος για κινήσεις των άνω άκρων Κεντρικός παραγωγός κινήσεων ( εκ γενετής καθορισμένες κινήσεις, π.χ. μάσηση, βάδιση).
Όχι προσοχή σε διάφορα σημεία γρήγορης κίνησης. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Όχι προσοχή σε διάφορα σημεία γρήγορης κίνησης. 2. Σε ασταθές περιβάλλον, κλειστό κύκλωμα. 3. Σε απλό Χ.Α. προγραμματισμός .
Πώς παράγεται μια νέα κίνηση; Γενικευμένο κινητικό πρόγραμμα: αποθηκευμένο σχέδιο που μπορεί να διαφοροποιείται και να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Ποικιλία στον χρόνο κίνησης Ποικιλία στο πλάτος κίνησης Ποικιλία στα χρησιμοποιούμενα μέλη.
2.Επιβράδυνση-επιτάχυνση. 3.Πλάτος κίνησης. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 1. Εξάσκηση για διαφοροποίηση κινήσεων. 2.Επιβράδυνση-επιτάχυνση. 3.Πλάτος κίνησης. 4. Σχέση παραμέτρων μεταξύ τους
Τροποποιήσεις στις παραμέτρους της κίνησης δεν προκαλούν αλλαγές στην χρονική διάρθρωση που παραμένει σταθερή Ο ασκούμενος πρέπει να μάθει να ‘ελαστικοποιεί’ την κίνηση, προσαρμόζοντάς την στις εκάστοτε απαιτήσεις
Χρήση παραμέτρων σε όλες τις δεξιότητες
Πώς παράγονται οι πρωτότυπες κινήσεις;;; H έννοια του κινητικού προγράμματος μειονεκτεί στην εξήγηση της εκτέλεσης νέων, πρωτότυπων κινήσεων… προφανώς προϋπάρχουν αποθηκευμένα κάποια επί μέρους κινητικά μοτίβα, τα οποία με τον κατάλληλο συνδυασμό, επιτρέπουν τη σύνθεση αυτών των πρωτότυπων κινήσεων
Βιβλιογραφία Schmidt, R. &Wrisberg, C.(2009). Κινητική Μάθηση και Απόδοση, εκδόσεις Αθλότυπο, Αθήνα Schmidt R. (1993). Κινητική μάθηση και απόδοση, Μετάφ. Ε.Πολλάτου, Επιμ. Ε.Κιουμουρτζόγλου, εκδόσεις Αθλότυπο, Αθήνα Rose D. (1997). Κινητική μάθηση και κινητικός έλεγχος, Μεταφ. Τζέτζης, Γ., Μιχαλοπούλου Μ., Δέρρη, Β., Κουρτέσης Θ., Επιμ. Ε.Κιουμουρτζόγλου, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη Schmidt R. (1988). Motor Control and Learning, Human Kinetics Publishers, Champaign, IL Schmidt R., Lee T. (1999) Motor control and Learning, Human Kinetics Publishers, Champaign, IL Magill R. (1989). Motor Learning , WCB Publishers, Iowa
Συζήτηση Πώς λειτουργεί το ανοιχτό κύκλωμα; Πώς παράγονται καινούργιες κινήσεις; Σε τι χρησιμεύει το γενικευμένο κινητικό πρόγραμμα στην εκμάθηση δεξιοτήτων;
Επίλογος Το ανοιχτό κύκλωμα χρησιμεύει στις γρήγορες δεξιότητες με ελάχιστη συμμετοχή αισθητήριων πληροφοριών Μετά τα 120msec ξεκινά η συνειδητή αντίδραση Τα γενικευμένα κινητικά προγράμματα είναι υπεύθυνα για την παραγωγή νέων κινήσεων
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τέλος Ενότητας